Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/515 E. 2022/140 K. 24.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/515 Esas
KARAR NO : 2022/140
DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/11/2020
KARAR TARİHİ : 24/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan dava alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 06/11/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacının, davalının … Accntesi olarak … Noterliğinin 14/03/2013 tarih … numaralı acentelik sözleşmesi ile acente olduğunu, tarafların bir araya gelerek acente sözleşmesini fesih kararı aldıklarını, davacı … ‘ın … Acentesini 26/06/2019 günü davalı şirket yetkililerine devir ve teslim ettiğini, davacının, davalıya sözleşme akdedildiği tarihte verdiği 10.650 Euro teminat bedelini, 45.000,00TL demirbaş ve son aylık hakediş bedelini ve 20.000,00TL marka bedelini 26/06/2019 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte istediğini belirterek 10.650 Euro teminat bedelini, 45.000,00TL demirbaş ve son aylık hakediş bedelini ve 20.000,00TL marka bedelini 26/06/2019 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsilinin, arabaluculukta anlaşılamaması nedeniyle % 20’den aşağı olmamak üzere tazminata ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin 01/12/2020 tarihli cevap dilekçesinde özette; müvekkili şirket ile davacı arasında … Noterliğinin 14/03/2018 tarih ve … yevmiye nolu acente sözleşmesinin akdedildiğini, iş bu sözleşmeden doğan sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde … Kargo tarafından, acentesinin tek taraflı olarak fesih edileceği gibi … kargoya vereceği her türlü zararı, fer’ilerini, tazminatları ve cezai şartları ile birlikte ödemeyi kabul ettiğini, acentenin bu sözleşmede belirtilen kargoculuk faaliyetinin gereklerini yerine getirmeden … Kargodan ödeme talebinde bulunamayacağını, alınmış olan teminatların herhangi bir sebep ile sözleşmenin feshi halinde ticaret kanununun taşıma hukuku ile ilgili maddeleri gereği fesih tarihinden bir yıl sonra gerçekleşen faaliyet dönemi ile ilgili hiçbir borcu kalmadığında tarafına teslim edileceğine dair acentenin kabulü olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; ticari nitelikteki acentelik sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Dava dosyası … Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 03/06/2021 tarih 2020/… Esas, 2021/… Karar sayılı yetkisizlik nedeni ile usulden red kararı üzerine tevzi işlemine tabi tutulması sonucu mahkememizin yukarıda belirtilen esasına kayıtlanmıştır.
Taraf delillerinin toplanmasına geçilmiş, taraflar arasında akdedilen … Noterliğinin 14.03.2018 tarih … yevmiye numaralı acentelik sözleşmesi, … Noterliğinin 31.05.2019 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi, 26.06.2019 günlü devir teslim tutanağı, Şubeye ait Cari Alacak Listesi, Acenteye ait 26.06.2019 günlü kasa ekstresi, şube personel isim listesi, acentede bulunan devir kargo listesi, acente demirbaş listesi, … Noterliğinin 12.08.2020 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi, 09.03.2018 tarihli … Bankası … Şubesinden gönderilen 10.650 euro teminat bedeline ilişkin banka dekontu belgesini dosyaya sunmuştur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın halli için dosyanın Ekonomi Hukuku Uzmanı ve mali müşavir bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiş, bilirkişi heyeti 26/04/2021 tarihli raporunda özetle:”…a) davacı şirkelin, incelenen 2018 ve 2019 yılları ticari defterlerinin TTK, HMK ve VUK hükümleri gereği zorunlu yasal tasdiklerinin yaptırıldığı, bilgisayarlı kayıt ortamında işlenmiş olup, muhasebe standartları ve tekdüzen hesap planı ilkelerine uygun tutulduğu, incelenen ticari defter kayıtlannın karşılıklı birbirini doğruladığı, 6102 sayılı TTK 64/3 ve HMK 222 madde hükümleri gereği sahibi lehine delil niteliğine haiz olduğu, b) davalı şirketin. incelenen 2018 ve 2019 yıllacı ticari defterlerinin e-defter olduğu, TIK, HMK ve VUK hükümleri gereği zorunlu yasal tasdiklerinin yaptırıldığı, bilgisayarlı kayıt ortamında işlenmiş olup, muhasebe standartları ve tekdüzen hesap planı ilkelerine uygun tutulduğu, incelenen ticari defter kayıtlarının karşılıklı birbirini doğruladığı, 6102 sayılı TTK 64/3 ve HMK 222 madde hükümleri gereği sahibi lehine delil niteliğine haiz olduğu, c) Davacının fesih talebinin haksız bir fesih talebi olarak nitelendirlemeyeceği, davacının demirbaş bedeli olarak ödenen 45.000.00-TL ile son ayın (31/06/2019 tarih 91335 no’lu hakediş) hakediş bedeli olan 16.493,71-TL’yi talep edebileceği, d) Taraflar arasındaki sözleşmede marka değerinin, ilk üç ay içinde sözleşmenin feshedilmesi halinde talep edilebileceği, daha sonra sözleşmenin her ne sebeple olursa olsun sona ermesi durumunda marka değerinin tatep edilemeyeceği öngörüldüğünden davacının marka değerinin iadesine ilişkin talebinin yerinde olmadığı bu bakımdan davacının marka bedeli olarak ticari defterlerine işlemiş olduğu 4.500,00-TL’yi talep edemeyeceği…” yönünde görüş bildirilmiştir.
Tarafların itirazları üzerine dosyanın ek rapor tanzim etmek üzere kök rapor düzenleyen bilirkişiye tevdiine karar verilmiş, bilirkişi 24.01.2022 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; “… bilirkişi kurulumuzun kök rapordaki görüş ve kanaatinde bir değişiklik oluşmamıştır….” şeklinde görüş bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalı arasında bir nüshası dosyaya sunulan 14/03/2018 tarihli acentelik sözleşmesi ve bunun devamı niteliğinde ek sözleşmenin bağıtlandığı hususunda ihtilaf bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının sözleşmenin feshi ile bundan kaynaklanan teminat, demirbaş, son ay hak ediş ve marka bedeli istemlerinin haklı olup olmadığı hususlarındadır. Bunun tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş rapor ile davacının sözleşmeyi feshinin haklı olarak nitelendirilebileceği, buna bağlı olarak verilen teminat ve demirbaş bedelleri ile son ay hak ediş bedelinin davalı yanca verilmesi gerektiği marka bedeli isteminin ise haklı olmadığı raporlanmıştır. Gerçekten de davalı şirket yönetim kurulu üyeleri hakkında başlatılan soruşturmalar ve davalı şirketin TMSF’ ye devir olunduğu nazara alındığında davacının sözleşmenin feshi usul ve yasaya uygundur. Kaldı ki raporda da yerinde olarak tespit edildiği üzere davalı fesih işlemine karşı çıkmamış ve fesih işleminden sonra işletmeyi itirazsız devir almıştır. Davalı her ne kadar davalının vergi borcu olması nedeni ile teminat ve diğer alacak kalemlerini talep edemeyeceği beyanında bulunmuş ise de sözleşmenin ek protokolünün 2. Maddesi ile 12. Maddesinde davacının kamu kurumlarına vergi borcu olmayacağına dair hüküm bulunduğu, aksi halde davacı hak edişlerinden kesileceğinin belirtildiği, buna karşın başkaca yaptırım öngörülmediği, davalı yanca buna ilişkin vergi dairesi yahut başkaca kamu kurumundan davacının borcunun kendisinden talep edildiğine ilişkin bilgi ve belge sunulmadığı gibi yine sözleşme akdedileceği sırada davacının vergi borcu bilindiği halde bunun önemli olmadığı yazılarak sözleşmenin davacı ile akdedildiği hususları dikkate alınarak davalının buna yönelik beyanı yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle davacının teminat, demirbaş bedeli isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir. Marka bedeli isteminin ise sözleşme açık hükmü dikkate alınarak reddi cihetine gidilmiştir. Davacı dava dilekçesinde son aya ilişkin hak ediş bedelinden bahsetmiş ise de buna ilişkin usulüne uygun şekilde harçlandırılmış davası bulunmadığından bu talep yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Davacı dava dilekçesinde icra inkar tazminatı talebinde bulunmuşsa da dava itirazın iptali davası olmadığından bu talebin reddi gerekmiştir. Her ne kadar bilirkişi raporunda davalının dava tarihinden önce temerrüde düşürüldüğüne ilişkin her kayıt olmadığından bahsedilmiş ise de davacı yanca … Noterliği’ nin 12/08/2020 tarihli ihtarnamesi ile davalının davadan önce temerrüde düşürüldüğü, davalıya tebliğ tarihinden itibaren 15 gün süre verildiği, ihtarın davalıya 19/08/2020 tarihinde tebliğ edildiği, buna göre davalının 03/09/2020 tarihinde temerrüde düştüğü dikkate alınarak kabul edilen alacaklar yönünden 03/09/2020 tarihi temerrüt tarihi esas alınarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının davasının kısmen kabul kısmen reddi ile ;
A- 10.650,00- Euro teminat bedelinin temerrüt tarihi olan 03/09/2020 tarihinden itirabaren 3095 Sayılı Yasanın 4a maddesi uyarınca kamu bankalarınca Euro cinsinden açılacak 1 yıllık mevduata uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
B- 45.000,00-TL demirbaş bedelinin temerrüt tarihi olan 03/09/2020 tarihinden itirabaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
C-Davacının son aya ilişkin hakediş bedeline dair usulüne uygun harçlandırılarak açılmış davası olmadığından bu hususta karar verilmene yer olmadığına,
2-Davacın marka bedeli talebinin reddine,
3-Davacının icra inkar tazminat talebi hakkında davanın itirazın iptali davası olmadığı nazara alınarak reddine,
4-Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 10.334,41 ₺ harçtan peşin alınan 2.936,07 ₺’nin mahsubu ile bakiye 7.398,34 ₺ harcın davalıdan alınarak Hazineye ödenmesine,
5-Davacı tarafça peşin olarak yatırılan 2.936,07 TL peşin harç ile 54,40 TL başvurma harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti ve sair giderler için sarfedilen toplam 1.924,00 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre 1.699,34 ₺’nin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, bakiye kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Zorunlu Arabuluculuk başvurusu nedeniyle harcanan 1.320,00 TL’nin davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 154,12 ₺’sinin davacıdan; 1,165,87 ₺’sinin ise davalıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
8-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 18.322,27 ₺ vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi,verilen karar usulen okundu anlatıldı.24/02/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır