Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/127
KARAR NO:2020/138

DAVA:Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:12/01/2016
KARAR TARİHİ:19/02/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Müvekkili şirketin, deniz, hava ve kara taşıma araçlarında araç bilgisayarları, genişbantlı bağlantı, kumandalama yöntemi ve cloud sistemi barındıran entegre servis peronu üretmekte ve teknoloji ürünleri satmakta olduğunu, davalı şirketin, “…” buluş başlığı ile tekniğin bilinen durumunu aşmayacak nitelikte olan ve önceden beri müvekkil tarafından kullanılmakta olan cihazı faydalı model olarak TPE nezdinde … no ile 04.10.2013 tarihinde tescil ettirmiş olduğunu, fikrin kaynağının … işletmesi olduğunu, davalı ile müvekkilinin söz konusu talebe uygun olarak ürününün uygulanması için çalışan yerli teknoloji şirketleri olduğunu, cihazın tekniğin bilinen durumunu aşmayacak ve yenilik sağlamayacak özellikleri haricinde, kullanım amacı ve şeklinin de … tarafından belirlendiğini, cihazın teknik özelliklerinin incelenmesinde mevcut ürüne karşın müvekkiline ait ürünün daha üstün teknik özellikler içerdiğini, davalının kötüniyetli olup buluş niteliği kendisine ait olmayan cihaz için kuruma başvurarak haksız kazanç sağlamaya gayret ettiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla davalı adına TPE nezdinde tescilli … Y no ile tescilli faydalı modelin tüm istemler yönünden hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı tarafın … FSHHM’de davacı şirketin ortağı ve yetkilisi olan …’na ait diğer bir şirket olan dava dışı … Ltd Şti adına müvekkili şirketin FM belgesinin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini davası açılmış olup feragat sebebi ile reddedildiğini, feragatın dava açma hakkını ortadan kaldıran bir usul işlemi olup bir daha aynı konu ile aynı kişiye dava açılamayacağını, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığını, kesin hükmün bulunduğunu, davacının iş bu davayı ikame etmesi için hukuki yararının bulunmadığını, müvekkili şirket adına … numarası ile tescilli faydalı modelin yenilik getirmesi ve sanayiye uygulanabilirliği olması sebepleri ile geçerli bir faydalı model olması hasebiyle açılan davanın esastan reddi gerektiğini beyan etmiş, davacı yanın ürününün şehirler arası ulaşımda koltuk arkasındaki ekran olup kendilerinin ise toplu ulaşım da yolcuların taşınabilir tabletlerini şarj edebileceği bir USB bağlantısı olduğunu, her iki ürünün ne şeklen benzemekte ne de ulaştığı kişiler yönünden benzerlik taşımadığını, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda … esas-… karar sayılı 13.12.2016 tarihli karar ile;”…Davacı …. Şti tarafından davalı şirket aleyhine açılan davanın kabulü ile, Davalının TPE nezdinde tescilli 04/10/2013 tescil tarihli … tescil nolu USB şarz ünitesi buluş başlıklı faydalı modelinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine…” dair karar verildiği, verilen karara yönelik istinaf talebinde bulunulduğu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16.Hukuk Dairesi’nin 2017/1975 esas-2019/815 karar sayılı 11.04.2019 tarihli kararı ile;”…Davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, …. FSHHM’nin 13/12/2016 tarihli … Esas – … Karar sayılı kararının kaldırılmasına, … sayılı FM belgesinin tescil kaydının TPMK’dan celbi, dava dilekçesi Ek 2’de sunulduğu beyan edilen delilin ibrasının sağlanarak patent vekili ve elektrik – elektronik mühendisi bilirkişilerden oluşturulacak bilirkişi heyetinden rapor alındıktan sonra karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine…” dair karar verildiği anlaşılmıştır.
YAPILAN YARGILAMA VE GEREKÇE
Dava, 551 sayılı KHK hükümleri uyarınca açılmış, faydalı modelin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talepli davadır.
Dosyada tarafların bildirdikleri tüm deliller toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi incelemesi yapılarak rapor alınmıştır.
Davalının TR … Y tescil nolu faydalı modeli 04/10/2013 tarihinde başvurusu yapılmış ve 21/10/2014 tarihinde TPE’ye tescili yapılmış … buluş başlıklıdır. Buluş toplu taşıma araçlarında usb prizi üzerinden insanların kullandıkları mobil cihazların enerji ihtiyaçlarının karşılanması için geliştirilmiş bir … olup, toplu taşıma araçlarında üretilen voltaj seviyesini mobil cihazların enerji ihtiyaçlarını karşılamak üzere uygun seviyeye dönüştüren bir gerilim dönüştürücüsü ve gerilim dönüştürücüde elde edilen akımın cep telefonu, tablet, vb.cihazlara aktarılması için kullanılacak usb şarj prizleri içermektedir.
İstem 1’e göre … (10) olup, özelliği; bahsedilen geri dönüşüm dönüştürücünün … gerilimi … gerilime dönüştüren bir …gerilim dönüştürücü olmasıdır.
İstem 1’e göre … (10) olup, özelliği; mobil cihazların enerji ihtiyaçlarını karşılamak için gereken enerjinin toplu taşıma araçlarında bulunan şebekeden USB şarj ünitesine (10) taşınması için kullanılacak bir kablo (11) içermesidir.
İstem 1’e göre … (10) olup, özelliği; bahsedilen kablonun (11) gerilim dönüştürücüye (13) kadar zarar görmeden ve çevreye zarar vermeden güvenli bir şekilde taşıması için kullanılan bir kablo taşıma borusu (12) içermesidir.
İstem 1’e göre … (10) olup, özelliği; bahsedilen gerilim dönüştürücü (13) ve USB şarj prizlerini (14) üzerinde barındıran bir montaj ünitesi (15) içermesidir.
Davalı cevap dilekçesinde …. FSHHM’nin … esas sayılı dosyası ile davacı şirketin ortağı ve yetkilisi olan …’na ait diğer bir şirket ile dava dışı … Ltd. Şti adına müvekkili şirketin faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talepli dava açtığı, davanın feragat nedeniyle reddedildiği, bu nedenle davanın kesin hüküm nedeniyle reddi gerektiği, hukuki yararın bulunmadığı, davacının dava ehliyetinin bulunmadığına ilişkin itirazlarda bulunmuştur.
Bir faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü, faydalı model belgesi almış buluşun, Kararnamede bir buluşa faydalı model verilebilmesi için gereken yenilik ve/veya sanayiye uygulanabilirlik özelliklerine sahip olmadığının veya Kararnamenin 6. maddesinde sayılan faydalı model belgesi verilmeyecek konu ve buluşlardan olduğunun belirlenmesi halinde sözkonusu olmaktadır.
Faydalı model konusu olan buluşa ilişkin olarak yenilik, başvuru tarihinden önce Türkiye içinde veya dünyada herkesin erişebileceği şekilde yazılı veya başka bir biçimde açıklama yapılmamış yahut ülke genelinde kullanılmamış ise söz konusu olmaktadır.
Faydalı modellerdeki hükümsüzlük halinin belirlenmesi, Kararnamede belirtilen bazı durumlarda (m. 165/1,a,b,c) istem veya istemler bağlamında yapılmalıdır. Faydalı modelden doğan hakkın kapsamı istem veya istemlere göre belirlenir.
Aynı doğrultuda düzenlenmiş 83. maddeye göre istemler: “Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır.” şeklinde izah edilmiştir.
İstemler, bağımsız ve bağımlı istemler olarak ikiye ayrılmaktadır. Bağımsız bir istemde, buluşun tüm esas özelliklerinin belirtilmesi gerekir. Korunması talep edilen buluşun teknik özelliklerinin daha açık bir şekilde belirtilmesi için bağımsız istemi bir veya birden fazla bağımlı istem izleyebilir. Bağımlı istemler, bağlı bulunduğu istemin tüm özelliklerini içermelidir. Mümkünse, bağımlı istemlerin başlangıcında bağımsız isteme atıfta bulunulmalı ve korunması istenilen ilave özellikleri belirtilmelidir. Önceki bir isteme veya istemlere atıfta bulunan tüm bağımlı istemler mümkün olduğu kadar en uygun bir biçimde gruplaştırılmalıdır.
Faydalı model belgesinde hükümsüzlük incelemesi sonucunda, hükümsüzlük halinin dayandığı istem veya istemlerin iptal edilmesi, buluşun, buluş olma vasfını ortadan kaldırıyor veya ondan beklenen yararın teminini imkansız kılıyorsa, bu durumda tam hükümsüzlükten bahsedilecektir. Buna mukabil hükümsüzlük sebepleri, faydalı model belgesinin yalnız bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptal edilmesiyle kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Ancak bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilmez.
Yenilik incelemesinde, tekniğin bilinen durumuna dahil olan referansın (doküman) patentle çözülmek istenen teknik sorunu çözüp çözmediği ve patent başvurusundaki istemlerde talep edilen unsurların, söz konusu karşılaştırmada esas alınan referansta bulunup bulunmadığı hususları araştırılmaktadır.
Mahkememizce … FSHHM’de açılan dosyanın taraflarının aynı olmaması nedeniyle kesin hüküm teşkil etmeyeceği kanaatine varılarak davalı itirazı reddedilmiştir.
Mahkememizce İstinaf Kararına uyularak yapılan yargılama kapsamında dosyaya sunulan 02.01.2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle;”…. kod numaralı “…” başlıklı faydalı model belgesinde koruma kapsamında yer alan bağımsız istemler ile yine bağımlı istemlerin, davacı adına tescilli … kod numaralı “Akıllı universal mobil şaıj cihazı.” Başlıklı faydalı modelde yer alan koruma kapsamındaki bağımsız ve bağımlı istemler ile aynı teknik soruna getirilen aynı teknik yenilik oldukları, dolayısı ile … kod numaralı “…” başlıklı faydalı belgesinin yenilik unsuru taşımadığı, … kod numaralı “…” başlıklı faydalı model belgesinin yenilikten yoksun olduğu, hükümsüzlük şartlarının oluştuğu…” sonuç ve kanaatinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Faydalı modelde istemler: Bu buluş, … ile ilgili olup özelliği;… grubu (1), Batarya grubu şarj devresi (2), sabit voltaj devresi (3), USB (3a),4lu sabit voltaj devresi (3.b), GSM modem veya şifre üretici devresi (4), Display (4.a), Tuş Takımı (4.b), şarj kontrol ünitesi (5), Notebook şarj devresi (6), Notebook şarj portu (6.a), 220V harici şarj adaptörü, harici şarj girişi (7.a), Tek Portlu Üniversal Şifreli Mobil Şarj Cihazı Dış Kutu (8), Tek Portlu Üniversal Sms’lı Mobil Şarj Cihazı Dış Kutu (8.a), 4 Portlu Üniversal Mobil Şarj Cihazı Dış Kutu (8.b), USB-Telefon- Notebook- kablo dönüştürücüleri grubu (9), Şifreli veya GSM modemli ücretlendirme devresi (10), Aktivasyon ledi (11), Peçete haznesi (12), GSM Modem (13), GSM anteni (14) parçalarından meydana gelmesidir.
İstem 1’de bahsedilen … ile ilgili olup diğer bir özelliği de; cep telefonundan SMS yolu ile mobil cihazı aktive eden yada şifre yolu ile gsm operatöründen alınan kodun mobil cihaza girişinin yapılarak şarj aktivasyonunu oluşturan gsm modem veya şifre üretici şifre üretici devresi (4) ve cihaza şifre girişini gerçekleştiren tuş takımı (4.b) parçalarını içermesidir.
İstem 1’de bahsedilen … ile ilgili olup diğer bir özelliği de; aynı anda 4 adet cep telefonu ve 1 adet bilgisayarı şarj etmeye yarayan 4 adet usb (3.a) ve 1 de notebook şarj portuna sahip (6.a) olmasıdır.
İstem 1’de bahsedilen … ile ilgili olup diğer bir özelliği de; cep telefonu notebook yada taşınabilir diğer aygıtların şarj işleminin yapıldığı anlarda mobil şarj cihazının elektriğe bağlı olmasını gerektirmeyen, kullanım süresi 220v harici şarj adaptörü (7) ile şarj edilebilir li-on veya ni-mh batarya grubuna (1) sahip olmasıdır.
Bilirkişi heyetince faydalı modellerin istemleri karşılaştırıldığında, dava konusu faydalı model isteminlerinde modelin mobil cihazların enerji ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirilmiş bir … olarak tanımlandığı, davacı tarafından dava dilekçesinde bahsi geçen faydalı model istemlerinde aynı özellikleri barındıran parçaları içerdiği, dava konusu faydalı modelin 3. nolu istemi ile davacının dilekçesinde bahsi geçen faydalı modelin 3. nolu isteminde bahsi geçen … ve … kavramlarının aynı özellikleri ve anlamı taşıdığı ve davacının bahsettiği faydalı modelin dava konusu faydalı modelden daha fazla parça ve özelliğe sahip olmasının yanında dava konusu faydalı modelin sahip olduğu özellikleri ve işlevleri birebir karşılayan parçalar ve özellikler içerdiği belirtilmiştir.
Davalı vekili her ne kadar kıyaslanan faydalı modellerin birbirinden farklı olduğu şekil, hedef kitlesi, kullanım amacı yönünden farklılıklar gösterdiği ve müvekkilinin faydalı modelinin 4 ve 5.istemleri dikkate alındığında yenilik unsuru taşıdığını belirtmişse de, bilirkişilerce de tespit edildiği şekilde davacı yanın dava dilekçesinde belirttiği ve bilirkişilerce karşılaştırması yapılan … tescil nolu faydalı modelin istemlerinin daha kapsamlı olduğu ve dava konusu hükümsüzlüğü talep edilen faydalı modelle karşılaştırılan faydalı modelin 1, 2, 3, 5 ve 6 nolu parçalarının aynı özellikleri barındıran parçalar olduğu anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, hüküm kurmaya elverişli ve yeterli bilirkişi raporu kapsamında dava konusu … başvuru numaralı faydalı modelin sahip oldukları özelliklerin dava dosyasında davacı tarafından verilen dilekçede … başvuru numaralı faydalı modelin TPE kayıtlarında içerdiği tanım ve özellikler ile benzerlik gösterdiği, bahsi geçen iki faydalı modelin başvuru kabul tarihleri karşılaştırıldığında davacı firmanın bildirdiği faydalı modelin kabul tarihinin daha önce olduğu dolayısıyla dava konusu … başvuru numaralı faydalı modelin tescilinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜNE, davalının … tescil numaralı … Buluş başlıklı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
2-Alınması gerekli 54,40 TL karar harcından peşin yatırılan 29,20 TL’nin mahsubu ile kalan 25,20 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacılar tarafından yapılan: 3.600,00TL bilirkişi ücreti, 186,00TL posta gideri olmak üzere toplam 3.786,00 TL ve 58,40 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 3.844,40 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı yargılamada kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden, AAÜT’sine göre tespit olunan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.19/02/2020

Katip …

Hakim …