Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/119
KARAR NO : 2021/247

DAVA : Faydalı Model Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 22/04/2019
KARAR TARİHİ : 15/09/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Hükümsüzlüğü talepli davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin güvenlik sistemleri konusunda faaliyet göstermek üzere kurulduğunu, Türkiye ve Avrupa nezdinde pek çok marka, tasarım, faydalı model ve patentin müvekkili adına tescilli olduğunu, davalı şirket tarafından alınan … Başvuru Yayın Numaralı Faydalı Model belgesine konu ürün ile ilgili müvekkili şirketin buluşunu yaptığını ve faydalı model belgesini almış olduğunu, davalının aynı ürüne ilişkin taklit etmek suretiyle aldığı belgenin hükümsüz olduğunu, davalı şirket kurucusu …’in müvekkilinin … yalıtım kutusu beyaz ürünlerinden farklı tarihlerde ürünler aldığını ve buna ilişkin faturaların düzenlendiğini, davalı şirket kurucusunun, müvekkilinden … ilinde başka şirket ve şahıslara satış yapılmamasını teklif ettiğini, bu teklifin müvekkili tarafından reddedilmesi üzerine … Anonim Şirketini kurduğunu ve kötü niyetli olarak müvekkilinin ürünlerini taklit ederek “…” adı altında piyasaya sürdüğünü, … ve … isimli ürünler karşılaştırıldığında davalının ürününün taklit olduğunun anlaşıldığını, müvekkili tarafından açılan … 4.FSHHM … D. İş sayılı dosyasında bilirkişi raporu alındığını ve 11/07/2017 tarihli karar ile Mahkemece ihtiyati tedbir kararı verildiğini ve akabinde … 1.FSHHM nezdinde … Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, dosyada alınan bilirkişi raporu ile müvekkilinin patent haklarına tecavüz edildiği, faydalı model belgesinin koruma kapsamında olduğunun tespit edildiğini, davalı şirketin aynı buluşa ve aynı tasnif sınıfına ait olarak faydalı model belgesi talep etmesinin ve buna ilişkin belgeyi almasının yasaya aykırı olduğunu belirterek, … Başvuru Yayın Numaralı 21/11/2017 tarihli Faydalı Model Belgesinin hükümsüz sayılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Türk Patent ve Marka Kurumunun, müvekkilinin ürünü için düzenlediği araştırma raporunda dava dışı 2 adet benzer patent bulunduğunu, davacının, müvekkilinin faydalı model belgesinin yenilik kriterinin olmadığını iddia ettiğini, Ancak Türk Patent ve Marka Kurumunun araştırma raporu sonucunda, davacı patentlerinin de Türk Patent veri tabanında kayıtlı olmasına rağmen benzer olarak görülmediğinden rapora yer verilmediğini, Faydalı model belgesi hakkında hükümsüzlük verilebilmesi için tüm unsurların birebir olarak yer alması gerektiğini, müvekkilinin ürününün hükümsüzlüğünü gerektirecek hukuki şartların bulunmadığını, ayrıca davacının davaya dayanak olarak gösterilen … numaralı patent başvurusunun henüz başvuru aşamasında olduğunu, … numaralı patent numaralı patent başvurusunun yıllık ücretinin ödenmediği gerekçesi ile iptal olduğunu ve sahibi adına hüküm ifade etmediğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememize bildirilen tüm deliler toplanmış, özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporunda; davalı yanın dava konusu … numaralı faydalı model belgesinin tekniğin bilinen durumunu aştığı ve yenilik vasfını haiz olduğu, davalı yanın dava konusu … numaralı faydalı model belgesinin hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı, itiraz üzerine alınan ek raporda bilirkişi heyetinin aynı görüş ve kanaatlerini bildirdikleri anlaşılmıştır.
KANAAT VE GEREKÇE
İşbu dava Dava, 6769 sayılı SMK hükümleri uyarınca açılmış davalıya ait … Başvuru Yayın Numaralı Faydalı Model Belgesinin hükümsüzlüğü talebine ilişkindir.
Mahkememizce getirilen TPMK kayıtlarına göre hükümsüzlüğü istenilen … sayı ile kayıtlı faydalı model belgesinin davalı adına kayıtlı olduğu ve halen geçerliliğini koruduğu anlaşılmıştır.
Davacının davaya konu ettiği …tescil numaralı faydalı model belgesinin “…” isimli buluşu içerdiği, … tescil numaralı patentinin “…” isimli buluşu içerdiği ve … tescil numaralı patentinin de “…” isimli buluşu içerdiği görülmüş, … tescil numaralı patentin başvuru tarihinin 04.06.2015 olduğu, ancak patentin yıllık ücretinin ödenmemesi neden ile geçersiz olduğu tespit edilmiştir.
… 1. FSHHM’nin … Esas sayılı dosyasında görülen davada davalı kullanımlarının davacıya ait faydalı model belgesinden doğan haklara tecavüz oluşturduğu iddiasıyla açılan tespit ve tazminat talepli davada alınan 10.05.2018 tarihli bilirkişi raporunda “davalı tarafa ait bağlantı kutusu ile davacı tarafın sahibi olduğu … No’lu faydalı model belgesinin karşılaştırılmasında, davalıya ait ürünün davacının patent belgesinin koruma kapsamında kaldığını yine davalıya ait bağlantı kutusu ile davacı tarafın sahibi olduğu … No’lu faydalı model belgesinin karşılaştırılmasında davalıya ait ürünün davacının patent belgesinin koruma kapsamında kaldığını, davalı kullanımlarının davacının patent haklarına tecavüz teşkil ettiği” şeklinde rapor tanzim edildiği görülmüştür.
Yine davacı tarafından dava dilekçesinde ekinde dosyaya sunulan Marka Patent Vekili, … tarafından hazırlanan uzman görüşünde, internet kullanımları üzerinden yapılan tespit ve değerlendirme sonucunda davalıya ait ürünlerin davacıya ait … tescil numaralı faydalı model belgesinden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil ettiğine dair tespitlerde bulunulduğu görülmüştür.
Dosyada mübrez tüm bilgi ve belgeler kapsamında, çözümü teknik bilgi gerektirdiği gerekçesi ile HMK 266. Maddesi uyarınca konusunda uzman Elektrik Elektronik Mühendisi, Patent ve Faydalı Model Uzmanları, Bilgisayar Yüksek Mühendisinden oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilerek rapor düzenlenilmesi istenilmiş, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda davalıya ait …numaralı faydalı model belgesinin hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı tespitinin yapıldığı görülmüştür.
Öncelikle dava konusu uyuşmazlığa ilişkin uygulanacak mevzuatın belirlenmesi gerekecektir.
6769 sayılı SMK “Faydalı Model ile korunabilir buluşlar ve istisnaları” başlıklı 142 . Maddesine göre ” (1) 83 üncü maddenin birinci fıkrası hükmüne göre yeni olan ve 83 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model verilerek korunur. (2) Faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz. (3) 82 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına ek olarak; a) Kimyasal ve biyolojik maddelere veya kimyasal ve biyolojik usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, b) Eczacılıkla ilgili maddelere veya eczacılıkla ilgili usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, c) Biyoteknolojik buluşlar, ç) Usuller veya bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, faydalı model ile korunmaz….” hükümlerine amirdir. Yine MADDE 92- “(1) Buluş, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak şekilde yeterince açık ve tam olarak patent başvurusunda, tarifname, istemler ve tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimlerle açıklanır.(2) Buluş, toplum tarafından erişilemeyen ve patent başvurusunda ilgili teknik alandaki uzman tarafından buluşun uygulanmasına yeterli olacak şekilde tanımlanamayan bir biyolojik materyalle ilgiliyse veya bu materyalin kullanımını içeriyorsa bu materyalin tevdi edilmesi hâlinde, buluşun birinci fıkraya uygun olarak açıklandığı kabul edilir….(4) İstemlerin dayanağı tarifname olup, istemler korunması talep edilen konuyu tanımlamalı, açık ve öz olmalı ve tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşmamalıdır. (5) Özet, sadece teknik bilgi verme amacını taşır. Başka amaçlar için özellikle koruma kapsamının belirlenmesinde veya 83 üncü maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında kullanılmaz….” hükümlerini içermektedir.
Aynı yasanın “Faydalı modelin hükümsüzlüğü” başlıklı MADDE 144′ e göre “(1) Aşağıdaki hâllerde faydalı modelin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir: a) Faydalı model konusu, 142 nci maddede belirtilen şartları taşımıyorsa. b) Buluş 92 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa. c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91 inci maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa. ç) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa. (2) Menfaati olanlar, Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları faydalı modelin hükümsüzlüğünü isteyebilir. Faydalı model sahibinin 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı nedeniyle faydalı modelin hükümsüzlüğü, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından istenebilir. (3) Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası, faydalı modelin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde, sicile faydalı model sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabilir. Sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için bu kişilere ayrıca tebligat yapılır. (4) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda, 110 uncu madde hükümleri uygulanır. (5) Hükümsüzlük nedenleri faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.(6) Kısmi hükümsüzlük sonucu, faydalı modelin iptal edilmeyen istem veya istemleri 142 nci madde hükümlerine uygun olması hâlinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalır.
Faydalı model belgesi verilecek buluşlar için koruma şartlarını patent belgesi verilecek buluşlara nazaran daha hafif şartlara tabi tutmuş ve patent belgesi verilebilecek buluşlar için aranan yenilik ve sanayiye uygulanabilir olma şartlarını yeterli bulmuş, buluş basamağını aşma şartını ise aramamıştır. Faydalı model, yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşmak zorunda olmayan buluştur. Faydalı model, yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik açılarından, patentle korunan buluşları andırmaktadır. Patentle faydalı model arasındaki tek fark, yenilik unsurunu tarif eden kıstastan ibarettir. Patentte, tekniğin bilinen durumunun aşılması zorunludur; faydalı modelde tekniğin bilinen durumunun aşılması zorunlu değildir. Yalnız, faydalı model, uzman olmayan kişilerce de, tekniğin bilinen durumundan kolaylıkla çıkarılabiliyorsa, buluştan bahsedilemez. Çünkü uzman olmayan kişilerce de, tekniğin bilinen durumundan kolaylıkla çıkarılan bir sonuç, ihtiyaç gideren çözüm sayılmaz; alelade bir sonuç sayılır. 
Buna göre koruma şartları şunlardır;
a.Yenilik, Tekniğin bilinen durumuna dâhil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir. “Tekniğin bilinen durumu”, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. Başvuru tarihinde veya bu tarihten sonra yayımlanmış olan ve başvuru tarihinden önceki tarihli ulusal patent ve faydalı model başvurularının ilk içerikleri tekniğin bilinen durumu olarak dikkate alınır. Patentten farklı olarak faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz.
b.Sanayiye Uygulanabilir Olma, buluş, tarım dâhil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikteyse, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. Sanayi, kazanç getirmeyi amaçlayan, süreklilik gösteren, bağımsız ve izin verilmiş bir faaliyeti ifade eder. “Sanayi” kavramının kapsamına, üretim, ticaret ve el sanatlarının bütün dalları, madencilik, turizm, balıkçılık ve avcılık, finans alanı, bazı istisnalar dışında hizmet sektörü girerken serbest meslek alanları (muhasebecilik, avukatlık, hekimlik, müşavirlik) girmez. Ancak serbest meslek mensuplarının mesleklerini icra için kullandıkları şeylerin, bir sanayi işletmesinde üretilmesi nedeniyle sanayide uygulanabilir özellikleri vardır. Sanayiye uygulanabilir olma şartı için buluşun uygulanabilir veya üretilebilir olması yeterli olup aynca verimli olması gerekli değildir.
Bilirkişi raporunda faydalı model başvurusunun yenilik yönünden değerlendirilmesi yapılmış olup buna göre; davacıya ait …, …, …tescil numaralı faydalı modeller ile davalıya ait hükümsüzlüğü istenilen …sayılı faydalı model belgesinin karşılaştırılması yapıldığında, …sayılı faydalı model belgesinin; istemlerinin incelenmesinde cihazın montajı için montaj yapan kişiye kolaylık sağlayan cihaza voltajın geldiğine dair bilgi ledi ve veri ledi eklemesi yapıldığı, bu bilgi ve veri ledleri sayesinde bu ışıklardan herhangi birinin yanmadığı durumda buata bakılarak arızanın nereden olduğunun hızlıca tespitinin yapılabileceği, ayrıca montaj kolaylığı sağlamak amacıyla yüzeye kendi yapışır su terazisi eklendiği, bu eklentilerin buluşun, tekniğin bilinen durumunu aştığına dair yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde, davalıya ait hükümsüzlüğü talep edilen dava konusu … sayılı faydalı model belgesinin istemlerinin incelenmesi sonucu yenilik vasfına sahip olduğu hükümsüzlük koşullarının somut olay bakımından gerçekleşmediği kanaatine varılmıştır.
Her ne kadar davacı tarafından, davalı adına tescilli faydalı model belgesinin, davacı adına tescilli belgelerden kaynaklanan haklara tecavüz teşkil ettiğine dair … 1. FSHHM’nin … Esas sayılı dosyası kapsamında alınan rapor ve 11.04.2017 tarihli, Marka Patent Vekili, … tarafından hazırlanan uzman görüşü dosyaya sunulmuş ise de, mezkur rapor ve mütalaaların patent haklarına tecavüz kapsamında hazırlandıkları, eldeki hükümsüzlük davası sonucu verilecek kararın geçmişe etkili sonuç doğuracağı ve faydalı model korumasının hiç ortaya çıkmamış olacağı için faydalı modele tecavüz de söz konusu olmayacağından buna ilişkin iddialar dikkate alınmamıştır.
Tüm dosya kapsamı sunulan teknik bilirkişi raporları ile bir arada değerlendirildiğinde; davalıya ait … nolu faydalı modelin tescil tarihi itibarı ile yenilik unsurunu içerdiği, faydalı model belgesinde yer alan istemler ile davacı tarafından dosyaya sunulan …, … ve koruma süresi dolan … tescil numaralı faydalı model istemleri karşılaştırıldığında davalıya ait istemlerin tekniğin bilinen durumunu aştığı ve yenilik vasfına sahip olduğu, sonuç olarak izahı yapılan mevzuat kapsamında hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı anlaşılmakla davacının davalıya yönelik açtığı subüt bulmayan davasının reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 59,30 TL karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Dava açılışında yatırılmadığı anlaşılan 44,40 TL başvuru harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6 -Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.15/09/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸