Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/338
KARAR NO : 2020/360

DAVA : Çek İptali
DAVA TARİHİ : 22/07/2020
KARAR TARİHİ : 23/07/2020
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali Çek İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacının dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin banka hesabından keşide edilen çeklerinin kaybolduğunu, 2010 yılında ödeme için bankaya ibraz edilen çeklerin bedeli sonradan haklı hamillerine ödendiğini, Ancak çeklerin davacı elinde mi yoksa ilgili banka şubesinde mi yada kim oldukları ve nerede oldukları hatırlanmayan hamiller elinde mi kaldıklarını/kaybolduklarını hatırlanmadıklarını, bu sebeple kayıtların kapatılamadığını, müvekkilinin bu durumdan, eşiyle birlikte aile konutu almak için kredi başvurusunda bulunduğu sırada banka yetkililerinin çeklerin akıbetini sorması ile haberdar olduğunu, onaylanmak üzere olan kredi başvurularının bu sorunu çözmeleri şartına bağlandığını, UYAP kayıtlarının incelendiğinde müvekkili hakkında herhangi bir icra takibi ve dava bulunmadığının görüleceğini, kapanmış takip dosyalarının dayanağının davaya konu çekler olmadığını aradan on yıldan fazla zaman geçtiğinden çeklere dayalı bir hak talebi olabileceği varsayılsa bile hakkın düştüğünü, bu nedenlerle dava dilekçesinde detaylı bilgileri yazılı olan çeklerin iptalini ve durumun ilgili banka şubesine bildirilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir.
Yukarıda belirtildiği üzere keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı da bulunmamaktadır. Keşideci; kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde T.T.K.’nun 790-792 maddeleri uyarınca hasım gösterip, borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahiptir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin yerleşik uygulamalarında da bu husus açıkça ortaya konulmuştur. Nitekim yüksek mahkeme 2014/6648 Es; 2014/12228K sayılı kararında “Dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK’nın 651.maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamil açabilir, keşideci açamaz.” denilmektedir. Daire başka bir kararında ise “Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline karar verilmiş ise de keşideci, çekin kaybolması, çalınması gibi zayi nedenine dayanarak iptal davası açamaz. ” şeklinde aynı doğrultuda içtihatta bulunmuştur.
Dava dilekçesindeki açıklamalara ve dosya kapsamına göre davacının keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmesine karşın, keşidecinin çek iptali davasını ikame edemeyeceği belirlenmiş olup; HMK 320. Maddesi gereğince dosya üzerinde üzerinden yapılan inceleme neticesinde araştırmayı ve davacının duruşmada bizzat dinlenmesini gerektirir başkaca bir hususun olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle ve dosya içeriğine göre;
1-Davanın REDDİNE,
2-Peşin harç alınmış olmakla yeniden peşin harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstanbul Bölge Adliye Mahk. Nezdinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulüne okundu anlatıldı.23/07/2020

Katip …
¸

Hakim …
¸