Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/284
KARAR NO : 2019/182

DAVA : Endüstriyel Tasarım Hükümsüzlüğü, Lisans Sözleşmesinin Geçersizliğinin ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men’i, Ref’i.
DAVA TARİHİ : 27/12/2013
KARAR TARİHİ : 14/05/2019

Mahkememizde görülmekte bulunan endüstriyel tasarım hükümsüzlüğü, lisans sözleşmesinin geçersizliğinin ve haksız rekabetin tespiti, men’i, ref’i davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili firmanın İtalya’da 1956 yılından beri motosiklet ürünleri üreten ve uluslararası alanda faaliyet gösteren bir firma olduğunu, müvekkilinin … kod numaralı motosiklet çantasını dizayn ettiğini ve söz konusu üründe bulunan mekanizmayı icat ettiğini, söz konusu ürün üzerinde hak sahibinin müvekkili olduğunu, müvekkili firmanın bu ürünü Milano’da teşhir ettikten sonra 30/11/2007 tarihli e-mail ile müşterilerinin dikkatine sunduğunu, Aralık ve Ocak 2007 tarihlerinde bu ürünle ilgili olarak işlem yaptığını, Aralık 2007 tarihli faturaların müvekkilinin bu ürünleri 2007 yılından beri üretip sattığını ispatladığını, bunun yanında işbu ürünün müvekkili firmanın Türkiye distribütörü …’a satıldığını ispatlayan faturaların da dava konusu ürünün Türkiye’de satışının yapıldığını gösterdiğini, ayrıca davalı firmanın da müvekkilinin distribütörü …’dan bu ürünü satın aldığını; söz konusu ürünün rağbet görmesinden sonra davalılar tarafından aynen taklit edilmek suretiyle satışa arz edildiğini, davalılardan … Tic aleyhine … 25. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyası ile delil tespiti yaptırıldığını, ardından da … 33. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı haksız rekabetin tespiti davasının açıldığını, davanın halen derdest olup mahkemece ihtiyati tedbir kararının verildiğini, anılan davadan sonra davalılardan … adına … numaralı tasarım başvurusunun yapıldığının ve lisans sözleşmesi imzalandığının öğrenildiğini, bu nedenle huzurdaki davanın açılmasının zaruretinin hasıl olduğunu, ilk başta davalı şirket ortaklarının babasının kötü niyetli olarak müvekkiline ait ürünü kendi adına tescil ettirmeye çalıştığını, ancak müvekkili firmanın distribütörü …’un itirazı üzerine tasarım başvurusunun reddedildiğini, bunun üzerine davalıların yine kötü niyetli bir şekilde şirket çalışanlarından diğer davalı … adına tescil başvurusunda bulunduklarını, davalı firmanın haksız rekabet teşkil eden eylemlerini örtmek amacı ile diğer davalı … ile sonradan düzenlenen lisans sözleşmesini ileri sürdüğünü belirterek davalı adına tescilli … tescil numaralı endüstriyel tasarımın KHK m.43/l-a uyarınca hükümsüzlüğüne, söz konusu tasarımın müvekkili firmaya ait olduğunun tespitine, davalıların kötü niyetli olduğunun tespitine, davalılar arasında imzalandığı ileri sürülen lisans sözleşmesinin geçmişe dönük olarak geçersiz olduğunun tespitine, davalı eylemlerinin haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle, husumet itirazlarının olduğunu, hükümsüzlük talebinin ancak tasarım tescil belgesinde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabileceğini, lisans alana karşı dava açılamayacağını, bu bakımdan huzurdaki davanın müvekkili bakımından reddi gerektiğini, esas yönünden itirazlarında, davacının hiçbir marka veya tasarım tesciline sahip olmadığını, teknik zorunluluğun sonucu olarak ortaya çıkan görünüme sahip olan motosiklet çantalarının bizzat kendisinin yani çantanın tasarım korumasının dışında olduğunu, ancak çantalar üzerindeki tasarımların korunabileceğini, kaldı ki dünyadaki mevcut tüm motosiklet çantalarının teknik özelliklerinin ve dış görünümlerinin birbirleri ile oldukça benzediğini, kullanım kolaylığı ve ergonomik yapısı bakımından hepsinin aynı biçimde olduğunu, bunları birbirinden ayıran özelliklerin dış tasarım, iç tasarım, hacim ve boyutları olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının hiçbir marka veya tasarım tesciline sahip olmadığını, teknik zorunluluğun sonucu olarak ortaya çıkan görünüme sahip olan motosiklet çantalarının bizzat kendisinin yani çantanın tasarım korumasının dışında olduğunu, ancak çantalar üzerindeki tasarımların korunabileceğini, kaldı ki dünyadaki mevcut tüm motosiklet çantalarının teknik özelliklerinin ve dış görünümlerinin birbirleri ile oldukça benzediğini, kullanım kolaylığı ve ergonomik yapısı bakımından hepsinin aynı biçimde olduğunu, bunları birbirinden ayıran özelliklerin dış tasarım, iç tasarım, hacim ve boyutları olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Dava 554 sayılı KHK uyarınca açılmış endüstiriyel tasarımın hükümsüzlüğü, haksız rekabetin tespiti, men’i, ortadan kaldırılması ve lisans sözleşmesinin geçersizliğinin tespitine açılmış davadır.
Tarafların dosyada bildirdikleri tüm deliller toplanmış özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi heyeti oluşturularak rapor alınmıştır.
Bilirkişi heyetince dosyaya sunulan, dava konusu örnek motosiklet çantaları üzerinde yaptığı incelemede … ve … markalı motosiklet çantalarının; tasarımın temel büyüklüklerini oluşturan derinlik, uzunluk ve genişlik boyutlarının … 25. ATM’nin … tarihli ve 33.ATM nin … tarihli Bilirkişi raporlarında belirtildiği gibi benzer olduğunu, genişlik, yükseklik ve uzunluk gibi temel 3 boyutun benzerliği yanında, çantaların bombeli kısımlarının eğrilik yarıçapları ve köşelerin geçiş radyüsleri de birbirine benzer olduğunu, sadece üst kapağın üzerindeki dekoratif kabartmalarda farklılık bulunduğunu, gece kolay görünmeyi sağlayan ve ürün algısının en güçlü vurgulayıcı unsurlarından olan reflektör kısmının boyut ve şeklinin de benzediğini, söz konusu çantaların motosiklete bağlanmasında kullanılan bağlantı parçalarının da benzer şekilde ve büyüklükte olup ortalama bir tüketicinin söz konusu ürünlerin farklı olduğunu ilk bakışta anlamasının mümkün olmadığını ve iki ürün arasındaki benzerliğin haksız rekabet yaratacak nitelikte olduğunu belirtmişlerdir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; “alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olduğu davalı adına tescilli davaya konu tasarımın davacıya ait … kodlu motosiklet çantası ile ayniyet derecesinde ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğu, davalı tescilinin 22.02.2012 tarihli olduğu, davacının ise söz konusu ürünlerin üretim ve satışını 2007 yılından beri gerçekleştirdiği, bu bakımdan davalı adına tescilli tasarımın 554 sayılı KHK’nın koruma için öngörmüş olduğu “yenilik” şartını ihtiva etmediği ve bu nedenle hükümsüzlük şartının gerçekleştiği, davalılar arasında akdedildiği ileri sürülen lisans sözleşmesinin davalının kötü niyetli olması halinde de hükümsüzlük kararına kadar geçerliliğini yitirmediği, haksız rekabete ilişkin açılan davanın derdest olduğundan bahisle hükümsüzlük ve lisans sözleşmesinin geçersizliğinin tespitine yönelik davanın kabulü ile tasarımın hükümsüzlüğü ve lisans sözleşmesinin geçersizliğinin tespitine ve sair taleplerin reddine karar verilmiş iş bu kararın taraflarca temyizi üzerine, Yargıtay 11. HD’nin 09/03/2016 tarihli ve 2015/8176 esas, 2016/2601 karar nolu ilamıyla “…Davacı tarafça, dava dilekçesinde haksız rekabetin tespiti, durdurulması, engellenmesi, ortadan kaldırılması ile hükmün ilanı talep edilmiştir. Mahkemece bu talepler bakımından derdest dava bulunduğu gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de, derdestlikten söz edilebilmesi için davaların taraflarının, konusunun ve dava sebeplerinin aynı olması gerekmektedir. … 33. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden görülmekte olan davada, davalı tarafın işbu davanın davalıları olmayıp … Tic.-… olması karşısında derdest bir davanın varlığından söz edilemeyeceğinden haksız rekabet talebi yönünden davanın bu gerekçe ile reddi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası dava dosyası mahkememizin iş bu esasına kaydolunmuş, taraf vekilleri bozma sonrası safahatte aşamalardaki iddia ve savunmalarını tekrar ettiklerini mahkememize bildirmişlerdir.
6102 sayılı TTK’nın 54 vd maddeleri haksız rekabete ilişkindir. Madde 54 madde ” (1) Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.(2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. ” hükümlerine amirdir. Yine Madde 55- (1) Aşağıda sayılan hâller haksız rekabet hâllerinin başlıcalarıdır: a) Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar ve özellikle; … 4. Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak,.. Madde 56- (1) Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse; a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını, d) Kusur varsa zarar ve zıyanın tazminini, e) Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini, isteyebilir. Davacı lehine ve (d) bendi hükmünce tazminat olarak hâkim, haksız rekabet sonucunda davalının elde etmesi mümkün görülen menfaatin karşılığına da karar verebilir. ..” hükümlerini içermektedir.
Tüm dosya kapsamı, tarafların dosyaya ibraz ettikleri deliller, bilirkişi raporları ve Yargıtay Bozma İlamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde her ne kadar mahkememizce verilen ilk kararda haksız rekabete dayalı talepler derdestlik sebebiyle reddolunmuş ise de bozma ilamında da belirtildiği üzere … 33. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden görülmekte olan davada, davalı tarafın işbu davanın davalıları olmayıp …Tic.-… olduğu dolayısıyla mevcut dava ile tarafların aynı olmadığı, derdestlikten söz edilemeyeceği anlaşılmakla, dosyada mevcut raporda da tespit olunduğu üzere davalıların eylemlerinin (davacıya ait motorsiklet çantalarının aynen taklit edilmek suretiyle piyasaya sunulması) (davacı adına kayıtlı tasarımın kötü niyetli olarak tescil olunduğu, tescil sahibi davalının diğer davalı şirket çalışanı olduğu, lisans sözleşmesinin de kötü niyete dayalı olarak geçersizliğinin tespit olunduğu, şu hale hükümsüzlük öncesi imzalandığı savunmasının dinlenemeyeceği gözetilerek her iki davalı yönünden de haksız rekabet şartlarının oluştuğu kabul olunmuştur.) yukarıda izahı yapılan TTK 54 vd maddeleri kapsamında haksız rekabet teşkil ettiği anlaşılmakla haksız rekabetin tespitine, davacıya ait … kod nolu motorsiklet çantası ile birebir aynılık taşıyan ürünlerin üretim ve satışının engellenmesine, bu nitelikteki eylemlere sebebiyet veren taklit ürünlerin (davalılar uhdesinde bulunan) masrafları davalılara ait olmak üzere toplatılarak imhasına karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davalı … adına TPE nezdinde tescilli … tescil nolu tasarımın 554 sayılı KHK 43/1 a ve 1 b maddeleri uyarınca hükümsüzlüğüne,
2-Davalılar arasında imzalanan 19.08.2013 tarihli lisans sözleşmesinin geçersizliğinin tespitine,
3-Davacının haksız rekabete yönelik açmış olduğu davanın KABULÜ İLE; davalıların eylemlerinin (davacıya ait motorsiklet çantalarının aynen taklit edilmek suretiyle piyasaya sunulması) haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, davacıya ait … kod nolu motorsiklet çantası ile birebir aynılık taşıyan ürünlerin üretim ve satışının engellenmesine, bu nitelikteki eylemlere sebebiyet veren taklit ürünlerin (davalılar uhdesinde bulunan) masrafları davalılara ait olmak üzere toplatılarak imhasına,
4-Hüküm özetinin karar kesinleştiğinde masrafları davalılara ait olmak üzere traji en yüksek üç gazeteden birinde bir defaya mahsus olmak üzere ilanına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 44,40 TL karar harcından peşin yatırılan 24,30 TL’nin mahsubu ile kalan 20,10 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
6-a)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına hükümsüzlük talebine ilişkin hesap olunan 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
b)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına kabul edilen diğer talepler yönünden 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan: 1.700,00 TL bilirkişi ücreti, 360,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.060,00 TL ve 48,60 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 2.108,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
9-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/05/2019

Katip …
¸

Hakim …
¸

NOT: MAHKEMEMİZCE VERİLEN ÖNCEKİ TARİHLİ KARAR YARGITAY TEMYİZ İNCELEMESİNDEN GEÇMEK SURETİYLE BOZULDUĞU DOLAYSIYLA İŞ BU KARARIN DA GEREKÇELİ KARARIN TEBLİĞİNDEN İTİBAREN 15 GÜN İÇERİSİNDE TEMYİZ YASA YOLUNA TABİ OLMASINA RAĞMEN SEHVEN İSTİNAF KANUN YOLUNUN KISA KARARDA BELİRTİLDİĞİ ANLAŞILMAKLA KARARIN GEREKÇELİ KARARIN TEBLİĞİNDEN İTİBAREN 15 GÜN İÇERİSİNDE TEMYİZ YASA YOLUNA TABİ OLDUĞU İHTAR OLUNUR.
Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanunu kapsamında E-İMZA ile imzalanmıştır