Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/398 Esas
KARAR NO : 2022/157

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 24/05/2012
KARAR TARİHİ : 29/09/2022

İstanbul (Kapatılan) 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nden verilen 21/03/2013 Tarih, 2012/215 Esas ile 2013/76 Sayılı Karar Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 10/10/2017 Tarih, 2016/5584 Esas ile 2017/5203 Karar sayılı ilamıyla BOZULMAKLA, dava Mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılıp incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Müvekkilinin … adlı ve … sayılı faydalı model tescilinin bulunduğunu, bu buluşun … kablo alt yapısı kullanılmak suretiyle, apartman, site, plaza, işyeri gibi yapılarda sesli ve görüntülü iletişimin sağlanmasına yönelik olduğunu, … kabloların her biri farklı renk ile karakterize edilmiş 8 ince bakır kablonun oluşturduğu ve özellikle diafonlar için geliştirilmiş bir kablo olduğunu, ülkemizdeki binaların hemen hepsinde bu kablonun kullanıldığını ve herhangi başka bir görüntülü diafon takılmak istendiğinde tüm kablo sisteminin değiştirilmesinin gerektiğini, bunun da zaman ve maliyet kaybına yol açtığını, buluşun bu sorunu çözdüğünü ve binalarda mevcut … kablo tesisatının kullanılmasına imkan tanıdığını, davalı tarafın müvekkiline ait bu buluşu haksız ve kötüniyetli olarak kullanmak suretiyle faydalı model tescilinden kaynaklanan haklarını ihlal ettiğini, buluşa konu ürünleri sattığını, bundan haksız kazanç sağladığını, müvekkilinin emeklerinin hiçe sayıldığını, müvekkilinin bundan zarar gördüğünü” iddia ile davalının eylemlerinin, müvekkilinin faydalı model haklarına tecavüz oluşturduğunun tespitini, tecavüz suretiyle üretilen veya ithal edilen ürünlere, bunların üretim araçlarına el konulmasını, 10.000 TL maddi, 15.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini, verilecek kararın gazetede ilanını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davacıya ait … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü için …. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinde … Esas sayılı davanın açıldığını, davacının faydalı modelinin kesinlikle tescil edilebilir olmadığını, belgede yenilik olarak gösterilen … kablo sisteminin zaten var olan bir sistem olduğunu, ayrıca faydalı modelde buluşun ne olduğunun açıklanmadığını, davacının dünyada en az 30 yıldır kullanılan bir sistem için faydalı model aldığını, kendisinin dahi 2008 yılında bu ürünü kullandığına vurgu yaptığını, …, …., …, … kablo çeşitlerinin birbiriyle aynı olduğunu, birden fazla tel olmasının herhangi bir özelliğinin bulunmadığını, davacının kendisinin 2008 yılında piyasaya sürdüğü ürünü için 2011 yılında tescil almasının mümkün olmadığını, buluşun özelliklerinin zaten bilindiğini, müvekkilinin davacı tarafın tescilinden daha önce de bu ürünü üretip satmakta olduğunu, ihlal iddialarının ve davacının tazminat taleplerinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
.. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin dosyası ile birleştirilerek gönderilmiş olup 21/03/2013 tarihli birleştirme kararı sonrasında dosyanın … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesinden sonra yargılama … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesince asıl davayla birlikte sürdürülüp sonlandırılmıştır.
Birleşen davada davacı vekilinin dava dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Davalının hukuka aykırı olarak … sayılı belgeyi alarak müvekkiline karşı dava açtığını, bu faydalı model belgesindeki sistemin dünyada 30 yıldır kullanılan bir sistem olduğunu, bunun yeni olmadığını davalının da bildiğini, 2008 yılından beri davalı tarafından da bunun kullanıldığını, 2008 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ait sektör dergisinde bu buluşa konu ürünlerin tanıtımlarının yer aldığını, buluşa konu istemlerin yeni olmadığını, bu nedenle 551 sayılı KHK’ nın 154, 155, 156 maddelerine göre tescil koşullarının bulunmadığını” iddia ile davalı adına tescilli … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve TPE sicilinden terkinini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekilinin cevap dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; Bu davanın … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava ile birleştirilmesi gerektiğini, davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, eski teknoloji ürünü olan sesli diafonların çalışabilmesi için … kabloların kullanıldığını, ancak bunlara görüntülü diafon sistemi konulmak istendiğinde bu kabloların sistemi desteklemediğini ve ürünlerin çalışmadığını, bu nedenle faydalı model konusu buluşun gerçekleştirildiğini, buluş konusunun … kablo sisteminin bizzat kendisine değil bu şekilde çalışan sesli ve görüntülü bina içi iletişim sistemine ilişkin olduğunu, davacı tarafça delil olarak sunulan katalog örneklerinin zil dönüşlü bağlantı sistemi olup, müvekkilinin faydalı modeliyle bir alakasının bulunmadığını, davacı tarafın müvekkiline ait buluşu kullandığını, buluşun yeni olduğunu ve 27/07/2011 tarihinden önce bilinmediğini, eskiden beri kullanılan diafon sistemi ile sesli görüntülü bina içi işletim sisteminin farklı olduğunu savunarak davaların birleştirilmesini ve reddini talep etmiştir.
Başlangıçta ihtiyati tedbir talebi nedeni ile … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılarak 04/09/2012 tarihli rapor alınmış olup, bu raporda sonuç olarak; “Davalıya ait bina içi görüntülü iletişim sisteminin davacıya ait… no’ lu faydalı model belgesindeki … no’ lu istemlerde belirtilen tüm unsurlara sahip olduğu” görüşü ifade edilmiştir.
Davacı tarafın asıl davada dayandığı, davalı-birleşen davada davacı tarafın ise birleşen davada hükümsüzlüğünü talep ettiği … sayılı faydalı model belgesi sesli ve görüntülü bina içi iletişim sistemine ilişkin olup faydalı model belgesinde toplam 9 adet istem bulunmaktadır. Bunlardan 1 no’lu istem bağımsız istem olup diğer istemler 1 no’lu isteme bağımlı istem niteliğindedir.
Faydalı model belgesinde yer alan 1 no’lu istem, “Bu buluş, apartman, site, plaza, iş merkezi gibi toplu yapılarda … kablo alt yapısı kullanılarak dijital veri aktarımı ile sesli ve/veya görüntülü iletişimi sağlayan bina içi ve ev içi iletişim sistemi ile ilgili olup;… kablo tesisatının (5) bağlantıyı sağladığı, zil paneli (1), daire içi görüntülü iletişim cihazı (2) ve kapı otomatiğini (9) içermesidir.” biçimindedir.
Birleşen davadaki hükümsüzlük talebi de dikkate alınarak bilirkişi heyetleri oluşturulmak suretiyle yaptırılan incelemeler sonucunda … 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası üzerinden alınan 06/01/2014 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak, “… numaralı faydalı modelin 3 ve 9 no’lu istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yeni olduğu, … numaralı faydalı modelin … no’lu istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yeni olmadığı” görüşü açıklanmıştır.
… 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …Esas sayılı dosyası üzerinden alınan 24/04/2014 tarihli ikinci bilirkişi raporunda sonuç olarak; “… no’lu faydalı model belgesindeki… no’lu istemlerin yenilik unsuru taşıdığı, 2,4,5,6,7,8 no’lu istemlerin yenilik unsuru taşımadığı” görüşü açıklanmıştır.
… 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası üzerinden alınan 18/09/2014 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; “… sayılı faydalı model belgesindeki istemlerin yenilik içermediği, mevcut deliller ışığında davalıya ait ürünlerin … sayılı faydalı modele tecavüzünün vaki olmadığı, davalının davacıya ait faydalı modeli kullandığına karar verildiği takdirde ise lisans anlaşması yapılsa idi davalının ödemesi gereken lisans bedelinin 2011 yılı için 29.359,39 TL, 2012 yılı için ise 149.343,84 TL olduğu” görüşü açıklanmıştır.
….4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası üzerinden alınan 20/05/2015 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; “…sayılı faydalı model belgesindeki … no’ lu istemlerin yenilik unsuru taşıdığı,…no’ lu istemlerin yenilik unsuru taşımadığı, davalının ürünlerinin, davacının faydalı model belgesindeki ana isteme doğrudan tecavüz durumunun bulunmadığı ancak mahkemece aksi kanaate varılır ise davalı tarafın ödemesi gereken tazminatın 53.543,61 TL olması gerektiği” görüşü açıklanmıştır.
… 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …Esas sayılı dosyası üzerinden alınan 10/12/2015 tarihli ek raporda ise sonuç olarak; “… sayılı faydalı modelin somut bir ürüne ilişkin olmadığı, sistem olarak tanımlanan buluşta unsurların teknik özelliklerinin verilmediği, bunlara ilişkin şekillerin bulunmadığı, oysa faydalı modelin ancak somut bir şekilde tanımlanmış ürünler için verilebileceği, davacının … sayılı faydalı modelinin yeniliğinin, aynı firma tarafından çıkarılan Nisan 2008 tarihli … dergisindeki reklam dolayısıyla zedelendiği ve yeniliğin bulunmadığı, davalı- karşı davacı … firması tarafından kullanılan ürünün … kablo sistemi ile çalıştığı, oysa davacının faydalı modelinin …kablo sistemi kullanılarak çalıştığı, bu nedenle faydalı modelin ihlal edilmediği” görüşü açıklanmıştır.
Asıl davada dava konusu uyuşmazlık, davalı tarafa ait sesli ve görüntülü iletişim sistemlerinin, davacının …. sayılı faydalı model belgesinin koruma kapsamında kalıp kalmadığı, faydalı model hakkına tecavüzün söz konusu olup olmadığı, buna dayalı tazminat taleplerinin yerinde olup olmadığına ilişkindir. Birleşen davada ise bu faydalı modelin istemlerinin yeni olmadığı, istemlerin yeterince açıklanmadığı gerekçesiyle hükümsüzlüğü talep edilmektedir.
551 sayılı KHK’nın 131. maddesine göre hükümsüzlük kararı verilmesi durumunda bu karar geçmişe etkili olup, patent, faydalı model belgesi ile sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır. Bu nedenle öncelikle hükümsüzlük iddialarının tartışılması gereklidir.
551 sayılı KHK’nın 154, 155, 156, 165 maddeleri gereğince faydalı model konusu buluşun yeni olmaması, yeteri kadar açıklanmaması, başvuru kapsamının aşılması, buluş sahibinin faydalı model istemi hakkına sahip olmaması gibi hallerde faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilebileceği, yeniliğin, faydalı model belgesi başvurusuna konu buluşun başvuru tarihinden önce dünyada ve Türkiye’ de herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmamış, yöresel veya ülke çapında kullanılmamış olması anlamında bulunduğu ifade edilmektedir. Buna göre eğer buluş, başvuru tarihinden önce dünyada ve Türkiye’ de kamuya açıklanmış, kullanılmış, reklam veya tanıtımı yapılmış ise yenilik unsurunun bulunmadığı kabul edilecektir.
Dosyada mevcut bilirkişi raporlarının bir arada değerlendirilmesi durumunda, patentlenebilirlik koşulları konusunda yayınlanmış doktora tezi, akademik çalışması bulunan bir bilirkişinin de yer aldığı 09/12/2015 tarihli son heyet raporunda, davacı tarafın dayandığı faydalı modele konu ürünlerin başvuru tarihinden önce Türkiye’ de ve dünyada bilindiği, bu nedenle yenilik koşulunu taşımadığı görüşü ifade edilmektedir. 18/09/2014 tarihli heyet raporunda da … sayılı faydalı model belgesindeki istemlerin yeni olmadığı görüşünün açıklandığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar 24/04/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda faydalı modelin … no’ lu istemlerinin yenilik unsuru taşıdığı, …. no’ lu istemlerin ise yenilik unsuru taşımadığı ifade edilmiş ise de, 06/01/2014 havale tarihli raporun açıklama kısmında, davacıya ait faydalı modelin … no’ lu istemlerinin yeni olmadığı görüşünün ifade edildiği, 18/09/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda da davacının dayandığı … sayılı patentin … istemlerinin yenilik unsuru içermediği görüşünün açıklandığı, faydalı modelin istemlerinin yeni olmadığı yönündeki görüşün, 09/12/2015 tarihli bilirkişi raporunda da teyit edildiği anlaşılmıştır.
… 4. FSHHM ce yapılan yargılama sonucunda 25/02/2016 tarihli karar ile; “Hükme esas alınan son bilirkişi raporunda ve aynı yönde olan diğer raporlarda da ifade edildiği üzere davacı tarafın dayandığı faydalı model belgesine konu buluşun ana isteminde esas unsur olarak, … kablo tesisatı aracılığıyla sağlanan bir bağlantı, bir zil paneli, daire içi görüntü iletişim cihazı ve kapı otomatiği unsurlarının mevcut olduğu, … no’lu istemde zil dönüşlerinin sisteme ilave edildiği, … no’ lu istemde, iletişim cihazları arasında santralsiz iletişim kurulabilmesi için koruma istendiği, … no’lu istemde görüntülü iletişimi sağlayan kameranın belirtildiği, 5 no’lu istemde ses iletişimi için hoparlör ve mikrofonun belirtildiği, … no’ lu istemde ekran unsurunun tanımlandığı, … no’lu istemde karşılıklı ses iletişimi için hoparlör ve mikrofonun istemlendiği, … no’lu istemde elektrik gücüne bağlı kapı otomatiği trafosunun eklenmiş olduğu, … no’ lu istemde ana istemdeki mekanizmanın akıllı ev sistemi alarm ve güvenlik sistemi gibi diğer daire için yönetim sistemleri ile uyumlu olduğunun belirtildiği, tüm bu unsurları taşıyan görüntülü iletişim sisteminin … adlı derginin Nisan 2008 tarihli sayısında yer aldığı, dolayısıyla davacının kendisinin bu buluşu 2008 yılında belirtilen sektör dergisinde tanıtıp kamuya açıkladığı, davacının kendisi tarafından yapılan bu reklam, tanıtım ve açıklamanın, davacının kendi faydalı modelinin yeniliğini ortadan kaldırdığı, davacı tarafın 12 aylık süre içinde başvurmadığı için 551 sayılı KHK’nın 8/1. maddesinde öngörülen müsamaha süresinin de kaçırılmış olduğu, böylece davacı tarafın faydalı modelinin yeniliğinin, bizzat davacı tarafça Nisan 2008 tarihli sektör dergisindeki reklam, tanıtım ve açıklama ile yok edildiği, bundan dolayı davacının dayandığı faydalı model belgesinin tescil koşullarını taşımadığı” gerekçeleriyle “Asıl davanın reddine, Birleşen 2012/215 sayılı davanın kabulü ile , birleşen davadaki davalı adına kayıtlı … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve TPE sicilinden terkinine,” karar verilmiş olup iş bu kararın temyizi üzerine, Yargıtay 11. HD ‘nin 10/10/2017 tarih 2016/5584 esas 2017/5203 karar sayılı kararı ile ” …20/05/2015 tarihli bilirkişi raporunda, Nisan 2008 tarihli … adlı dergide yayınlanan davacı … firmasının ürünün zil dönüşlü sistem olduğu, faydalı modele konu ürünün ise zil dönüşsüz bir ürün olduğu, bu nedenle söz konusu reklamın faydalı modelin yeniliğini ortadan kaldırmadığı belirtilerek, faydalı model belgesindeki …no’lu istemlerin yenilik unsuru taşıdığı, …no’lu istemlerin yenilik unsuru taşımadığı görüşü açıklandığı, Hükme esas alınan 10.12.2015 tarihli ek raporda, kök rapordaki görüşten neden dönüldüğü açıklanmaksızın … adlı dergide yayınlanan reklamdaki sistemin zil dönüşlü sistem olduğuna ilişkin değerlendirmenin yanlış olduğu belirtilerek, söz konusu reklamın hükümsüzlüğü istenen faydalı modele konu sistemin tanıtılmış olduğu ve bu açıklamanın 2011 tarihli buluşunun yeniliğini ortadan kaldırdığının belirtildiği, bu durumda, mahkemece … adlı dergide yayınlanan reklamın dava konusu hükümsüzlüğü istenen faydalı modelin yeniliğini ortadan kaldırıp kaldırmadığı konusunda önceki raporlar da değerlendirilmek suretiyle ek rapor ya da gerektiğinde yeni bir heyetten rapor alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı karar verilmesi doğru olmadığı… ” gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiş bozma sonrası dava dosyası mevcut esasa kaydolunmuştur.
Bozma sonrası Yargıtay bozma ilamına uyulmak suretiyle yargılamaya devam olunmuş, davaya konu FM hükümsüzlüğüne ilişkin açılan … 1. FSHHM’nin …esas sayılı dosyası bekletici mesele yapılmış, … hükümsüzlüğüne ilişkin kararın 19/01/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı, bekletici mesele yapılan ve kesinleşen davaya konu …’in hükümsüzlüğüne ilişkin … 1. FSHHM’nin … esas sayılı dosyasında verilen karar kapsamında ele alındığında, davacıya ait … hükümsüzlüğüne karar verildiği, hükümsüzlüğün baştan itibaren sonuç doğuracağı dikkate alındığında davacının … tecavüz ve buna dayalı açılan maddi manevi tazminat taleplerinin dinlenilemeyeceği anlaşılmakla asıl davanın reddine, hükümsüzlüğe yönelik açılan birleşen davanın ise konusuz kaldığı anlaşılmakla esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl davanın REDDİNE,
Asıl dava yönünden;
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile fazladan yatırıldığı anlaşılan 350,10 TL’nin talep halinde yatırana iadesine,
-Davacının yapmış olduğu masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
-Davalı tarafından yapılan -birleşen dava dahil- 6.476,75 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi reddolunan … tecavüz talebi yönünden hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi reddolunan maddi tazminat talebi yönünden hesaplanan 10.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi reddolunan manevi tazminat talebi yönünden hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
2-Birleşen konusuz kaldığı anlaşılmakla esas hakkına karar verilmesine yer olmadığına,
Birleşen dava yönünden;
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 80,70 TL karar harcından peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye kalan 59,55 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafından yapılan 74,80 TL harç masrafının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, yargılama giderleri asıl davada ele alındığından tekrardan değerlendirilmesine yer olmadığına,
-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı birleşen dosya davalı vekili ve davalı birleşen davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/09/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸