Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/323
KARAR NO:2020/131

DAVA:Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:13/09/2013
KARAR TARİHİ:19/02/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirketin tüm hakları müvekkiline ait olan güzel sanat eserlerini izinsiz olarak “…” diye adlandırıldığı … ve … gibi muhtelif ürünlerinin üzerinde/ambalajında kullanarak izinsiz olarak işlediği çoğalttığı ve yaydığını, kendisine ihtarname gönderildiği, davalının elindeki ürünleri … ve … marketler zincirleri aracılığı ile satışa sunduğu, bu şirketlere de ihtar çekilerek satışlarına son vermesini talep ettiği, davalının söz konusu eserlerin eser niteliğine haiz olmadığını, herkes tarafından çizilebilecek eserler olduğunu, dava konusu eserlerinde kendi elemanları tarafından çizildiğini belirterek, … ve … satışlarının durdurduğunu ve bu durumun da kendilerini zarara uğrattığını, dava konusu çizimlerin müvekkil şirketin eser sahibi … ile imzalattığı 05.03.2011 tarihli devir sözleşmesi gereğince; işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve işaret, ses ve görüntü nakline yarayan araçlarla umuma telif haklarıyla beraber yer, süre, sayı, içerik ve mecrasının olmaksızın münhasıran davacı şirkete devredildiğini belirterek söz konusu çizimlerin davacı şirketin … adresinde ve özellikte kitap kapağı olmak üzere kitap içeriğinde ve muhtelif mecralarda 2011 Mart ayından beri davacı şirketçe kullanıldığı belirterek müvekkiline ait eserlerin izinsiz olarak kullanılmasından kaynaklanan tecavüzün refine, menine ve 15.000 TL maddi tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının çizimleri incelendiğinde, bu çizimlerin internet ortamında dahi arama yapıldığı vakit, birçok kimsece yaygın olarak kullanıldığı ve çizildiğinin tespit edilebileceğini, bu sebeple bu çizimleri FSEK kapsamında sanat eseri olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı, bir fikir ve sanat ürünün eser sayılabilmesi için, onun sahibin özelliğini taşıması anlamına gelen esas şartı olduğunu, meydana getiren kişinin hususiyetini taşıması gerektiğini, davacının çöp adam figürleri veya diğer çizimlerinin anonimleşmiş ve herkesçe çizilebilen nitelikte olduğunu, davalı şirketçe … ve … mağazasına yapmış olduğu satışlarda ve sözleşmelerde hukuka aykırılık bulunması söz konusu olamayacağını, hatta davacı tarafından davalıya ihtar edilen ihtarnamelerin, aynı zamanda … ve … da ihtar edilmesi sebebi ile davalı şirketçe yapılan sözleşmelerin askıya alındığını ve bu davalı bu sebeple ciddi boyutlarda zarara uğradığını belirterek davanın reddi talep edilmektedir.
YAPILAN YARGILAMA VE GEREKÇE
Dava, 5846 sayılı Yasa kapsamında açılmış tecavüzün meni, refi ile FSEK 70. Maddesi uyarınca açılan tazminat talepli davasıdır.
Dosyada tarafların bildirdikleri tüm deliller toplanmış bilirkişi incelemesi yapılarak raporlar alınmıştır.
Dava konusu sonut olayda, davacı tarafından dava konusu güzel sanat eserlerinin davalı tarafından izinsiz olarak işlendiği ve satışa çıkarıldığı iddia edilmektedir.Dava dosyasında ver alan bilgi ve belgeler incelendiğinde, davacı şirket ile eser sahihi … arasında 05.05.2011 tarihinde yapılan devir sözleşmesi ile FSEK m.52 çerçevesinde eser sahibinin FSEK’den kaynaklanan mali haklarını davacı şirkete devretmiş olduğu görülebilmektedir. Bu durumda, davacı şirketin … tasarımları işleme, çoğaltma ve umuma yayma haklarına sahip olduğu kanaatine varılması mümkün olmaktadır.
Mahkememizce seçilen bilirkişi heyeti Yrd. Doç.Dr. …, Doç. Dr. … ve … Tasarım Uzmanı … yaptıkları incelemede, davacı tarafa ait çizimlerin fikir ve sanat eseri olarak kabul edilebileceği , davalı ambalajları üzerinde bu çizimlerin birebir aynısının karakter olarak benzerlerinin kullanıldığı, … tasarımların sahibinin hususiyetini taşıyan özgün eserler olduğu, davacı şirketin FSEK 52. maddesi kapsamında mali hakları devraldığı, bu nedenle davacının FSEK 68. maddesi uyarınca bedel talebinde bulunabileceği belirtilmiştir.
Davacı vekilinin itirazı üzerine mahkememizce rapor alınan ilk heyete dosya yeniden tevdi edilmiş ve ek rapor alınmıştır. Bilirkişi heyeti davacı tarafın itirazlarını değerlendirerek davacının … ile yaptığı devir sözleşmesi ekinde görünen çizimler ile davalı tarafın ihtarname ekindeki çizimler tekrar incelenmiş ve incelenen çizimlerin çizgi değeri, leke yapısı ve çizgi kalınlığı, oransal yapı gibi teknik bağlamı ile simgesel yapısı görsel algılama sürecinde oluşturduğu seçicilik ve anlamsal özgünlüğü sağladığı, karşılaştırmalı olarak incelenen … adresinden alınan çizimlerde çizgi yapısında yakınlık bulunmasına rağmen dava konusu çizgi karakterlerinin biçimlendirilmesinde farklılıklar görüldüğü ve incelenen çizimlerin kim tarafından ne zaman çizildiğine dair bilgi görülmediği, belirtilerek kök raporlarını tekrarlamışlardır.
Mahkememizce … Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yazılan talimat ile mali müşavir bilirkişi incelemesi yaptırılmış davalı şirketin ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan incelemede, davalı şirket ile dava dışı … ürün … LTD ŞTİ’nin grup şirketleri olduğunu, davaya konu mallardan … AŞ.’ ne satılan malların tedarikçisinin davalı şirket … TİC. AŞ’ne satılan malların tedarikçisinin ise dava dışı şirket olduğu, davaya konu malların birin satış fiyatının 4,012TL olduğu, davacının davalıya gönderdiği ihtarnamesinin 27/11/2012 tarihli olduğu, ihtarname sonrası davaya konu edilen çizimler bulunan mallardan net satışlarının 4.533,00 adet olduğu ve tutarının KDV dahil 18.186,39 TL olduğu, dava dışı şirketin ise 31.610,27 TL satışının olduğu her ikisinin toplamanın 12.412 adet ve 49.796,66 TL net satış olduğu mütalaa edilmiştir.
Alınan muhasip bilirkişi raporu sonucunda dosya yeniden heyete tevdi edilmiş ve taraf itirazlarını gidermek ve muhasip bilirkişi tarafından tazminat hesaplanmasının değerlendirilmesi yönünden ikinci bir ek rapor alınmıştır.
Bilirkişi heyeti davalının sattığı davaya konu 4.533 adet ürün net satış tutarı yönünden telif bedelinin 1.078,85 TL olduğu, davalı ile grup firması olan dava dışı şirketin sattığı 7.879 adet net ürün satış tutarı üzerinden telif bedelinin 1.875,20 TL olabileceği, FSEK 68 gereği üç katı tutarın talep edilebileceği mütalaa edilmiştir.
Mahkememizce verilen ilk kararda; Davacı … Yayın Yazılım/ … tarafından davalı … Yapı, Tarım, … Tic. Ltd. Şti aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile, Davalının ambalajlarında davacıya ait eser niteliğindeki çizimlerini izinsiz olarak işleyip çoğaltması ve yayması nedeniyle vaki tecavüzünün men’ine, davalıya ait ürünler üzerinde davacıya ait eserlerin işlenerek ürünlerin çoğaltılması, yayımı ve satımının durdurulmasına, FSEK 68.maddesi uyarınca hesaplanan 1.078,85 TL rayiç bedelin takdiren üç katı olan 3.236,55 TL’nin fatura tarihi olan 13/11/2012 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Fazlaya dair tazminat talebinin reddine, Doğan farazi sözleşme ilişkişi nedeniyle davacı yanın ref talebinin reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen karar davacı vekilince temyiz edilmiş, dosyayı inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2016/10386 Esas, 2018/2777 Karar ve 16/04/2018 tarihli kararı ile, mahkememizce verilen kararı davacı yararına bozmuştur, bozma gerekçesinde eser sahibinin kendisiyle sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya rayiç bedelin belirlenmesi suretiyle tazminata hükmedilmesi gerektiği, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığı , ayrıca davalı tarafından …’ya yapılan toplam satış miktarı üzerinden hesaplama yapmak yerine iade edilen ürünler düşülerek tazminat hesabı yapılmasının da doğru görülmediği belirtilmiştir.
Dosya yeniden mahkememize gönderilmiş, bozma ilamına uyulmasına ve bozma ilamı kapsamında, emsal lisans bedelleri de göz önünde bulundurularak ek rapor istenmesine karar verilmiştir.
Mahkememize 20/06/2019 havale tarih ile sunulan bilirkişi raporunda, … Meslek Kuruluşundan gelen yazı ile on sayfa çizimin 250-400 TL arasında bir ücretle yaptırılabileceği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce … Tasarımcıları Birliğinden gelen yazı cevabının araştırılarak netleştirilmesi ve emsal rayiç bedelin tüm dava konusu çizimler göz önüne alınarak hesap edilmesi için dosyanın daha önce rapor sunan heyetteki mali müşavir bilirkişiye tevdine karar verilmiş, mali müşavir bilirkişi tarafından dosyaya sunulan 12/12/2019 havale tarihli raporda davaya konu çizimlerin emsal rayiç bedelinin 2.500,00 TL ile 4.000,00 TL arasında ortalama olarak 3.250,00 TL olabileceğinin hesap edildiği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Yapılan yargılama verilen önceki kararlar ve Yargıtay ilamları değerlendirildiğinde rayiç bedelin makul ve doğru belirlendiği, mahkememizce de belirlenen aralığın ortalamasının alınarak rayiç bedelin belirlenmesinin hakkaniyete uygun olduğu kanaatine varılarak belirlenen rayiç bedel üzerinden tazminata hükmedilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, davalı tarafın davacının çizimlerini izinsiz olarak kullandığı anlaşılmakla tespit edilen ortalama rayiç bedel olan 3.250,00 TL’nin takdiren üç katı tutarında toplan 9.750,00 TL’nin 13/11/2012 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davalının ambalajlarında davacıya ait eserlerin çoğaltma ve yayma niteliğindeki tecavüzün men-ine, davacının çizimleri kullanılarak üretilmiş olan ürünlerin çoğaltılmasının, yayınının ve satımının engellenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 666,02 TL karar harcından peşin yatırılan 256,20 TL’nin mahsubu ile kalan 409,82 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen miktar yönünden davacı vekili yararına hesap olunan 4.910,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen tecavüz talebi yönüden davacı vekili yararına hesap olunan 4.910,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca red edilen miktar yönünden davalı vekili yararına hesap olunan 4.910,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 2.600,00 TL bilirkişi ücreti, 435,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 3035,50 TL’nin ret ve kabule göre hesaplanan 1.972,75 TL’si ve 280,50 TL harç (peşin+başvuru+) olmak üzere toplam 2.253,25 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
9-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.19/02/2020

Katip …

Hakim …