Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/563 Esas
KARAR NO : 2022/507
DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 01/10/2021
KARAR TARİHİ : 30/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, Keşidecinin müvekkili şirket lehtarının ise … San. Tic. Ltd. Şti., olduğu, … Bankası … Şubesi 19.10.2012 tarih ve … nolu 49.000,00 ₺ bedelli çekin keşidecsi müvekkili ile dava dışı lehtar şirket arasında akdedilen sözleşmeye istinaden verildiğini, ancak dava dışı lehtar … San. Tic. Ltd. Şti., sözleşmede kendi üzerine düşen edimleri yerine getirmediğini ve bu sebeple sözleşme karşılıklı olarak fesih edildiğini, sözleşmenin fesih edilmiş olması sebebiyle bahsi geçen çek yönünden müvekkili şirketin borçlu olmadığı hususu … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/… E. Sayılı dosyasında karar bağlanmış olduğunu ve kararın kesinleştiğini, dava konusu çekin temliken değil tahsil amaçlı olarak bankanın uhdesine verildiğini, somut olayda borçlu olmadığı halde borçlu olduğu düşüncesiyle bankaya ödemeler yapan müvekkiline söz konusu bedelin iadesi gerektiğini, çeki tahsil cirosu ile iktisap eden alacaklıya karşı borçlu keşideci, lehtar ile arasındaki ilişkiden kaynaklanan defilerin ileri sürülebileceğini, haklı davalarının kabulünü, fazlaya ilişkin alacak ve faiz haklarının saklı kalmak kaydıyla ve eksik harcı ikmal etmek üzere şimdilik 49.000,00 ₺’nin bankaya yapılan ödeme tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalı bankadan tahsili ile davacı müvekkili şirkete ödenmesini, dava, harç ve masrafları ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, olaylar ve dava değerlendirildiğinde dava sebepsiz zenginleşme değil, menfi tespit ve istirdat davası olduğunu, zira dava konusu çekin karşılıksız çıktığını, icra takibine konu edilmiş ve 02.07.2013 tarihinde yani 8,5 yıl önce ödendiğini ve dosyanın infazen kapandığını, işbu dava ile ödenen bu tutarın talep edildiğini, bu olaya uygulanacak hüküm İİK’nun Menfi Tespit ve İstirdat Davaları konu başlıklı İİK 72. Maddesinde düzenlendiğini, çekin keşidecisi borçlu davacının iddiasına göre borcu olmayan parayı, … İcra Dairesinin 2012/… E. Sayılı icra dosyasına ödedikten sonraki 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde istirdat/alacak davasına konu etmesi gerekirken 1 yıllık hak düşürücü süre geçirdikten sonra açılan alacak/istirdat talepli davasının reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkili bankanın alacaklısı olduğu icra dosyasına ödeme yaptığında mal varlığındaki eksilmeye yol açan işlemi ve sebepsiz zenginleşeni öğrendiği tarih olan 02.07.2013’den itibaren TBK md. 82’de düzenlenen 2 yıllık zaman aşımı süresi bitmeden ikame etmesi gerektiğini, kanun da düzenlenen 2 yıllık zaman aşımı süresi geçtikten çok sonraki bir tarih olan 01.10.2021 tarihinde açılan huzurdaki davanın alacak talep hakkının zaman aşımı uğramış olması sebebiyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı şirket vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde dava konusu çekin müvekkili bankaya temlik cirosuyla değil tahsil cirosuyla verildiğini beyan ettiğini, müvekkili banka ile dava dışı kredi borçlusu… İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında 21.05.2012 tarihinde genel kredi sözleşmesi imzalanarak 750.000,00 ₺ limiti kredi açıldığını ve adı geçen şirkete muhtelif krediler kullandırıldığını, dava konusu çekin şirket lehine açılmış kredilerden herhangi birine teminat olarak alındığını, temlik cirosuyla alınıp doğrudan doğruya çek ya da bono’ya özel iskonto kredisi olarak bedeli kredi müşterisi şirketin mevduat hesabına geçirildiğini, bankacılık sisteminde iskonto kredisi, vadeli bir çek veya senedin hamiline doğrudan doğruya belli bir çek ya da bono’nun temlik cirosuyla alınıp kullandırılan kredi olduğunu, bu kredinin de çek temlik cirosuyla alındığını, davacının zaman aşımına uğrayan hak düşürücü süreden sonra açılan haksız ve hukuki yararı olmayan alacak davasının reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, icra baskısı ve tehdidi altında icra müdürlüğü dosyasına yapılan ödeminin istirdatı istemine ilişkindir.
… İcra Dairesinin 2012/ … E. Sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/ … E. Sayılı dosyasından gerekçeli karar evrakı ve kesinleşme şerh örneği UYAP sistemi üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınacaktır.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/… E., 2017/… E. Sayılı dosyasından gerekçeli karar evrakı ve kesinleşme şerh örneği UYAP sistemi üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı, dava dışı şirket ile aralarında olan sözleşme nedeni ile lehdar dava dışı şirkete verilen çekin davalıya teslim edildiğini ve davalı yanca icra takibine konu edildiğini ancak bu çekin bedelsiz kaldığını, zira sözleşmenin yerine getirilmemesi nedeni ile … Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde dava dışı şirket hakkında menfi tespit ve alacak davası açıldığını ve mahkemece dava konusu çek hakkında dava dışı şirkete karşı borçlu olmadığının tespitine karar verildiğini, davalının bu çek nedeni ile alacaklı olmadığını, buna rağmen icra tehdidi altında ödeme yapmak zorunda kaldıklarını ve bu tutarın davalıdan tahsiline karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı hak düşürücü süre ile birlikte zamanaşımı definde bulunmuştur.
Dosyanın esasına geçmeden önce dava şartları ile ilk itirazların çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’ nin 2012/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; mahkeme gerekçeli kararının 27/02/2013 tarihinde kesinleştiği görülmüştür. Bir başka deyişle davacı anılan tarihte dava konusu çek ile ilgili olarak borçlu olmadığını kesin olarak bilmektedir.
… İcra Müdürlüğü’ nün 2012/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde ise davalı tarafından davacı hakkında takibin 07/11/2012 tarihinde başlatıldığı, davacı yanca haricen ödeme yapılması üzerine davalı yanca 03/07/2013 tarihinde dosyaya haricen tahsil bildiriminde bulunulduğu ve tahsil harcının dosyaya alındığı görülmüştür.
İİK72/7 maddesi uyarınca icra dosya borcunu haciz baskısı altında ödeyen borçlu 1 yıllık süre içinde istirdat davasını açmak zorundadır.
Buna göre davacı, az yukarıda da değinildiği gibi 27/02/2013 tarihinde … Asliye Hukuk Mahkemesi kararının kesinleştiğini bilmesine rağmen dosyaya haricen tahsil bildiriminde bulunulduğu 03/07/2013 tarihinden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde davasını açmamıştır.
Davacı her ne kadar dava dilekçesinde TBK Kanunu 82. Maddesi uyarınca 2 ve 10 yıllık zamanaşımı sürelerine dayanmış ise de davanın istirdat davası olduğu açıktır. Davacı icra dosyasına ödeme yapan borçlu olup 3. Kişi sıfatı olmadığından sebepsiz zenginleşmeye dayanamaz. Buna göre olayda uygulanması gereken zamanaşımı süreleri değil İİK72 uyarınca 1 yılık hak düşürücü süredir. Kaldı ki TBK 82. Maddesinde de zamanaşımı süresi hak sahibinin geri isteme hakkını öğrendiği tarihten itibaren başlamakta olup, somut olayda da bu süre 2013 yılında başlamakla dolmuştur.
Açıklanan nedenlerle davacının davasının hak düşürücü süre nedeni ile reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harcın başlangıçta alınan 836,80 TL den mahsubu ile artan 1.673,59 TL nin kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına
4-A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Arabulucu ücreti olan 1320,00 TL’nin davacı taraftan alınarak Hazineye irat kaydına,
6-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı.05/07/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”