Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/379
KARAR NO : 2020/481

DAVA : Tasarıma Vaki Tecavüzün Tespiti, Durdurulması, Önlenmesi, Giderilmesi, Maddi Ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 23/07/2018
KARAR TARİHİ : 22/12/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarıma Vaki Tecavüzün Tespiti, Durdurulması, Önlenmesi, Giderilmesi, Maddi Ve Manevi Tazminat talepli asıl ve birleşen davaların yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı birleşen davacı vekili, asıl ve birleşen dava dosyasına sunduğu dava dilekçelerinde özetle; Müvekkillerinin bayan giyim tekstili alanında özellikle de tesettür giyim üzerine faaliyet gösteren bir firma olduğunu, … markası ve … ibareli özgün tasarımlarının TPMK nezdinde tescilli olduğunu, müvekkillerinin adına … numara ile tescilli tasarım üzerinde müvekkillerinin münhasır hak sahibi olduğunu, davalı firmalar ile müvekkilleri arasında herhangi bir bayilik ve lisans ilişkisi bulunmadığını, davalıların müvekkillerinin henüz tescil başvurusu aşamalarında olan yenilik ve ayırt edici özelliği bulunan tasarımlarını taklit etmek suretiyle piyasaya sürdüğünü, tedarik ettiğini, tanıtımını ve satışını gerçekleştirdiğini, böylelikle haksız kar elde ettiğini, bu durumun Mahkememizin … D. İş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporu ile sabit olduğunu, SMK uyarınca tasarımların tescilsiz olarak 3 yıl süre ile korunmasına dair yenilik getirildiğini, bu kapsamda henüz başvuru aşamasında olan tasarımların koruma kapsamında olduğunu belirterek, tasarıma yönelik tecavüz olup olmadığının tespitini, muhtemel tecavüzün önlenmesini, tecavüz fiillerin durdurulmasını, her iki dava yönünden 5.000,0 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi zararın tazminini, tecavüz teşkil eden ürünlerin imhasını ve hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen davalarda dava dilekçesi usulüne uygun olarak davalılara tebliğ edilmiş, davalılarca herhangi bir cevap sunulmamış ve delilde bildirilmemiştir.
Asıl ve birleşen davalar 6769 sayılı SMK hükümleri uyarınca açılmış Tasarıma Vaki Tecavüzün Tespiti, Durdurulması, Önlenmesi, Giderilmesi, Maddi Ve Manevi Tazminat talepli davalardır.
Mahkememize bildirilen tüm deliller toplanmış özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporunda özetle; Dava konusu tescilsiz tasarımın dosya içerisinde herhangi bir belge olmadığından ihlalinin tespit edilmediği, tescilsiz tasarıma tecavüz şartlarının oluşmadığı, tescilli ve tescilsiz tasarımın başvuru sahibinin … gözüktüğünden hak sahipliği açısından SMK m.81/4 uyarınca dava ve ilgili taleplerin … tarafından m.70/1 doğrultusunda devir, m.75’e göre lisans konusu edilmediği sürece sadece kendisi tarafından kullanılabileceği, … numaralı tescile ait 1 numaralı tasarım ile davalı tasarımı arasında ayırt edicilikten ziyade tasarım bütünlüğü açısından benzerlik bulunduğu ve bilgilenmiş kullanıcı nezdinde birebir aynı tasarım algısı oluşturacağı görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Davacı birleşen davacı vekili 30/09/2020 tarihli talep artırım dilekçesi ile birlen dosya yönünden maddi tazminat taleplerini 11.221,59 TL artırarak, 16.221,59 TL’ye yükseltmiştir.
KANAAT VE GEREKÇE
Dava, tasarım hakkına vaki tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi, giderilmesi ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
ASIL DAVA YÖNÜNDEN İNCELEME
… 2 FSHHM … D.İs sayılı dosyası için başvuru ve talep tarihi 25/05/2018, bilirkişi raporu tarihi ise 08/06/2018’dir. Tespit konusu tasarım için TURKPATENT’e yapılan tasarım tescil başvuru tarihi ise 14/06/2078’dir. Haliyle, ilgili tasarımın değişik iş dosyası esnasında SMK uyarınca “tescilsiz tasarım” olduğu açıktır. Bu bilgiler ışığında, tescilsiz tasarıma tecavüz şartlarının doğabilmesi için SMK m.55/4, 56/4-b, 57/1, 59/1-2, 69/2, 70/1 ve m.81/4 birlikte değerlendirilmelidir.
Tasarım ve ürün MADDE 55- (4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
Yenilik ve ayırt edicilik MADDE 56- (4) b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Kamuya sunma MADDE 57- (1) Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz
Tasarım hakkının kapsamı ve sınırları MADDE 59- (1) Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz. (2) Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir. Korunan tasarımın kendi tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış olduğu kabul edilmez.
Tasarımın koruma süresi ve yenileme :MADDE 69- (2) Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır
Hak sahipliği MADDE 70- (1) Tasarım hakkı, tasarımcıya veya onun haleflerine ait olup devri mümkündür
Tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller MADDE 81- (4) Tescilsiz tasarımlar için, tasarım 57 nci maddeye göre kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir.
Somut olayımızda; mevcut dosya kapsamı yukarıda belirtilen açıklamalar ve ilgili SMK maddeleri kapsamında incelendiğinde; SMK md. 59 kapsamında gerek davacının sunduğu gerekse de Mahkemenize TURKPATENT tarafından gönderilen evraklarda Başvuru Sahibi ve Tasarımcı “…” gözüktüğünden, hak sahipliği açısından SMK m.81/4 uyarınca dava ve ilgili taleplerin … tarafından, m.70/1 doğrultusunda devir, m.75’e göre lisans konusu edilmediği sürece sadece kendisi tarafından kullanılabileceği bu nedenle davacının HMK 114/1-d maddesi uyarınca dava açma ehliyeti bulunmadığı gerekçesi ile asıl davanın aktif husumet yokluğundan usulden reddine karar vermek gerekmiştir. Bu nedenle SMK hükümleri uyarınca tescilsiz tasarımın korunmasına ilişkin , ürünün kamuya sunulduğu ilk tarihin belirlenmesinin asıl dava açısından artık önemi kalmamaktadır.
BİRLEŞEN 2019/265 ESAS, 2019/438 KARAR SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN İNCELEME
Dava konusu tasarım için TURKPATENT’e yapılan tasarım tescil başvuru tarihi ve tescil tarihi 14/06/2018’dir. Dava tarihi ise 23/07/2018’dir. Haliyle, dava konusu tasarımın, huzurdaki dava açılmadan önce SMK uyarınca “tescilli tasarım” olduğu ve hükümsüz kılınmadığı sürece tescil korumasından yararlanacağı açıktır. Bu bilgiler ışığında, tescilli tasarıma tecavüz şartlarının doğabilmesi için SMK m.55/4, 58, 59, 69,70 ve m.81/4 birlikte değerlendirilmelidir.
Birleşen Dosya davacısı tarafından 14.06.2018 tarihinde müracaatı yapılmış ve tescil edilmiş … numaralı çoklu tasarım tescil dosyasına ait 1 nolu tasarım ve davalı tasarımının teknik bilirkişilerce yapılan incelemede; tasarımların alt ve üst olmak üzere iki parça görünümünde kombine takım niteliğinde olduğu, alt parça pliseli etek şeklinde karakterize edilmiş olup, üst bluz önden bisiklet yaka düz görünümlü uzun kollu çalışıldığı (Arka) … numaralı tasarımda; iki parça kruvaze sol parça, sağ parçanın üzerine gelecek şekilde kapatma yapılarak çalışıldığı, davalı ürününde; iki parça kruvaze olarak çalışılıp sol parça, sağ parçanın üzerine gelecek şekilde ortada açıklık üçgen görünüm oluşturacak şekilde çalışıldığı her iki üründe de düz formda kumaş kullanıldığı, her iki ürün genel anlamda değerlendirildiğinde, … numaralı tescile ait 1 numaralı tasarım ve davalı tasannu arasında ayırt edicilikten ziyade tasarım bütünlüğü açısından benzerlik bulunduğu tespit edilmiştir.
Başvuru Sahibi/Tasanmcı … tarafından 14.06.2018 tarihinde müracaatı yapılmış …tescil numaralı 02-02 Locamo sınıfındaki çoklu tasarım dosyası kapsamındaki 1 no.lu elbise tasarımı ile davalıya ait tasarımın karşılaştırılması neticesinde, ayırt edicilik yönünden ufak ayrıntılar dışında belirgin farklılıklar taşımadığı, tasarımlar arasında ayırt edicilikten ziyade tasarım bütünlüğü açısından benzerlik bulunduğu ve davalı tasarımının bilgilenmiş kullanıcı nezdinde birebir aynı tasarım algısı oluşturacağı kanaatine varılmıştır. Genel anlamda bu tarz tasarımlarda teknik zorunluluk bulunmamaktadır. Bu sebeple tasarımcı teknik zorunluluğu bulunmayan konumlandırma için ürünü istediği gibi tasarlamada özgürdür. Davalının birçok tasarım özgürlüğü varken, … no.lu tescilin 1. sıra no.lu tasarımıyla ayırt edilemeyecek derecede benzer tasarım oluşturduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Tazminat açısından yapılan değerlendirmede: Davacının talebinin 6769 sayılı kanunun 151/2-a maddesi uyarınca ” Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir” yöntemine göre olduğu, davalıların ticari defter ve kayıtları üzerinden yapılan incelenmede kabule konu tasarımlara ilişkin mahrum kalınan satış adetleri, belirlenen dönemdeki bahse konu ürünlerin yer alma oranları ve tespit dosyası da dikkate alınarak, SMK 151/2- a maddesi uyarınca 16.221,59 TL tazminat bedeli hesaplanmış, tasarımın tescil tarihi, ele geçen ürün kapsamına ve tarafların aynı alanda çalışması nedeniyle hesaplanan maddi tazminatın, gelen mali kayıtlar ,tarafların ticari kapasitesi, tarafların salt bu tasarımı satarak ticari kazanç elde eden işletme olmadıkları, farklı bir çok ürün grubunda ticari faaliyet göstermeleri gözetildiğinde belirlenen bedelin hak ve nesafet ilkesine uygun bulunduğundan mahkememizce ıslah talebi doğrultusunda bu bedele hükmedilmiştir.
Davalının eylemi haksız olduğundan, tasarıma tecavüzü sonucu, davacı tasarım sahibinin piyasada edindiği imaj ve güvenden oluşan manevi ticari varlığında meydana gelen kayıp ve zararlar ile uzun süren çabalarla yaratılan imajının zedelenmesi nedeniyle manevi tazminat isteminin yerinde olduğu, davalıların basiretli tacir gibi davranmayarak, gerekli izni almaksızın davacı tasarımını kullanması davacı adına tescilli tasarımı ticari faaliyetlerinde kullanmaya devam etmesi kusurlu bir davranış olup, izinsiz olarak davacıya ait tasarımın kullanılması suretiyle oluşan haksız eylemin manevi tazminatı da gerektirdiği sonucuna ulaşılmış bu nedenle tarafların mali verilerinden dosyaya yansıyan ekonomik durumları,. manevi tazminatın sebepsiz zenginleşme aracı olamayacağı, tecavüz teşkil etmeyen ürünlerin de varlığı gözetilerek 5.000 TL Tazminat yerinde görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı, sunulan deliller, denetime elverişli bilirkişi raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde; yukarıda ayrıntıları ile açıklandığı üzere asıl davanın aktif husumet ehliyeti yokluğundan usulden reddine, birleşen dava yönünden, davacı … tarafından davalılar aleyhine açılan davanın kabulü ile, davalıların davacının …numaralı tescile ait bir numaralı endüstriyel tasarım hakkına tecavüzünün tespitine, önlenmesine, durdurulmasına ve kaldırılmasına, bu bağlamda tecavüze konu ürünlerin satışının, piyasaya arzının, tanıtımının engellenmesine, taklit tasarımlara el konulmasına, bu aşamada davalının uhdesinde bırakılmasına, kararın kesinleşmesine müteakip masrafı davalılara ait olmak üzere imhasına, 16.221,59 TL maddi tazminatın 25/08/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,5.000,00 TL manevi tazminatın 25/08/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına dair karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-a) Asıl dava yönünden davanın aktif husumet ehliyeti yokluğundan USULDEN REDDİNE,
1-b) Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
1-c) Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
2-a)Birleşen dava yönünden, davacı … tarafından davalılar aleyhine açılan davanın KABULÜ İLE, davalıların davacının … numaralı tescile ait bir numaralı endüstriyel tasarım hakkına tecavüzünün tespitine, önlenmesine, durdurulmasına ve kaldırılmasına, bu bağlamda tecavüze konu ürünlerin satışının, piyasaya arzının, tanıtımının engellenmesine, taklit tasarımlara el konulmasına, bu aşamada davalının uhdesinde bırakılmasına, kararın kesinleşmesine müteakip masrafı davalılara ait olmak üzere imhasına,
2-b)Maddi tazminat talebi yönünden davanın kabulü ile 16.221,59 TL maddi tazminatın 25/08/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-c)Manevi tazminat talebi yönünden davanın kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın 25/08/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-d)Masrafı davalılardan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına,
2-e)Mahkememizin … D.İş sayılı dosyasında alınan rapor ile işbu dosya kapsamında alınan 26/08/2019 tarihli bilirkişi raporların karafın infazında dikkate alınmasına, kararın eki sayılmasına,
2-f)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 1.449,64 TL karar harcından peşin yatırılan 170,78 TL ve 192,00 TL ıslah harcı toplam mahsubu ile kalan 362,78 TL bakiye karar harcının davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
2-g)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen tecavüz ve haksız rekabet talepleri yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
2-h)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen maddi tazminat talepleri yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
2-ı)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen manevi tazminat talepleri yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
2-j)Davacı tarafından yapılan: 1.000,00 TL bilirkişi ücreti, 151,80 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.151,80 TL ve 407,18 TL harç (peşin+başvuru+ıslah) olmak üzere toplam 1.558,98 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
2-k)Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı birleşen davacı vekilinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.22/12/2020

Katip …¸

Hakim …
¸