Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/99 E. 2020/72 K. 05.02.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/99
KARAR NO:2020/72

DAVA:Patent (Tecavüzün Tespiti İstemli)
DAVA TARİHİ :22/05/2017
KARAR TARİHİ:05/02/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Patent (Tecavüzün Tespiti İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekilinin dava dilekçesinde özetle; …’nin dökümhane bölümü olan …’de yerleşik davacı … …’in dökümhane performansını iyileştirmeye yönelik ürün ve çözümlerde dünya lideri olduğunu, davacı …’nun Türkiye’de diğer davacı … San. ve Tic. A.Ş. unvanıyla faaliyet gösterdiğini, bu doğrultuda, davacı … Şirketi metal döküm ile elde edilecek ürün üzerinde, metalin katılaşması sonucu çekmesi neticesinde herhangi bir boşluk oluşmamasını sağlamak amacıyla metal kalıp ile dökülecek ürün arasında sıkıştırılabilen gelişmiş besleme elemanlanın havi … ürettiğini ve Türkiye’de diğer davacı … San. ve Tic. A.Ş. eliyle … markası altında satışa sunduğunu, iş bu davanın konusunu oluşturan ucunda “…” havi ilgili sektörde “…” olarak tabir olunan ürün, döküm kalıplarıyla metal döküm işlemlerinde, özellikle de yüksek basınç kum kalıplama sisteminde, kalıp içine metal döküm yoluyla elde edilen ürün üzerinde herhangi bir boşluk oluşmasını önlemek amacıyla geliştirilmiş bir ürün olduğunu, farklı sektörlerde kullanılan metal alaşımlı ürünlerin, eriyik haldeki metalin daha önceden hazırlanan döküm kalıplarına dökülmesi, burada katılaştıktan sonra da çıkartılması yoluyla oluşturulduğunu, eriyik metal kalıba döküldükten sonra katılaşması esnasında çekme gösterdiğini ve bu çekmeden mütevellit üzerinde kratere benzer boşluklar oluştuğunu, bunun için müvekkillerinden …’nun ürettiği sektör lafzıyla “…” olarak tabir olunan ürünlerin kullanıldığını, ısıya dayanıklı özel maddeler kullanılarak üretilen …’nın metal eriyik dökülecek kalıbın içine monte edilerek döküm aşamasında kendi içinde eriyik metali belli bir süreliğine depoladığını, böylece kalıp İçindeki metal katılaşırken dökme ürün üzerinde boşluk oluşmasını önlediğini, kalıp İçindeki metal katılaşıp da döküm ürün oluşturulduktan sonra, döküm ürün üzerinde kalan besleme manşonlarını da üründen herhangi bir iz bırakmaksızın ayırmakta önem arzettiğini, bu sorunun”…” ucuna sabitlenen yine ısıya dayanıklı maddelerden elde edilen disk şeklinde “…” olarak tabir olunan parçalar vasıtasıyla giderildiğini, müvekkilin patent belgesinin konusunun da; disk şeklinde basamaklı bir yapıya sahip … ve bunun … ile oluşturduğu sisteme ilişkin olduğunu, Müvekkilinin ürettiği … ürünlerinde yer alan patent belgesi ile korunan … disk şeklinde basamaklı bir yapıya sahip olup kalıp İle dökülecek ürün arasında eski şekline tekrar dönemeyecek şekilde (akordeon misali) sıkıştırılarak besleme manşonunun katılaşan döküm ürün üzerinden (piyasadaki rakiplerine nazaran) çok daha kolay ve ürüne zarar vermeden hiç iz bırakmadan ya da çok az iz bırakarak çıkartılmasını sağladığını ve metal döküm ürünler bakımından maliyetleri diğer rakiplerinin ürünlerine nispeten önemli ölçüde azalttığını, ilgili sektörde “…” olarak tabir olunan ürünün ucunda yer alan … kısmı için, davacılardan … şirketi adına yapılmış olan 28.10.2003 tarih ve … sayılı İngiliz başvurusunun rüçhanını talep ederek 21.10.2004 tarihinde gene … şirketi adına … sayılı bir Avrupa Patent Başvurusu yapılmış, söz konusu Avrupa Patent Başvurusu yayınlanır yayınlanmaz da Türk Patent Enstitüsüne İstemlerin tercümesi sunularak Türk Patent Enstitüsünün 21.10.2005 tarihli bülteninde başvuru istemlerinin yayınlandığı ilan edilmek suretiyle 2005 tarihinden İtibaren … sayı ile Türkiye’de geçici koruma sağlandığını, Avrupa Patent Başvurusu İncelenip tescil edildikten sonra da belgenin tamamının tercümesi tevdi edilerek Türkiye’de “…” buluş başlığı altında davacılardan … şirketi adına 21.10.2004 tarih ve … sayı İle tescilli İncelemeli Patent Belgesi kapsamında korunduğunu, müvekkil şirketin , anılan patent belgesi ile yüksek basınç kum kalıplama sisteminde basınca dayanıklı ve besleme manşonunun kırılma olasılığı düşük olan, uygulandığı kalıpta döküm sonrasında oluşabilecek boşluklar bakımından temizlik gerekliliğini azaltan … ürününde bulunan “…” ülkemizde de koruma altına aldığını, dolayısıyla davacılardan … şirketi anılan ürün üzerinde 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunundan doğan patent haklarının sahibi olduğunu, hal böyle iken davacılar ile aynı meslekten olan… San.ve Tic.Ltd.Şti. ‘nin yine davacılar tarafından Türkiye’de metal dökümde kullanılmak üzere üretilerek satışa sunulan patent belgesinde belirtildiği şekli ile besleme elemanını havi … ürünlerini haksız ve izinsiz olarak ürettiğini, sattığını ve ticari amaçla elde bulundurduğunu öğrendiklerini, bunun üzerine davalının yerleşik olduğu … Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.lş sayılı dosyasında 09.02.2017 tarihinde delil tespit başvurusunda bulunduklarını, aynı tarihte karşı yanın işyerinde keşif marifetiyle yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda taklit ürünlere rastlanıldığını, bunlar arasından üründeki … ve manşonu daha küçük otan 2 adet, … ve manşonu daha büyük olan 1 adet olmak üzere toplam 3 adet numune alındığını, öte yandan, davalı aleyhine … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … D. İş sayılı dosyasında gerçekleştirilen delil tespitinde ele getirilen taklit ürün numunelerinin patentle korunan unsurlarından biri olan besleme elemanının davalı tarafından dava dışı … isimli sahsa gizlice ürettirildiğinin öğrenildiğini, … aleyhine … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … D.iş sayılı dosyasında 20.02.2017 tarihinde delil tespit başvurusu kapsamında …’in işyerinde gerçekleştirilen keşifte 739 adet … görüldüğünü, …’in keşif tutanağında yer alan ifadesinde işyerinde görülen taklit besleme elemanlarının davalı… San. Ve Tic. Ltd. Şti. İçin üretildiğini ve deneme amaçlı üretildiğini beyan ettiğini, davalının bu eylemlerinin müvekkili davacı …’nun patentten doğan haklarına tecavüz oluşturduğunu, davalının kendi emeğinin ürünü olmayan bir haksız kazanç elde ettiğini, ve haksız rekabete sebebiyet verdiğini, davalının muhtemel tecavüz eyleminin Medeni Kanun’un 2. maddesinde belirlenen objektif iyi niyet kaidelerine aykırı olduğunu, bunun sonucu olarak da fiil, Türk Ticaret Kanunu’nun 54/11. maddesinde tarif edilen aldatıcı veya dürüstlük kuralına aykırı, haksız bir davranış olduğunu, basiretli bir tacir olması gereken davalının ekonomik alanda, kendi emeği nispetinde sonuç alması gerekirken, haklı olmayan bir gelişmeyi temin edecek vasıtalara başvurmasının haksız rekabet kastını oluşturduğundan bahisle, davanın etkinliğini sağlamak amacıyla, gecikme veya karşı yanın durumdan haberdar olması halinde mevcut durumun korunması imkânsız hale geleceğinden, müvekiline ait patent haklarına tecavüz edilme ve müvekkilinin telafisi güç zararlara uğratılması tehlikesinin önlenmesi için 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 159. maddesi ile HMK. 389/1. maddesi gereğince. davalının davacıya ait patentli ürünleri davacının izni olmaksızın 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunumun 85 ve 141. maddeleri anlamında üretilerek piyasaya sunulmasının ve buna yönelik yapılacak her türlü reklam ve tanıtım faaliyetlerinin dava süresince gerçekleşmeden ve tekrarlanmadan önlenmesine, dava sürecinde davalının patentli buluşu ürettiğinin, sattığının ve ticari amaçla elde bulundurduğunun tespit edilmesi halinde, üretildiği tespit olunacak taklit besleme elemanlarına ve bu elemanları havi besleme manşonlarına ve bu ürünleri üretmeye yarayan araçlara, cihazlara görüldükleri yerde el konularak, toplatılmasına, yönelik olarak esas dava hakkındaki karar kesinleşene dek, bulundukları her yerde el konularak toplatılması için ihtiyati tedbiren karar verilmesini, . Davacı … adına 21.10.2004 tarih ve … sayı ile tescilli İncelemeli Patent Belgesi kapsamında korunan besleme elemanının davacının/patent sahibinin izni olmaksızın davalı tarafından üretilip, satışa sunulması ve ticari amaçlarla elde bulundurulması suretiyle davacıların 6769 sayılı Sınat Mülkiyet Kanunu’nun 85. maddesinde öngörülen patent haklarına karşı gerçekleştirilmesi/tekrarlanması muhtemel tecavüz fiillerinin anılan Yasanın 149. maddesi uyarınca tespitine ve önlenmesine, anılan fiillerin dava esnasında gerçekleştiğinin tespiti halinde durdurulmasına, davalının davacıya ait patentli ürünün taklitlerini dava esnasında elde bulundurduğunun, ürettiğinin ya da sattığının tespiti halinde 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 149. maddesi uyarınca anılan ürünlere el konulmasına ve imhasına, davalı Şirketin eylemleri yönünden haksız rekabet tehlikesinin tesbitine (TTK.56/1) ve önlenmesine (TTK56/1, b) dava esnasında saptanabilecek haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılmasına (TTK.56/l,c), hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava ettiği anlaşılmıştır.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya cevap vermediği, herhangi bir delil de bildirmediği anlaşılmıştır.
YAPILAN YARGILAMA VE TOPLANAN DELİLLER
Dava, 6769 sayılı SMK hükümleri uyarınca açılmış patente tecavüzün tespiti, önlenmesi, durdurulması , haksız rekabetin tespiti, önlenmesi ve ortadan kaldırılması talepli davadır.
Dosyaya sunulan deliller toplanmış, teknik ve özel bilgi gerektirmesi nedeni ile bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Mahkememizce verilen 11.07.2017 tarihli ara kararı ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin olarak;”6100 sayılı HMK’nın 389-390 maddeleri ile 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 159.maddesi gereğince Davacılar vekilinin ihtiyati tedbir talebinin takdiren 20.000 TL nakti yahut kati ve süresiz banka teminat mektubu sunulduğu takdirde kabulü ile, öncelikle davalının davacıya ait patentli ” …” başlıklı buluşunun davalı tarafından üretilerek piyasaya sunulmasının ve buna yönelik her türlü reklam ve tanıtım faaliyetlerinin dava sonuçlanıncaya kadar önlenmesine, dava süresince davalının söz konusu buluşu üretip sattığı ve ticari amaçla elinde bulundurduğunun tespit edilmesi halinde söz konusu besleme elemanları ve bu elemanlara havi besleme manşonlarına ve münhasıran bu ürünü üretmeye yarayan araç ve cihazların bulundukları yerlerden el konularak toplatılmasına, 6100 sayılı HMK’nın 393/2 maddesi gereğince iş bu tedbirin, … İcra Dairesi aracı kılınarak infazına…” dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan 21.06.2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “… … As.Huk. Mahk. 09.02.2017 tarihli, ….Huk.Mahk. 20.02.2017 tarihli, …. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahk. 24.07.2017 tarihli keşif ve bilirkişi raporlarından keşifler sırasında çekilen fotoğraflardan davalı firmanın … International firmasının patentine çok benzer bir ürün ürettiğinin açık olduğu, ayrıca keşif mekanında ticari evraklarda ve ambalaj paketlerinin üzerinde üretici firma adı açıkça yazmaktadır, bunun yanında taklit edilen ürünün reklam ve tanıtımına dair herhangi bir bulguya ne keşifler sırasında nede daha sonra yapılan internet web sitelerinde yapılan araştırmada rastlanılmamıştır. Keşiflerde tespit edilen taklit ürünler imha edilmek üzere yediemine bırakılmıştır…” sonuç ve kanaatinin bildirildiği anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Davacılara ait … sayı ile tescilli incelemeli patente, davalı tarafından bu patent kullanılarak bir benzerinin üretildiği iddiasıyla ilişkin olarak patent belgesi incelenmelidir. Patentteki istemler, buluşun koruma talep edilen unsurlarının (sadece korunmak istenen özelliklerin) belirtildiği kısımdır. Koruma kapsamı istemlerle belirlenir Korunması istenen özellikler istemlere yazılmalıdır. İstemlerde yazılmayan özellikler korunamaz. İstemler, buluşa konu olan temel özellikleri içeren ana (bağımsız) istem ve bu ana istemdeki özelliklere ek olarak korunmak istenen alt teknik özellikleri içeren bağımlı istemler şeklinde düzenlenmektedir. Bir patent belgesin ana (bağımsız) istem bulunması zorunludur, ancak bağımlı istem bulunması zorunlu değildir. Her iki tür (bağımsız-bağımlı) istem de birden fazla olabilir. İstem sayısı, buluş özelliklerini ayrıntılı şekilde belirtecek sayıda olmalıdır.
Tecavüzün gerçekleşip gerçekleşmediği patentin koruma kapsamının belirlenmesini ve bu kapsama yapılan haksız bir saldırının bulunup bulunmadığının değerlendirilmesini gerektirir İstemlerin yorumlanması sonucu korumanın kapsamı belirlenmiş olur. Yorumlanan istemler, tecavüz ettiği ileri sürülen (suçlanan) ürünle karşılaştırılır.
Bağımsız isteme tecavüz edilmemişse, o bağımsız isteme bağlı olan istemlere de tecavüz yok demektir. Bu nedenle bir bağımsız İsteme tecavüzün bulunmadığı belirlenmişse, artık o isteme bağımlı olan istemler bakımından inceleme yapmak anlam taşımayacaktır.
Bir isteme tecavüzden söz edebilmek için istemde yer alan tüm unsuriann tamamının, suçlanan üründe da aynen (aynen tecavüz) veya eşdeğerinin (eşdeğerlik yoluyla tecavüz) bulunması gerekir.
Bir istemin şu şekilde formüle edildiği düşünülürse: … olup özelliği …’dir.
Bu istemdeki giriş olarak nitelenen …, … … ve … unsurları, tekniğin bilinen durumuna dâhil olduğu için yeni değildir. Sadece … unsuıu yenidir. Tecavüz analizinde ise, suçlanan araçta … unsurlarının tamamının eksiksiz şekilde bulunup bulunmadığına bakılacaktır. Çünkü tecavüzden söz edebilmek için suçlanan üründe, yeni olup olmadığına bakılmaksızın patent İstemini oluşturan tüm unsurları birlikte bulunması gerekir.
Bir istemde […] unsurlan varsa, bu unsuriann tamamı suçlanan araçta bulunuyorsa tecavüz gerçekleşir. Bu unsurlardan örneğin … veya … unsuru yoksa ve fakat diğer dört unsur varsa tecavüz gerçekleşmez.
Numune olarak üretildiği iddia edilen besleme elemanına ait besleme manşonlarının … sayı ile tescilli incelemeli patent belgesi ile karşılaştırmalı “istem analizi” yapılacak olursa:
1 Nolu istem ana (bağımsız) istem olarak yazılmış olup buna göre:
1. Metal dökümünde kullanım için bir …, sözü edilen … bir kalıp düzeni üzerinde monte etmek için bir birinci uca, bir besleme gömleğini almak üzere aksi yönde bir ikinci uca ve bir yan duvar tarafından tanımlanan birinci ve ikinci uç arasında bir deliğe sahiptir, sözü edilen … kullanımda sözü edilen birinci ve ikinci uçlar arasındaki mesafeyi azaltmak için sıkıştırılabilir.
1 Nolu istemde besleme elemanının birinci ve ikinci uçlar arasında bir deliğe sahip olduğu ve her iki uç arasındaki mesafenin azaltılması için sıkıştırılabilir özelliğe sahip olduğu belirtilmektedir.
Davalı yanın üretimini yaptığı besleme elemanının birinci ve ikinci uçlar arasında bir deliğe sahip olduğu ve her iki uç arasındaki mesafenin azaltılması için sıkıştırılabilir özelliğe sahip olduğu tespit edilmiştir.
2, 3 ve 4 NOLU İSTEMLERİN ANALİZİ;
2. İstem 1‘de talep edildiği gibi bir …, burada başlangıç kırılma kuvven 5000 N’den fazla değildir.
3. İstem 1 ya da 2 den birinde talep edildiği gibi bir …, burada başlangıç kırılma kuvveti en azından 500 N’dir.
4. Önceki istemlerden herhangi birinde talep edildiği gibi bir …, burada sözü edilen sıkıştırma geri çevrilebilir değildir.
2, 3 ve 4 nolu istemlerde besleme elemanının başlangıç kırılma kuvvetinin 500 N – 5.000 N arasında olduğu ve sıkıştırma neticesinde geri çevrilebilir olmadığı belirtilmektedir.
Davalı yanın üretimini yaptığı besleme elemanının 4.100 N civannda ezildiği ve ezilme sonucu geri çevrilebilir olmadığı görülmüştür.
5, 6 ve 7 NOLU İSTEMLERİN ANALİZİ;
5.Önceki istemlerden herhangi birinde talep edildiği gibi bu …, burada sıkıştırma, gevrek olmayan bir malzemenin deformasyonu yoluyla gerçekleştirilir.
6. Önceki istemlerden herhangi birinde talep edildiği gibi bir …, burada …, ikinci sıra yan duvar bölgeleri ile bağlı ve bütünleşiko larak oluşmuş artan çapta halkalar halinde bir grup yan duvar bölgesi içeren kademeli yan duvara sahiptir.
7. İstem 6 da talep edildiği gibi bir …, burada sözü edilen halkalar daireseldir.
8. İstem 6 ya da 7’de talep edildiği gibi bir …, burada sözü edilen halkalar düzlemseldir.
5, 6, 7 nolu istemlerde besleme elemanının gevrek olmayan, deforme olabilen bir malzemeden okluğu, artan çapta dairesel ve düzlemsel halkalar halinde kademeli yan duvarlara sahip olduğu belirtilmektedir.
Davalı yanın üretimini yaptığı … gevrek olmayan, deforme olabilen çelik saç malzemeden olup, artan çapta dairesel halkalar halinde 2 adet kademeli yan duvara sahiptir.
Ayrıca tespit yapılan yerde ambalajların üzerinde üretici firma olarak… etiketi tespit edilmiş ve fotoğraflanmıştır. İncelenen ticari kayıtlar içerisinde davalıya ait fatura ve makbuzlara rastlanılmıştır. Fatura ve Makbuzlarda keşif tedbir infazının yapıldığı adres bulunmaktadır. Ambalajların üzerinde alıcı firma olarak gözüken firma … San.ve Tic. Ltd AŞ, İzmir bölgesinde döküm konusunda uzman bir firma olduğu tespit olunmuştur.
Tüm sebepler ışığında davalının davacılara ait patente tecavüz ettiği, ele geçirilen ürün sayısının çokluğunun, bu ürünlerin faturalanmış ve sevkıyata hazır bekletilme durumunda olmasının, deneme amaçlı üretim yapılmadığını gösterdiği, deneme iddiasının ihlalden kaçınma amaçlı soyut bir iddia olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca davalının bu tecavüz eyleminin, TTK m.54’te yer alan başkasının iş ürünleriyle karıştırılmaya neden olacak davranış kapsamında olduğu ve haksız rekabet teşkil ettiği sonucuna varılarak davanın kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜNE,
Davacının … sayılı … başlıklı patentine davalı tarafından benzer ürün üretilmek suretiyle tecavüz edildiğinin tespitine, tecavüzün önlenmesine, durdurulmasına,
Tecavüz teşkil edecek şekilde üretimi yapılan ürünlere el konulmasına, toplanmasına ve imhasına
Haksız rekabetin tespitine, önlenmesine, ortadan kaldırılmasına,
Hüküm kesinleştiğinden hüküm özetinin masrafın davalı tarafa ait olmak üzere Türkiye çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına,
2-Alınması gereken 54,40 TL karar harcından, peşin yatırılan 31,40 TL’nin mahsubu ile kalan 23,00 TL’nin davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacılar tarafından yapılan 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 290,70 TL posta gideri olmak üzere toplam 3.290,70 TL ile 62,80 TL peşin+başvuru harcı olmak üzere toplam 3.353,50 TL’nin davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
4-Davacılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre tespit olunan 4.910,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.05/02/2020

Katip …

Hakim …