Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/102
KARAR NO : 2019/460

DAVA : Patent Tecavüzünün Tespiti, Önlenmesi, Tazminat – Hükümsüzlük
DAVA TARİHİ : 08/05/2013
KARAR TARİHİ : 12/11/2019

Mahkememizde görülmekte bulunan patent tecavüzünün tespiti, önlenmesi, tazminat ve hükümsüzlük davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili … “…” adını verdiği buluşu için TPMK nezdinde 23/11/2010 tarihinde … başvuru numarası ile tescil başvurusunda bulunduğunu ve başvurunun 21/12/2010 tarihinde bültende yayınlandığını, müvekkilinin … adını taşıyan bu buluşun özelliğinin POS cihazı kullanılan yerlerde cihaz hat ve sistem sayısını teke indirdiğini, istenildiği kadar POS hesabı, … sistemine bağlanabildiğini sistemin kablosuz çalışma özelliği yanında, bütün POS cihazı özelliklerini tek POS cihazına toplaması sebebi ile fiziki olarak az yer kapladığını, pratik ve verimli çalışma imkanı sağladığını, karşı yanın “…” adını verdiği sistem ile müvekkilinin tescilini yaptırdığı buluşun aynısını taklit ettiğini, … marketlerinde bu sistemin kısmen kullanıldığını, karşı yanın müvekkili tarafından çok zor şartlarda ve çok büyük emeklerle geliştirdiği bu sistemin mevcut hukuki düzenlemeleri göz ardı ederek ve müvekkilinden izin almadan uygulamasının usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle karşı yanın işyerinde ve sistemin kısmen kullanıldığı … A.Ş marketlerinde bilirkişi marifeti ile keşif yapılarak tespit talebinde bulunduklarını, bunun üzerine … 3.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D.iş. sayılı dosyası kapsamında tespitin yapıldığını, … Ltd. Şti. isimli işyerine 22/01/2013 tarihinde tespit talep eden vekili ile gidilip tespit konusu … projesinin sorumlusu olduğu öğrenilen şirket çalışanı ile görüşüldüğü, yapılan tespitte mevcut POS sisteminde, POS cihazları bankalara ait olduğundan, anlaşma imzalayan bu firmalar tarafından bu cihazların kiralandığı ve belirli bir kira bedeli ödendiği, bu POS cihazı ile sadece bankanın izin verdiği başka bankalarla çalışabilmek için POS sahibi bankanın izninin gerektiği, dilediği zaman bankaları değiştirebildiğini, bunun yanında cep telefonu kontür yükleme gibi ilave işlevlerin de gerçekleştirilebildiği hususları firma yetkilileri tarafından beyan edildiğini, sistemin çalışır durumunu şirkette görme imkanı olmadığı, şirketin sadece saha servisi ve çağrı merkezi desteği verdiği, sistemi kullanabilmek için bankalar ile anlaşma yapma zorunluluğu bulunduğunu bu nedenle firmada sistemin kurulu bulunmadığı beyan edilip sistemin işleyişine ilişkin döküman talebine, firmanın kurumsal internet sitesi … adresinde yer alan broşür çıktısı alınıp rapora eklendiğini, bilirkişi raporunun sonuç kısmında ise, “aleyhinde tespit istenen firma adresinde yapılan görüşmeden ve internet sayfasında bulunan broşürün incelenmesinden, … ismi verilen sistemin, tek bir POS cihazı üzerinden istenildiği kadar banka kartına hizmet verilmesine, cep telefonu kontör yüklemeye ve firma kartlarının kullanılmasına olanak sağlamasıyla, … adı verilen … başvuru numaralı patentte açıklanan işleyişin tamamen aynısını kullanmaktadır” denildiğini, davalının, aleyhine yapılan delil tespitine rağmen ihlal davranışlarında herhangi bir değişiklik yapmaması üzerine … 42. Noterliği … tarih ve … yevmiye nolu ihtarname keşide edildiğini, bu ihtarda patente yönelik vuku ihlallere son verilmesi istenmiş aksi takdirde yasal işlemlerin başlatılacağının bildirildiğini, ifade ederek, davalının patent haklarına karşı olan tecavüz ve ihlalinin tespitine ve önlenmesine, uğradıkları zararın tespitine, müvekkilinin yoksun kaldığı kazanç sebebiyle 551 sayılı KHK’nın 140. maddesinin c bendinde yer alan patentten doğan hakka tecavüz edenin, buluşu bir lisans ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeline göre şimdilik 5.000 TL tazminatın davalıdan tahsiline, kararının masrafı davalıdan alınmak koşuluyla ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, tespit isteyen tarafın dayandığı … numaralı patent başvurusunun halen başvuru aşamasında olduğu, dolayısıyla patent belgesinin henüz başvuru sahibine verilmediğinden bahisle başvuru sahibinin henüz bir patent hakkının bulunmadığını ve patentin korunmasından yararlanamayacaklarını, bilirkişi raporunun eksik inceleme ile oluşturulmuş olup patent dosyasını, patent dosyasındaki araştırma raporlarını, patent başvurusunun sonuçlanıp sonuçlanmadığını ve sair patent hukukuna ve dosyasına ilişkin hiçbir hususun bilirkişi raporunda yer almadığını, işbu tespit işleminin konusunun patent hakkının ihlal edilip edilmediği olduğundan bilirkişinin, öncelikli olarak söz konusu başvuruya patent verilip verilmediğini, başvuru sırasında araştırma ve inceleme raporlarının hazırlanmış olup olmadığını, hazırlanmış ise raporlarda yer alan karşı argümanların neler olduğunu ve bu raporların başvuruya patent verilip verilmemesi yönünde ne tür görüşler içerdiğini, tespit isteminin konusu patent başvurusunun yıllık ücretlerinin ödenip ödenmediğinin dolayısıyla tespit talep tarihinde başvurunun geçerli olup olmadığını, başvurunun koruma kapsamının ne olduğunun incelemesi ve değerlendirmesi gerektiğini, patent hususu konusunun araştırılmadan sırf şirket çalışanlarının şifahi beyanlarına ve davalı şirketin internet sitesindeki broşürlerine dayanarak tespit konusu başvuru ile … sisteminin “tamamen” aynı olduğunu sonucuna varılarak hazırlanan rapor eksik inceleme ve patent hukuku ilkeleri gözetilmeden hazırlandığından kabul edilemez olduğunu, bu şekilde tespit talebinde aleyhine tespit talep edilen ürünlerin hangi özelliklerinin, korunmak istenen unsurların hangi özelliklerine ve ne şekilde tecavüz oluşturduğu hususunun ayrıntılı olarak teknik nitelik taşıyan çizim, fotoğraf ve benzeri belgelere dayanılarak belirtilmesinin gerektiğini, tespit talep eden tarafın patent başvurusu incelendiğinde, bağımsız 1.numaralı isteminde korunması istenen husus … şirketinin sisteminde hiç bir şekilde bulunmamakta olup bu durum tek başına ortada bir tecavüzün olmadığını gösterdiğini, tespit talep eden tarafın patent başvurusunda bağımsız 1.numaralı isteme bağlı 2. numaralı isteminde korunması istenen husus “…”nın var olmasını gerektirdiğini, bunun ise müvekkili şirkette zaten bulunmadığını, yine aynı başvurunun 1. numaralı bağımsız istemine bağlı olan 3, 4, 5 ve 6 numaralı istemlerinde, işbu başvuru ile varılmak istenen sonuçlar korunmak istendiğini, bu istemlerin ise, 551 sayılı KHK ve ilgili yönetmeliğe aykırı olduğunu, tespit talebine konu patent başvurusu fikir olarak zaten başvuru tarihinde mevcut olan bankalararası kan merkezinin uygulaması olup yenilik olarak addedilebilecek bağımsız bir donanım ise zaten müvekkili şirketin … sisteminde bulunmadığını, ayrıca tespit talebinde bulunan tarafın patent başvurusu incelendiğinde, haklarında düzenlenen araştırma raporunun sonucunun olumsuz olduğunun görüleceği, davacının iddiasının aksine … olarak adlandırdıkları sistemin yeni bir sistem olmayıp mevcut ve daha önce kullanılan sistemlerden daha da geride bir sistem olup bununla birlikte müvekkili olan şirketin … Sistemi ile davacının … adını verdiği sistemin farklı sistemler olduğunu, belirterek, davanın usulden ve esastan reddine, … nolu incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne ve terkinine; vekalet ücretinin ve yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGITAY BOZMA İLAMI:
Mahkememizce yapılan yargılamada asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne dair verilen karar davacı-karşı davalı vekilince temyiz edilmiş olup, Yargıtay 11. HD’nin 11/12/2017 tarih, 2016/4849 esas, … karar sayılı ilamıyla, “Dava, incelemesiz patente tecavüzün tespiti ve meni, karşı dava ise incelemesiz patenin hükümsüzlüğü istemine ilişkin olup, mahkemece asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne karar verilmiştir. Karşı dava yönünden incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne ilişkin olarak TMK 6. ve HMK 190. maddelerine göre ispat külfeti karşı davacıya aittir. Mahkemece alınan bilirkişi raporu üzerine hükümsüzlük davasının davalısı tarafından ileri sürülen itirazların yerinde görüldüğünden bahisle mahkemece yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş ise de, bilirkişi masraflarının itiraz edene yükletilmesine dair kesin süre içeren ara kararı oluşturulmuştur. Oysa, az önce de açıklandığı üzere hükümsüzlük davasında ispat külfeti karşı davacıda olduğuna göre, mahkemece raporun yetersiz olduğuna kanaat getirilmesi halinde yeni bir bilirkişi incelemesi için gerekli olan ücret ve masrafların yatırılması yükümlülüğü de iddia eden taraf üzerinde olduğundan mahkemece bu hususta ispat külfetini tersine çevirecek şekilde ara kararı oluşturulmak suretiyle yazılı gerekçe ile karşı davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle bozularak mahkememize iade edilen dosya yeni esasa kaydolunmuş bozma ilamına uyulmak suretiyle yeni esas üzerinden yargılamaya devam olunmuştur.
Dava 551 sayılı KHK hükümleri uyarınca açılmış patent hakkına tecavüzün tespiti ve maddi tazminat talepli dava olup, davalı karşı dava olarak davaya konu patentin hükümsüzlüğü ve sicilden terkinini talep etmiştir.
Tarafların dosyada bildirdikleri tüm delilleri toplanmış TPMK’dan dava konusu patent ve hükümsüzlüğe dayanak teşkil eden Amerikan Patentlerine ilişkin dökümanlar getirtilmiş özel ve teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır.
Davacı … 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyası ile yaptırmış olduğu tespitte davalının … adresindeki işyerine gidilerek yaptırılan tespit dosyası ile bilirkişi … isimli sistemin tek bir pos cihazı üzerinden istenildiği kadar banka kartına hizmet verilmesine, cep telefonu, kontör yüklemeye ve firma kartlarının kullamasına olanak sağlamasına … adı verilen patentte açıklanan işleyişin tamamen aynısını kullandığını belirtmiştir.
Alınan 27/02/2015 tarihli raporda bilirkişiler, davalı/karşı davacı tarafın … adlı sistemine dair açıklayıcı bir diyagram bulunmadığından mevcut verilere göre bir tecavüz değerlendirmesinin yapılamadığını, davacı/karşı davalıya ait … numaralı incelemesiz patentin 1-4 nolu istemlerinin yeni olmadığını, 5. istemin başvuru kapsamını aştığını, davaya konu patentin konusunun patent verilemeyecek konular arasında yer aldığını ve 1. İsteminin tam ve açık olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığını belirtmişlerdir.
Mahkememizce bozma sonrası alınan raporda bilirkişi heyeti, … sayılı patentin 1 nolu ana istem ve bu isteme bağımlı yazılı 2-5 nolu istemler ile tarifnamenin 551 sayılı KHK’nın Yönetmeliğin 9.maddesi hükmü uyarınca açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlandığını, … sayılı patent ile korunan buluşun teknik karaktere sahip olduğunu, … sayılı patentin yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik kriterine sahip olduğu ancak buluş basamağı kriterine sahip olmadığını, davalı-karşı davacıya ait … davacı-karşı davalıya ait … sayılı incelemesiz patentin koruma kapsamında olmadığı hususlarında görüşlerini bildirmişlerdir.
Davaya konu olan … sayılı incelemesiz patent belgesinin başvuru tarihi 23/11/2010’dur. Bu tarih 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (SMK) yürürlüğe girme tarihi olan 10/01/2017 tarihinden öncedir. Anılan SMK’nın birinci geçici maddesinin ikinci fıkrasında patent ve faydalı model hükümsüz kılınmasında başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerinin uygulanacağı belirtilmektedir. Bu nedenle dava konu … sayrlı incelemesiz patent belgesinin hükümsüzlüğü 551 sayılı mülga Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamesine (KHK) göre değerlendirilecektir.
Mülga 551 sayılı KHK’nın İlgili Hükümleri:
551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Karamame’ye (PatKHK) göre, patent belgesi almış bir buluşun sahibinde izinsiz kısmen veya tamamen taklit edilerek ürün haline getirilmesi tecavüz sayılmaktadır (PatKHK m, 136/1,a).
Patentten doğan hakkın kapsamını istemler belirlemektedir. Bir patent başvurusu bir veya birden fazla istemi ihtiva etmelidir (PatKHK m.47/1). Eğer bir başvuruda birden fazla istem söz konusu ise, bu istemler bağımsız ve bağımlı istemler olabilir. Bağımsız istem, bir buluşun bütün esaslı özelliklerinin yer aldığı ve daha önceki istemlere atıfta bulunmayan istemdir. Bağımlı istemlerde ise, bağlı olunan istemin tüm özellikleri ile bağımsız isteme atıf yapılarak korunmak istenen diğer özelliklerin ifade edildiği istemlerdir.
Patente tecavüz iddiasının söz konusu olduğu hallerde, istemlerin anlam ve kapsamının belirlenmesi için yorumlanması ve bu yorumlanan istemin suçlanan ürünle karşılaştırılması, yani patentten iktisadi bakımdan yararlanılıp yararlanamadığının incelenmesi gerekir.
Dava konusu itibariyle hükümsüzlük hali “Patent konusunun bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ve 10 uncu maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse” söz konusu olabilir. (PatKHK m. 129/1,a). Buna göre yeni, tekniğin bilinen durumunu aşmayan ve sanayiye uygulanamadığı ispat edilen patentler hükümsüz kılınır. (PatKHK m, 5,10)
Patentlerde yenilik, Kararnamenin 7/1. maddesinde; tekniğin bilinen durumuna dahil olmama şeklinde tanımlanmaktadır. Tekniğin bilinen durumu ise bir diğer hükümde, patent başvurusundan önce buluş konusunda dünyanın her hangi bir yerinde toplumca erişilebilecek şekilde yazılı sözlü kullanım veya başka tarzda açıklanan bilgilerden oluşacağı ifade edilmektedir (PatKHK m. 7/2). Bu bakımından yenilik, mutlak yeniliği öngörmektedir. Bir başka ifadeyle, hükümsüzlük konusunda yapılacak yenilik araştırmasında açıklama ve kullanım yönünden mutlak anlamda (dünya çapında) yenilik aranacaktır.
Patent belgesinin hükümsüzlüğünün belirlenme zamanı, hükümsüzlük davasının açıldığı tarihe göre değil, patent başvurusunun yapıldığı tarih esas alınarak incelenecektir. Bir başka ifadeyle hükümsüzlük, başvuru anma göre değerlendirilip, o an için hükümsüzlüğe sebep olan hallerin gerçekleşip gerçekleşmediği aranacaktır.
551 sayılı KHK’nın 5’inci maddesine göre yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşların patent verilerek korunmaktadır. Söz konusu KHK’nın 6’ncı maddesinde patent ile korunamayacak konular belirtilmiştir. Bunlar;
a)Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları;
b)Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar;
c)Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları;
d)Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller;
e)İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Yukarıda bahsedilen konular için münhasıran koruma talep edilmesi durumunda patent verilmeyeceği söz konusu 6’ncı maddenin 2’nci fıkrasında belirtilmiştir. 6’ncı maddenin son kısmında ise buluş olarak kabul edilen ancak patent ile korunamayacak buluşlar belirtilmiştir. Bunlar;
i.Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
ii.Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.
Patentlenebilirlik kriterlerinden ”yenilik” kriteri 551 sayılı KHK’nın 7. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşlar yeni kabul edilmektedir.
Tekniğin bilinen durumu ise; patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşmaktadır. Bunun yanında patent verilmesini etkilemeyecek olan açıklamalar vardır ve bunlar 8’inci maddede belirtilmiştir:
Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki oniki ay içinde veya rüçhan hakkı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki oniki ay içinde ve aşağıda sayılan durumlarda açıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez.
551 sayılı KHK’nın 9’uncu maddesinde buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunu aştığının kabul edileceği belirtilmiştir.
10’uncu maddesinde ise buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu belirtilmiştir.
Bir patent belgesinin hükümsüzlük halleri ile ilgili düzenlemeler ise 551 sayılı KHK’nın 129. maddesinde belirtilmiştir. Bunlar; Patent konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ila 10 uncu maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse; Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse; Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45 inci madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 inci maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse; Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse.
Davaya konu … nolu İncelemesiz Patent Belgesi ve Hukuki Durumu
Davacı- karşı davalı … tarafından, 23/11/2010 tarihinde “…” unvanlı buluşu için TPMK’ya patent başvurusunda bulunulduğu, TPMK nezdinde yürütülen işlemlerin sonucunda, 22/04/2013 tarihinde başvuru tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 7 yıllık … sayılı incelemesiz patent hakkına sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Bilirkişi raporu ile tespit olunduğu üzere; … sayılı incelemesiz patent ile korunan buluşun konusu “… cihazlarının (1) kullanıldığı tüm alanlarda … (3) kullanarak tek bir … cihazından (1) bütün bankaların ödemelerini ve tahsilatını gerçekleştirilmesini sağlayan bir … ile ilgilidir. Bu buluş ile, aynı şekilde tek bir EFT POS cihazından kart operasyonu ve puan sistemi, kontor satışı sistemi, fatura ödeme sistemi cihazlar değiştirilmeden ve satış noktası bankosundaki … cihazı sayısı artırılmadan sadece sisteme tanımlanması ile ortak çalışabilmektedir.
551 sayılı KHK’nın 83 üncü maddesi hükmü uyarınca bir patent ile korunan buluşun sınırları istemlerde tanımlanmaktadır.
PatKHK m. 83 buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istemlerde talep edilmeyen özelliklerin uzman bilirkişi tarafından yorumlanmasını yasaklamaktadır.
Davaya konu … sayılı incelemesiz patentin istemleri incelendiğinde;
1-Buluş, … (3) olup, özelliği; … cihazına (1) kartın takılması, … (2) müşterilerin bilgisinin girilmesi, girilen bilgilerin … cihazına (1) aktarılması, … çoklu geçiş kapısından (3) BKM’ye (Bankalar Arası Kart Merkezi) (4) ya da diğer organizasyonların sistem merkezine (…) (5) iletilmesi, …’den (4) yada …’lerden gelen cevabın … çoklu geçiş kapısına (3) iletilmesi, gelen cevaba göre … cihazından (1) işlem yapılarak sliptin basılması işlem adımlarından oluşmasıdır.
2-İstem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kredi kartı için kullanılan … cihazının (1) … çoklu geçiş kapısını içermesidir.
3-İstem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kablosuz internet sistemi ile çalışabilmesidir.
4-İstem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kullanıcı tarafından anlaşmalı banka değiştirildiği zaman, cihaz değiştirilmeden, yazılımındaki ayarlar yapılarak anlaşma yapılan yeni banka veya bankaları sisteme tanıtılarak kullanılmasıdır.
5-İstem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kart operasyonu ve puan sistemi, kontür satışı sistemi, fatura ödeme sistemi işlemleri sisteme tanımlama yöntemi ile cihazlar değiştirilmeden tek bir … cihazından gerçekleşmesidir.
Rapordaki istemlere ilişkin değerlendirmelerde; 1 nolu ana (bağımsız) istem ve buna bağımlı yazılı 2-5 nolu istemler incelendiğinde; buluşun “… (3) olup, özelliği;” şeklinde ifade edildiği, bu durumda istemin bir aparat ürün istemi şeklinde bir giriş yapılmasına rağmen, karakterize edildiği bölümde (“olup, özelliği; …” ibaresinde sonraki bölümde) “… çoklu geçiş kapısının (3)” içinde bulunduğu bir sistemin çalışma şekli (prosesi) tanımlandığı, bu durumda 1 nolu ana istem ürün istemimi, yoksa bu ürünün (cihazın) içinde bulunduğu sistemin çalışma şekil mi (prosesi mi) olduğu anlaşılamadığı, ayrıca, 1 nolu ana istem bir ürün (donanım) istemi olarak kabul edilse bile, “olup, özelliği” ibaresinden önceki bölümde “…” şeklinde tanımlanıp, Tarifname ve teknik resimlerde, buluşun “… kullanarak tek bir … cihazından bütün bankaların ödemlerinin ve tahsilatının gerçekleştirilmesini sağlayan bir ödeme sistemi” şeklinde tanımlandığı yani buluş ödeme sistemi içinde “… çoklu geçiş kullanılması” şeklinde ifade edilmesi gerekirken, sadece bu ödeme sistemi içindeki … olup, özelliği şeklinde ifade edildiği bu nedenle davaya konu patentin 1 nolu ana isteminin açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmadığı, 2 nolu istemde; “…”nın kredi kartı için kullanılan … cihazının (1) … çoklu geçiş kapısını içermesinden hiçbir şey anlaşılmadığı, 2 nolu istem açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmadığı, 3 nolu istemde; 1 nolu istemde bahsedilen … çoklu geçiş kapısının kablosuz internet sistemi ile çalışabilmesi şeklinde tanımlı olduğu, burada EFT çoklu geçiş kapısının kablosuz internet ile çalışması değil, … çoklu geçiş sisteminin içinde bulunduğu ödeme sisteminin kablosuz internet ile çalışması şeklinde olmasının gerektiği, bu nedenle 3 nolu istem açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmediği, 4 nolu istemde; istem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kullanıcı tarafından anlaşmalı banka değiştirildiği zaman, cihaz değiştirilmeden, yazılımındaki ayarlar yapılarak anlaşma yapılan yeni banka veya bankaları sisteme tanıtılarak kullanılması şeklinde ifade edildiği burada da 3 nolu istemde olduğu gibi, … değil, bu geçiş kapısının içinde bulunduğu ödeme sisteminin çalışmasını düzenleyen yazılımda yapılacak bir değişiklik şeklinde ifade edilmesi gerektiği, bu nedenle 4 nolu istem açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmadığı, 5 nolu istemde; istem-l’de bahsedilen … (3) olup, özelliği; kart operasyonu ve puan sistemi, kontür satışı sistemi, fatura ödeme sistemi işlemleri sisteme tanımlama yöntemi ile cihazlar değiştirilmeden tek bir … cihazından gerçekleşmesi şeklinde tanımlandığı bu çeşit işlemler tanımlanma yöntemi ile … çoklu geçiş kapısna (3) değil, bu geçiş kapısının içinde bulunduğu ödeme sistemine tanımlanması ile cihaz değiştirilmeden tek bir … cihazından gerçekleşmesi şeklinde ifade edilmesi gerektiği bu nedenle 5 nolu istem açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmadığı, bu nedenle 1 nolu ana istem ve bu isteme bağımlı yazılı 2-5 nolu istemler 551 sayılı KHK’nın Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükmü uyarınca açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmadığı, ayrıca tarifnamede, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problem olarak; … cihazlarının (1) kullanıldığı tüm alanlarda, … (3) kullanarak tek bir … cihazından (1) bütün bankaların ödemelerini ve tahsilatını gerçekleştirilmesini sağlayan bir … olarak tanımlandığı, ancak … cihazı kullanılmadan da bir … ile bütün bankaların ödemelerinin ve tahsilatının gerçekleştirilmesinin sağlanabildiğinden bahsedildiği, bunun (ödeme ve tahsilatın) nasıl sağlanabileceği ile ilgili “Yine ödeme kaydedici cihazın yazılımına ilave edileceğinden” (Tarifname 2. Sayfa 32-33. Satırlar) bahsedilerek açıklandığı ancak teknik bilirkişilerin değerlendirmeleri dikkate alındığında sadece bu açıklama ile buluşun gerçekleştirilmesi mümkün olmadığı, bunun nasıl ve ne şekilde gerçekleştirileceğinin daha açık ve anlaşılır ve daha detaylı olarak verilmesi gerektiği, tarif namedeki buluşa yönelik açıklamaların, istemlerde korunması istenen buluşun açıklanması ve anlaşılır olması için yeterli olmadığının değerlendirildiği anlaşılmıştır.
Buluş Konusunun Teknik Olup Olmadığının Değerlendirilmesi:
551 sayılı mülga KHK’nın 5’inci maddesine göre yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar patent ile korunmaktadır. Bir buluşun patent veya faydalı model belgesi alabilmesi için mutlaka teknik bir karakter içermesi gerekmektedir. “Teknik” ifadesinin ne 551 sayılı KHK’da ne de Uygulama Yönetmeliğinde tanımı bulunmaktadır. Bunun yerine 551 sayılı KHK’nın 6.maddesinde buluş niteliğinde olmayan (teknik karakter içermeyen) konular belirtilmiştir ve bilgisayar programları ve iş metodları (ödeme sistemleri) de tek başlarına patent ile korunamayacak konular arasındadır. Bu dava kapsamında sorulması gereken soru iş metodları (Ödeme sistemi) teknik bir karaktere sahip olup olmadığıdır.
Türkiye, Avrupa Patent Sözleşmesine (EPC) taraf olduğundan dolayı bilgisayar programları ve iş metodları ile ilgili değerlendirmeleri Avrupa Patent Ofisi ile aynıdır. EPC’nin 52’nci maddesine göre teknolojinin herhangi bir alanındaki buluş yeni, buluş basamağına sahip ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent ile korunmaktadır.
Başvuru konusu sadece is metodunu gerçekleştiren bilgisayar programı patent ile korunmamaktadır. Ancak bazı iş metotları bilgisayar veya bilgisayar özelliği gösteren cihazlar tarafında gerçekleştirilmektedir.
Avrupa Patent Ofisi Temyiz Kurulu içtihatlarında bilgisayar tabanlı iş metotları değerlendirilirken iş metodunu gerçekleştiren cihazların varlığını teknik karakter olarak kabul etmektedir. Temyiz Kurulu’nun vermiş olduğu … nolu kararda bir ekonomik aktivitenin gerçekleştirilmesi veya desteklenmesi için uygun fiziksel bir varlık veya somut bir ürünün varlığı buluş olarak kabul edilmiştir. Yani herhangi bir iş metodu bilgisayar özelliği gösteren bir cihaz ile gerçekleştirildiğinde başvuru konusu buluş olarak kabul edilmektedir. Bu husus Temyiz Kurulu’nun … nolu kararında da vurgulanmıştır.
Aşağıdaki durumlardan herhangi birisinin varlığı buluşun teknik karaktere sahip olduğunu göstermektedir: Buluşun teknolojinin herhangi bir alanına dahil olması (EPC 52.madde), teknik problemin çözülmesi, istemlerin en az bir teknik özellik içermesi.
… patent belgesine ait istem-l’de buluş, “… (3) ile akuple çalışan tek bir … cihazına sahip ödeme sistemi” olarak bahsedilmektedir.
Burada … cihazının (1), Pinpad (2), … (3), … veya … (5) (sunucu) gibi kartın … cihazına takılması, … bilgilerin girilmesi girilen bilgilerin … cihazına aktarılması, buradan bilgilerin … çoklu gecis kapısına aktarılması, sunucuya bilgi gönderme veya alma, sliptin basılması gibi teknik unsurların bulunması bulusun teknik unsurları içerdiğini göstermektedir. Bu nedenle davaya konu ödeme sistemi buluşu, teknik karaktere sahiptir.
… sayılı Patent Belgesine Konu Buluşun Yenilik ve Buluş Basamağı Değerlendirilmesi
Yenilik
551 sayılı KHK’nın 7’nci maddesine göre tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yeni olarak kabul edilmektedir. Tekniğin bilinen durumu patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşmaktadır.
Yenilik değerlendirmesi yapmadan önce istemlerin analiz edilmesi gerekmektedir. Daha sonra tekniğin bilinen durumunda yer alan en yakın doküman tespit edilmelidir. İstemlerde yer alan özelliklerin tümü tespit edilen en yakın dokümanda bulunuyorsa o buluş yeni olarak kabul edilmemektedir. Yenilik değerlendirmesi sadece tek doküman kıyaslanarak yapılmaktadır. İki ayrı dokümanda bulunan bilgilerin birleştirilmesiyle yenilik değerlendirilmesi yapılamamaktadır. Bağımsız istem yeni ise bu isteme bağlı tüm istemler de yeni olarak kabul edilmektedir. Ancak bağımsız istem yeni değilse bu isteme bağımlı istemler tek tek değerlendirilmektedir.
Rapordaki değerlendirmelerde; yapılan yenilik incelemesi sonucunda, davaya konu patentin 1 nolu ana istemi ve bu isteme bağımlı yazılı 2-5 nolu istemlerinin önceki tekniğe ait dokümanlar ve belgelere göre yenilik vasfına sahip olduğu sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Buluş Basamağı
551 sayılı KHK’nın 9’uncu maddesinde buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunu aştığının kabul edileceği belirtilmiştir. Türk Patent ve Marka Kurumumu buluş basamağı değerlendirmesinde Avrupa Patent Ofisi’nde olduğu gibi problem-çözüm yaklaşımı kullanılmaktadır. Problem-Çözüm yaklaşımının işlem adımları aşağıdaki gibidir: 1.Tekniğin bilinen durumundaki en yakın doküman belirlenir. 2.En yakın doküman ile buluş arasındaki farklar tespit edilir 3.Teknik farklar dikkate alınarak objektif teknik problem belirlenir. 4.Önerilen çözümün aşikar olup olmadığı tespit edilir.
Mülga 551 sayılı Kanun veya 6769 sayılı SMK’ya patent hakkı ile korunan buluş istemlerde yazılı olan buluştur. Bu nedenle herhangi bir ürünün, cihazın veya sistem veya prosesin bir patent veya faydalı model hakkına tecavüz edip etmediğinin tespiti, istemlerde yazılan ve korunan buluşun teknik özellikler (unsurlar) ile karşılaştırılarak yapılmalıdır.
Tespit dosyasında yapılan incelemede; bilirkişi tarafından 1 nolu ana istemde bahsedilen, … (3) ile akuple çalışan tek bir … cihazına sahip ödeme sisteminde yer alan ve buluşun esas unsuru olan “…” ile ilgili bir tespitte bulunulmamıştır.
Ayrıca davaya konu patent hakkı İle korunan ödeme sisteminin “olup özelliği;” ibaresinde sonra aşağıda verilen işlem adımlarının bulunup bulunmadığına dair herhangi bir tespit yapılmamıştır. Ayrıca aleyhine tespitte bulunulan firmaya ait … çalışır durumunun görme imkanı olmadığı, şirketin sadece saha servisi ve çağrı merkezi desteği verdiği, sistemi kullanabilmek için bankalar ile anlaşma yapma zorunluluğu bulunduğu, bu nedenle firmada sistemin kurulu bulunmadığının beyan edildiği belirtilmektedir.
Dava dilekçesi ekinde bulunan …(…) ait çıktı sayfalarında; Platform bileşenleri olarak: İhtiyaca uygun donanım, Esnek Yazılım, Teknolojik Alt yapı ve Erişilebilirlik, Güvenli Veri Transferi, Kurulum ve Eğitim, Saha Servis Desteği, Çağrı Merkezi başlıkları altında bilgiler bulunduğu ancak bu bilgiler içerisinde; 1 nolu ana istemdeki “olup, özelliği;” bölümünde önceki bölümde İfade edilen “… (3) ile akuple çalışan tek bir … cihazına sahip ödeme sistemi” ile ilgili herhangi bir bilgi bulunmamakta, “olup, özelliği;” ayrıca bu ödeme istemini işlem adımları ile ilgili karşılaştırma yapacak herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Bilirkişi raporundaki tespitler de dikkate alındığında ; davalı-karşı davacıya ait … sisteminin davaya konu … sayılı patentin 1 nolu ana istemi ve bu ana isteme bağımlı yazılı 2-5 nolu istemlerinin koruma kapsamında olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Toplanan deliller hüküm kurmaya elverişli ve yeterli uzman bilirkişi heyetinden alınan raporlar ve D.iş dosyasındaki bilirkişi raporu kapsamında açılan davalar değerlendirildiğinde; davacıya/karşı davalıya ait, … numaralı incelemesiz patentin, 1-4. istemlerinin yeni olmadığı, 5. isteminin patent başvuru kapsamını aştığı, patent verilemeyecek konular arasında olduğu, 1. isteminin tam ve açık olmadığı, davaya konu incelemesiz patentin buluş basamağı kriterine sahip olmadığı, koruma kapsamında olmadığı şu hale göre karşı dava yönünden izahı yapılan mevzuat kapsamında hükümsüzlük şartlarının oluştuğu anlaşılmakla hükümsüzlüğe yönelik karşı davanın kabulüne, davalının … tescil nolu patentinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, patentin hükümsüzlüğü nedeniyle geriye dönük olarak patentten doğan hakların doğmamış sayılacağı göz önüne alınarak asıl davadaki patent hakkına tecavüz ve ihlalin tespiti ile maddi tazminata yönelik asıl davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Asıl davada, davacının açmış olduğu patente tecavüz ve ihlalin TESPİTİ ile, maddi tazminat davasının REDDİNE,
a)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap peşin yatırılan 85,40 TL’den 44,40 TL karar harcının düşülmesine, kalanı 41,00 TL’nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
b)1-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı vekili yararına ret edilen tecavüz talebine ilişkin 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı vekili yararına ret edilen maddi tazminat talebine ilişkin 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
c)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
2-Karşı davada, davanın KABULÜ ile, davalıya ait 23/11/2010 tescil tarihli … tescil nolu “…” isimli incelemesiz patentin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, SİCİLDEN TERKİNİNE,
a)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 44,40 TL karar harcından peşin yatırılan 24,30 TL’nin mahsubu ile kalan 20,10 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsiline,
b)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına hesap olunan 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
c)Davacı tarafından yapılan: 2.100,00 TL bilirkişi ücreti, 64,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.164,00 TL ve 48,60 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 2.212,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/11/2019

Katip …
¸

Hakim …
¸
Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanunu kapsamında E-İMZA ile imzalanmıştır