Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/427 Esas
KARAR NO : 2023/882
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/11/2021
KARAR TARİHİ : 25/12/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 25/11/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; davacı ile ticari ilişki içinde bulunan dava dışı … Ltd. Şti.’nin, … A.Ş. tarafından keşide edilen … A.Ş. … Şubesi’ne ait … seri numaralı 07.07.2021 keşide tarihli ve 17.678,00-TL bedelli müşteri çekini davacıya gönderdiğini ancak çekin kaybolduğunu. Çekin kaybolması üzerine ….Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/… E. sayılı dosya ile çek iptali davası açıldığını. İşbu dava konusu çekin, dava dışı bir kişi tarafında ele geçirildiğini ve davalıya verildiğini, bu hususta …. İcra Müdürlüğü 2021/… E. sayılı dosya ile davalı tarafından icra takibi başlatıldığını, bahsi geçen icra dosyasına keşideci … A.Ş. tarafından ödeme yapıldığını. Bahsi geçen çek, dava dışı … firmasının elinden çıktıktan ve zayi olduktan ymra gelen ilk cironun meşru ve yetkili hamili olamayacağını, bu sebeple devamındaki ciro silesinin de bozulmuş sayılacağını ve davalının yetkili ve meşru ciranta olamayacağını …. İcra Müdürlüğü 2021/… E. sayılı dosyada mübrez çekin arka yüzü incelendiğinde …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/… E. sayılı dosyası tahtında ödemeden men kararı verilmiş olduğunun davalı tarafından görüleceğini. Davalı tarafından icra takibinin bilerek keşideciye karşı başlatıldığını, lehtar ve cirantaya karşı başlatılmış olsaydı icra dosyasına itiraz edileceğini, davacı ile dava dışı … Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişkinin tespiti ile davalının meşru ve yetkili hamil olmadığının tespitinin gerektiğini beyanla işbu davaya konu çekin istirdadını ve davacının meşru hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitini, davalının kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, …. İcra Müdürlüğü 2021/… E. sayılı dosyası tahtında davalı tarafından tahsilat yapıldıysa tüm fer’ileri ile istirdadını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin 10/12/2021 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Dava dışı müşteri … ile davalı arasında 24.03.2021 tarihli … müşteri numaralı Faktoring Sözleşmesi akdedildiğini. Keşideci … A.Ş. Tarafından 07.07.2021 tarihli … seri numaralı 17.678,00-TL bedelli çek keşide edildiğini ve dava dışı borçlu … Tic. Ltd. Şti.’ne, … Ltd. Şti. tarafından ise dava dışı borçlu … Tic., Ltd. Şti.’ne ciro edildiğini, dava dışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile dava dışı … arasındaki ticari ilişkide … nolu 27.04.2021 tarihli e-faturaya konu malların satın alınması sonucu bahsi geçen çekin ciro yolu ile …’a teslim edildiğini, Faktoring Sözleşmesi kapsamında müşteri …’ın huzurdaki itiraza konu çeki davalıya ciro ettiğini ve davalının yetkili hamil sıfatına haiz olduğunu. Sözleşmeye konu çekin davalı tarafından bankaya ibraz edildiğini ancak çek hakkında …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 20.05.2021 tarih ve 2021/… Esas sayılı dosya ile ödeme yasağı kararı olduğu gerekçesi ile tahsil edilemediğini, bu durumun çekin arka yüzüne dercedildiğini. Çekin bila tahsil kalmasından bahisle …. İcra Müdürlüğü 2021/… E. sayılı dosya ile 16.08.2021 tarihinde kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe girişildiğini, mahkemenizin 2021/… D-iş sayılı dosyasından ihtiyati haciz kararı alındığını. İşbu icra takibi dosyasında takibe konu çek borcunun keşideci … A.Ş. tarafından kendisine ödeme emri tebliğ edilmeden ödendiğini, akabinde huzurdaki davanın açıldığını beyanla, davalının yetkili hamil olduğunun tespiti ile davanın reddini, davacı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
-….İcra Müdürlüğünün 2021/… sayılı takip dosyasının UYAP suretleri,
-Mali Müşavir … , Bankacı … ve Nitelikli Hesap Uzmanı … tarafından hazırlanan 23/01/2023 tarihli bilirkişi kök raporu ve 04/07/2023 tarihli bilirkişi ek raporu
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, … İcra Müdürlüğünün 2021/… Esas sayılı dosyasına dayanak çekin istirdatına ilişkindir.
Mahkememizin 2021/… Esas – 2022/… Karar sayılı kararı ile davanın “aktif husumet yokluğu nedeniyle” reddine karar verilmiş, davacının istinafı neticesinde … BAM … HD’nin 2022/… Esas – 2022/… Karar sayılı ilamında “..davacı yana, zikredilen Yasa hükmünde belirtilen olguları ispat olanağı tanınarak, bu hususta bildirilen delillerin toplanıp delillerin değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yukarıdaki gerekçe ile davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru olmayıp, davacı vekilinin istinaf sebebi yerinde görülmüştür…” yer alan gerekçe ile mahkememiz karının kaldırılmasına karar verilmiş ve mahkememizin yeni esasına kaydı yapılarak yargılamaya kaldığı yerden devam edilmiştir.
Somut olayda; davalı … tarafından 16/08/2021 tarihinde …. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı takip dosyası ile takip başlatıldığı, keşideci … A.Ş. Tarafından ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacı ve davacıdan önce ve sonra gelen davalı ve dava dışı cirantalar arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı hususunda mahkememizce resen görevlendirilen Mali Müşavir … , Bankacı … ve Nitelikli Hesap Uzmanı … tarafından hazırlanan 23/01/2023 tarihli bilirkişi kök raporu ve 04/07/2023 tarihli bilirkişi ek raporu özetle; “…Mali Yönden; Usul yönünden incelenen, davacı ve davalıya ait 2021 dönemi defter-i kebir ve yevmiye defterleri, elektronik olarak tutulmuş, beratları zamanında ve usulüne uygun alınmıştır. Fiziki tutulan envanter defteri açılış noter tasdiki, zamanında ve usulüne yaptırılmıştır. Hesap ve kayıt yönünden incelenen davacı yasal defterlerine göre, davacının, dava dışı, … Ltd. Şti. ile ticari ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Hesap ve kayıt yönünden incelenen davalı yasal defter kayıt ve belgelerine göre, davalının, davaya konu 07.07.2021 vadeli 17.678.-TL bedelli çeki dava dışı …’tan 29.04.2021 tarihinde iktisap ettiği ve yasal defterlerine kaydettiği tespit edilmiştir. Bankacılık ve Hukuki Yönden; Rapor içerisinde detaylı açıklamaları yapıldığı üzere ve her türlü hukuki yorum ve değerlendirme Sayın Mahkemenizde olmak kaydı ile; Çek giriş tarihinin 29.04.2021 olduğu, ödeme yasağı kararının 20.05.2021 tarihinde alındığı dikkate alındığında, davalı … A.Ş. tarafından teminat olarak alınan ve iskonto edilerek dava dışı …”a ödeme yapılan dava konusu 07.07.2021 vadeli 17.678.-TL bedelli çekin usulüne uygun olarak alınmış olduğu, davalının çeki teslim almada kusurunun bulunmadığı…” 04/07/2023 tarihli bilirkişi ek raporu özetle;”… mahkemenizin ara kararına istinaden celp edilen dava dışı … Ltd. Şti.’ne ait BA-BS formları incelenmiş ve dava dışı …’a ilişkin herhangi bir bildirim yapılmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, davalı faktoring şirketinin cevap dilekçesi ekinde sunmuş olduğu dava dışı … tarafından dava dışı … şirketine düzenlenen 27.04.2021 tarih … no.lu 75.520,00.TL tutarındaki faturanın, … Ltd. Şti. tarafından BA-BS formu ile bildirilmediği tespit edilmiştir. Dava dışı … Ltd. Şti. ne ilişkin Ba-Bs formları kontrol edildiğinde, davacı ve diğer cirantalarla ilgili de herhangi bir bildirime de rastlanmamıştır. Kök raporda, davacı … yasal defter kayıtları incelendiğinde davacı ile dava dışı … Tic. A.Ş. arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu tespit ve değerlendirmesine ek olarak her iki şirketin BA-BS bildirimlerinin birbiriyle ve sunulan fatura ve kayıtlarla uyumlu olduğu, bu bakımdan davacı yasal defter kayıt ve belgelerinin, BA-BS bildirimleriyle desteklendiği tespit edilmiştir. Dava dışı … Tic. A.Ş. ne ait BA-BS bildirimlerinde, diğer cirantalara (…, ) ve 3 kişi … ‘e ilişkin herhangi bir kayda rastlanmamıştır. Davaya konu çekte, dava dışı … cirosu olmadığı halde, dava dışı …’ın çeki … *ten iktisap ettiği baz alınarak, davalı faktoring şirketinin kendisine ibraz edilen faturayı göre hatalı bir işlem gerçekleştirmiş olduğu, oysaki, davaya konu çekteki unvan tam olarak okunaklı olmasa da dava dışı …’tan önceki cirantanın … olduğu bariz bir şekilde ortadadır. Netice olarak, çekte kaşesi yer alan … Tic. A.Ş.’nin cirosu sonrasında, (Rat Plastik’de itibaren) ciro silsilesinin bozulduğu ve yukarıdaki değerlendirmeler ışığında dava dışı …’ın çek i yasal şekilde iktisap ettiği hususunun ispata muhtaç olduğu,…” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Davalı faktoring şirketine kıymetli evrak üzerinde birden fazla ciro olması halinde tek tek bütün cirantalar hakkında istihbarat araştırması yapmak yükümlülüğü yüklenemez ise de kendisi ile faktoring ilişkisi kuran ve fatura ile kıymetli evrakı kendisine sunan fatura alacaklısı görünen ile fatura borçlusu hakkında araştırma yapması gerekir. Yargıtay … Hukuk Dairesi’ nin 30/06/2020 tarih 2019/ … Esas, 2020/… Esas sayılı kararı da aynı yöndedir. Nitekim davalı faktoring şirketi, çok basit şekilde senet borçlusu olarak görünen davacı ve davalılara ulaşabilecek, çekin teyidini sağlayabilecek ve bu yolla çekin kayıp olduğunu öğrenebilecekken bu yükümlülüğünü yerine getirmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı … yasal defter kayıtlarında davacı ile dava dışı … Tic. A.Ş. arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu tespit edilerek, ciro silsilesinde dava dışı … A.Ş.den sonra davacının yer alması gerektiği, dava dışı … A.Ş.den sonra gelen şirketler ile ciro silsilesinin bozulduğu, 3. Kişiler …, … ve davalının dava konusu çeki yasal olarak iktisap etmediği anlaşıldığından, davacının davasının kabulüne, dava konusu çekin istirdatına, davalının yasal mevzuat uyarınca gerekli araştırmayı yapması neticesinde ağır kusurlu hareket ettiği dikkate alınarak takdiren %20 oranında kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KABULÜ ile;
… Türk Katılım Bankası … şubesine ait … seri numaralı, 07/07/2021 keşide tarihli, 17.678,00TL bedelli çekin istirdatı ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının mezkur çek yönünden meşru hamil olduğunun tespitine,
2-)Davalının kötüniyeti sabit olduğundan %20 oranında hesaplanan 3.535,60TL kötüniyet tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-)Alınması gereken 1.354,13TL harçtan peşin alınan 338,54TL harcın mahsubu ile bakiye 1.015,59TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-)Davacı tarafça yapılan 59,30TL başvurma harcı, 338,54TL peşin harç, 3.300,00TL bilirkişi ücreti, 120,50TL tebligat ve posta masrafından oluşan toplam 3.818,34TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-)Davacı yargılamada kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre tespit olunan 17.900,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-)Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 345. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize sunulacak yahut mahkememize gönderilmek üzere bir başka mahkemeye verilecek bir dilekçe ile … Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.25/12/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır