Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/148
KARAR NO : 2020/32

DAVA : Faydalı Model Belgesi Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 12/03/2018
KARAR TARİHİ : 16/01/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan faydalı model belgesi hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle, davalı … başlığı altında … numarası ile faydalı model başvurusunda bulunduğunu ve 21/09/2007 tarihinde tescil edildiğini, 10 yıl boyunca bu tescil altında çalışmalarına devam ettiğini, 2016 yılında faydalı modele sözde yenilikler ekleyerek yeniden başvuruda bulunduğunu, yapılan araştırmalarda davalı tarafından faydalı model üzerinde herhangi bir yenileme durumu yapılmadığının anlaşıldığını, davalının faydalı modeli sadece uhdesinde barındırmak adına geliştirdiğini beyan ederek kötü niyetini ortaya çıkardığını, ancak …tescil nolu faydalı modelin incelenmesinde geliştirmeler yapılarak yenilik getirildiğinin beyan edildiğini, her iki tescil dosyasına bakıldığında sistemin aynı şekilde işlediğini ve bu sisteme ilişkin olarak ise teknik konularda bir değişiklik yapılmadığının anlaşıldığını, davalı tarafından tescil edilen klima santrali drenaj sifonunun uzun yıllardır Alman bir firma tarafından yurt dışında kullanıldığını, Alman firmanın sifonla alakalı bağlantı şekillerinin incelenmesinde davalının neredeyse birebir aynısın kullandığının anlaşılacağını, davalının sadece görsel anlamda sifonun şemasını değiştirdiğini ve kullanıma sunduğunu, faydalı modelin buluşunun davalı tarafından gerçekleşmediğini iddia ederek, davalıya ait faydalı modelin hükümsüzlüğüne, kamuya mal olmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; yaklaşık 25 yıldır klima havalandırma sektöründe faaliyet gösterdiğini, gerek özel gerekse resmi devlet işlerince çokça ürünle ilgili hizmet verdiğini, davacıyı tanımadığını, sektörle ve ürün ile ürünün yaptığı hizmetle ilgili bilgisinin olmadığını, ürünün Türkiye’de yaklaşık 15 yıldır kullanıldığını, ürünün benzerlerinin yurt dışında bulunduğunu, ürünün benzeri olan yurt dışındaki ürünlerin Türkiye’ye bavul ticareti şeklinde kayıt dışı getirildiğini, 2004 yılında ürünü Türkiye’de üretmeye karar verdiğini ve 3 aylık bir süreçte kalıplarını yaptırdığını, ürünün bu sayede hem biraz daha kullanılır bir hale geldiğini ve hem de Türkiye ekonomisine katıldığını, aradan geçen 2 yıllık süreçte benzer ürünlerin gelmeye devam ettiğini öğrenmesi üzerinde yaptığı değişiklik üzerine son hali ile faydalı model başvurusu yaptığını ve belgesini aldığını, yurt dışından gelen bu ticareti komple kapattığını, toplamda 200’e yakın ürünü Türkiye ekonomisine kazandırdığını, 2016 yılında belgenin süresi bitmesi üzerine değişiklik ve ilaveler yaparak TPMK’ya yaptığı başvuru sonucunda belgesinin yenilendiğini, dava konusu klima havalandırma cihazlarının her zaman konfor amaçlı kullanılmadığını, ofislerde konfor havalandırmalarında kullanıldığı gibi, özel test laboratuarlarında, gıda sektöründe gıdaların üzerine hava üflenen yerlerde, okullarda, hastanelerde ameliyethane masalalarına hava üfleyen cihazlar olarak da kullanıldığını, davacı taraf ile iletişime geçtiğini ancak ulaşamadığını, sektöre ve ülkemize 15 yıldır ticari olarak hizmet verdiğini, dava dilekçesinde iddia edildiği gibi yanıltıcı, haksız rekabet oluşturucu hiçbir amacının olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Türk Patent ve Marka Kurumu vekili cevap dilekçesinde özetle, YİDK kararları aleyhine kurum kararının iptali veya kurum kararının iptali ile birlikte hükümsüzlük davası açılabileceğini, kurum tarafından verilmiş bir YİDK kararı bulunmadığından davacı tarafından açılan davada müvekkili kurum aleyhine husumet yöneltilemeyeceğini belirterek, müvekkili aleyhine açılan davanın husumet nedeniyle usul ve esastan reddine, faydalı model tescilinin iptali talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Türk Patent ve Marka Kurumu kayıtlarının incelenmesinde, … tescil nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin 21/09/2007 tarihinde tescil edildiği ve … adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce alınan raporda bilirkişilerin, davacının … faydalı model belgesinin hükümden düştüğü ve kamuya mal olduğu, davacının … faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü için sunulan Alman firmaya ilişkin delillerin, delil kapsamı dışında olması sebebi ile hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı, davacının diğer iddiası olan … faydalı model belgesinin içerik kapsamının … faydalı model belgesinin aynısı iddiası incelendiğinde, kamuya mal olan… faydalı model belgesinin istem ve referanslarının … faydalı model belgesi ile birebir aynı oldukları ve elde edilen faydayı sağlayan unsurların ve referansların isimleri değişsede aynı olması sebebi ile 2016/10969 faydalı model belgesinin iptal ve hükümsüzlük şartlarının oluştuğu, hususlarında görüş bildirdikleri anlaşılmıştır.
Davacı vekili bilirkişi raporuna karşı beyanında, aleyhe olan hususları kabul etmediklerini, bilirkişi raporunun genel olarak dava dilekçesinde belirttikleri haklılıklarını ortaya koyduğunu ve iddialarını bilimsel ve uzmanlık olarak da destekleyecek ve doğrulayacak şekilde tanzim edildiğini, raporun sonuç kısmında bazı noktalarda tarafların yanlış şekilde yazıldığını belirtmiştir.
Davalı vekili bilirkişi raporuna itirazında, bilirkişi tarafından yalnızca resimler üzerinden eski tescil ve yeni tescil karşılaştırması yapıldığını, tescile konu faydalı model parçalarının aynı olduğunu, aynı işlevi yerine getirdiğinden bahisle de yeni tescilin hükümsüzlük şartlarının oluştuğuna ilişkin kanaatin gerçekle bağdaşmadığını, sadece resimler üzerinden iki faydalı modelin kıyaslanmasının eksik bir inceleme olduğunu, raporda yapılan tespitlerin dayanağının dahi mevcut olmadığını belirterek, eski tescile ve yeni tescile konu ürünlerin fiziken incelenmesi suretiyle ek rapor alınmasını talep ettiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan 23/05/2019 tarihli oturum 3 nolu ara kararı ile tarafların rapora yönelik itirazlarının değerlendirilmesi için ek rapor alınmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememize sunulan ek raporda bilirkişinin, kök raporda yapılacak değişiklik olmadığı ve davalının … faydalı model belgesinin hükümden düştüğü ve kamuya mal olduğu, davacının … faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü için sunulan Alman firmaya ilişkin delillerin, delil kapsamı dışında olması sebebi ile hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı, sunulan eski ve yeni yazılı kutularda yer alan ürünlerin nerdeyse birebir aynı oldukları, davalı vekillerince 08/05/2019 tarihli itiraz dilekçesinde yer alan teknik yenilik şartlarının oluşmadığı, davalının diğer iddiası olan … faydalı model belgesinin içerik kapsamının … faydalı model belgesinin aynısı iddiasının incelenmesinde, kamuya mal olan … faydalı model belgesinin istem ve referanslarının… faydalı model belgesi ile birebir aynı oldukları ve elde edilen faydayı sağlayan unsurların ve referansların isimleri değişsede aynı olması sebebi ile … faydalı model belgesinin iptal ve hükümsüzlük şartlarının oluştuğu, hususlarında görüş bildirdiği anlaşılmıştır.
Dava, 6769 sayılı SMK hükümleri uyarınca açılmış faydalı model belgesi hükümsüzlüğü talebine ilişkindir.
Dosyada bildirilen tüm deliller toplanmış, TPMK kayıtları getirtilmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alınmıştır.
6769 sayılı SMK “Faydalı Model ile korunabilir buluşlar ve istisnaları” başlıklı 142 . Maddesine göre ” (1) 83 üncü maddenin birinci fıkrası hükmüne göre yeni olan ve 83 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model verilerek korunur. (2) Faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz. (3) 82 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına ek olarak; a) Kimyasal ve biyolojik maddelere veya kimyasal ve biyolojik usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, b) Eczacılıkla ilgili maddelere veya eczacılıkla ilgili usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, c) Biyoteknolojik buluşlar, ç) Usuller veya bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar, faydalı model ile korunmaz….” hükümlerine amirdir. Yine MADDE 92- “(1) Buluş, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak şekilde yeterince açık ve tam olarak patent başvurusunda, tarifname, istemler ve tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimlerle açıklanır.(2) Buluş, toplum tarafından erişilemeyen ve patent başvurusunda ilgili teknik alandaki uzman tarafından buluşun uygulanmasına yeterli olacak şekilde tanımlanamayan bir biyolojik materyalle ilgiliyse veya bu materyalin kullanımını içeriyorsa bu materyalin tevdi edilmesi hâlinde, buluşun birinci fıkraya uygun olarak açıklandığı kabul edilir….(4) İstemlerin dayanağı tarifname olup, istemler korunması talep edilen konuyu tanımlamalı, açık ve öz olmalı ve tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşmamalıdır. (5) Özet, sadece teknik bilgi verme amacını taşır. Başka amaçlar için özellikle koruma kapsamının belirlenmesinde veya 83 üncü maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında kullanılmaz….” hükümlerini içermektedir.
Aynı yasanın “Faydalı modelin hükümsüzlüğü” başlıklı MADDE 144′ e göre “(1) Aşağıdaki hâllerde faydalı modelin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir: a) Faydalı model konusu, 142 nci maddede belirtilen şartları taşımıyorsa. b) Buluş 92 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa. c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91 inci maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa. ç) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa. (2) Menfaati olanlar, Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları faydalı modelin hükümsüzlüğünü isteyebilir. Faydalı model sahibinin 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı nedeniyle faydalı modelin hükümsüzlüğü, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından istenebilir. (3) Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası, faydalı modelin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde, sicile faydalı model sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabilir. Sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için bu kişilere ayrıca tebligat yapılır. (4) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda, 110 uncu madde hükümleri uygulanır. (5) Hükümsüzlük nedenleri faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.(6) Kısmi hükümsüzlük sonucu, faydalı modelin iptal edilmeyen istem veya istemleri 142 nci madde hükümlerine uygun olması hâlinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalır.
Faydalı model belgesi verilecek buluşlar için koruma şartlarını patent belgesi verilecek buluşlara nazaran daha hafif şartlara tabi tutmuş ve patent belgesi verilebilecek buluşlar için aranan yenilik ve sanayiye uygulanabilir olma şartlarını yeterli bulmuş, buluş basamağını aşma şartını ise aramamıştır. Buna göre koruma şartları şunlardır;
a.Yenilik, Tekniğin bilinen durumuna dâhil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir. “Tekniğin bilinen durumu”, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. Başvuru tarihinde veya bu tarihten sonra yayımlanmış olan ve başvuru tarihinden önceki tarihli ulusal patent ve faydalı model başvurularının ilk içerikleri tekniğin bilinen durumu olarak dikkate alınır. Patentten farklı olarak faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz.
b.Sanayiye Uygulanabilir Olma, buluş, tarım dâhil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikteyse, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. Sanayi, kazanç getirmeyi amaçlayan, süreklilik gösteren, bağımsız ve izin verilmiş bir faaliyeti ifade eder. “Sanayi” kavramının kapsamına, üretim, ticaret ve el sanatlarının bütün dalları, madencilik, turizm, balıkçılık ve avcılık, finans alanı, bazı istisnalar dışında hizmet sektörü girerken serbest meslek alanları (muhasebecilik, avukatlık, hekimlik, müşavirlik) girmez. Ancak serbest meslek mensuplarının mesleklerini icra için kullandıkları şeylerin, bir sanayi işletmesinde üretilmesi nedeniyle sanayide uygulanabilir özellikleri vardır. Sanayiye uygulanabilir olma şartı için buluşun uygulanabilir veya üretilebilir olması yeterli olup aynca verimli olması gerekli değildir.
Bilirkişi raporunda faydalı model başvurusunun yenilik yönünden değerlendirilmesi yapılmış olup buna göre; … faydalı model belgesinin bağımsız istemlerin Faydalı modelde gelmiş olan teknik yeniliği sağlayan unsur “kauçuk parça (1), bağlantı elemanı (2), dişli bağlantı parçası (3), conta (4,8), dirsek (5), su geçiş borusu (6), dişli bağlantı parçası (7), dirsek(9), arka basınç valfi (10), basınç kapağı (l1), valf topu (12), valf ana kapağı (13) olduğu; 2016/10969 faydalı model belgesi bağımsız istemlerin Faydalı modelde gelmiş olan teknik yeniliği sağlayan unsur “kauçuk aparatlar (la,lb,lc), huni parça (2), alt dirsek kapağı (3), dirsek sızdırmazlık contası (4), ana dirsek (5), alt uzun boru kapağı (6), alt uzun boru contası (7), uzun ana boru (8), dönüş dirsek kapağı (9), dönüş dirsek contası (10), dirsek parça (11), ana valf – dirsek kapağı (12), dirsek- ana valf bağlantı sızdırmazlık contası (13), ana gövde ana valf gövdesi (14), kapak sızdırmazlık contası (15), yan kapağı (16), ana gövde valf topu (17), üst kapak sızdırmazlık contası (l8), üst kapak (19) olduğu tespit olunmuş, … faydalı model belgesinin istem ve referanslarının … faydalı model belgesi ile birebir aynı oldukları ve elde edilen faydayı sağlayan unsurların ve referansların isimleri değişsede aynı olması sebebi ile …faydalı model belgesinin yasada belirtilen yenilik unsurunu taşımadığı anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı sunulan teknik bilirkişi raporları ile bir arada değerlendirildiğinde; davalıya ait … nolu faydalı modelin tescil tarihi itibarı ile yenilik unsurunu içermediği, zira, faydalı model belgesinde yer alan istemler ile davacı tarafından dosyaya sunulan ve koruma süresi dolan … faydalı model istemleri karşılaştırıldığında davalıya ait istemlerle aynı/benzer istemleri içerdiği sonuç olarak izahı yapılan mevzuat kapsamında hükümsüzlük şartlarının oluştuğu anlaşılmakla davacının davalı …’a yönelik açtığı subüt bulan davasının kabulüne karar vermek gerekmiş, davalı Türk Patent Enstitüsünün açılan hükümsüzlük davası yönünden hasım sıfatının bulunmadığı anlaşılmakla bu davalı yönünden açılan davanın ise husumetten reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davacının Türk Patent Enstitüsüne karşı açmış olduğu davanın husumetten REDDİNE,
2-Davacının davalı …’a karşı açmış olduğu davanın KABULÜ ile, davalı adına TPMK nezdinde tescilli … nolu FAYDALI MODELİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 54,40 TL karar harcından peşin yatırılan 35,90 TL’nin mahsubu ile kalan 18,50 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap olunan 4.910,00 TL vekalet ücretinin davalı Sinan Binay’dan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ret edilen davalı yönünden 4.910,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalı Türk Patent ve Marka Kurumuna (Türk Patent Enstitüsü) verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan: 2.400,00 TL bilirkişi ücreti, 362,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.762,50 TL ve 71,80 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 2.834,30 TL yargılama giderinin davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalılar tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
8-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı ve davalı … vekilinin yüzüne karşı, diğer davalı vekilinin yokluğunda, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/01/2020

Katip
¸

Hakim
¸