Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/549
KARAR NO : 2019/557

DAVA : Marka (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 25/07/2017
KARAR TARİHİ : 24/12/2019

Mahkememizde görülmekte bulunan Marka (Maddi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin tescilli “…” markası ile tescil için başvurusu yapılmış “…” markasına davalı tarafından tecavüz edildiğini ve haksız rekabet teşkil eden fiillerinin bulunduğunu, davalının “… “, “… “, “…”(4, 6 ve 40. sınıflarda), “… ” ibareli markalarının bulunduğu ve “boru hattı ile taşıma hizmetleri” bakımından tescilli markası bulunmadığını, buna rağmen davalının “…” markasını boru hattı ile taşıma hizmetlerinde kullandığını, tescilli markanın, tescil olduğundan farklı biçimde kullanılmasının veya tescil edildiği mal ve hizmetlerden başka mal ve hizmetler için kullanılmasının da marka hakkına tecavüz oluşturacağını, davalının ayrıca … adlı internet sitesini kullandığını, bu fiillerin aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiğini, davalının kötü niyetli olduğunu, 25 Eylül 2013 tarihinde davalının “…” ibareli marka tescil talebinin kısmen kabul edildiğini, davacının markasının tescilli olduğu 39. sınıf bakımından reddedildiğini, bu bakımdan davalının durumdan haberdar olduğunu belirterek davacının marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden fillerinin tespiti, durdurulması ve men’i, bu fiillere etkili olan araçların ve malların imhası ile www.gazdas.com adlı internet sitesine erişimin engellenmesi, 50.000 TL maddi ve 100.000 TL manevi tazminata hükmedilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin … grup şirketleri arasında yer alındığını ve elektrik üretimi ve satışı, doğal gaz ticareti ve dağıtımı vb. hizmetleri … çatısı alfanda gerçekleştirdiğini, … Grubunun doğal gaz dağıtımı alanında iki ayrı lisansa sahip olduğunu, … bölgesi ile … bölgesinde gaz dağıtım yaptığını, …’te müvekkili şirket … A.Ş.’nin faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketin EPDK’dan doğal gaz dağıtım lisansı alarak 24.02.2006 tarihinden beri …’te “…” markası ile faaliyet gösterdiğini, davacının kötü niyetli olduğunu ve uzun süre sessiz kalma suretiyle hak kaybma uğradığını, davalının kurucu ortağı ve temsil yetkisine sahip yöneticisi olduğu … AŞ ile abonelik sözleşmeleri ve diğer yazışmalar yaptığından, bundan haberdar olmaması mümkün olmayan davalının tescil tarihi olan 2013 yılında kötü niyetli olduğunu, davalının önceye dayalı kullanımından kaynaklı üstün ve gerçek hak sahibi olduğunu, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet şartlarının oluşmadığını, davalının tescilli dört markası bulunduğunu ve bunların 4, 6 ve 40 sınıflar bakımından davalı şirketin verdiği hizmetleri karşıladığını, davalı şirketin boru hattı ile taşıma faaliyetinde bulunmadığını, bu faaliyetlerin … izni ile gerçekleştirilebileceğini, maddi ve manevi tazminat şartlarının oluşmadığını, SMK 150 uyarınca bir zararın oluşmasının tazminat talebi için ön şart olduğunu belirterek davarım reddini talep etmiştir.
Dava Türk Ticaret Kanunu ve Sınai Mülkiyet Kanunu hükümlerine göre açılmış, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşik eden fiillerinin tespiti, durdurulması, men-i, internet sitesine erişimin engelli ve sicilden terkini ve maddi ve manevi tazminat talepli davadır.
Mahkememizce … 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyası Uyap üzerinden celp olunmuş, taraflarca getirtilen deliller incelenmiş ve bilirkişi raporu aldırılmıştır.
… 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası incelendiğinde mahkememiz dosyasında davacı şirket aleyhine açılan … ve … numara ile tescilli “…” markalarının hükümsüzlüğü talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporunda özetle, Davalının “…” ibareli tescilli markasını 04, 06 ve 40. sınıflar bakımından kullanmasının davacının marka hakkını ihlal etmemesi sebebiyle taraflar arasında çekişmeli olmadığı, davalının faaliyet gösterdiği doğal gaz dağıtım işlerinin benzer hizmet olması sebebiyle bu sınıflar altında değerlendirilebileceği, davalının faaliyeti “Boru Hattı Taşımacılığı” olarak değerlendirilse dahi 2006 yılından beri aynı faaliyet ile iştigal eden davalının “…” ibareli marka bakımından 39. Sınıfta yer alan bu hizmet bakımından gerçek hak sahipliğinin söz konusu olduğu, hükümsüzlüğü gerektiren kötüniyetle tescil ve uzun süre sessiz kalma suretiyle hak kaybı iddialarının bu dava bakımından bir etkisi olmadığı, görüş ve kanaatini bildirilmiştir.
Davacı Markaları:
… Hizmet Nolu “…” markası … adma 39. Ve 42. sınıflarda “Kara, deniz ve hava taşımacılığı hizmetleri ve kara, deniz ve hava taşıtlarının kiralanması hizmetleri, tur düzenleme, seyahat için yer ayarlama, seyahat ile ilgili bilet sağlama, kurye hizmetleri. Araba parkları hizmetleri, garaj kiralama hizmetleri. Tekne barındırma hizmetleri. Boru hattı ile taşıma hizmetleri. Elektrik dağıtım hizmetleri. Su temin hizmetleri.Taşıt ve mallan kurtarma hizmetleri. Malların depolanması, paketlenmesi ve sandıklanması hizmetleri. Çöplerin depolanması ve taşınması hizmetleri, atıkların toplanması ve taşınması hizmetleri. Bilimsel ve sınai inceleme, araştırma hizmetleri; mühendislik hizmetleri. Bilgisayar hizmetleri; bilgisayar programlama, bilgisayarı virüse karşı koruma, bilgisayar sistem tasanmı, başkaları adına web sitelerinin tasarlanması, bakımı ve güncelleştirilmesi, yazılım tasarımı, kiralanması ve güncelleştirilmesi, internet arama motoru sağlama, hosting, bilgisayar donanımları alanında danışmanlık ve kiralanması hizmetleri. Bu sınıfa dahil olup mühendislik, mimarlık, bilgisayar hizmetleri kapsamına girmeyen her türlü tasarım hizmetleri; grafik sanat tasarım hizmetleri. Sanat eserleri orijinallik onay hizmetleri.” için 02/01/2013 tarihinden itibaren on yıl müddetle 25/12/2013 tarihinde tescil edilmiştir.
… Hizmet Nolu “…” markası … adma 39. Ve 42. sınıflarda “Kara, deniz ve hava taşımacılığı hizmetleri ve kara, deniz ve hava taşıtlarının kiralanması hizmetleri, tur düzenleme, seyahat için yer ayarlama, seyahat ile ilgili bilet sağlama, kurye hizmetleri. Araba parkları hizmetleri, garaj kiralama hizmetleri. Tekne barındırma hizmetleri. Boru hattı ile taşıma hizmetleri. Elektrik dağıtım hizmetleri. Su temin hizmetleri.Taşıt ve mallan kurtarma hizmetleri. Mallann depolanması, paketlenmesi ve sandıklanması hizmetleri. Çöplerin depolanması ve taşınması hizmetleri, atıkların toplanması ve taşınması hizmetleri. Bilimsel ve sınai inceleme, araştırma hizmetleri; mühendislik hizmetleri. Bilgisayar hizmetleri; bilgisayar programlama, bilgisayarı virüse karşı koruma, bilgisayar sistem tasanmı, başkalan adına web sitelerinin tasarlanması, bakımı ve güncelleştirilmesi, yazılım tasarımı, kiralanması ve güncelleştirilmesi, internet arama motoru sağlama, hosting, bilgisayar donanımları alanında danışmanlık ve kiralanması hizmetleri. Bu sınıfa dahil olup mühendislik, mimarlık, bilgisayar hizmetleri kapsamına girmeyen her türlü tasanm hizmetleri; grafik sanat tasarım hizmetleri. Sanat eserleri orijinallik onay hizmetleri.” için 25/04/2017tarihinden itibaren on yıl müddetle 14/05/2018 tarihinde tescil edilmiştir.
Davalı markaları:
… Hizmet nolu “… ” markası … AŞ. adına 40. Sınıfta “Sıvı, kimyasal madde, gaz, hava işleme hizmetleri. Enerji üretimi hizmetleri, jeneratörlerin kiralanması hizmetleri.” için 05/02/2013 tarihinden itibaren on yıl müddetle 11/02/2015 tarihinde tescil edilmiştir.
… Hizmet nolu “… ” markası … AŞ. adına 04, 06. Ve 40. Sınıflarda “Sınai amaçlı yağlar, gresler, kesme sıvıları, toz emici-ıslatıcı ve bağlayıcı maddeler. Katı yakıtlar: kömürler, odun. Sıvı ve gaz yakıtlar: benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları. Aydınlanma amaçlı mumlar, fitiller, yarı mamul vakslar, balmumları (vakslar), parafinler. Değerli olmayan maden cevherleri. Adi metaller ile bunların alaşımları ve yarı mamulleri. Barınma, saklama, muhafaza etme, kaplama, sarma, çevreleme, depolama, yerleştirme amaçlı metalden malzemeler ve araçlar: metalden mamul yapılar, metalden inşaat iskeletleri ve dikmeleri, metal kutular, metal ambalajlar, alüminyum folyo, metalden çitler, korkuluklar, metalden tüpler, metal kaplar, madeni depolar, metal nakliye sandıkları, metal portatif merdivenler. Eleme, filtreleme ve benzeri amaçlar için yapılmış metalden malzemeler. Metalden mamul kapılar ve pencereler, kepenkler, jaluziler, bunların kasaları ve akşamlan. Elektrik için olmayan madeni kablolar, teller. Metalden hırdavatçı (nalburiye) eşyası. Metalden havalandırma, ısıtma, kanalizasyon, telefon, yeraltı elektrik ve iklimlendirme tesisatları için havalandırma kanalları, menfezler, menfez kapaklan, bacalar, baca şapkaları, menhol (baca) kapakları, ızgaralar. Metalden mamul işaretle gösterme, yönlendirme, belirtme, tanıtma amaçlı malzemeler: tabelalar, panolar, plakalar, metalden ışıksız trafik yönlendirme işaretleri. Metalden mamul sıvı veya gaz nakli amaçlı borular, sondaj borulan ve bunların bağlantı parçaları: metalden vanalar, manşonlar, dirsekler, klipsler, uzatmalar. Madeni para kasaları. Metalden mamul demiryolu malzemeleri: raylar, ray bağlantıları, makaslar. Madeni iskele babaları ve şamandıraları, madeni dubalar, deniz taşıtları için çapa demirleri. Döküm işleri için madeni kalıplar (makine parçası olanlar hariç). Adi metallerden veya bunların alaşımlarından yapılmış sanat eserleri. Metalden mamul kapaklar, şişe kapakları. Madeni direkler. Kaldırma, yükleme ve nakil için madeni paletler, madeni halatlar, yük kaldırma ve taşımada kullanılan madeni askılar, bağlar, kolonlar, kuşaklar, bantlar ve şeritler. Araç tekerlekleri için metal takozlar. Adi metallerin işlenmesi hizmetleri, banyo, baskı ve foto gravür hizmetleri. Gıdaların işlenmesi hizmetleri. Hayvan kesim hizmetleri. Deri ve kürk işleme hizmetleri. Saraçlık hizmetleri. Kumaş işleme hizmetleri, yün işleme hizmetleri. Terzilik hizmetleri, nakış işleme hizmetleri. Ahşap ve kereste işleme hizmetleri. Sanat eserlerinin çerçevelenmesi hizmetleri. Sıvı, kimyasal madde, gaz, hava işleme hizmetleri. Cam ve optik cam işleme hizmetleri. Malzemelerin montajı (üçüncü şahıslar adına) hizmetleri. Diş teknisyenliği (döküm) hizmetleri. Çömlekçilik hizmetleri. Enerji üretimi hizmetleri, jeneratörlerin kiralanması hizmetleri. Kağıdın işlenmesi. Baskı hizmetleri, ciltçilik hizmetleri. Plastik işleme hizmetleri.” için 09/05/2016 tarihinden itibaren on yıl müddetle 17/10/2016 tarihinde tescil edilmiştir.
… Hizmet nolu “…” markası … AŞ. adına 04., 06. ve 40. Sınıflarda “Sınai amaçlı yağlar, gresler, kesme sıvıları, toz emici-ıslatıcı ve bağlayıcı maddeler. Katı yakıtlar: kömürler, odun. Sıvı ve gaz yakıtlar: benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları. Aydınlanma amaçlı mumlar, fitiller, yan mamul vakslar, balmumları (vakslar), parafinler. Değerli olmayan maden cevherleri. Adi metaller ile bunların alaşımları ve yarı mamulleri. Barınma, saklama, muhafaza etme, kaplama, sarma, çevreleme, depolama, yerleştirme amaçlı metalden malzemeler ve araçlar: metalden mamul yapılar, metalden inşaat iskeletleri ve dikmeleri, metal kutular, metal ambalajlar, alüminyum folyo, metalden çitler, korkuluklar, metalden tüpler, metal kaplar, madeni depolar, metal nakliye sandıkları, metal portatif merdivenler. Eleme, filtreleme ve benzeri amaçlar için yapılmış metalden malzemeler. Metalden mamul kapılar ve pencereler, kepenkler, jaluziler, bunlann kasaları ve akşamları. Elektrik için olmayan madeni kablolar, teller. Metalden hırdavatçı (nalburiye) eşyası. Metalden havalandırma, ısıtma, kanalizasyon, telefon, yeraltı elektrik ve iklimlendirme tesisatları için havalandırma kanalları, menfezler, menfez kapakları, bacalar, baca şapkaları, menhol (baca) kapakları, ızgaralar. Metalden mamul işaretle gösterme, yönlendirme, belirtme, tanıtma amaçlı malzemeler: tabelalar, panolar, plakalar, metalden ışıksız trafik yönlendirme işaretleri. Metalden mamul sıvı veya gaz nakli amaçlı borular, sondaj boruları ve bunların bağlantı parçalan: metalden vanalar, manşonlar, dirsekler, klipsler, uzatmalar. Madeni para kasalan. Metalden mamul demiryolu malzemeleri: raylar, ray bağlantıları, makaslar. Madeni iskele babalan ve şamandıraları, madeni dubalar, deniz taşıtları için çapa demirleri. Döküm işleri için madeni kalıplar (makine parçası olanlar hariç). Adi metallerden veya bunlann alaşımlanndan yapılmış sanat eserleri. Metalden paletler, madeni halatlar, yük kaldırma ve taşımada kullanılan madeni askılar, bağlar, kolonlar, kuşaklar, bantlar ve şeritler. Araç tekerlekleri için metal takozlar. Adi metallerin işleme hizmetleri. Değerli metallerin işlenmesi hizmetleri. Fotografik ve sinematografik ürünlerin işlenmesi hizmetleri, banyo, baskı ve foto gravür hizmetleri. Gıdaların işlenmesi hizmetleri. Hayvan kesim hizmetleri. Deri ve kürk işleme hizmetleri. Saraçlık hizmetleri. Kumaş işleme hizmetleri, yün işleme hizmetleri. Terzilik hizmetleri, nakış işleme hizmetleri. Ahşap ve kereste işleme hizmetleri. Sanat eserlerinin çerçevelenmesi hizmetleri. Sıvı, kimyasal madde, gaz, hava işleme hizmetleri. Cam ve optik cam işleme hizmetleri. Malzemelerin montajı (üçüncü şahıslar adına) hizmetleri. Diş teknisyenliği (döküm) hizmetleri. Çömlekçilik hizmetleri. Enerji üretimi hizmetleri, jeneratörlerin kiralanması hizmetleri. Kağıdın işlenmesi. Baskı hizmetleri, ciltçilik hizmetleri. Plastik işleme hizmetleri.” için 09/05/2016 tarihinden itibaren on yıl müddetle 18/10/2016 tarihinde tescil edilmiştir.
… Hizmet nolu “… ” markası … AŞ. adına 04. Ve 06. Sınıflarda “Sınai amaçlı yağlar, gresler, kesme sıvıları, toz emici-ıslatıcı ve bağlayıcı maddeler. Katı yakıtlar: kömürler, odun. Sıvı ve gaz yakıtlar: benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları. Aydınlanma amaçlı mumlar, fitiller, yarı mamul vakslar, balmumları (vakslar), parafinler. Değerli olmayan maden cevherleri. Adi metaller ile bunların alaşımları ve yarı mamulleri. Barınma, saklama, muhafaza etme, kaplama, sarma, çevreleme, depolama, yerleştirme amaçlı metalden malzemeler ve araçlar: metalden mamul yapılar, metalden inşaat iskeletleri ve dikmeleri, metal kutular, metal ambalajlar, alüminyum folyo, metalden çitler, korkuluklar, metalden tüpler, metal kaplar, madeni depolar, metal nakliye sandıkları, metal portatif merdivenler. Eleme, filtreleme ve benzeri amaçlar için yapılmış metalden malzemeler. Metalden mamul kapılar ve pencereler, kepenkler, jaluziler, bunların kasaları ve akşamlan. Elektrik için olmayan madeni kablolar, teller. Metalden hırdavatçı (nalburiye) eşyası. Metalden havalandırma, ısıtma, kanalizasyon, telefon, yeraltı elektrik ve iklimlendirme tesisatları için havalandırma kanalları, menfezler, menfez kapakları, bacalar, baca şapkaları, menhol (baca) kapakları, ızgaralar. Metalden mamul işaretle gösterme, yönlendirme, belirtme, tanıtma amaçlı malzemeler: tabelalar, panolar, plakalar, metalden ışıksız trafik yönlendirme işaretleri. Metalden mamul sıvı veya gaz nakli amaçlı borular, sondaj boruları ve bunların bağlantıparçaları: metalden vanalar, manşonlar, dirsekler, klipsler, uzatmalar. Madeni para kasaları. Metalden mamul demiryolu malzemeleri: raylar, ray bağlantıları, makaslar.Madeni iskele babaları ve şamandıraları, madeni dubalar, deniz taşıtları için çapa demirleri. Döküm işleri için madeni kalıplar (makine parçası olanlar hariç). Adi metallerden veya bunların alaşımlarından yapılmış sanat eserleri. Metalden mamul kapaklar, şişe kapakları. Madeni direkler. Kaldırma, yükleme ve nakil için madeni paletler, madeni halatlar, yük kaldırma ve taşımada kullanılan madeni askılar, bağlar, kolonlar, kuşaklar, bantlar ve şeritler. Araç tekerlekleri için metal takozlar.” için 14/06/2016 tarihinden itibaren on yıl müddetle 02/02/2017 tarihinde tescil edilmiştir.
Değerlendirmeler
Taraflar arasında “…” markasının kullanımına ilişkin bir uyuşmazlık bulunmaktadır. Tarafların “…” ibareli veya bu ibareyi içeren markaları bulunmakta ve bunların bazıları aynı bazıları ise farklı sınıflarda tescilli bulunmaktadır. Ayrıca davalının eskiye dayalı kullanım ve gerçek hak sahipliği iddiası vardır.
Davalı … AŞ, “…” ifadesine ticaret unvanında da yer vermektedir. Kural olarak ticaret unvanının markasal olmayan bir şekilde kullanılması marka hakkına tecavüz oluşturmamaktadır. Markasal kullanım, bir işletmenin mal ve hizmetlerini diğer işletmelerin aynı ve benzer mallarından ve hizmetlerinden ayırt edebilmesi için ticaret alanına koyması demektir. (Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku, 2012, s. 459). Burada önemli olan kullanımın köken gösterme, işletmeler arasında ayırt edicilik sağlama şeklinde olmasıdır. Yalın olarak ticaret unvanı olarak kullanma yeterli değildir. Markasal kullanımın tespitinde markanın hangi tür hizmet alanında kullanıldığı da önem arz eder. Markasal kullanım bakımından, markanın bazı ürünler için paket üzerinde yer alması mutat iken; bazı hizmetler bakımından ise ilgili markanın satış veya ödeme noktalarında veya fatura ve benzeri basılı kağıtlar üzerinde yer alması yeterlidir. Doğal gaz satım ve dağıtım işini üstlenmiş olan davalının internet sitesinde, abone merkezlerinde, ödeme noktalarında, çalışanların yelek ve benzeri kıyafetlerinde, fatura üzerinde ilgili markaya yer vermesi, markasal kullanım oluşturacaktır.
Davalı taraf, ticaret unvanında da yer alan “…” ibaresini aynı zamanda markasal olarak da kullanmaktadır. İşletmesine ait birimlerde, ödeme noktalarmda, fatura ve diğer belgelerde, broşür ve afişlerde, internet sitesinde gerek alan admda gerekse içerikte “…” ibaresini marka olarak kullanmaktadır.
Zaten davalının “…” ibaresini içeren dört farklı markası da bulunmaktadır. Davacının iddiası ise 39. sınıfta tescilli olmayan bu markalar ile boru hattı ile taşımacılık faaliyetinde kullanamayacağıdır. Davacının “…” markası 39 ve 42. sınıflarda, davalının “…” markası ise 04, 06 ve 40. sınıflarda tescillidir.
Marka hakkının ihlalinden bahsedebilmek için tescilli marka ile aynı olan işaretin yine aynı mal veya hizmetlerde kullanılması gerekmektedir. Bu tespitte markanın tescilli olduğu sınıflar da dikkate alınmalıdır. Yalnız, marka sınıfları, tescil edilen bir marka için sağlanan koruma sınırlarının değerlendirilmesi ve hizmet markalarının tanınmasında bağlayıcı olmayıp yol göstericidir. (Tekinalp, s. 379).
Dosya içeriğinden davalmm “…” markasının boru hattı taşımacılığım da kapsayan 39. sınıfta tescilli olmadığı görülmektedir. Doğal gaz dağıtım işlerinin davacının 04, 06 ve 40. sınıflarda tescilli “…” markası ile yapıldığı kabul edilebilir. Bir an için aksi kabul edilse dahi boru hattı taşımacılığı bakımından (39. sınıf) gerçek hak sahipliğinin olup olmadığı incelenmelidir.
Gerçek Hak Sahipliğine İlişkin Değerlendirme:
SMK m.25/I uyarınca 5. veya 6. maddede sayılan hâllerden birinin mevcut olması hâlinde mahkeme tarafından markanın hükümsüzlüğüne karar verilir.
SMK m.6/III uyarmca başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.
Markanın bilinirliğinden söz edebilmek için, bir ülkede yaşayanların tamamının söz konusu markayı bilmesi zorunlu olmayıp; marka sahibinin hedef kitlesinin esas alınması gerekir. Bir ülkede yaşayan herkes, her tür mal veya hizmetle ilgilenmediğinden, bu grupların tanınmıştık kavramının belirlenmesinde dikkate alınması uygun değildir (Hanife Dirikkan, Tanınmış Markanın Korunması, Ankara 2003 s. 125)
SMK 6/3’ün uygulanabilmesi için markaya belli bir ayırt edicilik bir başka ifadeyle bilinirlik kazandırılması gerekmektedir. Bir işaret üzerinde hak iddia edebilmek için üçüncü kişinin tescil başvurusundan veya rüçhan hakkının doğumundan önce bu işareti kullanmak için ve belli bir oranda tanınır hale getirmek gerekmektedir. Ancak bu halde işaret üzerinde bir hak elde edilmiş olabilir. Gerçekten bir işareti ilk kullanan ve ona ayırt edici nitelik kazandıran kişi onun hak sahibi olarak kabul edilir (Yasaman, Marka Hukuk, s.406). Gerçek hak sahibi tarafından yapılan kullanımın belirli bir hizmet ile ilişkilendirilmesi ve markasal kullanım olarak nitelendirilebilmesi, en azından belirli bir bölge ve ilgili çevrede ayırt edicilik sağlanması yeterli görülmektedir.
Yargıtay tarafından Marka Hukukumuzda kabul edilmiş olan “Gerçek Hak Sahipliği İlkesi” ile ilgili olarak verilmiş olan bir kararda; “Marka üzerindeki öncelik hakkı, o markayı ihdas ve istimal eden ve piyasada maruf hale getiren kişiye aittir. Buna gerçek hak sahibi denilir ve bu tescil açıklayıcı etkiye sahiptir. Buna mukabil bir markayı ihdas ve istimal etmeksizin seçip tescil ettiren kimsenin bu tescili kurucu etkiye sahiptir. Ancak, bu tescil sadece hak sahibine başlangıçta şarta bağlı bir hak sağlayabilir. Gerçek hak sahibinin dava açıp bu markayı tescil ettireceği tarihe kadar kurucu etkiye sahipliği devam eder. Çünkü, hakiki, gerçek hak sahipliği ikinci bağımsız ve münferit mülkiyete hak vermez, markanın hakiki hak sahibi markasının aynısını veya tefrik edilemeyecek benzerini, her nasılsa marka olarak tescil ettiren kimsenin, bu tecavüz TTK’nun 56. da yer alan haksız rekabet hükümlerine ve 556 saydı Markaların Korunması Hakkmdaki KHK’nin 8/III ve 42/f ve 551 saydı Markalar Kanunu’nun 47. maddesine göre sonradan tescil edilmiş markanın terkininin istenebüeceğini kabul edilmektedir.” (11. HD, 6.6.1999, E.1998/1734, K. 1999/5146- FMR, C.l s.149).
2006 yılından beri “…” markası de doğal gaz dağıtımı yapan davalının “…” ibarelerine ilişkin olarak geçmişe dayalı markasal kullanımı söz konusudur. Aynı zamanda bu ibareler davacının ticaret unvanında da yer almaktadır.
Kötüniyetle Tescile İlişkin Değerlendirme
SMK 6/9 uyarınca kötüniyetle yapdan marka başvuruları itiraz üzerine reddedilir. Böylelikle kötüniyetle tescil bağımsız bir ret nedeni olarak düzenlenmiştir. SMK 25 uyarınca 5 inci ve 6 ncı maddede saydan hallerden birinin mevcut olması halinde mahkeme tarafından hükümsüzlüğe karar verilir. Bu durumda ilgili marka tüm sınıflar bakımından terkin edilir.
Kötüniyetle tescil, marka başvurusunda bulunan kişinin tescilini istediği işaretin, başkasına ait bir marka veya başkasının kullandığı ve üzerinde hak sahibi olduğu bir işaret olduğunu, başvuru tarihinde bilmesi veya bilebilecek durumda olması halinde söz konusu olmaktadır. (Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul 2012 s. 428). Kötüniyetin aşikar olması ve diğer marka veya işaretin tanınmış olması şarttır. Başvuru sahibinin tescil ettirdiği markayı kullanmayacağının anlaşılması da kötüniyete bir emare teşkil eder.
Yargıtay aynı veya benzeri faaliyet alanlarında çalışan kimselerin kullandığı mal veya hizmet markasının aynı olan bir markayı tescil ettiren kişinin kötüniyetli olduğunu kabul etmektedir.
Markanın hemen kullanılmak amacı taşımayan tescili halinde ise kötüniyetli tescilden söz edilemez. Ancak birçok farklı hizmet için birden ziyade markanın tescilinin söz konusu olması halinde kötüniyetten söz edilebilir. Marka sahibinin kullanma amacı olmaksızın, daha sonra bu markalarla benzer markaları tescil ettiren veya kullanan kişilere karşı bunu bir silah olarak kullanmak, yani markadan doğan hakkım kötüye kullanmak amacıyla tescil ettirmektedir. (Hayrettin Çağlar, Marka Hukuku, Ankara-2015, s. 181.)
Olayda kötüniyet iddiaları yer almakla birlikte bunun değerlendirilmesini gerektiren ilgili markanın hükümsüzlüğüne ilişkin bir talep yer almamaktadır.
Uzun Süre Sessiz Kalma Suretiyle Hak Kaybı
Sessiz kalma suretiyle hak kaybı, marka hakkının kanunda düzenlenmemiş olan bir sınırım oluşturmaktadır. Dayanağı ise MK 2’de düzenlenen dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağıdır. Markasının aynısının veya benzerinin bir başkası tarafından kullanıldığım veya tescil edildiğini bilen ve buna rağmen süresi içinde itiraz etmeyen hak sahibinin daha soma bu hakkı ileri sürmesine izin verilmemektedir.
Bu bakımdan sessiz kalma suretiyle hak kaybının ileri süren kişinin kötüniyetli olmaması önemlidir. Açık bir şekilde kötüniyetli başvuru veya kullanım halinde bulunan kişinin, karşı tarafın bu şekilde sessiz kalmasına dayanamayacağı kabul edilmektedir.
Olayda davalının 2006 yılından itibaren “…” markasını (tescilsiz olarak) kullandığı, davacının 2013 yılında ilgili markayı tescil ettirdiği, davalının “… ” markasını 2013, “…” markasını ise 2016 yılında tescil ettirdiği görülmektedir. Davalının “… Şirketi” ibaresi için yaptığı başvuru davacının “…” markasından dolayı 39. Sınıf bakımından reddedilmiş, diğer sınıflar bakımından tescil edilmiştir.
Kronolojik gelişim dikkate alındığında davacının markasından haberdar olan davalının uzun süre sessiz kalma suretiyle hak kaybına dayanamayacağını, bununla birlikte boru hattı ile taşımacılık bakımından 39. sınıf için eskiye dayalı kullanımı, diğer bir deyişle, gerçek hak sahipliğine dayanabileceği anlaşılmıştır
Sonuç
Davalının “…” ibareli tescilli markasını 04, 06 ve 40. sınıflar bakımından kullanmasının davacının marka hakkını ihlal etmemesi sebebiyle taraflar arasında çekişmeli olmadığı, davalının faaliyet gösterdiği doğal gaz dağıtım işlerinin benzer hizmet olması sebebiyle bu sınıflar altında değerlendirilebileceği, kaldı ki davalının faaliyeti “boru hattı taşımacılığı” olarak değerlendirilse dahi 2006 yılından beri aynı faaliyet ile iştigal eden davalının “…” ibareli marka bakımından 39. Sınıfta yer alan bu hizmet bakımından gerçek hak sahipliğinin söz konusu olduğu sonuçlarına varıldığından davanın reddine karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca peşin yatırılan 31,40 TL’den karar harcı olan 44,40 TL’nin mahsubu ile bakiye kalan 13,00 TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ret edilen tecavüz talebine ilişkin hesap olunan 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ret edilen maddi tazminata ilişkin olarak hesap olunan 5,715,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ret edilen manevi tazminata ilişkin olarak hesap olunan 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/12/2019

Katip
¸

Hakim
¸