Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/67
KARAR NO : 2021/202

DAVA : Faydalı Model Belgesinden Doğan Haklara Tecavüz Olmadığının Tespiti, Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 08/03/2019
KARAR TARİHİ : 18/05/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesinden Doğan Haklara Tecavüz Olmadığının Tespiti, Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …’nin başvuru tarihinde yürürlükte bulunan 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK’daki incelemesiz sistemden yararlanarak “usul içeren, açıklık taşımayan, başvuru kapsamını aşan ve yeniliğe sahip olmayan” bu nedenle “alüminyumdan yapılmış tepe bölgesinde Koruyucu bir kapı olan içecek kutusu” buluş başlığını taşıyan … sayılı Faydıl Model Belgesini (FMB) adına tescil ettirdiğini, ancak davalıya ait FMB’nin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini, … sayılı davalıya ait FMB’nin 551 Sayılı KHK hükümleri yürürlükte iken tescil edildiğini, 2017 yılında yürürlüğe giren SMK ile yürürlükten kaldırıldığını fakat SMK geçici m.1/22’de yer alan (patent ve faydalı modellerin hükümsüz kılınmasında başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümler uygulanır” hükmü uyarınca … sayılı FMB’nin hükümsüzlüğünde 551 sayılı KHK hükümlerinin uygulanacağını, 551 Sayılı KHK m.165 uyarınca FMB konusunun bu KHK’nın 154,155 ve l56 (yenilik) maddelerinde belirtilen hükümlere aykırılığı ispat edilmişse; FMB konusu buluşun ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlilikte açık ve tam olarak tamamlanmadığı ispat edilmişse; FMB konusunun başvurunun kapsamının dışına çıktığı veya m.45’e göre ayrılmış olan bir başvuruya veya m. 12 ‘ye göre yapılan başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse mahkeme tarafından hükümsüzlüğüne karar verileceği, davalının … sayılı FMB’nin 5 işlemden oluştuğunu, işlemlerin ve teknik çizimlerin açığında sunulduğunu, davalının … sayılı FMB’nin 2 no’lu isteminin usul içerdiğini bu nedenle hükümsüz kılınması gerektiğini, 4 no’lu istemi uzman kişi tarafından uygulanacak düzeyde açıklık taşımamakta olup salt bu neden dayalı olarak dahi hükümsüzlüğüne karar verilmesi koşullarının mevcut olduğunu, 5 no’lu istemin başvurusunun kapsamı dışına çıkıldığı hükümsüzlüğünün gerektiği davalıya ait … sayılı FMB’nin tüm istemlerinin yenilik içermediğini bu nedenle tüm istemleri için hükümsüz kılınması gerektiğini davalıya ait FMB istemlerinin başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş patent belgelerinde birebir aynılarının tümden bulunduğunun tespit edildiğini, yenilik özelliği taşımadığını, tüm istemleri itibarıyla hükümsüzlüğüne karar verilmesi koşullarının oluştuğunu; menfi tespit istemi hakkında davalının usul içerdiği, açıklık taşımadığı, başvuru kapsamını aştığı ve yenilik taşımadığı halde tescil ettirilmiş olan … sayılı FMB’den doğan zaruri haklarını davacıya ileri sürme ihtimalinin bulunması ve aynı zamanda haksız rekabet oluşturan eylemleri ve beyanları nedeniyle davacının Türkiye’de giriştiği ticari ve sınai faaliyeti ve ciddi ve fikri girişimlerin SMK m.154 uyarınca davalıya ait … sayılı FMB’den doğan hakkına tecavüz etmediğinin tespitine karar verilmesini istemekte hukuki yarar bulunduğunu, davacının, davalının … sayılı FMB tescil başvurusuna konu edilmesinden yaklaşık 13 yıl öncesinden yani 2006 yılından bu yana davacının buluş konusu ürünleri üretip sattığını, ciddi rakamlara ulaşan yatırım faaliyeti gerçekleştirdiğini dolayısıyla davacının eylemlerinin davalıya ait … sayılı FMB’den doğan hakkına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar verilmesine talep etmesinde hukuki menfaati bulunduğunu belirterek, davalıya ait … sayılı Faydalı Model Belgesi’nin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, müvekkilinin davalıya ait … Sayılı Faydalı Model Belgesi’nden doğan hakkına tecavüz etmediğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı adresinin yurt dışında bulunduğu, davalıya usulüne uygun olarak yurt dışı tebliğ işlemlerinin yapıldığı, davalı tarafından herhangi bir cevap bildirilmediği anlaşılmıştır.
Mahkememize bildirilen tüm deliller toplanmış özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporunda özetle; 551 Sayılı KHK m. 165, 6769 Sayılı SMK m.154 çerçevesinde, davalı …’ne ait … no’lu Faydalı Model Belgesi’nin hükümsüzlük şartlarının gerçekleşmiş olduğu; davacı … San. AŞ’nin mezkûr buluşu içeren ürünleri üretmesi ve satmasının davalıya ait … no’lu Faydalı Model Belgesi’nden doğan hakkına tecavüz teşkil etmediği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava, 551 Sayılı KHK Hükümleri uyarınca davalıya ait … sayılı Faydalı Model Belgesinin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini ile birlikte, davacı kullanımlarının mezkur faydalı model belgesine tecavüz teşkil edip etmediğine ilişkindir.
Mahkememizce getirtilen TPMK kayıtlarına göre, davalı … adına … y. no’lu buluş’un 551 Sayılı KHK kapsamında 13.10.2015 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile TPE nezdinde koruma altına alındığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır (m.191/3). Ancak, geçici m.1/2 uyarınca… “bu kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış olan patent ve faydalı model başvurularına başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümleri uygulanır”. denilmektedir.
Geçici m.4’e göre, “önceki mevzuat hükümlerine göre verilmiş patent ve faydalı modeller için m.99 (itiraz ve itirazın incelenmesi); m. 138 (hükümsüzlük halleri); m. 144 (Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü); 113/5 ve 121/4 (çalışanların buluşları – yükseköğretim kuramlarında gerçekleştirilen buluşlar) hariç olmak üzere bu kanun hükümleri uygulanır. Buna göre, davalı … adına 13.10.2015 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile TPE nezdinde koruma altına alınan … y. no’lu alüminyumdan yapılmış tepe, bölgesinde koruyucu bir kapağı olan içecek kutusu başlıklı buluş ile ilgili olarak mezkûr faydalı modelin tescil edilmiş olduğu tarihte (2015) yürürlükte bulunan 551 Sayılı KHK Hükümleri uygulanmıştır.
551 Sayılı Patentlerin Korunması Hakkında KHK’da faydalı modelin tanımı yapılmamış, “yeni olma” ve “sanayiye uygulanabilen” buluş olarak belirtilmiştir. 551 Sayılı KHK uyarınca, faydalı model incelemesiz verilir; faydalı model belgeleri için tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu hazırlanmaz (m. 160); faydalı model başvurusunda şekli uygunluk açısından başvuru yapılır (m. 160/1, 2); TPE şekli uygunluk incelemesi sonucunda eksikliğin bulunmadığı sonucuna vardığı takdirde FMB verir (m. 160/4) (Tekinalp, Ü. Fikri Mülkiyet Hukuku, 5.B, İst. 2012, 731 vd.).
551 Sayılı KHK m. 156/1 uyarınca FM başvurusuna konu olan buluşun yeni olması yani; buluş “başvuru tarihinden önce Türkiye’de veya dünyada herkesin ulaşabileceği bir şekilde yazılı olarak veya başka bir yolla açıklanmamış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmamış olması” şarttır. FM konusu buluş sanayiye uygulanabilmelidir. 551 Sayılı KHK m.l54’ün atfı ile m. 10 uyarınca, sanayiye uygulanabilir olma üretilebilir olması anlamındadır. Buluşun uygulanabilir veya üretilebilir olması yeterli olup verimlilik aranılmaz. Sanayi kavramı geniş olanak üretim, ticaret, madencilik vd. kapsar (Tekinalp, 546).
Faydalı modelin belgesinin hükümsüzlüğü, 551 Sayılı KHK m. 165’de yer alan nedenlerin ispatı ile geriye etkili olarak FMB’nin mahkeme kararıyla ortadan kaldırılmasıdır, FMB’nin hükümsüzlük nedenleri, 1) FMB konusu buluş 551 sayılı KHK m. 154 ve m. 156 uyarınca yeni olmaması (m. 165/1/a); 2) Buluşun sanayiye uygulanabilir nitelikte olmaması (m.l65/l/a) örneğin buluşun somutlaştınlamaması, soyut nitelikte kalması; 3) Buluşun FMB verilmeyecek konulardan olması (m.ö’da sayılı konular m. 165/1/a, ve m. 155); 4) Buluşun bir usul yahut bir usulün uygulanması sonucunda elde edilen bir ürüne ilişkin olması (m.l65/l/a); 5) Buluşun yeterli açıklıkta ve tam olarak tanımlanmadığının ispatı halinde (m.l65/l/b); 6) Belge konusu başvurunun dışına çıkılması (m.l65/l/c); 7) m.45’e göre ayrılmış başvuruya dayandırılmasında (m.l65/l/c); 8) FMB sahibinin m.l57’e göre belge isteme hakkına sahip olmaması (m.l65/l/d) olarak sayılmaktadır.
FMB’nin hükümsüzlüğü davasında davacı olabilecek kişiler: gerçek buluş sahibi veya hedefi; haksız olarak FMB alınmasından zarar gören 3.kişiler (zarar kavramına zaraa uğrayan veya zarara uğrama tehlikesi bulunan veya o buluşu kullanma imkanı haksız olarak kısıtlanan veya kısıtlanması tehlikesi bulunan kişiler dâhildir) (Tekinalp, 746 vd.).
Somut olaya dönüldüğünde; dosyada mübrez belgelerden davalı adına tescil edilen … no’lu “tepe bölgesinde koruyucu bir kapağı olan alüminyumdan yapılmış içecek kutusu” buluşunun TPE nezdinde tescilinden önce yine davalı tarafindan kamuya sunulmuş olduğu ve bu sunumun davalının http://… sitesinde 2007 yılında yayınlanan olan görsellerinde yer aldığı; mezkûr buluşun United States Patent Bürosu’nda 1990 yılından itibaren … no’lu; Almanya Patent Marka Ofisi’ne 1999 tarihinde B 65 D.43/22 no ile kayıtlı patentlerde yer aldığı davacımn 2006 yılından itibaren mezkûr buluşu içeren kapak ürünlerinin üretimini ve satışını yapmış olduğu görülmektedir. O halde davalının … y. no’lu FMB’nin yenilik unsurunu taşımadığı, ayrıca dava konusu FMB’nin içecek kutusunun tepesinde yer alan ve kutunun kenarına herhangi bir şekilde bağlanmış kapağın usulünü içermesi karşısında yani sistemde 2 no’lu unsurun tamamen usule ilişkin olması 551 sayılı KHK m.l65/l/a bendine göre bir usulün uygulanması sonucunu içermiş olması nedeniyle de mezkur FMB’nin hükümsüz sayılması nedeninin mevcut olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Öte yandan, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu m. 154 uyarınca, menfaati olan herkes, hak sahibine karşı fiillerinin tecavüz teşkil etmediğine karar verilmesi talebiyle dava açabileceği gibi dava hükümsüzlük davasıyla birlikte açılabilir. Somut olayda, davalının … Sayılı FMB’nin 551 Sayılı KHK m.165 çerçevesinde hükümsüzlük şartlarını taşımış olduğu, yine, SMK m. 154/1 uyarınca, davacı tarafindan davalıya bildirim yapılmış olması dava şartı olmadığı, bu halde, davalının hükümsüzlük şartlarını taşıyan … no’lu FMB karşısında, davacının mezkûr buluşu içeren ürünleri üreterek yurt içinde ve yurt dışında satışa arz etmesinin davalının FM Belgesi’nden olağan hakkına tecavüz teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.
Tüm bu açıklamalar muvacehesinde TPMK kayıtları, hükme esas alınan 08/05/2020 havale tarihli bilirkişi raporu ve tüm deliller bir arada değerlendirildiğinde, davanın kabulü cihetine gidilerek davalıya ait … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkini ile davacı kullanımlarının, davalıya ait … sayılı faydalı model belgesinden doğan hakkına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ İLE, davacı kullanımlarının, davalıya ait … sayılı faydalı model belgesinden doğan hakkına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine,
2-Davalıya ait … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 59,30 TL karar harcından peşin yatırılan 44,40 TL’nin mahsubu ile kalan 14,90 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen menfi tespit talebi yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen hükümsüzlük talebi yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan: 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 27,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.527,00 TL ve 88,80 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 1.615,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.18/05/2021

Katip …
¸

Hakim …

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında E-İmza ile imzalanmıştır.