Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/752 Esas
KARAR NO : 2021/790
DAVA : İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ : 07/10/2019
KARAR TARİHİ : 02/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
A. Tarafların Talepleri
Davacı vekili 07/10/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle: davalı ile müvekkili şirket arasında Finansal Kiralama Sözleşmesi akdedildiğini, davalı sözleşme hükümlerine aykırı davrandığından, davalı kiracı şirkete ihtarname keşide edilerek 60 günlük yasal süre içinde kira borcunun ödenmesi, aksi takdirde sözleşmenin fesih edileceğini ve fesih süresi sonundan itibaren 3 gün içerisinde sözleşme konusu malları tesliminin ihtar edildiğini, işbu ihtarnamelerin kiracı şirket yetkisine usulüne uygun olarak tebliğ edildiğini, davalı kiracının işbu ihtarımıza rağmen borçlarını ödemediğini davalının sözleşme hükümlerine uymaması neticesinde sözleşmenin fesh edilmiş olması, davalı ile müvekkili arasında sürekli borç ilişkisinin sona erdiğini ve davalının haksız zilyet durumuna düştüğünü, davalı tarafın kiralama konusu malları müvekkili tarafa iade edilmediğinden ihtiyati tedbir kararıyla müvekkili şirkete teslimini talep etme zorunluluklarının hasıl olduğunu ve ihtiyati tedbir kararı alındığını belirterek sözleşmenin feshinin tespiti ile birlikte finansal kiralama konusu malların müvekkiline iadesini, mahkeme masraf ve ücreti vekâletin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili 15.12.2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle: müvekkili ile davacı taraf ile finansal kiralama sözleşmesi akdedildiğini müvekkilinin bu sözleşmenin kendisi tarafından yüklenilen ödeme edimini sözleşmenin değeri olan 73.000 EURO’nun 50000 EURO olan kısmını yerine getirdiğini, sözleşmeden kararlaştırılan bedelin büyük bir bölümü ödendiğini, finansal kiralamanın yapıldığı dönem dönemde EURO kurunun 3.2912 olduğunu, öngörülmeyecek şekilde kur artışı olduğunu, müvekkilinin iyi niyetli olarak bu konuda yapılandırma talep ettiğini, firma tarafından kabul görmediğini, belirterek davanın reddini, döviz cinsinden kurulan sözleşmenin TL’ye uyarlanmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B.Uyuşmazlık, Deliller, Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe
Dava finansal kiralama konusu malın iadesi davasıdır. Uyuşmazlık davacı finansal kiralama şirketi ile davalı arasında akdedilen finansal kiralama sözleşmesinin edimlerinin davalı tarafından ifa edilip edilmediği, davalının bu edimleri yerine getirirken temerrüde düşüp düşmediği, sözleşmenin davacı tarafça fesih şartlarının oluşup oluşmadığı, malın iadesine karar verilip verilemeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla mahkememizin ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiştir. Dava şartlarına ilişkin eksik ve incelenmesi gereken ilk itiraz bulunmadığı anlaşıldıktan sonra tarafların sulh olma imkanı için bir celse süre verilmiştir. Ancak celse arasında tarafların sulh olma ihtimali bulunmadığından uyuşmazlık noktaları belirlenip tahkikat aşamasına geçilmiş, deliller toplanıp bilirkişi raporu alınmak suretiyle sonuca gidilmiştir.
Mahkememizce görevlendirilen bankacı marifetiyle hazırlanan 15/06/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “davacı finansal kiralama şirketi ile davalı kiracı arasında finansal kiralama sözleşmesi’nden doğan finansal kiralama borcundan ötürü davalı yana … Noterliği’nin 11.06.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile … Noterliği’nin 19.09.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edilerek gönderildiğini ve tebliğ edildiğini, 10.06.2019 ihtar bakiye tarihi itibariyle davacı finansal kiralama şirketinin ticari defterlerinde davalının davacıya 10.06.2016 Tarih-… Numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesi’nden doğan; 6.477,77-EUR vadesi geçmiş kira borcu, 459,00-EUR vadesi geçmiş sigorta prim borcu olmak üzere 6.936,77-EUR tutarında ve 2.329,62-TL tutarında masraf borcunun kayıtlı bulunduğunun saptandığını, davacı finansal kiralama şirketi tarafından 11.06.2019 tarihinde keşide edilerek gönderilen ihtarnamenin davalı kiracıya 13.06.2019 tarihinde tebliğ edildiğini, ihtarnamede bildirilen 60 günlük ödeme süresi bitim tarihi ile sözleşme fesih tarihinin tatil günleri dikkate alınmak suretiyle 15.08.2019 tarihi olduğunu, davacı finansal kiralama şirketi tarafından finansal kiralama sözleşmelerinin feshedildiğine, vadesi geçmiş finansal kiralama borçlarına ilaveten muaccel hale gelen kira bedellerinin 3 gün içinde ödenmesine ve finansal kiralama sözleşmesine konu mallarında 3 gün içinde şirkete iade ve teslim edilmesine ilişkin olarak keşide edilen ihtarnamenin davalı kiracıya 20.09.2019 tarihinde tebliğ edildiğini, ihtarnamede verilen 3 günlük ödeme ve mal iade süresinin de tatil günleri dikkate alınmak suretiyle 25.09.2019 tarihinde dolduğunu,25.09.2019 tarihi itibariyle davacı finansal kiralama şirketinin ticari defterlerinde davalının davacıya 10.06.2016 Tarih- … numaralı finansal kiralama sözleşmesi’nden doğan 10.659,06-EUR tutarında vadesi geçmiş kira borcunun, 459,00-EUR tutarında vadesi geçmiş sigorta prim borcunun, 3.009,84-TL tutarında masraf borcunun, 61 KDV Dahil 13.497,05-EUR tutarında vadesi gelecek kira borcunun kayıtlı bulunduğunu, taraflar arasında akdedilen finansal kiralama sözleşmesi ile serbestçe belirlendiği şekilde işbu tarihe kadar işleyen temerrüt faizi hariç olmak üzere 24.615,11-EUR (25.09.2019 tarihli T.C. Merkez Bankası EUR/TRY Efektif Satış Kuru:6.2750-TL üzerinden karşılığı 154.459,82-TL’dir.) ile 3.009,84-TL’den oluşan toplam157.469,66-TL tutarında finansal kiralama borcu bulunduğunun saptandığını, finansal kiralamaya konu malın teslim alındığı şekilde kiralayana iade ve teslim edilmesi borcu ile sözleşme fesih şartlarının gerçekleşmiş olduğunu” mütalaa etmiştir.
Davacının talebi 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu 18. vd. maddelerine dayalı olup, finansal kiralama konusu malın davalı kiracıdan alınarak davacı kiralayana verilmesi istemine ilişkindir.
Taraflar arasında 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde 07/08/2017 tarih, … nolu finansal kiralama sözleşmesi akdedilmiştir. Sözleşmede yazılı mal davacı tarafından sunulan belgelere göre, kiralayan davacı tarafından davalı – kiracıya teslim edilmiştir.
Davacı tarafça davalıya … Noterliğinin 11/06/2019 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi gönderilmiş, 60 günlük mehil verilerek kira borcunun ödenmesi aksi halde sözleşmenin fesholunacağı bildirilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… D.İş sayılı dosyasında verilen kararın incelenmesinde, dava konusu edilen mallar ile ilgili davacı tarafa teslimine dair ihtiyati tedbir kararı verildiği görülmüştür.
Finansal kiralama konusu mal 6361 sayılı Kanun 18 ve 23. maddeleri gereğince kiralayan şirketin mülkiyetindedir. 6361 sayılı Kanun 24/1.maddesi hükmü gereğince de kiracı, sözleşme süresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, malı sözleşmede öngörülen şart ve hükümlere göre özenle kullanmak zorundadır. 6361 sayılı Kanun 30.maddesi sözleşmenin sona ermesi, 31.maddesi sözleşmenin ihlali (finansal kiralama bedelini ödemede temerrüde düşme), 33.maddesinde de sözleşmenin feshinin sonuçları düzenlenmiş ve 23.maddesi hükmüne göre de sözleşmenin ihlali hallerinde aynı yasanın 24 ve 25.mad. gereğince ve 6361 sayılı Kanunun 33/1.maddesinde de sözleşmenin kiralayan tarafından feshi halinde (ve yine 30/2.maddede öngörülen “kiracının tasfiye sürecine girmesi gibi” hallere ilişkin olarak sözleşmenin kiracı tarafından feshi halinde de), kiracının finansal kiralama konusu mal yahut malları kiralayana geri vermek/ teslim etmekle yükümlü olduğu belirtilmiştir.
Bu açıklamalar ışığında dosya incelendiğinde, davalının süresinde ödemeleri yapmadığı ve sözleşmenin feshine sebep olduğu anlaşılmaktadır. Dosyaya sunulan rapor değerlendirildiğinde, davalı kiracının finansal kiralama sözleşmesinde belirtilen ödeme tablosu dahilinde kira bedelini ödemediği saptanmıştır. 6361 sayılı Kanun 23/1.maddesi uyarınca finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Yine 6361 sayılı Kanun’un 33/1maddesi hükmüne nazaran da sözleşmenin kiralayan tarafından feshi halinde kiracı malı iade ile yükümlüdür.
Bu noktada davalının sözleşmenin uyarlanmasına dair savunmasına da değinmek gerekmektedir. Davalı tarafça sözleşmenin uyarlanması talebi mahkememiz vasıtası ile ileri sürülmüştür. Bu durumda mahkememiz bu talebi yenilik doğuran bir dava hakkı olarak değerlendirmektedir. Zira dava neticesinde önceki durumdan farklı yeni bir durum oluşacaktır. Yenilik doğuran dava hakları, ancak dava yoluyla kullanılabilir. Burada açılan dava yenilik doğuran dava, hakimin vereceği karar ise yenilik doğuran hükümdür. Burada hakimin vereceği karar ile yeni bir hukuki durumun meydana gelmesi söz konusudur ki buna “hükmün kurucu etkisi” denir . Bu bakımdan yenilik doğuran dava hakkı, hak sahibinin tek taraflı irade beyanıyla kullanılır. Hak sahibinin dava açması hem bir usuli işlem hem de bir irade açıklaması niteliğindedir. Burada hak sahibinin muhataba yöneltilmiş bir iradesi bulunmaz, zira bu davada muhatap yani davalı bir davranışta bulunmaya mahkûm edilmez. Burada hükmün kesinleşmesiyle beraber kurucu (inşai) etkisi ve sonuçları kendiliğinden oluşur. (Dr. Latif TİLE; Uyarlama Sebebi Olarak Aşırı İfa Güçlüğü, s.221 Antalya 2018 Eren’den naklen) Davalı tarafça cevap dilekçesi ile uyarlama talep edilmiş ise de bir dava olarak ileri sürülebilecek bu talebin cevap dilekçesinde bir savunma olarak ileri sürülmesi mümkün görülmemiştir. Davalı tarafça sözleşmenin uyarlanması talebini içeren bir karşı dava bulunmamaktadır.
Bu nedenle davalının sözleşmenin haksız nedenle feshedildiği süresinde ödeme yaptığını ispatlayamadığı değerlendirilerek davanın kabulüne ilişkin aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜ ile, Davacı Finansal Kiralama şirketi ile davalı arasında imzalanan Finansal Kiralama Sözleşmesine konu
1 Adet …marka, 2016 Model yılı, … Model, … Seri NoLU … Torna Tazgah makinasının tüm teçhizat ve aksesuarıyla davalıdan teslim alınarak davacı şirkete AYNEN İADESİNE,
2-Alınması gereken 20.656,94-TL harçtan peşin alınan 1.878,53-TL harç ile 2.988,56-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 4.867,09-TL harcın mahsubu ile 15.789,85-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 44,40-TL başvuru harcı, 1.878,53-TL peşin harç, 2.988,56-TL ıslah harcı, 700-TL bilirkişi ücreti, tebligat ve posta masrafından oluşan 149,70-TL olmak üzere toplam 5.761,19-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 29.618,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine,
Dair; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.02/11/2021

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır