Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/446 Esas
KARAR NO : 2022/133

DAVA : İtirazın İptali (Fikir ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 15/09/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davalı taraf hakkında … 35. İcra Müdürlüğü’nin …Esas sayılı dosyası ile 01/08/2008 tarihli Müzik Eseri Lisans Sözleşmesi ve faturalardan kaynaklanan 12.974,51 TL asıl alacak ve 10.893,72 TL faiz olmak üzere toplam 23.868,23 TL alacağın tahsiline ilişkin olarak 03/12/2019 tarihinde ilamsız takip başlatıldığını, borçlunun 18/12/2019 tarihli itiraz dilekçesi ile takibe, borca ve ferilerine itiraz ettiğini, takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ettiğini, Sözleşmenin 4. maddesi uyarınca taraflar arasındaki lisans sözleşmesinin 01/01/2008 – 01/01/2009 tarihleri arasındaki süreyi kapsadığını, sözleşmenin yenilenmesi hususunun ise Sözleşmenin Süresi Ve Feshi başlıklı 8. maddesinde; “İşbu Sözleşme 01.01.2008 – 01.01.2009 (saat 9.00) tarihleri arasındaki süreyi kapsar, taraflardan her biri, sözleşmenin sona erme tarihi olan 01/01/2009 tarihinden en geç bir ay öncesinde, sözleşmeyi haklı nedenlerle sona erdirdiğini erdirmek istediğini ifade eden ve fesih nedenini ayrıntılı olarak anlatan bildirimi noter kanalı ile yazılı olarak karşı tarafa bildirmediği takdirde, sözleşme aynı şartla yenilenir. Takip eden yıllar için de aynı şekil geçerli olur ve yıldan yıla yenilenerek devam eder.” olarak yer aldığını, buna ek olarak sözleşmedeki düzenleme sebebiyle taraflar arasındaki sözleşmenin yenilenerek devam ettiğini, davaya konu sözleşmenin müvekkili Meslek Birliği ve davalı taraf arasında imzalandığını, davalı tarafın söz konusu sözleşmeden kaynaklanan faturalardan ve fatura vade tarihlerinden bilgisinin bulunduğunu, açıklanan sebepler uyarınca davalı tarafın itirazının kötü niyetli olduğunu ve kabulünün mümkün olmadığını, söz konusu düzenlemeler gereği sözleşmenin yenilendiği dönemler için davalı/borçlu tarafından müvekkili …’ne ödenmesi gereken mali hak bedelinin faturalarda gösterildiğini, davalı aleyhine başlatılan davaya konu icra takibinde, sözleşmede belirtilen oranlara göre düzenlenen fatura alacaklarının olduğunu, müvekkilinin davalıdan toplam 12.974,51 TL asıl alacağın bulunduğunu, davalı tarafın meslek birlikleri ile sözleşme imzaladığını ve bu sözleşmeye istinaden vadeler belirli olmasına ve faturaları tebliğ almasına rağmen ödeme yapmadığını, bu sebeplerle borçlunun kötü niyetli olarak yaptığının itirazın iptalinin gerektiğini, sözleşmenin “Mali Şartlar” başlıklı 7. maddesinin 6. bendi uyarınca; “Ödemelerin gecikmesi halinde LİSANS ALAN, Türk Lirası için aylık 962 gecikme faizini Meslek Birlikleri’ne ödeyeceğini açıkça beyan, kabul ve taahhüt eder.” şeklindeki düzenleme sebebiyle aylık %2 oranında gecikme faizi işletildiğini, davalı tarafın basiretli tacir olarak bu sözleşmeyi okuduğunu, anladığını, imzaladığını ve kabul ettiğini, icra takip talebinde hesaplandığı gibi 10.893,72 TL işlemiş faiz alacağının bulunduğunu, bu sebeple borçlu-davalının işlemiş faiz alacağına itirazını kabul etmediklerini, sözleşmenin Mali Şartlar başlıklı 7. Maddesi 2. bendi uyarınca “LİSANS ALAN, 01.01.2009 tarihi saat 9.00’a kadarki süreç için …’ne ödemeyi kabul ettiği mali hak bedelini … ile … arasında imzalanan TAAHHÜTNAME’ye uygun olarak yarısı 15.07.2008 tarihinde, yarısı da 31.08.2008 tarihinde olmak üzere iki eşit taksit halinde ödeyecektir.” şeklinde düzenleme bulunduğunu, sözleşmede yer alan bu düzenlemelere rağmen belirlenen bedellerin davalı şirket tarafından belirlenen vadelerde ödenmediğini beyan ederek bu sebepler uyarınca itirazın iptali ile takibin devamına, dava masrafları ve ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davacı taraf ile davalı arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını, … 20. Noterliği’nin … yevmiye ve …tarihli ihtarnamesi ile söz konusu sözleşmenin feshedildiğini, davalıya ait işletmede müzik yayınının ancak radyo ve televizyon aracılığı ile yapılabildiğini, bu şekilde yapılan yayınların da gerek cezai gerekse hukuki bir yaptırımının mümkün olmadığını, radyo ve televizyon yoluyla yapılan yayınlarda fonogram yapımcısı ve icracı sanatçılar yönünden mali hakların ihlal edilemeyeceği yönündeki karar doğrultusunda davacı tarafın herhangi bir hak edişinin olamayacağının açıkça görüldüğünü, davacı tarafın, ortada bir sözleşme olmamasına rağmen ve talep etmiş olduğu miktarın yasal bir dayanağı olamamasına rağmen kötü niyetli olarak icra takibi başlattığını, aleyhine niyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini beyan ederek bu sebepler uyarınca müvekkili aleyhine açılan davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekilinin cevaba cevap dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davalı tarafın sunmuş olduğu cevap dilekçesini kabul etmeyerek; Taraflar arasında akdedilen 01/08/2008 tarihli Lisans Sözleşmesi’nin 8. Maddesi uyarınca yer alan düzenleme sebebiyle taraflar arasındaki sözleşmenin yenilenerek devam ettiğini, davalı tarafın sunmuş olduğu … 20. Noterliği’nin … yevmiye ve…tarihli ihtarnamesi ile Lisans Sözleşmesi’nin feshedildiğini iddia ediyor olsa da ihtarname tarihi itibariyle sözleşmede kararlaştırılan fesih süreleri dikkate alındığında süresinde olmadığının görüleceğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte ihtarnamenin geçerli bir ihtarname olduğunun düşünülse dahi bu durumun ancak 2019 yılı için etki doğuracağını, dolayısıyla 2018 yılı için sözleşmenin geçerliliğini korumuş olup tarafların bu döneme kadarki yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu olduğunu, takibe konu fatura alacaklarının da bu tarihten önceki yıllara ait fatura alacakları olduğunu, söz konusu davaya ilişkin fatura alacaklarının 01/08/2013 tarihli … No’lu 1.788,09 TL bedelli, 18/08/2014 tarihli … No’lu 1.895,20 TL bedelli, 07/09/2015 tarihli … No’lu 2.076,15 TL bedelli, 03/10/2016 tarihli … No’lu 2.210,68 TL bedelli, 02/08/2017 tarihli … No’lu 2.344,20 TL bedelli, 06/07/2018 tarihli ….No’lu 2.660,19 TL bedelli olarak tanzim edilerek davalıya gönderildiğini, 2019 yılı öncesi alacaklar açısından söz konusu dönem için henüz feshedilmemiş ve yürürlükte olan bir sözleşme olduğunun da dikkate alınırsa davalının iddiasının kabulünün mümkün olamayacağını, davalı tarafın basiretli bir tacir olarak sözleşmeyi değerlendirip kabul ederek imzaladığını, sözleşmenin 4. maddesi uyarınca düzenlemenin açık olup akdedilen sözleşmenin yıldan yıla yenilenerek devam ettiğini, buna rağmen söz konusu lisans bedelinin müvekkili meslek birliğine ödenmediğini, davalı ile müvekkili meslek birliği arasında akdedilen bir Lisans Sözleşmesi’nin bulunmadığını, davalının bu sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerinin olup söz konusu sözleşme ile Meslek Birlikleri repertuarında yer alan eserlerin umuma iletimi hususunda ödemeyi kabul ettiğini, mali hak bedeli karşılığında lisans almayı kabul ettiğini, karşılıklı mutabakat ve kabul ile akdedilmiş sözleşmeye rağmen davalının iddialarının kabulünün mümkün olmadığını, davalı tarafın kötü niyet tazminatına ilişkin talebinin de reddinin gerektiğini beyan ederek itirazın iptali ile takibin devamına, müvekkili lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, dava masrafları ve ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin ikinci cevap dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davacı tarafın ileri sürdüğü sözleşmenin esas açıdan incelendiğinde davacı tarafın esasen hak sahibi olmadığını, bu konu üzerinde hak sahipliği iddiasında bulunarak kazanç elde etmek amacıyla imzalatılan bir sözleşme olduğunu, müvekkilinin yapmış olduğu yayının şekli dikkate alındığında bu yayın şekli bakımından davacı tarafın herhangi bir hak sahipliği olmadığını, buna rağmen davacı tarafın sırf sözleşmenin varlığını ileri sürerek haksız kazanç elde etmesinin önce kötü niyetli olduğunu, ortaya atılan sözleşmenin bu hali ile değerlendirildiğinde davacı tarafın hak sahibi olmadığından söz konusu sözleşmede de taraf olma hakkına sahip olmadığını, müvekkilinin taraflarda yanılması sebebiyle sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olduğunu, sözleşmenin içeriğinin esasen lisans kapsamında olan bir hakkın yayınına ilişkin olduğunu, buna mukabil hiçbir dönemde müvekkilinin davacının ve üçüncü kişilerin lisanslı haklarına tecavüz oluşturur bir eylem bulunmadığını, sözleşmenin konusu ile fiili durum arasında herhangi bir bağ bulunmadığını, bu itibarla sözleşmenin konusunda hataya düşüldüğünü, sayılan bu hususlar dışında dava konusu bedelin gabin hükümleri kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini, dava konusu bedele, aşırı yararlanma olarak tanımlanan gabin hükümlerinin evleviyetle uygulanmasının gerektiğini beyan ederek söz konusu sözleşmenin iptal edilmiş olup baştan itibaren hükümsüz olduğunu ve hükümsüz olan sözleşmeye dayanan talepleri içerir davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce taleplerin değerlendirilebilmesi yönünden; Dosyanın Mali Müşavir Bilirkişiye tevdiine karar verilmiş olup, sunulan 17.02.2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı tarafından … 35. İcra Müdürlüğü’nün… E. sayılı dosyası ile 03.12.2019 tarihinde borçlu hakkında 12.974,51 TL asıl alacak, 10.893,72 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 23.868,23 TL üzerinden ilamsız takiplerde ödeme emri ile takip başlatıldığını, takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek aylık %2 faiz, avukatlık ücreti ve icra giderleri ile birlikte tahsili, kısmi ödemelerde BK 100’e göre işlem yapılması talebinin içerdiğini, borçlunun 18.12.2019 tarihinde takibe itiraz etmesi sebebiyle … 35. İcra Müdürlüğü’nce takibin durdurulmasına karar verildiğini, sözleşmenin taraflarının Davalı … ve ortakları ile meslek birlikleri …, …, … ve … olduğunu, sözleşme ile lisans alan tarafın 31/12/2008 tarihine kadar ki ödemesi gereken mali hak bedellerinin düzenlendiğini, sözleşme ile davalı tarafın 31.12.2008 tarihine kadar ki süreç için tüm meslek birlikleri için toplam 3.572,10 TL + KDV ödemesinin kararlaştırıldığını, sözleşmede davacı meslek birliğinin (MSG) payının net olarak ifade edilmediğini, meslek birlikleri tarafından 22.04.2009 tarihinde davalıya hitaben yazılan bilgilendirme yazısında 2009 yılına ait lisans bedelinin paylaşım oranının gösterildiğini, toplam 3.795,95 TL + KDV (4.479,22 TL) olan lisans bedelinin KDV Dahil 1.357,99 TL’sinin davacı …’nin payının (%30,31) olarak gösterildiğini, dava konusu uyuşmazlığın lisans sözleşmesine dayalı faturadan kaynaklı takibe vaki itirazın iptaline ilişkin olduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşme ile davalı tarafın 31.12.2008 tarihine kadar ki süreç için tüm meslek birlikleri için toplam 3.572,10 TL + KDV ödemeyi kabul ettiğinin görüldüğünü, sözleşmede davacı meslek birliğinin (MSG) payının net olarak ifade edilmediğini, bununla birlikte 2009 yılında davalıya yazılan yazıda … payının 2009 yılı için KDV Dahil 1.357,99 TL olduğunu, 2009 yılına ilişkin uzamaya esas bedelin 3.402,00 TL olarak belirlendiğini, sözleşme süresinin bitiminden 1 ay öncesi muhataplara ulaşan bir fesih ihbarnamesi olmadığından sözleşmenin 2009 yılı ve devamındaki yıllar içinde geçerli olduğunun kabulü gerekeceğini, sözleşme kapsamında 2009 ve devamındaki yıllar için lisans bedelinin hesaplanmasında bir önceki yılın lisans bedeline TÜİK tarafından belirlenen yıllık (ÜFE+TÜFE)/2 oranında artış yapılmasının kararlaştırıldığını, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında 2008 yılı için … payı olarak hesaplanan 1.031,40 TL + KDV tutarındaki lisans bedeline TÜİK tarafından hesaplanan ÜFE ve TÜFE ortalaması üzerinden devam eden yıllar için lisans bedellerinin ne olması gerektiğinin hesaplandığını, davacı …’nin incelemeye ibraz edilen 2013-2018 mali dönemine ait ticari defterinin ait olduğu yılda yürürlükte olan T.T.K. ve V.U.K. hükümlerine göre tutulduğunu, ticari defterinin yasal süreleri içerisinde açılış ve kapanış tasdiklerini yaptırmış olduklarını, sahibi lehine delil niteliğinde olduğunu, davacı kayıtlarında davalıya ait cari hesap hareketlerinin 120 Alıcılar hesabının alt kırılımı olan “1…” hesabında takibinin yapıldığını, cari hesap hareketlerinin incelendiğinde davacı tarafından her dönem için lisans bedellerine ait faturaların usulüne uygun olarak kesildiğini ve cari hesaba işlendiğini, 2013-2018 yıllarına ilişkin olarak TÜİK verilerine göre hesaplanan lisans bedellerinin 12.974,68 TL ve aynı dönemler için davacı tarafından kesilen fatura tutarlarının 12.974,51 TL olduğunu ve kesilen fatura tutarlarının sözleşmeye uygun olarak kesildiğini, 2018 yılına ait lisans bedeli sonrası cari hesap bakiyesinin davacı lehine 12.974,51 TL olduğunu ve 03.12.2019 tarihinde cari hesap bakiyesinin takip hesaplarına virmanlandığını, davacı kayıtlarına göre takip tarihi itibariyle davacının davalıdan takibe konu anapara tutarı kadar 12.974,51 TL alacaklı olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmede ödeme vadesi olarak belirlenen ilgili yılın 15 Temmuz tarihi ile takip tarihi arasındaki dönem için aylık %2 (yıllık %24) faiz oranı üzerinden faiz hesaplaması yapıldığını, faize esas bakiye olarak TÜÎK verilerine göre hesaplanan tutarlarla uyumlu olan davacı tarafından kesilen fatura tutarlarının dikkate alındığını, davacı tarafından başlatılan takipte takip öncesi dönem için talep edilen faiz tutarının 10.893,72 TL olduğunu, bilirkişiliğimizce hesaplanan faiz tutarının ise 11.562,62 TL olduğunu, bu kapsamda taleple bağlılık ilkesi gereği davacının işlemiş faiz talebinin yerinde olduğunun kabul edilebileceği yönünde görüş bildirerek ”…Davacı …’nin incelemeye ibraz edilen 2013-2018 mali dönemine ait ticari defterinin ait olduğu yılda yürürlükte olan T.T.K. ve V.U.K. hükümlerine göre tutulduğu, ticari defterinin yasal süreleri içerisinde açılış ve kapanış tasdiklerini yaptırmış oldukları, sahibi lehine delil niteliğinde olduğu, 01.08.2008 tarihinde davacı diğer meslek birlikleri ile davalı tarafından düzenlenen Lisans Sözleşmesi ile lisans alan tarafın 31/12/2008 tarihine kadar ki ödemesi gereken mali hak bedellerinin düzenlendiği, Davacı tarafından 2013-2018 yıllarına ilişkin olarak kesilen lisans bedellerine ilişkin faturaların toplam tutarının 12.974,51 TL olduğu, aynı dönem için bilirkişiliğimizce TÜÎK verilerine göre hesaplanan lisans bedelleri + KDV tutarının 12.974,68 TL olduğu ve davacı tarafça kesilen faturaların lisans sözleşmesine uygun olduğunun kabul edilebileceği, Davacı tarafından başlatılan takipte takip öncesi dönem için talep edilen faiz tutarının 10.893,72 TL olduğu, bilirkişiliğimizce hesaplanan faiz tutarının ise 11.562,62 TL olduğu, bu kapsamda taleple bağlılık ilkesi gereği davacının işlemiş faiz talebinin yerinde olduğunun kabul edilebileceği…” sonuç ve kanaatine ulaştıkları anlaşılmıştır.
İşbu dava taraflar arasında akdedilen lisans sözleşmesine dayalı yapılan takibe vaki itirazın İİK.’nın 67. Maddesine dayalı iptali istemine ilişkindir.
Anılan maddede “Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988 – 3494/1 mad.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibin de haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın (Değişik ibare: 02/07/2012-6352 S.K./11.md.) yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.” hükümlerine amirdir.
Yapılan yargılama, davacı tarafın iddiaları, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında 01/08/2008 tarihli Müzik Eseri Lisans Sözleşmesi ve faturalardan kaynaklanan 12.974,51 TL asıl alacak ve 10.893,72 TL faiz olmak üzere toplam 23.868,23 TL alacağın tahsiline ilişkin olarak 03/12/2019 tarihinde 01/08/2008 tarihli Müzik Eseri Lisans Sözleşmesi ve faturalardan kaynaklanan 12.974,51 TL asıl alacak ve 10.893,72 TL faiz olmak üzere toplam 23.868,23 TL alacağın tahsiline ilişkin olarak 03/12/2019 tarihinde ilamsız takip başlatıldığını, borçlunun 18/12/2019 tarihli itiraz dilekçesi ile takibe, borca ve ferilerine itiraz ettiğini, takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ettiğini, … 35. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden davacı alacaklı tarafından, davalı hakkında ilamsız takip başlatıldığı, borçlunun 18/12/2019 tarihli itiraz dilekçesi ile takibe, borca ve ferilerine itiraz ettiği, takibin durdurulmasına karar verildiği davacı tarafından süresi içerisinde iş bu davanın açıldığı, sözleşme ilişkisini inkar etmemekle birlikte … 20. Noterliği’nin … yevmiye ve … tarihli ihtarnamesi ile söz konusu sözleşmenin feshedildiği ve gabin iddialarında bulunduğu, yapılan takibin sözleşme hükümleri gereği 2019 yılı yönünden hüküm doğuracağı dikkate alındığında ve basiretli tacir ilkesi gereği savunmaların yerinde olmadığı, herhangi bir ödeme belgesi sunmadığı dikkate alındığında mali bilirkişi tarafından yapılan hesaplamaya göre sözleşme kapsamında düzenlenen faturalara dayalı yapılan takipteki kalemlerin sözleşmeye uygun olduğu anlaşılmakla davacının sübut bulan davasının kabulüne, alacağın likit olduğu davalının itirazında haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılmakla İcra İflas Kanun’unun 67/2. maddesi uyarınca asıl alacak miktarının %20.’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar vermek gerekmiş miktar yönünden kesin olmak üzere aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜ ile, davalı tarafından … 35. İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı takip dosyasında davalı tarafından yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin aynen DEVAMINA,
2-İcra İflas Kanun’unun 67/2. maddesi uyarınca asıl alacak miktarının ( 12.974,51 TL) %20.’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 1630,43 TL karar ve ilam harcından peşin yatırılan 288,20 TL’nin mahsubu ile bakiye kalan 1342,23 TL’nin davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan: 350,47 harç masrafı ile 1596,50 TL posta bilirkişi gideri olmak üzere toplam 1.946,97 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/09/2022
Katip …
¸

Hakim …
¸