Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/494 Esas
KARAR NO : 2023/788 Karar

DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/09/2021
KARAR TARİHİ : 22/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı şirket arasında Balıkesir ile Çanakkale ili için ayrı ayrı 2020-2021 sezonu Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmeleri imzalandığını, müvekkilinin, davalı ile 2020-2021 sezonu başlamadan, 2021 yılı Ağustos ayında akdetmiş olduğu iki ayrı Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi ile davalının 2020/2021 sezonuna ait ticari paketlerini Balıkesir ve Çanakkale illeri sınırları içerisinde potansiyel ticari üyelere satışı ve pazarlama hakkına sahip olduğunu, Sözleşmeler gereği, müvekkilinin davalıdan 2020-2021 sezonunda Balıkesir ve havalisi için 5.600.000,00TL ödeme suretiyle 392 adet ticari paketin satış ve pazarlama hakkını, Çanakkale ve havalisi için 3.400.000,00TL ödemek suretiyle 250 adet ticari paketin satış ve pazarlama hakkını satın aldığını, yani müvekkilinin 2020-2021 futbol sezonunda…Lig, … Lig, …Şampiyonlar Ligi ve…Ligi maçlarının Balıkesir ve Çanakkale illerinde bulunan potansiyel ticari üyelere satışı ve pazarlama hakkı için davalı …A.Ş. İle toplam 642 abone adedi karşılığı 9.000.000,00TL bedel ile anlaşmaya vardığını, pandemi nedeniyle 16/11/2021 de alınan resmi kapatma kararı ile, Liglerin başlamasının 8. haftası itibariyle müvekkilinin Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi ile satış ve pazarlama yapacağı ticari işletmeler olan alkollü restaurantlar, cafeler, barlar, nargile cafeler başta olmak üzere bu nevi ticari toplu futbol maçı gösterimi yapan işletmelerin tamamının kapatılmasına karar verildiğini, anılan kapatma kararı sezon sonuna kadar devam ettiğini, bu ticari işletmelerin sezon sonuna kadar açılamadığını, müvekkilinin davalıdan satış ve pazarlama yetkisini satın aldığı toplam ticari paket sayısının 642 adet olduğunu, pandemi nedeniyle zikretmiş olduğu resmi kapatma tarihi olan 16/11/2021 itibariyle müvekkilinin satışını yaptığı toplam ticari paket sayısı ise 344 adet olduğunu, bu 344 adet ticari paketin 313 adeti kapanma kapsamına giren özel ticari işletmeler olan alkollü restaurantlar, cafeler, barlar, nargile cafeler vesaire yapıldığını, kalan 31 adet ticari paketin ise kapanma kapsamında olmayan kamu kurumları ile diğer mekanlara yapıldığını, kapatma kararı ile müvekkilinin satış hakkını aldığı ticari paketlerin yeni ticari abonelere satış şansının kalmadığını, anılan paketlerin neredeyse yarısının müvekkilinin elinde kaldığını, davalının yaşanan mağduriyetin giderileceğini söylediğini, ancak verdiği sözleri yerine getirmediğini, davalının tek taraflı hazırlamış olduğu EK Protokolü müvekkiline dayattığını, müvekkilinin davalıya verdiği çeklerin tedavüle çıkartılması tehlikesi ve gerekse müvekkilinin davalıya verdiği kesin teminat mektubu nedeniyle ek protokolü mecburen imzaladığını, bu protokole dayanarak müvekkilinden 2.318.000,00TL tahsil ettiğini, müvekkilinin toplam ödemesi gereken bedelin 1.259.073,00TL olması gerekirken, davalının müvekkilinden bu bedelin üzerinde bedel tahsil ettiğini, müvekkilinin ek protokolü Balıkesir … Noterliğinin 24/05/2021 Tarih, … Yevmiye nolu ihtarnamesi ile fesih ettiğini, müvekkili ile davalı arasında “Balıkesir ve havalisi ile Çanakkale ve havalisi için ayrı ayrı akdedilen 2020-2021 sezonu Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmeleri’nin 4.1.9. maddesinde “…bayi tarafından satın alınan Ticari Paketler sadece işbu Sözleşme süresi içindeki sezona tekabül eden … Lig,…Lig, … Şampiyonlar Ligi ve …Ligi maçları için geçerlidir…” şeklindeki düzenlemeyle, potansiyel ticari üyelere davalı tarafından satışı ve pazarlaması yapılacak ligler tek tek sayıldığını, buna göre…Futbol Ligi maçlarının da 2020-2021 sezonunda Balıkesir ve havalisi ile Çanakkale ve havalisinde ticari abonelere satış ve pazarlama hakkı müvekkili davacıya verildiğini, hal böyleyken davalının, anılan sözleşmenin imzalanmasının üzerinden henüz bir hafta dahi geçmeden, … Lig maçlarının yayın haklarını, şifresiz şekilde yayın yapan …’ye de sattığını, bu nedenlerle müvekkili ile davalı arasında ayrı ayrı akdedilen “Balıkesir ve havalisi ile Çanakkale ve havalisi için 2020-2021 sezonu Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmeleri ile davacının müzayaka halinde imzalamak zorunda kaldığı “Ek Protokol” başlıklı sözleşmelerin, davacı tarafından Balıkesir … Noterliği’nin 24 Mayıs 2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile haklı nedenlerle (sözleşmeye aykırılık, mücbir sebep, davalının kusuru v.d.) feshedildiğini, davalının davacıdan fazladan tahsil ettiğini beyanla, bu fazladan tahsil edilen bedelin tam tespiti ile şimdilik, 1.000.000,00TL’lik kısmının sözleşmenin feshi tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline, Sözleşmenin 4.1 9. maddesi gereği 2020-2021 sezonu … Lig maçlarının ticari satış hakkının müvekkil davacıya verilmiş olmasına rağmen, davalının bu maddeyi ihlal ederek … Lig maçlarının yayın haklarını şifresiz şekilde yayın yapan …’ye satması üzerine davacının yaşamış olduğu abone kayıpları nedeniyle uğramış olduğu zararların gerçek değerinin tespit edilerek, sözleşmenin feshi tarihinden işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davalının elinde tuttuğu …Balıkesir Şubesinden alınmış 07.09.2020 tarih ve … numaralı teminat mektubunun davacıya iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacının 2016 yılından bu yana Müvekkili Şirket ile her yıl yenilenerek imzalanan “Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi (Sözleşme)” uyarınca Müvekkili Şirket’in ticari bayisi olarak faaliyet gösterdiğini, son olarak taraflar arasında Ağustos 2020 tarihinde imzalanan iki adet “Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi ile…’ün 2020 2021 futbol sezonuna ait ticari paketlerini “Çanakkale ve Balıkesir illeri sınırları” içerisinde potansiyel ticari üyelere satma ve pazarlama hakkını satın aldığını ve Müvekkili Şirketin bayisi olarak 2020/2021 sezonunda ticari bayilik faaliyetlerine devam ettiğini, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca kurulan ilişkinin bayilik ilişkisi olduğunu, davacı işbu ticari bayilik ilişkisi kapsamında teklif sunarak müvekkili şirketten satın aldığı paketlerin abonelere satışını gerçekleştirdiğini, taraflar arasında imzalanan Sözleşme hükümleri uyarınca Davacının kendı nam ve hesabına hareket eden, kendi rizikosu kendisine ait olmak üzere, kendi nam ve hesabına potansiyel sorumluluğu altında satın aldığı …paket ve/veya yayın içerik paketleri’nin satış, pazarlamasını yaparak ve mevcut üyelere teknik servis hizmeti vererek kendi adına menfaat sağlayan bir tacir olduğunu ve kendi ve işlemlerinin ticari riskini üstlendiğini, Yetkili Satıcılık Sözleşmesi’nde ve müvekkili şirketin ticari bayilik yapısında yer alan “yeniden satış” kurgusunda, müvekkili şirketin özellikle bayinin…’ten satın aldığı paketlerin yeniden satışını çekleştirememesi durumunda bu satılamayan ticari paketleri tazmin etmek gibi bir yükümlülüğü olmadığını, davacının ticari paket kota alımı için yaptığı sözleşme bedeli karşılığında Balıkesir ve Çanakkale ili bölgelerinde başka bir bayinin aktif satış rekabeti ile karşılaşmaksızın istediği fiyattan bu ticari paketleri satma hakkına sahip olduğunu, sözleşmede davacı bayinin ticari paket bedellerini müvekkili şirkete ödeme yükümlülüğü, bu ticari paketleri nihai kullanıcılara (ticari üyelere) tamamen veya kısmen satışı ya da bu satışların tahsilat performansı şartlarına bağlanmadığını, bu nedenle, futbol sezonunun başında 8. haftada (pandemi nedeniyle) ticari mekanların kapanması sebebiyle ticari paketleri satamaması ve bu sebeple de zarara uğradığı iddiasının taraflar arasındaki sözleşmeye göre hukuki dayanaktan yoksun olup hiçbir anlam ifade etmediğini, davacının Rekabet Kurumu’nun ilgili soruşturma raporunda belirtilen “…’ün ticari riski bayilere yüklemiş olduğu” hususuna sanki bir ihlal gibi iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davacının basiretli bir tacir olduğunu, davacının 2016 / 2017 futbol sezonundan bu yana Balıkesir, Çanakkale, İzmir illerinde müvekkili şirketin ticari üyelere münhasır olarak satışını ve pazarlamasını yaptığını, uzun yıllar davalının ticari bayiliğini satın alan davacının müvekkili şirketin bayilik yapısını çok iyi bilmekte olduğu ve basiretli bir tacir olarak bunca yıldan beri teklif usulü ile kendisi talepte bulunarak söz konusu ticari ilişkinin içinde yer aldığını, basiretli tacir sayılan davacı basiretli iş adamından beklenen dikkat ve özene uygun davranmadan müvekkili şirket ile sözleşme akdettiğini, işbu basiretsiz davranışının sonuçlarını haksızca müvekkili şirkete yüklemeye çalıştığını, davacının davaya konu tüm iş ve işlemlerinin rizikosu kendisine ait olduğunu, huzurdaki davanın yegane dayanağı olan pandemi nedeniyle ticari işletmelerin kapatılmasının, sözleşme imza anında basiretli iş adamı gibi davranma yükümlülüğü altında bulunan davacı tarafından öngörülemez bir durum olmadığını, 16.03.2020 tarihinde 81 İl Valiliğine gönderilen Coronavirus Tedbirleri Konulu Ek Bir Genelge ile ’81 ilde, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan düğün salonu çalgılı/müzikli lokanta kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kir bahçesi nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları, her türlü kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, hunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca lonu, … ve spor merkezlerinin kapatıldığını, pandeminin gidişatının kimse tarafından öngörülemediği, bu süreci 2019/2020 sezonunda yaşayan ve basiretli iş adamı gibi davranma yükümlülüğüne uygun hareket eden Müvekkili Şirket bayilerinin 2020/2021 futbol sezonu için durumu basiretli tacir olarak değerlendirmiş ve söz konusu ticari riskleri göze alarak müvekkili şirkete, yüklenebilecekleri risk oranında teklif verip bayilik satın almak isteyen bayiler olduğu gibi söz konusu riski kaldıramayacağını ön gören bayiler 2020/2021 sezonunda bayilik kotası satın almayarak Müvekkili Şirket bayiliğinden çekildiğini, davacının kendi basiretsizliğinin sonuçlarını müvekkili şirkete yüklemeye çalışmasının kabul edilemez olduğunu, mücbir sebep şartlarının oluşmadığını, taraflar arasında imzalı 2020/2021 ticari sezonuna ait Sözleşme’nin 9.2. Mücbir Sebep başlıklı maddesinde mücbir sebep sayılacak haller açıkça ortaya konduğunu, pandeminin etkilerinin öngörülebilir olduğunu, davacının bir önceki sözleşme döneminden tecrübe ettiği pandemi etkilerinin yeni sözleşme döneminde basiretlı bir tacir olarak değerlendirerek pandeminin olumsuz etkisinden kendisini koruyabileceğini, sözleşme anında bayinin potansiyel satış yapabileceği mekanların kapanma riski mevcut ve herkes tarafından bilinebilir düzeyde olduğunu, davacının satış kotasını diğer potansiyel müşterileri oranında belirleyebilir ve daha az talepte bulunabileceğini, davacının yaşadığı kar kaybının tamamen kendi sorumluluğunda olduğunu, ticari işletmeler kapatılmış olsa da kapanma kapsamında olmayan davacının satış yapacağı diğer ticari satış kanallarının mevcudiyetini sürdürdüğünü, dava dilekçesinde, kapanma kapsamında olmayan 31 adet kamu kurumları ve diğer mekanlara satış yaptığını davacının beyan ettiğini, daha çok kar elde etme kaygısıyla ticari risk altına giren davacının kapanma kapsamında olmayan yerlere daha fazla satış yaparak kendi riskini en aza indirmesi mümkünken kolay yolu seçerek kendi basiretsizliğini davalı şirkete yüklemeye çalıştığını, satış yapabiliyor olmasının kendi işini doğrudan etkilenmediğini gösterdiğini, davacının iş kolu için mücbir sebep olan dava dilekçesinde atıf yaptığı 29.01.2021 tarih ve 31375 sayılı Resmi Gazete’de yer alan İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici Süreliğine faaliyetlerine tamamen ara verilmesine/faaliyetlerinin tamamen durdurulmasına karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükellefler itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilmesine ilişkin düzenleme Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan: vergi usul kanunu genel tebliği olduğunu ve yalnızca bahsi geçen vergi mükellefleri için vergı borçlarına ilişkin yükümlükleri açısından mücbir sebep hali kabul edildiğini, …’ye yayın hakkı devrinin sözleşmeye aykırılık teşkil etmediğini, taraflar arasındaki sözleşme ile müvekkili şirketin, davacıya işbu Sözleşme süresi içindeki sezona tekabül eden…Lig. … . Lig, …Şampiyonlar Ligi ve … Ligi maçlarını sağlamayı taahhüt dip tamamen yerine getirdiğini, davacının iddiasının aksine müvekkili şirketin elinde bulundurduğu yayın haklarını başka yayıncıya satmasını yasaklayan hiçbir hüküm taraflar arasında imzalı sözleşmede mevcut olmadığını, kaldı ki … Lig maçlarının …’ye verilmesinin, davacının ticari paket içeriğine halel getirmediğini, davacıya sağlanan ticari paket içeriği gereği maçlar …ile birlikte eş zamanlı olarak yayınlandığını, Sözleşme’nin Tanımlar başlıklı madde 2’de Müvekkili Şirketin, ticari paketin içeriğini ve kapsamını tek taraflı olarak değiştirme hak ve yetkisine sahip olup, bayilerine ticari paketin içeriğini değiştirmeyeceğini, ticari paketin içeriğinin sözleşme imzalanma anı ile hep aynı kapsam ve içerik ile sunacağını taahhüt etmediğini, Yetkili Satıcılık Sözleşmesi’nde tanımlanan bölge ile o bölgede bulunan futbol kulüplerinin performansı arasında sözleşmesel açıdan bir bağlantı bulunmadığını, davacının tacir olduğunu ve Türk Ticaret Kanunu ve diğer mevzuatın tacirlere yüklediği tüm yükümlülüklere tabi olduğunu, 2016 yılından beri ayrışmalar barındıran Yetkili Satıcılık Sözleşmesi’ni defalarca imzalayarak davalının münhasır bayisi olmayı kabul eden basiretli tacir bayinin Pandemi’nin Mart 2020 da patlak vermesinden sonra ise bir kez daha Ağustos 2020’de (iki adet) sözleşme imzaladığını, Ek Protokol’leri kabul ettiğini, davacının rızası hilafına bir sözleşme imzalandığı iddiasının kabul edilemez olduğunu, bir tacir için 9.000.000 TL bedelli bir ticari risk altına zorla sokulduğu iddiasının kabulünün mümkün olmadığını, Yetkili Satıcılık Sözleşmesi ve Ek Protokoller’de yer alan hiçbir düzenleme kamu düzenine aykırılık teşkil etmediğini, müvekkili şirketin pandemi şartları için bayilerine destek olduğunu, müvekkil Şirket bayilerinin Covid 19 nedeniyle mali olarak olumsuz etkilenebileceğinden, Ekim 2020’de Ek Protokol’ler imzalayarak bayilerine bir takım imkanlar oluşturduğunu, Ek Protokol ile müvekkili şirketin bir takım taahhütler altına girdiğini, bu kapsamda bayinin talebi halinde Pandemi’nin olumsuz mali sonuçlarına gidermeyi kabul ettiğini, 18 Kasım sonrası genelge ile kapalılık ve sokağa çıkma yasaklar sonucunda 2020/2021 futbol sezonunda ticari üye olan mekânların hizmet almadığı dönem için bayinin ticari yerlere indirim, peşin ödeyenler için iade, borcu olanlar için ödeme kolaylığı, kapalılık dönemindeki taksitlerin iptali veya yapılandırması, müvekkili şirketin de bu mekanların hizmet almadığı dönem için mekanların tavsiye edilen grup fiyatlarından bayi marjının düşerek ticari bayiye iade imkanı sağlaması, bayinin bir devlet kurumu tarafından yayınlanan genelge ya da karar sebebi ile 2020-2021 sezonu boyunca hiç açılmayan mekanlara satamadığı kotayı müvekkili şirkete yine o mekânın ticari grubunun tavsiye liste fiyatı üzerinden bayi marjinin düşülerek yapılan hesapla iade etmesi, bir önceki sezon üye olan ticari mekanların 2020-21 sezonunda yenilememesi sonucunda uğradığı güçlüğe destek olunması ve son olarak da müvekkil şirket tarafından ilgili bayiye ek kota sağlanması olduğunu, müvekkili şirketin Covid sebebi ile ticari abonelik tarafındaki zararı bayiye yüklediği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, davacının protokol gereği haklarını kullandığını, davacının 1.630.000 TL iade faturasının müvekkili tarafından kabul edildiğini, Müvekkilinin 2020/2021 futbol sezonunun ticari üyeliklerinin ticari üyelere söz konusu illerde münhasıran pazarlanması için davacıdan sadece 1.918.219,00TL sözleşme bedeli aldığını, müvekkil şirket tarafından sağlanan tüm bu desteklere rağmen, davacı tarafından ne oranda ticari üyelere iade yapıldığının bilindiğini, davacının zarar ettiğini iddia ettiği ticari üyelik iadelerine ilişkin tüm belge ve evrakın davacıdan sorulmasını talep ettiklerini, müvekkili şirketin bireysel üyelik satışlarında bir artış olmadığını, davacının iadesini talep ettiği… Balıkesir Şubesi’nin 07.09.2020 tarih ve … numaralı teminat mektubunun davacıya iade edildiğini, davacının bu talebinin konusuz kaldığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Taraflarca sunulan bilgi ve belgeler dosyamız arasına alınıp incelenmiştir.
Bildirilen tanıklar dinlenmiştir.
Talimatla dinlenen davacı tanığı … ifadesinde; “Ben davacıya ait olan Sarfaklar Elektronik firmasında sorumlu müdür olarak çalışmaktayım. Davacıya ait firma ile davalı şirket arasında 2020-2021 Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi imzalandı. Sözleşme imzalanmadan önce ihale görüşmelerinin hepsinde davacı ile beraber birlikte tüm görüşmelere katıldık. Sözleşme öncesi yapılan görüşmelerde pandemi nedeniyle firma ile ilgili doğabilecek her türlü mağduriyetin giderileceği konusunda bize sözlü taahhütte bulundular ve daha sonra bunu resmiyete dökeceklerini de söylediler. Davalı şirketin firmamıza vermiş olduğu bu taahhüt doğrultusunda 2020 – 2021 Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi, abone sayıları da belirlenerek abone sayısı üzerinden belirlenen matrah esas alınarak sözleşme imzalandı. Sözleşmeden yaklaşık bir hafta on gün sonra, sözleşme öncesi tarafımıza bilgi verilmeksizin, … Ligi Müsabakalarına …’ye yayın bedelini satmışlar. Bu satıştan dolayı bölgemizde bulunan…ve… Spor müsabakaları otomotikman …’den ücretsiz olarak yayınlanmış ve bu durum ticari abone satışlarımıza zarar vermiştir. Pendemi nedeniyle daha önceden kapalı olan ticari mekanlara üyelik satışları ile ilgili tarafımıza ödemeler yapacaklarını beyan etmişler, ancak bu ödemelerin yapılması için bizden temini mümkün olmayan belgeler (nargile kullanım ruhsatı, alkollü çalışma ruhsatı vs.) istedikleri için ve bu belgeler tarafımızca temin edilemediğinden ödeme yapılmamıştır. Ancak bizden istenilen bu belgeler ticari abone yapılırken alınması zorunlu olmayan belgelerdir, dolayısıyla bizim de bu belgeleri temin etme ve davalı şirkete sunma gibi bir durumumuz söz konusu değildir. Bu durumu kendileri de bilmektedir. Ödeme yapmamak için kasıtlı olarak temini olanaksız bu belgeler istenmiştir. Bu konuşla ilgili tüm mail yazışmaları davalı şirketin iris sayfalarına yüklenerek yazışmalar yapılmıştır. Sözleşme imzalandıktan 2 hafta sonra bize ek bir protokol gönderdiler, pandemi nedeniyle bize ödeme yapacakları prosedürleri yazmışlardır, fakat yukarıda belirttiğim şekilde bize sözlü taahhütleri ile hiç uyumlu olmayan prosedürleri yazmışlardır, bunlar bizim açımızdan kabulü mümkün olmayan şartlardır. Ancak daha önceden ana sözleşmeyi imzaladığımız için ve ana sözleşmede sonradan yapılacak protokolleri de kabul ettiğimiz belirtildiği için belirttiğim protokolü de imzaladık. Satış yapamadığımız abonelikler yukarıda belirttiğim nedenlerden dolayı olduğu halde bizden bunların tüm abone bedellerini talep ettiler. En sonunda ana sözleşme ile protokolü davacı tarafından fesh edildi. Pandemi döneminde zaten iş hacmimiz çok daralmıştı. Ekonomik sıkıntı yaşadık. Tüm mekanlar kapatılınca satış yapamadık. Talep edecek mekan da yoktu. Zira pandemi tedbirleri kapsamında mekanlar kapatılmıştı. Ciromuz azaldı ve karlılık durumumuz söz konusu olmadı. Malesef davalı şirket ödeme yapmadı. Mutabakat istenildiği halde vermediler. Sözleşme süresi bitmesine yakın artık oyalandığımızı anlayınca davacı tarafça sözleşme feshedildi.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkememizce dinlenen davalı tanığı… ifadesinde; ” Ben digitürk bayisi olarak hizmet veren…Ltd. Şti İzmir /Menemen adresli şirketin sahibiyim. 2019 yılından beri sürekli bayilik işi yaparım. Balıkesir, Çanakkale, Uşak, Kütahya, İzmir, Burdur, Isparta ve Denizli bölgelerinde faaliyet gösteriyorum. Davacı ile 2021 yılında bölgeyi devraldığımız için tanıştık. Kendisi daha önce Balıkesir Çanakkale bayisi idi. 2021 Ağustosuna kadar davacı hizmet sundu. Sonrasında biz devraldık. Bildiğim kadarıyla davacı 2021 yılı sonrasında ihaleye girmedi ve … bize teklif getirdi. Bizde kabul ettik. Pandemi döneminde Kasım 2021’den sonra ticari mekanlar kapandığı için biz müşterilerimizin senetlerini bankalardan işlemsiz geri aldık. Sorun yaşatmadık. Davalı olan ana firma da bize bu firmalarla ilgili ödemeler yaptı ve sıkıntıya sokmadı. Sadece oteller ve bir süre yurtlara satış yaptık. Yurtlar sonradan kapandı. Sadece otellere satış yaptık. Ancak cezaevi, askeri lojman gibi yerler açık olduğu için onlar da satışa açıktı. Ancak ben onlara satış yapmadım. Davalı tarafın maçları televizyon kanallarına ücretli ve ücretsiz satıp satmadığını ben bilmiyorum. Bize bir zararı olmadı. Davacının bölgesini devraldıktan sonra davacının zamanında yaptığı işlemler nedeniyle müşteri şikayetlerini çok sık duyduk. Geri iadeler tam yapılmadığı için müşteriler yeniden abone olmaktan çekiniyorlardı. Davacı taraf zamanında boş kağıtlar müşterilere imzalatmış ve doldurmuş diye şikayetler duyduk. Davacı firmanın çalışanı Ünal isimli kişi tüm müşterileri arayarak bizimle iş yapmamaları telkin etmiş, bu nedenle de müşteriler bize gelmediğinden zarar ettik. Pandemi daha önce 2019 yılından tecrübe edindiğinden 2020 yılında bu konular konuşuldu ve yeni ek protokol imzalandı. Mekanlar kapandıktan sonra davalı firma bizi arayarak endişeye gerek olmadığını ve kimsenin mağdur edilmeyeceğini söyledi. Ek protokol uyarınca biz davalıya fatura kestik ve ödeme alarak borcumuzdan düştük. Pandemi nedeniyle 2021 yılında sözleşme yenilemeyen ve bayilikten çekilen firmalar oldu. Bunun nedeni önlerini görememeleridir. Bu çekilmeler sonrasında bir kısım bayilikler aldım. 2020/2021 sezonu için davacının bölgesi yönünden biz de teklif ancak davacının teklifi daha yüksek olduğu için ihale onlarda kaldı. … Lig maçlarının …’de yayınlanması dolayısıyla üyeliğini iptal eden müşterim olmadı. Ben Denizli bölgesinde aynı dönemde hizmet veriyordum. Denizlispor’da o dönem … Lig’deydi. Benim hizmet verdiğim dönemde davalı tarafça paket içeriği değişikliği olmadı. Benim bölgemde … Lig takımı olan il yoktu. Pandemi nedeniyle kapanma döneminde ticari satışlar %100 durdu. Ancak bireyselde devam etti. Bireysel üyelikte düşüş yerine artış oldu. Davacının bayi olduğu dönemde sözleşme sonrası 8 hafta sonra tam kapanma olduğu beyan edilmektedir. Bu 8 haftada tüm paketlerin satılması mümkündür. Ancak daha yüksek fiyata satmak için tüm paketler ilk 8 haftada satılmaz bu ticari bir tercihtir. Kapanma döneminde satış yapamadığımız için tüm paketlerin satılmış gibi ücretlerini davalı bayilerden talep etti. Bende bu nedenle 1.320.000,00 TL’yi davalı tarafa ödedim. 2019 yılında veya önceki yıllarda ilk 8 haftada en fazla %85’e kadar paket satışı yapabildik. Kimi işyerlerine yüksek ücretlere, kimisine ise daha düşük fiyata satmak istemediğimizden satışları zamana yayıyoruz. Ben 2021 Ağustos ayında davacının bölgesini %15 kırımla 7.500.000,00 TL’ye aldım. Pandemi nedeniyle tüm bayilere kırım yapıldı. Davalı taraf 2020-2021 sezonu için pandemi nedeniyle iade gelen ürünlerin bizden geri alacağına veya elimizde kalan ürünlere ilişkin bir taahhütte bulunmadı. Ancak buna rağmen benden %55 civarında benden iade aldı ve faturalandırarak paramı borcuma mahsup etti.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı vekili duruşmada: “Davamızın konusu tazminat olup, iki nedene dayanmaktadır. Biri satılmayan paketlerin 1 milyonun üzerinde şekilde tahsil edilmesi, ikincisi davalının şifreli yayınlama taahhüdünde bulunduğu yayınların müvekkilimizin izni alınmadan açık yayın olarak … ‘de yayınlanması nedeniyle müvekkilin elindeki paketleri satamaması ve uğradığı zararın tazminidir. Çünkü Bandırma Spor ve Balıkesir Spor müvekkilin satış yaptığı bölgede o dönemde … Ligde olan takımlar olup müşteri açık kanaldan ulaşabildiği için Digitürk paketini müvekkilden almamıştır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkememizce resen görevlendirilen heyet bilirkişiden alınan ilk raporda; ” Davacı ile Davalı arasında Ağustos 2020 yılında 2020-2021 Lig maçlarının Balıkesir ve Çanakkale civarında yayın hakkının satış yetkisi için “Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi “ve buna bağlı olarak Ek sözleşme imzalamıştır. Bu sözleşme Davacıya Balıkesir ve Çanakkale ili ve civarındaki potansiyel Ticari işletmelere satma ve pazarlama hakkı verilmiştir. Sözleşme kapsamında bu 2 bölge ve civarı için toplamda 9.000.000,00TL tutarında bedel ödenmiştir. Bu bedel 642 ticari aboneliği kapsamıştır. Ancak futbol sezonunun 8. haftasında 16.11.2020 tarihinde başlayan yeni kısıtlamalar nedeniyle, maçların izlenebileceği salon ve cafeler kapatılmıştır (buna ilişkin Balıkesir valiliği yazısı dosya içinde mevcuttur). Dolayısıyla satın alınan paketlerden yarısına yakın miktarı elde kalmıştır. Salgın sürecinde taraflar arasında karşılıklı olarak zararı hafifletmek amacıyla EK Protokol imzalanmıştır. Protokol ile, kamu kurumu ilanı ile salgın gerekçesi ile kapatılan ticari işletmeler için Davacının Davalıya verdiği ücretin iadesi söz konusu olmuş ve payın iadesi hesabında ise; “oynanan maç haftasının, 42 maç haftasına bölünmesi ile bulunacak oranı, ticari paket satış fiyatının 1,175 e bölümünden çıkan sonuç ile çarpılmasıyla bulunacak tutar “iade “edilecek tutarı belirleyecektir. Sözleşmede bu şekilde yer almasına rağmen davalı tarafından satılmayan Ticari Abonelikler dahil tüm ticari abonelikler için sezonun tamamı için hesaplama yaparak, davacıdan 2.318.000,00 TL ödeme yapmasını istemiştir. Davalı ayrıca, davacı ile maç yayın haklarının satışına ilişkin sözleşme imzalamışken, bu defa … ile aşağıda bahsedilen sözleşme ile lig maçlarının yayınlanması anlaşması imzalamıştır. Dolayısıyla, herkese açık olan bir yayın hakkının, ticari paket olarak izlenmesi zorunluluğunu ortadan kaldırdığından, davacı ile davalı arasında imzalanan sözleşmenin doğuracağı kazanç faydası ortadan tamamen kalkması durumu doğmuştur. Davacı da bu gerekçelerle 24.05.2021 tarihli Noter ihtarnamesi ile sözleşmeyi fesih ettiğini bildirmiştir. Davalı bu bedel üzerinden yani 2.307.422,22 TL net ödenmesi gereken tutar olduğunu söylemiştir. Oysaki 313 adet firma pandemi nedeniyle 20.11.2020 tarihli genelge ile kapanmıştır. Kapanma tarihinden önceki açık olan ticari işletmeler için davalı firma toplam 908.009,00 TL eksik hesaplamıştır. Ayrıca pandemi kapsamına girmeyen kamu vs mekan sayısı 31 adettir. Bunların da 42 hafta gibi çalıştığı baz alınarak 351.064,00 TL eksik hesaplamış ve toplamda 1.259.073,00 TL daha az iade faturası kesilmesi gerekirken, 2.307.422-1.259.073 TL=1.048.349,63 TL fazla ödeme talep edilmiştir. … maçlarının yayın hakkının kim tarafından verildiği, Davalı’nın bunda rolünün ne olduğu , bundan dolayı ücret alıp almadığı, dava dosya içeriğinde … Genel Müdürlüğünün 28.09.2021 tarihli yazısı ekinde 2 adet ayrı sözleşme bulunmaktadır. İlk sözleşmenin konusu; “…’ün …’ye … Lig Maçlarının “Haber amaçlı görüntülerini oluşturup, yayınlanması için Maçlar’ın görüntülerin sağlanması, haber amaçlı görüntülerinin maçların bitiminden itibaren 45 dakika sonra yayınlanacak şekilde dosya transferi ile iletilmesidir. Bu sözleşme hiçbir şekilde internet ve mobil hakları kapsamamaktadır. Bu sözleşmede davalının aldığı bedel, sözleşmede yer alsa da, … tarafından gönderilen belgede bedel kısmının gizlendiğinden tutarın ne olduğu anlaşılmamaktadır. İkinci sözleşme ise; 3.sayfada “ Medya Haklarına ilişkin olarak aşağıdaki hakları haizdir” başlığı altında 2. maddede; “ … … .Lig Maçları’nın tamamını çekecek olup, bunları canlı yayında eş an yayınlama hakına sahiptir.” ifadesi ile canlı yayın hakkını …’ye vermiştir. Sözleşmenin süresi 2020-2021 yıl sezonunu kapsamaktadır. Davacının , davalı ile yapmış olduğu 2020-2021 yılı 642 adet Ticari üyelik bedeli için ödediği bedel 9.000.00000 TL “dir. Sözleşme, Balikesir ve Çanakkale illeri içerisindeki Ticari Müşterilerin (işyerlerini) … ile şifreli olarak izlenmesini kapsamaktadır. Ancak maçlar … ile bu defa şifresiz olarak yayınlanınca, yapılan sözleşmenin davacıya ekonomik faydası kalmamıştır. Abone sayısı 642 adet ve potansiyel kaybın da bu kadar olacağı (pandemi sorunu olmadığı varsayımı altında) dikkate alınırsa …ün davacıya kestiği KDV hariç 7.627.118,64 TL tutar, Davacının potansiyel gelir kaybı olması gerektiği dikkate alınmalıdır.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
İtiraz üzerine ek rapor alınmıştır.
Bilirkişi ek raporunda; “Davacı ile Davalı arasında “Balıkesir ve havalisi ile Çanakkale ve havalisi için ayrı ayrı akdedilmiş 2020-2021 sezonları Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi “imzalanmıştır. Bu pakette “şifreli” olarak yayınlanacak maçlar belirtilmiştir. Bunlardan biri de … LİG maçlarıdır. Sözleşme kapsamındaki illerden olan Balıkesir ve Bandırma Spor kulüpleri … LİG’de mücadele etmektedir. Söz konusu takımların Maçlarının “şifreli” iken sahip olunacak abone potansiyeli ile “şifresiz” izlenmeden dolayı sahip olunacak abone potansiyeli arasındaki fark, 1 abone bile olsa sözleşmeden doğan faydanın ortadan kalkacağı kök raporumuzda izah edilmeye çalışılmıştır. 18.11.2022 tarihli genelgenin 4. paragrafında ” … karar doğrultusunda 20.11.2020 Cuma günü saat 20.00 den itibaren geçerli olacak şekilde…” ifadesi yer almaktadır. 20.11.2020’den kastedilen yürürlük tarihidir.
Sözleşmenin 3. maddesi uyarınca belirtilen formülle 908.009 TL iade tutarı hesaplanmıştır. Mahkemece “ Lig maçlarının … den yayın hakkı verilmeseydi, elde edilecek gelir ne
kadar olurdu (dolayısıyla elde edilemeyen müşteri ve gelir kaybı ) hesabı tarafımızdan beklenmiştir. Hesaplama yapılırken, tahmini müşteri kaybında dikkate alınacak veriler
bulunmadığından en somut tutar olarak, davacının 2020-2021 sezonu için düzenlediği 642 abone için KDV dahil 9.000.000,00 TL (KDV hariç 7.627.118,64 TL) maksimum tutar olarak dikkate alınmıştır. ” şeklinde görüş bildirilmiştir.
Alınan ilk bilirkişi raporunun yetersiz olması nedeniyle ve bilirkişi raporuna itirazlar üzerine, bu kez başka bir bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiştir.
Son bilirkişi heyeti raporunda sonuç olarak; ” Mali değerlendirme sonucunda;
1- davacı ve davalı tarafından düzenlenen faturaların davacı ve davalı tarafın yasal defterlerinde yer aldığı, defterlerin yasaların emrettiği şekilde tutulduğu, faturalarla ilgili
mali idareye yapılması gereken bildirimlerin süresinde yapıldığı, açılış ve kapanış kayıtlarının kanun öngördüğü süreler içinde yapıldığı, davacı ve davalı lehine delil olma
kuvvetine sahip olduğu,
2- Davalı tarafın cari Hesap ekstresine göre 3.752,33 TL davacı tarafın alacaklı olduğu, tarafların bu tutarda mutabık oldukları,
3- 2020/2021 Sezonunda Covit’ten kaynaklı 5.075.576,49 TL ve Güvence yenileme iadesinden kaynaklıda 1.620.000,00 TL olmak üzere bu sezonda 6.695.576,49 TL tutarında
iade söz konusu olmakla birlikte Davacı tarafından 6.689.783,01 TL fatura edilmiş olduğu, davacının bu işlemden dolayı (6.695.576,49 TL – 6.689.783,01 TL=) 5.793,48 TL Alacağı bulunduğu,
4- Davacı tarafından Çanakkale ve Balıkesir ilinden yapılan sözleşmelerden Balıkesir ilinde 16 ve Çanakkale ilinde 14 olmak üzere toplam 30 aboneye “kamu Kurum ve
Kuruluşlarından” iade abonelik bedeli davacı tarafa yapılmamıştır. (EK 4) Toplam 328.936,00TL değerindeki tutar İade edilmemiştir. Kamu kurumlarının da “İADE” yönünde talepleri olmadığı,
5- …’de … ve… Spor kulüplerinin futbol maçlarının yayınlanması açısından da davacı tarafından balıkesir ilinde toplam 195 adet sözleşme yapılmış olup, bu sözleşme toplamına dahil 16 adet kamu kurumu sezon sonuna kadar üyeliği devam ettirerek kalan 179 adet abonenin ise “kullanılmayan kısım sözleşme iadesinden” kaynaklı kıst hesaplama yöntemi ile tüm ödemelerin davacı tarafa yapıldığı,
6- Davalı tarafından hazırlanan Ek protokole istinaden, 2.318.000,00 TL davalı tarafından talep edilerek davacı tarafından ödenmiş olduğu, davacının ödediği 2.318.000,00 TL
tutarın 1.259.073,00 TL olması gerektiğini iddia etmiş olmakla beraber tarafların İade konusunda mutabık oldukları 8 haftalık kullanım süresine ait hesaplamanın doğru olduğu,
Sektörel Değerlendirme Sonucunda;
1- Davacının sözleşmeyi feshi mücbir sebebe dayandırılmakla birlikte, sezon sonu ve dolayısıyla sözleşme sonu itibariyle gerçekleşmiş olduğuna,
2- Davacının pandemi mücbir sebebi ile Ticari Ürün Paketi satış hedeflerine ulaşamadığına,
3- Davacının, davalının ticari paket Bayii olması sonrasında, Davacının satın almak suretiyle kendi mülkiyetine geçirdiği, bu ürünleri kendi adına ve hesabına üçüncü kişilere sattığı, dolayısıyla ürünlerin satılmasından kaynaklanan risklerin satın alındığı, Pandeminin Mart 2020’de başlamakla beraber tarafların 2020 / Ağustos –Eylül aylarında ticari paketleri konuşarak satış adet ve tutarlarında mutabık kaldıklarında DSÖ tarafından pandemi konusun dünyada biliniyor olduğu,
4- …’ye yapılan yayın hakkı satışının hesaplanması için dosyada paket alımı tekliflerinin…yayını sebebi ile iptaline yönelik bir belge mevcut olmaması ve satışları zaten pandemi sebebiyle düşük olmasına istinaden, hesaplanacak bir bedel olmadığına,
5- Davalının …’ye yayın haklarını devretmesi sebebiyle, …’de davacının ileri sürdüğü “… ve …” a ait ne 2020 / 2021 sezonunda kaç maçını canlı yayınladığına dair bir data dosyada mevcut olmadığından ve …ticari abonelerinin ne kadarının 2020/2021 sezonunda satılan ürünleri sadece “… ve …” maçları için aldıklarının belirlenemediğinden davacının öne
sürdüğü kaybın ticari olarak hesaplanmasının ticari hayatın olağan akışı içinde gerçek sonucu vermeyeceği,
6- Davacı bayinin ticari paket bedellerini davalıya ödeme yükümlülüğü, bu ticari paketleri nihai kullanıcılara (ticari üyelere) tamamen veya kısmen satışı ya da bu satışların
tahsilat performansı şartlarına bağlanmamış olduğu,
dolayısıyla Pandemi ve yayın haklarının …’ye satılması hususlarının davacı açısından bir mücbir sebep dolayısıyla da sözleşmelerin feshi için haklı bir neden oluşturmadığı,
taraflar arasındaki sözleşmelerin davacı tarafından haklı nedenle feshedilmedikleri bu nedenle sözleşmelerden kaynaklanan zararların talep edilemeyeceği,
ancak taraflar arasındaki ek protokolün 3.1 hükmü uyarınca ticari işletmesi kapanan ticari üyeler için ücret iadesinin hesaplanarak davacıya iade edilmesi gerektiği, taraflar arasında
bu hesaplamanın yapılarak mutabık kaldıkları tutar kadar davacının davalı tarafa faturalandırma yaparak, ödemesi gereken tutardan bunları mahsup ettiği, dolayısıyla
davacının bir alacağının kalmadığı,” görüşü bildirilmiştir.
Sunulan ikinci heyet raporunun içeriğinin denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olduğu görülmüş ve itirazlar red edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, Digitürk Bayilik Sözleşmesinin davacı tarafça haklı neden ile fesih edildiği iddiası ile 1.000.000,00TL fazla ödemenin iadesi, 1.000,00 TL haksız rekabet nedeni ile tazminat ve teminat mektubunun iadesi istemine ilişkindir.
Yargılama aşamasında davacını teminat mektubu iade edildiğinden bu talep yönünden dava konusuz kalmıştır.
Taraflar arasında Ağustos 2020 döneminde 2020-2021 dönemi Lig maçlarının Balıkesir ve Çanakkale civarında yayın hakkının satış yetkisi için “Ticari Paket Yetkili Satıcılık Sözleşmesi “ve buna bağlı olarak Ek sözleşme imzaladığı, sözleşme kapsamında bu 2 bölge ve civarı için toplamda 9.000.000,00TL tutarında bedel ödendiği, sözleşmelerin toplam 642 ticari aboneliği kapsadığı, ancak futbol sezonunun 8. haftasında 16.11.2020 tarihinde başlayan yeni kısıtlamalar nedeniyle, maçların izlenebileceği salon ve kafelerin idarece kapatıldığı, paketlerden yarısına yakın miktarının davacı elinde kaldığı, bu konuda davalının yetkili satıcılarıyla oluşan zararı azaltmak için ek sözleşmeler yaptığı ve davacı ile de EK Protokol imzalandığı, ek protokol ile, sezonun geçen sekiz haftasından geriye kalan haftalar için iade hakkı tanındığı, bu nedenle de kalan dönem için oranlama yapılarak hesaplama formülü bulunduğu, buna göre de davacının davalıya fatura keserek bir kısım ödemeleri geri aldığı, davacının böylece toplam 2.318.000,00 TL ödemiş olduğu, yani davalının aldığı ödemenin yaklaşık %’%’ini davacıya iade ettiği anlaşılmıştır.
Sunulan son bilirkişi heyetince de tespit edildiği üzere davacının başkaca bir alacağı kalmadığı anlaşılmıştır.
Dinlenen tanıklar, kapanma genelgesi ve valilik yazısı nazara alındığında, pandemi nedeniyel oluşan olumsuz ticari satışlar nedeniyle davacının satış miktarı düştüğü sabit olup, bu zararın davalı tarafça Ek Protokol ile giderildiği, bu nedenle davacının davalıdan talep edebileceği bir alacağının kalmadığı anlaşılmıştır.
…yayın haklarının…’ye devri nedeniyle davalının sözleşmeye aykırı davrandığı ve haksız rekabet ettiğinden davacının zarar ettiği iddia edilmiş ise de, bu konudaki zararın ıspatlanamadığı, bilirkişi tarafından da bir zarar tespit edilmediği, ilk bilirkişi raporunda; sözleşmenin tamamı kadar zarar oluşacağı gibi dayanaksız bir tespitin hukuka uyar yanı olmadığı, son bilirkişi heyetinin tespitinin yerinde olduğu, zaten aldığı ücretin %75’ini iade eden davalının, ücretle yayın hakkını aldığı maçları bir şekilde satıp zararını kapatmasının olağan ve hakkaniyetli olduğu, aksi halde bu kez davalının satış yapamadığı için zarar edeceği, bu yayın hakkının devri nedeniyle davacılın haksız rekabetinden bahsedilemeyeceği, bir taraftan ek protokollerle davacı gibi satıcıların yükünü üzerine alan davalının, bir taraftan bu yükü hafifletecek çözümler bulmasının haklı olduğu, bu nedenle tazminat isteminin yersiz olduğu yönünde oluşan vicdani kanaate göre aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davacının teminat mektubu iade talebi konusuz kaldığından, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacı tarafın tazminat ve alacak isteminin, sübuta ermediğinden reddine,
3- Alınması gerekli red harcı 279,90TL olup, pein harçtan mahsubu ile artan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4- Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, AAÜT gereğince hesaplanan 140.000,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5- Davalının yargılama gideri nedeniyle harcadığı 12.212,00TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6- Artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7- Arabulucu ücreti olan 1.320,00TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
8- Davacının yaptığı yargılama giderinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
İlişkin, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 22/11/2023

Başkan
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Katip
e-imzalıdır