Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/184 Esas
KARAR NO : 2023/226
DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/03/2021
KARAR TARİHİ : 28/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Tarafların Talepleri
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkili tarafından davaya konu … Plaka sayılı aracı 27/08.2020 tarihinde … San. Tic. Ltd. Şti.’den satın alındığını, müvekkili dava konusu aracın bedelini … … Şubesi’ndeki hesabı aracılığı ile ödediğini, toplam 206.750,00 TL bahse konu araç için ödeme yaptığını, değişen döviz kuru miktarları ve aracın ithal araç olması bahse konu araçların sıfırının eş değer fiyatının 350.000,00 TL olmasına sebep olduğunu, iş bu kapsamda aracın değer kaybı hesap edilirken bahse konu kur farkı ,bedeldeki değişim ve sair dikkate alınmasının gerektiğini, … Plaka sayılı araç Zurıc Sigorta A.Ş’de Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası(Trafik Sigortası) ile sigortalı olduğunu, bahse konu aracın … San. ve Tic A.Ş. İsimli firmaya ait olduğunu, kazaya karışan … … ve diğer davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, tutulan kaza tespit tutanağında … plaka sayılı araç ve sürücüsünün kusurlu olduğunu, … Plaka sayılı aracın geri geri giderken müvekkilinin sahibi olduğu araca çarptığını, müvekkiline ait aracın sıfır alınmış bir araç olduğunu, bahse konu maddi hasarlı kazadan önce herhangi bir kazaya karışmadığını, iş bu trafik kazası sebebi ile müvekkilinin mağdur olduğunu ve aracında değer kaybının meydana geldiğini, aracın değer kaybının bilirkişi marifeti ile hesaplanması gerektiğini, bu değer kaybının bilirkişi marifeti ile hesaplanmasının gerektiğini, müvekkiline ait … Plaka sayılı aracın … Sigorta A.Ş’de sigortalı olduğunu, müvekkili aracındaki hasarı kasko sigortasından karşılatıldığını belirterek araçta meydana gelen değer kaybı sebebi ile şimdilik 5.000 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkiline verilmesini, kaza tarihi olan 06/02/2021 tarihinden itibaren bahse konu tazminata bankalar arasında uygulanan en yüksek reeskont faizi ile birlikte verilmesini, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalılar tarafının üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
… Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı vekilinin dava dilekçesinde 06.02.2021 tarihinde maddi hasarlı trafik kazasına karıştığı belirtilen … plakalı aracın, 26.05.2020 başlangıç 26.05.2021 bitiş tarihleri arasında geçerli olmak üzere 22445021 numaralı Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigorta Poliçesi ile diğer davalı … San. ve Tic. A.Ş. adına kaza tarihi itibarıyla maddi hasarda araç başına 43.000,00 TL’sine kadar azami sorumluluk hadleri ile müvekkili şirkete sigorta ettirildiğini, söz konusu maddi teminat miktarının davalı müvekkili sigorta şirketinin işbu poliçeden doğan sorumluluğunun üst limiti olduğunu, davacı vekili dava tarihinden evvel davaya konu değer kaybı maddi tazminat talebi bakımından müvekkili sigorta şirketine herhangi bir başvuruda bulunulmadığını, dava şartı gerçekleşmediğini, davacının aracında meydana değer kaybı bedeli ile ilgili maddi tazminat talebi bakımından kabul anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili sigorta şirketinin dava konusu talep ile sorumlu olduğunu düşünülse bile; davalı müvekkili sigorta şirketinin işbu sorumluluğu Karayolları Trafik Kanunu’nun 85/1 ve Trafik Poliçesi Genel Şartlarının 1. maddesinden doğan kusur oranında ve poliçe limiti ile sınırlı sorumluluk olduğunu, değer kaybının tespiti yapılırken 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Zorunlu Trafik Poliçesi Genel Şartları’nda yer alan, aracın yaşı, kilometresi, piyasa değeri ve onarılan parça sayısının etkili olduğu formül kullanılarak hesaplama yapılmasının gerektiğini, ilgili Genel Şartlar’ın Ek Maddelerinde mini onarım ile giderilebilen hasarların değer kaybına neden olmayacağını ve araç rayiç değerinin %25 aşacak şekilde değer kaybı talep edilemeyeceğini, davacının aracında böyle bir mini onarım yahut rayiç değerin %25 aşacak nitelikte talep söz konusu ise, davaya konu değer kaybı taleplerinin kabulünün mümkün olamayacağını belirterek davanın müvekkili şirket yönünden usulden reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesininde özetle; müvekkili şirketin kayden araç maliki olmasına rağmen, araç işleteni olmadığını, araç işleteni, dava dışı … … ve Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olduğundan müvekkili şirket açısından davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davanın müvekkil şirketin maliki olduğunu, … plakalı aracın 06.02.2021 tarihinde karıştığı trafik kazası nedeniyle ikame edilmiş olup Karayolları Kanunu m.85’e göre davacının talep ettiği maddi ve manevi zararlarından araç işletenin sorumlu olduğunu, müvekkili şirketin kazanın meydana geldiği tarih itibariyle araç işleteni sıfatını taşmadığını, müvekkili şirket hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddedilmesini, dava konusu … plakalı aracın, araç kiralama faaliyetiyle
iştigal eden müvekkili şirket … San ve Tic. A.Ş. adına kayıtlı olmakla birlikte; müvekkil şirket tarafından 13.05.2020 tarihinde 24 ay süre ile … … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne kiralandığını, kazanın gerçekleştiği 06.02.2021 tarihinde işbu dava dişi şirket tasarrufu altında olduğunu, işbu kiralama sözleşmesine istinaden dava konusu … plakalı aracın, müvekkili şirket tarafından 13.05.2020 tarihli kiralama sözleşmesi ile kiralanmakla kiracı … … ve Ambalaj Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne yetkilisine teslim edildiğini, böylelikle kiracı kira ilişkisi süresince kullanmak üzere aracın zilyetliğini devralarak “aracın işleteni” haline geldiğini, bir an için … plakalı aracın sürücüsü diğer davalı … …’ın kusurlu olduğu düşünülse dahi Karayolları Trafik Kanunu gerekse yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca araç kiralama işiyle iştigal eden şirketlerin kiraya verdiği araçlarla meydana getirilen zararlardan aracın maliki olan kiralayan şirket değil; aracın işleteni olan kiracının sorumlu olduğunu, dava konusu kazada, … plakalı diğer davalı araç sürücüsünün herhangi bir kusurunun bulunmadığını, müvekkili şirkete ait … plakalı aracın … Sigorta A.Ş. nezdinde … poliçe numaralı Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi ve … poliçe numaralı … … Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalandığını belirterek davanın müvekkili şirket açısından pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddini, talepleri yerinde görülmez ise esastan reddini, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … cevap dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda kendisinin dava konusu kazada %100 oranında tam asli kusurlu olduğu yönünde bir kanaate varıldığını, işbu değerlendimenin yerinde olmadığını, olayda gerekli özen yükümlülüğümü yerine getirmiş olsa dahi talihsiz olay zuhur ederek trafik kazasının gerçekleştiğini, söz konusu trafik kazasında kasıtlı olarak yaptığı bir eylemim bulunmadığını, dava konusu trafik kazasında hangi kriterlerin kusuru ne yönde etkilediğinin rapordan anlaşılamayacağını, dosyada bulunan belgelere dahi raporda yer verilmediğini, kazada sokak çıkışında bekleyen … plakalı aracı kullanan karşı tarafın kusurunun söz konusu bilirkişi raporunda hesaplanmadığını, sokak çıkışlarında, başka araçların girişimi ve çıkışını engelleyecek şekilde beklemek veya yanlış açıyla sokağa girmeye kalkmak Karayolu Trafik Yönetmeliği ile trafik kurallarına aykırı olduğnu, bilirkişi raporunda şahsına isnat edilen kusuru kabul etmediğini, işbu dava konusu trafik kazasına karışan, şahsının kullandığı aracın sigortalı olduğundan, zararı sigorta şirketinin karşılaması gerektiğini belirterek davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan … … San. Ve Tic. A.Ş. vekili dilekçesinde özetle; davalı … Turizm tarafından söz konusu kazaya karışan … plakalı aracın işleteninin müvekkili şirket olduğundan bahisle davanın müvekkiline ihbarının talep edildiğini, söz konusu davanın müvekkili şirkete ihbar edilmesinde tarafların hukuki yararı bulunmadığından işbu davanın müvekkili şirket yönünden reddine karar verilmesini, diğer davalı … Turizm’e ait … plakalı aracın, … Sigorta A.Ş. nezdinde … Poliçe Numaralı “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi” ve … Poliçe No’lu “… Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi” ile sigortalandığını, davacı tarafın hzuurdaki davayı ikame etmeden önce sigorta şirketine başvurmamış ve dava şartını yerine getirmemiş olduğunu, davanın reddine karar verilmesini kazaya karışan araç sürücülerinin kusur oranlarının tespiti, kusur oranlarının belirlenmesi ve sonrasında alanında uzman bir bilirkişiye davacıya ait araçta meydana gelen hasar ve değer kaybının tespit ettirilmesini, dava konusu kazada, … plakalı diğer davalı araç sürücüsünün herhangi bir kusurunun bulunmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte, bir zarar söz konusu olsa dahi bu zarar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, genişletilmiş kasko poliçesi kapsamında kaldığını belirterek davanın usul yönünden reddini, müvekkili şirket yönünden reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE;
Dava, 06/02/2021 tarihli kaza sebebiyle davacıya ait … pla sayılı araçta oluşan değer kaybı tazminatının davalılar … plaka sayılı aracın işleteni, sürücüsü ve sigortasından tahsili amacıyla açılmış maddi zararın tazmini davasıdır.
Mahkememizce görevlendirilen makine mühendisi bilirkişi … 19/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; sürücü … …’ın %100 (Yüzde yüz) oranında tam asli kusurlu olduğunu, sürücü … ’in kusursuz olduğunu, mütaa etmiştir.
İtirazlar üzerine bilirkişi 03/12/2021 tarihli ek raporunda özetle; davacı tarafa ait … plakalı 2020 model … marka ve tip araçtaki değer kaybının 10.000 TL olduğunu,, itiratlar üzerine bilirkişi 15/03/2022 tarihli ek raporunda özetle, davacı tarafa ait … plakalı 2020 model … marka ve tip araçtaki değer kaybı 10.000 TL olduğunu mütalaa etmiştir.
Mahkememizce seçilen makine mühendisi bilirkişi … 28/06/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; dava konusu olayda mülkiyeti davalı … San. ve Tic A.Ş.’ne ait olan … plaka sayılı araç sürücüsü davalı … …’ın %100 oranında tam kusurlu olduğunu, işleten sıfatına haiz olduğu anlaşıldığından davalı … … Ticaret Anonim Şirketi’nin bu orandan müştereken sorumluluğu bulunduğunu, … plaka sayılı araç sürücüsü dava dışı … ’in kusurlu olmadığını, Davalı … Tic. A.Ş.’nin sorumluluğunun bulunmadığını, davalı sigorta şirketinin olayda kusurunun bulunmadığını, poliçesi kapsamında sorumluluğunun bulunduğunu, olay sonrası … plaka sayılı araçta 10.000,00 TL tutarında değer kaybı meydana geldiğini mütalaa etmiştir.
Mali Müşavir bilirkişi … 11.03.2023 tarihli raporunda özetle; … plakalı aracın malikinin, … San. ve Tic. A.Ş.olduğunu, davalı … A.Ş. ile İhbar olunan … … A.Ş. arasında 13.05.2020tarihinde başlamak üzere 24 aylık uzun süreli filo oto kiralama sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme kapsamında dava konusu … plakalı aracın bulunduğunu, söz konusu hasara sebebiyet verdiği iddia olunan … plakalı aracın 06.02.2021 tarihinde vuku bulan kaza tarihinde, kira sözleşmesinin devam ettiğini, … Emniyet Müdürlüğü’nün dosya kapsamında görülen yazılarına göre; Hasar gördüğü iddia edilen … plakalı … Marka aracın malikinin … … ve Kazaya sebebiyet verdiği iddia edilen … plakalı aracın malikinin … San.ve Tic. A.Ş. Olduğunun tespit edildiğini, ihbar olunan … … A.Ş.’nin Vekili tarafından “ İhbar olunan müvekkilimiz ticari defterlerini ibraz etmek istememektedir.” şeklinde, telefonda, beyanda bulunduğunu, yine mail mesajı ile talep edilen defter ve dayanak belgeler ibraz edilmediklerinden ; İhbar olunan … … A.Ş. Ticari defterlerinin incelenemediğini mütalaa etmiştir.
2918 sayılı KTK nun 85. maddesi gereği, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Aynı yasanın 88. maddesi gereği de, bir motorlu aracın katıldığı bir kazada, bir üçüncü kişinin uğradığı zarardan dolayı, birden fazla kişi tazminatla yükümlü bulunuyorsa, bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulur.
2918 sayılı KTK hükümlerine göre, trafik kaydı “işleteni” kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, “İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.” şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. (İstanbul BAM 9.HD. 2020/1079 E., 2022/1081 K., 30/05/2022 T.)
Bu açıklamalar doğrultusunda somut olay incelendiğinde; 06/02/2021 tarihli kazada … plaka sayılı araç sürücü davalı …’un %100 kusurlu olduğu, davacı adına kayıtı … plaka sayılı araçta 10.000,00TL değer kaybı meydana geldiği anlaşılmıştır. Davalı araç işleteni, aracı uzun süreli kiraya verdiğini beyan etmiş bu nedenle zarardan sorumlu olmadığını savunmuştur. Bu doğrultuda ihbar olunan ile davalı …nin ticari defter ve kayıtları, maliyeden gelen yazı cevapları incelenerek taraflar arasında uzun süreli kiralama ilişkisi bulunup bulunmadığı hususu araştırılmak üzere rapor hazırlanması için dosya bilirkişiye tevdii edilmiş, bilirkişi davalı …’nin uzun süreli kiralayan olduğu mütalaa etmiştir. Böylece davalı …’nin uzun süreli kiralama sebebiyle işleten sıfatı bulunmadığından davanın … yönünden reddine, diğer davalılar bakımından kabulüne karar verilmiştir. Temerrüt tarihi bakımından ise, davalı … haksız fiil sebebiyle sorumlu olduğundan temerrüd haksız fiilin gerçekleştiği kaza tarihi olan 06/02/2021tarihidir, davalı sigortanın daha önce temerrüde düşürüldüğü ispatlanamadığından dava tarihi temerrüt tarihi olarak kabul edilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
-Davanın davalı … A.Ş. Yönünden REDDİNE,
-Davanın davalılar … … ve … Sigorta yönünden kabulü ile toplamda 10.000,00 TL değer kaybı tazminatının, davalı … … yönünden 06/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı … Sigorta yönünden ise 23/03/2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte sigorta limitleri dahilinde, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 683,1‬ TL harçtan peşin alınan 85,39TL harç ile 85,39TL ıslah harcı olmak üzere toplam 170,78‬TL harcın mahsubu ile 512,32‬TL harcın davalı … … ve … Sigorta A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına,
3
-Davacı tarafça yapılan 59,30TL başvuru harcı, 85,39TL peşin harç ile 85,39TL ıslah harcı, 2.000,00TL bilirkişi ücreti, 486,80TL tebligat ve posta masrafı olmak üzere toplam 2.716,88‬TL yargılama giderinin davalı … … ve … Sigorta A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 9.200,00TL vekalet ücretinin davalı … … ve … Sigorta A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 9.200,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketine verilmesine,
6-Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine,
7-Dava açılmadan evvel sonradan haksız çıkan taraftan alınmak üzere suç üstü ödeneğinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin … … ve … Sigorta A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı HMK 341 maddesi uyarınca miktar itibrariyle KESİN olmak üzere karar verildi.verilen karar usulen okundu anlatıldı.28/03/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır