Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/513 Esas
KARAR NO : 2023/248
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/08/2022
KARAR TARİHİ : 06/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 22/08/2022 tarihli dilekçesi ile, müvekkili şirket ile arasında ticari ilişki bulunan dava dışı … A.Ş’ye, … Bankası A.Ş. … … Şubesine ait … seri numaralı 08.08.2022 keşide tarihli ve keşide yeri İstanbul olan 300.000,00-TL meblağlı çeki keşide ettiğini, daha sonra söz konusu çekin … A.Ş. elinde kaybolduğunu ve bu şirket tarafından çek ile ilgili ….Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/… E. Sayılı dosya ile çek iptal davası açıldığı, mahkeme tarafından ödeme yasağı kararı verildiğinin öğrenildiğini, müvekkili şirketin çek tutarını gününde banka hesabında bulundurduğunu ancak ödeme yasağı kararı nedeniyle banka çeki ibraz eden davalı şirkete ödenemediğini, davalı tarafında çekin tahsili amacıyla .. İcra Müdürlüğü 2022/… E. Sayılı dosya ile icra takibi başlatmış olduğunu ve …. Asliye ticaret Mahkemesi 2022/… D.iş dosyası ile ihtiyati haciz kararı alındığını ve müvekkili şirketin dosya ana parası olan 300.000,00-TL ile icra dosyası ferileri toplamı olan 61.369,39-TL’yi haciz baskısı altında, ihtirazi kayıt ile ve fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak icra müdürlüğü hesabına ödemek zorunda kaldıklarını, çekin karşılığını ibraz tarihinde bankada bulundurduğunu, başlatılan icra takibine müvekkilinin sebebiyet vermediğini, bu nedenlerle müvekkiline atfedilebilecek bir kusur olmamasına rağmen başlatılan takibin ana para dışında kalan ferilerinin müvekkilinden tahsil edilmesi haksız olduğunu, lehtar çek ile ilgili ödeme yasağı kararı almamış olsa idi, davalı çeki bankaya ibraz ettiğinde bedelini tahsil edebileceğini, bu durumda da müvekkili sadece çekin anaparası olan 300.000,00-TL’yi ödemiş olmakla borcunu ifa etmiş olacağını, söz konusu icra takibinin başlatılmasında müvekkiline atfedilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığını, ödeme yasağı kararını müvekkilinin değil, lehtarnı almış olduğunu, icra takibi nedeniyle müvekkilinin fazladan ödemiş olduğu 61.369,39-TL’nin davalıdan istirdatına karar verilmesini ve yargılama süresince müvekkil şirketin hak kaybına uğramaması adına İİK 72/3 uyarınca ….İcra Müdürlüğü 2022/… E. sayılı dosyasına ödenmiş olan paranın alacaklıya dava sonuçlanıncaya dek ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve davalı firma tarafından ….Asliye Ticaret mahkemesi 2022/… d.iş sayılı dosyaya yatırılmış olan 60.000,00-tl’lik teminat bedelinin ihtiyaten haczine kararı verilmesini ve tüm yargılama giderlerinin davalı yana yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin 05/09/2022 tarihli cevap dilekçesi ile, ihtiyati haciz kararına itiraz ettiklerini, davacının keşidecisi olduğu 300.000 TL bedelli çekin, ….İcra Müdürlüğü’nün 2022/… E sayılı dosyasıyla icra takibine konu edilmesi üzerine davacı tarafından icra dosyasına toplamda 361.369,39 TL ödeme yapıldığını, davacının yapmış olduğu ödemenin 61.369,39 TL’sinin fazladan olduğu gerekçesiyle İİK 72 uyarınca bu bedelin istirdatını talep ettiğini, davacı aynı zamanda işbu davayı kazanması halinde bu bedeli müvekkilinden tahsil edemeyecek olmasını gerekçe göstererek icra dosyasına yatan 61.369,39 TL’nin müvekkiline ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve müvekkilin ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… D.İş dosyasına yatırdığı 60.000,00 TL teminatın üzerine ihtiyati haciz konulmasını talep ettiğini, davacının davayı kazanması halinde bu parayı icra dairesinden geri alabileceği ortada iken müvekkilinin ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… D.İş dosyasına yatırdığı 60.000 TL’sinin üzerine ihtiyati haciz konulmasında hiçbir hukuki yarar bulunmadığını, davanın esasına ilişkin itiraz ettiklerini, müvekkilinin takip konusu çeki yasal süresi içinde bankaya ibraz ettiğini ve ödeme yasağı kararı bulunduğunu öğrendiğini, bunun üzerine de davacının keşidecisi olduğu çek hakkında ….İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Esas sayılı dosyasıyla kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatıldığını, Yargıtayın yerleşik içtihatlarında da belirtildiği gibi hakkında ödeme yasağı yasağı bulunan çekin icra takibine konu edilmesine hukuken bir engel bulunmadığını, çeki kaybeden ve ödeme yasağı kararı alan müvekkil olmadığını, çekin lehtarı olan davadışı … şirketi olduğunu, çekin keşidecisi olan davacının fazladan bir ödeme yapmak zorunda kalması da müvekkilin değil davadışı … şirketinin kusurundan kaynaklandığını, davacının fazladan ödediğini iddia ettiği 61.369,39 TL’yi davadışı … şirketine rücu edip tahsil etme imkanı varken müvekkilinden tahsil etmeye çalışması iyiniyetli bir davranış olmadığını, çekin arkasına ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… E sayılı dosyasından ödeme yasağı bulunduğu şerh düşülmüş ise de çekin ibraz tarihinde çek hesabında çek karşılığı bulunmadığından davacı %10 çek tazminatından da sorumlu olduğunu, 08/08/2022 tarihinde davacının … nolu çek hesabında çek karşılığının (300.000 TL) bulunduğunu düşünecek olsak dahi davacı çek tazminatı (30.000 TL) dışında kalan faiz ve ferilerden yine (31.369,39 TL) sorumlu olup yukarıda belirttiğimiz nedenlerle haksız nitelikteki davanın reddine karar verilmesini, %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine ve vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacının keşideci, davalının son hamil olduğu ve davalı yanca icra takibine konu edilerek davacı tarafından ödenen takip borcu sonrası davacının çek bedeli dışında kalan ve asıl alacağın ferilerini oluşturan kısmın davalıdan istirdadına karar verilmesi istemine ilişkindir.
Taraf delillerinin toplanılmasına geçilmiş, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… Esas sayılı dosyası, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… D.İş Sayılı dosyası aslı, ….İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Esas sayılı dosyası UYAP sureti dosyamız arasına alınmıştır.
….İcra Müdürlüğü’nün 2022/… E. Sayılı dosyası UYAP sureti celp edilmesinde; alacaklısı … Limited Şirketi tarafından, borçlular … Ltd. Şti., … A.ş., … Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve … Müh. San. Ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine 300.000,00-TL asıl alacak, 517,81-TL işlemiş faiz, 30.000,00-TL tazminat ve 900,00-TL komisyon alacağı olmak üzere yekün 331.417,81 TL üzerinden asıl alacağa yıllık avans faizi işletmek kaydıyla tahsil talebi ile icra takibi başlatıldığı , davacının icra dosya borcunu ferileri ile birlikte ödediği belirlenmiştir.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi dosyasının incelenmesinden; davaya konu çekin lehdarı olar … A.Ş. Tarafından ziyaı nedeni ile çek iptal davası açıldığı, mahkemenin 21/04/2022 tarihli ara kararı ile dava konusu çek hakkında ödeme yasağı kararı verildiği, aynı tarihte muhatap bankaya müzekkere yazıldığı, davanın sonucunda ise dava konusu çekin takibe konu edilmesi ve istirdat davası açılması nedenleri ile karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 2022/… D.İş sayılı dosyasında ise çekin son hamili olan mahkememiz dosya davalısı tarafından dosyamız davacısı, … A.Ş., … San. Ve Tic. A.Ş. İle … San. ve Tic Ltd. Şti. Aleyhine ihtiyati haciz talebinde bulunulduğu, mahkemenin 15/08/2022 tarihi kararı ile %15 teminat mukabilinde talebine kabulüne karar verildiği görülmüştür.
… Bankası … … Çarşısı şubesine müzekkere yazılarak davacının hesabında ibraz tarihinde dava konusu çekin bedeli kadar miktarın bulunup bulunmadığı sorulmuş; banka 24/08/2022 tarihli cevabi yazısında ilgili çekin takas tarihi olan 08/08/2022 tarihinde davacının hesabında 164.351,47-TL bulunduğunu ve çek miktarını karşılamadığı bildirilmiştir.
Mahkememizin 29/12/2022 tarihli yazısı ile davacı tarafça dosyaya sunulan yazıda sabah hesabın 907.745,27 TL olduğu, gün sonunda 100.000,00 TL kredili mevduat limiti hariç 164.351,47 TL ile kapandığı bildirildiği görülmekle bunlara göre hesabın sabah yahut akşam saati değil, çekin ödeme için sunulduğu anda saat dakika bildirilerek hesap bakiyesinin ne olduğu, çek bedeli kadar tutarın ödeme istendiği anda hesapta mevcut olup olmadığı, döviz hesabındaki paranın çek hesabı yeterli olmaması halinde döviz hesabındaki paradan ödenmesi için kullanılabileceği yönünde daha önceden davacı tarafça verilen talimat olup olmadığı, var ise bunun yazılı evrakının gönderilmesi, yine kredili mevduat limitinin davacı talimatı olmadan çek ödemesinde kullanılıp kullanılamayacağı, bu hususta aynı şekilde davacı talimatı olup olmadığı hususları sorulmuştur.
Muhatap banka 31/01/2023 tarihli cevabi yazısında dava konusu çekin ödeme yasağı kararı bulunması nedeniyle işlem görmediğini, takas sistemi aracılığı ile ibraz edilen çeklerde takas günü otomatik raporu çalıştırma sureti ile takasta olan çeklerin her 15 dakikada bir hesapların kontrol edildiğini, hesapta miktar mevcut ise ödemenin yapıldığını, mevcut değil ise karşılıksızdır işleminin yapıldığını veyahutta kısmi tutar var ise bu tutarın ödendiğini, takastan sorulan çeklerin gün içi otomatik rapor ile sorulduğunu, banka şube gişelerinden sorulması durumunda anlık hesap sorgu ile farklı olduğunu, ilgili çek hesaplarında çek sorulması durumunda kredili mevduat bakiye olması durumunda bakiye kullanıldığını, keşideci tarafından döviz bozularak takastaki çekin ödenmesine dair talimat mevcut olmadığı, ilgili çekin karşılıksız işlemine tabi tutulmadığını, ödeme yasaklı olduğundan ödenmediği şeklinde yanıt vermiştir.
Davacının dava dilekçesindeki talebi üzerine ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… D.İş Sayılı dosyasına yatırılan 60.000,00-TL tutarındaki teminata ihtiyati haciz kararı; ….İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Esas sayılı dosyası yatırılan 61.369,39-TL yönünden ise alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davalı tarafça davacı hakkında, yukarıda ayrıntılı olarak belirtildiği gibi …. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nden alınan ihtiyati haciz kararı ile icra takibi başlatıldığı, davalının icra dosya borcunu ferileri ile birlikte ödediği hususlarında ihtilaf bulunmamaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, …. İcar Müdürlüğü nezdinde takip konusu edilen çek ile ilgili ödeme yasağı kararı alınması ve çek bedelinin ödenmemesinde davacının sorumluluğu ile ibraz tarihinde çek bedelinin davacı tarafça muhatap banka hesabında hazır bulundurulup bulundurulmadığı, bunlara göre davacının takibin asıl alacak dışındaki ferilerinden sorumlu olup olmadığı noktalarındadır.
Davacı çek hesabının müsait olduğu, ibraz tarihinde çek bedelinin hesabında hazır bulundurulduğu ancak dava dışı çek lehdarı tarafından çek hakkında ödeme yasağı kararı alınması nedeni ile banka tarafından ödeme yapılmadığı, bunda kendisinin kusuru bulunmadığı, çek bedeli dışında kalan takip alacaklarından sorumlu olmadığı iddiasında bulunmuştur.
Davacı iddialarının tespiti için muhatap bankaya müzekkereler yazılmış, müzekkere cevapları dosyamız arasına alınmıştır.
Bankanın 24.08.2022 tarihli cevabında dava konusu çek bedelinin 300.000,00 TL tutarlı olduğu, davacı hesabında ise ibraz günü 164.351,47 TL bulunduğu ve çek miktarını karşılamadığı bilgisi verilmiştir.
Muhatap banka cevabından sonra davacı tarafça dosyaya sunulan ve muhatap banka tarafından verildiği anlaşılan yazıda sabah saatinde hesapta 907.745,27 TL olduğu ve yapılan ödemeler sonrası gün sonu bakiyesinin 164.351,47 TL ye düştüğü ayrıca davacının USD hesabında 29.680,71 USD bulunduğunun yazılı olması karşısında bir tereddüt hasıl olmaması için muhatap bankaya yeniden müzekkere yazılmasına karar verilmiştir.
Son gelen 31/01/2023 tarihli muhatap banka cevabı da dosya arasına alındığı gibi tafsilatlı olarak yukarı da açıklanmıştır.
Dosyaya giren tüm yazı cevaplarından anlaşılacağı üzere çekin muhatap bankaya ibraz edildiği tarihte iddiası gibi davacının hesabında çek bedelini karşılayacak miktarda bakiye bulunmamaktadır.
Davacı, banka tarafından verilen yazı cevaplarının hatalı olduğunu, takas sistemine sunulan başka 4 adet çekin ödendiğini, dava konusu çekin ödeme yasağı kararı nedeni ile ödenmediği beyanında bulunmuştur.
Ne var ki dosya kapsamı ve özellikle de davacı tarafça sunulan hesap hareketleri incelendiğinde davacının iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Hesap hareketlerinin incelenmesinde hesap bakiyesinin 07.08.2022 yi 08.08.2022 ye bağlayan sabah saatlerinde (01:33:36 ) hesapta iddia edildiği gibi 907.745,27 TL bakiye bulunduğu, daha sonra sırası ile 01:33 tarihinde 40.00,00 TL, 06:12:11 de 150.000,00 TL, aynı saatte aynı miktar olan 150.000,00 TL ve son olarak 06:12 de 250.000,00 TL olmak üzere 4 ayrı işlem ile hesaptan para çıkışı olduğu ve 08.08.2022 tarih ve 06:12:12 saat ve dakikası itibariyle hesap bakiyesinin 67.745,27 TL de düştüğü görülmüştür.
Yani çekin bankaya ibraz edildiği gün olan 08.08.2022 tarihi itibariyle davacı hesabı mesai saatlerine 67.475,27 TL ile başlamış ve devam eden hesap hareketlerinin incelenmesinde de gün içerisinde çek bedeli olan 300.000,00 TL ye hiç ulaşmadığı belirlenmiştir.
Tüm bunlara göre davacının hesabın müsait olduğu, çek bedelinin hesapta bulundurulduğu ancak ödeme yasağı nedeni ile ödeme yapılamadığı, çek bedelinin ödenmemesinde kusurunun bulunmadığı iddiaları yerinde değildir.
Davacı döviz hesabı ile ilgili bankadan alınan bakiye bilgisini gösterir banka yazısını dosyaya sunmuşsa da mahkememizce sorulduğu üzere çek hesabının müsait olmaması halinde döviz hesabından ödeme yapılabileceği yönünde davacı talimatının bulunmadığı da saptanmıştır.
Bunlarla birlikte yargılama sırasında davacı talebi gibi hem ihtiyati haciz hem ihtiyati tedbir kararı verilmiş ve sadece ihtiyati tedbir kararından teminat alınmıştır. Davalı ihtiyati haciz kararına itiraz etmiştir.
Mahkememizce ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir kararı olmak üzere 2 ayrı karar için sehven tek teminat alınmasına karar verilmiş ise de 2 ayrı karar için 2 ayrı teminat alınması gerekmektedir. Nitekim … Hukuk Dairesi’ nin 16.11.2022 tarih 2022/… Esas, 2022/… Karar sayılı ilamı da bu yöndedir.
Buna göre karar celsesinden önce davacıya eksik teminatın tamamlanması için süre verilmiş, teminat yatırılmadığından ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Sonuç olarak davacının sübut bulmayan davasının reddine; davacının kötü niyeti sabit olmadığından davalının da kötü niyet tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının reddine,
2-Davalının kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Mahkememizce 23.08.2022 tarihli ara karar ile verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına,
4-Alınması gerekil 179,90 TL karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılan 1.048,04 TL den mahsubu ile artan 868,14 TL nin kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Davalı yargılamada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 9.819,10 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Arabuluculuk ücreti olan 1.560,00 TL nin davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı.06/04/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır