Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/7 Esas
KARAR NO : 2022/11
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 04/01/2022
KARAR TARİHİ : 07/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 04/01/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; 28/01/2021 tarihinde müvekkil şirkete ait iş yerinde hırsızlık olayı meydana geldiğini, meydana gelen hırsızlık olayı neticesinde, … San. Ve Dış Ticaret Ltd. Şti adına kayıtlı 19 adet boş çek yaprağının çalındığını, çalınan … seri numaralı çeklerde imza uyuşmazlığının olduğunu, imza uyuşmazlığı yaşanan çeklerle alakalı Bakırköy İcra Mahkemesinin 2021/… Esas ve … İcra Hukuk Mahkemesi 2021/… Esas sayılı dosyalarının derdest olduğunu ve davaya konu olan … seri numaralı çekte de imza uyuşmazlığının mevcut olduğunu ve çekte yer alan imza müvekkil şirket yetkilisi … ‘a ait olmadığını, buna rağmen 04/01/2022 tarihinde davaya konu çekin … Bankası’na ibraz edilmesi neticesinde … Bankası tarafından … Bankası aranmış ve … tarafından imza uyuşmazlığı olduğu ifade edilmesine rağmen … Bankası çekin yazılacağına dair beyanda bulunduğunu, meydana gelen hırsızlık olayı neticesinde çalınan çek yapraklarının hukuka aykırı şekilde doldurulduğunu belirterek, … Şubesinin … seri numaralı 31/12/2021 keşide tarihli, keşide yeri İstanbul olan 140.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptalini, söz konusu çekin ödenmesinin engellenmesini ve ödeme yasağı konulması yönünde ihtiyatı tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı da bulunmamaktadır. Keşideci; kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde T.T.K.’nun 790-792 maddeleri uyarınca hasım gösterip, borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahiptir.
Yargıtay 11. HD’nin 2014/6648 Esas 2014/12228 Karar sayılı ilamında; “Dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK’nın 651.maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamil açabilir, keşideci açamaz.” denilmektedir. Daire başka bir kararında ise; “Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline karar verilmiş ise de keşideci, çekin kaybolması, çalınması gibi zayi nedenine dayanarak iptal davası açamaz. ” şeklinde aynı doğrultuda içtihatta bulunmuştur.
Ayrıca Yargıtay 11. HD’nin 2013/18051 Esas 2014/2106 Karar sayılı ilamında; “..Mahkemece beyanlar ve tüm dosya kapsamı uyarınca, boş olarak çalınan çek yapraklarının çek vasfını haiz olmaması ve keşidecinin çek iptali davası açma hakkının bulunmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir… Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir…” belirtilmek suretiyle boş olarak kaybolan çek yönünden zayi davası açılamayacağı açıktır.
Dava dilekçesindeki açıklamalara ve dosya kapsamına göre, davacının keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmesine karşın, boş olarak kaybolan çek yapraklarının çek vasfına haiz olmaması ve keşidecinin çek iptali davasını ikame edemeyeceği anlaşıldığından HMK 320. Maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde araştırmayı ve davacının duruşmada bizzat dinlenmesini gerektirir başkaca bir hususun olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde tensiben karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70TL karar harcının davacının peşin yatırdığı harçtan mahsubuna,
3-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 345. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize sunulacak yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye verilecek bir dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/01/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır