Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/572 Esas
KARAR NO : 2021/566
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/09/2019
KARAR TARİHİ : 14/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
A. Tarafların Talepleri
Davacı vekili tarafından sunulan 30/09/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili banka müşterisi …’ün keşidecisi olduğu ve … numara aralığındaki 10 adet çek yaprağını içeren çek defterinin 12.07.2013 tarihinde müşteri tarafından müvekkili bankaya iade edildiğini, sistemden iptalinin gerçekleştirildiğini, söz konusu çek defterinin içerisindeki 10 adet çek yaprağı ile birlikte müvekkili banka nezdinde kaybolduğunu, aramalara rağmen bulunamadığını, söz konusu çeklerin müvekkili bankanın şube arşivinden çalınarak sahte imza ile doldurulmak suretiyle piyasaya sürüldüğünü, soruşturmanın yürütüldüğünü, çeklerin müvekkili bankadan çalınıp sahte imza ile piyasaya sürüldüğünü, 4 adet çekin yasal ilanlarının yapıldığını, dava süreci devam ederken müvekkili bankaya ibrazlarının gerçekleştiğini belirterek davanın kabulünü, belirtilen çeklerin elinde bulunduranlardan alınarak müvekkili bankaya iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekilinin 31/10/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin keşideci olarak görülen … ile bir bağının bulunmadığını, müvekkili şirket ile dava dışı … … Sanayi A.Ş. ile ticari ilişki içerisindeki iken söz konusu akaryakıt alımına karşılık ciro etmek suretiyle 29.000 TL’lik çeki aldığını, çekin tahsili amacıyla … Bankası A.Ş.’ye takas edilmesi için banka görevlisine teslim edildiğini, yapılan kontrollerde soruşturma dosyasındaki türkiye bankalar birliğine yazılan müzekkereye rastlanıldığını ve çekin soruşturma dosyasına teslim edildiğini, dava konusu çek müvekkili tarafından sahih ciro ile iyi niyetli olarak bir önceki ciranladan ticari ilişkiye istinaden alındığı, ciro silsilesinin görünüşte düzgün olduğunu, iyi niyetli müvekkilimin usule uygun olarak aldığı çeki keşide tarihinde ilgili bankaya ibraz etmesiyle beraber, çeklerin hukuki ihtilaflı olduğunu öğrendiğini, bunu müteakiben müvekkili çeki almış olduğu önceki cirantaya fotokopisi ile iade ederek aralarında iade tutanağının imza altına alarak hukuki sorumluluğun tamamını eski cirantaya devredildiğini,
Davalı … San. A.Ş. Vekilinin 01/11/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin un üretimi yaptığını, üretimini yaptığı unun satış bedeline mahsuben müşterisi olan … San.ve Tic. Ltd. Şti. den dava konusu 19.04.2019 keşide tarihli 14.600,00 TL bedelli çeki ciro yolu ile aldığını, alınan dava konusu çekin 14.02.2019 tarihinde müşterinin cari hesabına alacak olarak kaydedilerek borcundan düşürüldüğünü, dava konusu çekin bedelinin müşteri tarafından müvekkiline ödenmesi ile, müşteriye çeki iade edebilmek için davacı bankadan çekin iadesinin talep edildiğini, davacı banka şubesi yetkilisinin çekin çalıntı olduğunu, mahkeme kararı olduğunu, çekin banka tarafından el konularak kolluk kuvvetleri veya C.savcılığına teslim edileceğini bildirdiğini, dava konusu çek aslını iade edilmediğini, davacının kendi kusuru ile sebep olduğunu ve müvekkilini maddi ve manevi zarara uğratıldığını belirterek kusur ile davanın açılmasına sebep olan davacı aleyhine mahkeme masrafı ve vekalet ücretlerinin yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davaya dahil edilen mirasçı …’in vekilinin 26/11/2020 tarihli dilekçesinde özetle; müvekkili hakkında … numaralı çek hakkında çekin iadesine ilişkin eldeki davanın açıldığını, müvekkilinin vefatından dolayı dava dilekçesinin mirasçılara tebliğ edildiğini, müvekkiline ciro edilen dava konusu … numaralı çekin başka bir müşteriye verildiğini, müşteri ile iletişime geçilip çekin müşteriden alındığını, mahkemeye iade edildiğini, … numaralı çekin aslının gönderilen işbu dilekçe ile mahkeme kalemine teslim edildiğini belirterek davanın konusuz kalması sebebiyle müvekkili mirasçılar yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
B.Uyuşmazlık, Deliller, Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe
Huzurdaki dava çek istirdatı davasıdır. Uyuşmazlık Davacı bankanın elinden rızası hilafına çıkan çeklerin davalılarca iyiniyetle iktisap edilip edilmediği, davalıların bu çekleri hukuka uygun olarak ellerinde bulundurup bulundurmadıkları, çeklerin istirdadının gerekip gerekmediği, davacının basiretli tacir gibi davranıp davranmadığı hususlarında toplandığı anlaşılmaktadır.
Dava ikame edildikten sonra davalı …’in vefat ettiği UYAP sisteminden anlaşılmış, davacıya … mirasçılarını davaya dahil etmek üzere süre verilmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla mahkememizin ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiştir. Dava şartlarına ilişkin eksik ve incelenmesi gereken ilk itiraz bulunmadığı anlaşıldıktan sonra tarafların sulh olma imkanı bulunmadığından uyuşmazlık noktaları belirlenip tahkikat aşamasına geçilmiş, deliller toplanıp sonuca gidilmiştir.
Mahkememizce … nbul cumhuriyet Başsavcılığı’na müzekkere yazılarak ilgili soruşturma dosyası istenmiş; dosya mahkememize UYAP sistemi üzerinden gönderilmiş, yapılan incelemede soruşturmanın davacı bankanın şikayeti ile başlatıldığı, savcılıkça bankalara müzekkere yazıldığı, … numaralı Çekin davalı … tarafından ibraz edildiği, çeke el konularak dosyaya kazandırıldığı, … numaralı çekin davalı … şirketi tarafından ibraz edildiği, … numaralı çekin davalı … tarafından ibraz edildiği … numaralı çekin davalı … tarafından ibraz edildiği anlaşılmaktadır.
… Bankasına yazılan müzekkereye verilen cevapta … numaralı çekin davalı … tarafından ibraz edildiği, çekin … Polis Amirliği’ne tevdi edildiği ifade edilmiştir. Davacı vekilince sunulan dilekçe ekinde … numaralı çekin de polis merkezine ibraz edildiği anlaşılmaktadır.
Davalı … mirasçıları vekilince sunulan dilekçe ile çek mahkememiz dosyasına ibraz edilmiş ve mahkememiz kasasına alınmıştır. Neticeten dava konusu üç çekin savcılık dosyasına bir çekin ise mahkememiz dosyasına girdiği anlaşılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” denilmiştir. Belirtilen kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu ve yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
Kanunun açık lafzı ışığında dosyanın yapılan incelemesinden
Davalı … Şirketi tarafından ibraz edilen çekin davalıya … tarafından verildiği ve davalı tarafça davadışı … firmasına un ticareti kapsamında fatura düzenlenmiş olduğu
Davalı … Akaryakıt Şirketi tarafından ibraz edilen çekin davalıya … tarafından verildiği ve davalı tarafça davadışı … firması arasında cari hesap ilişkisi bulunduğu, çekin kendilerine iade edildiği,
Davalı müteveffa … tarafından ibraz edilen çekin başka bir müşteriye verildiği ve davalı mirasçılarınca müşteriden alınan çekin de dosyamıza ibraz edildiği anlaşılmaktadır.
Zayi olan çekin istirdadı istemine ilişkin işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının, kendisinin yetkili hamil olduğunu, senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran davalının kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları bu yöndedir. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Esas No: 2016/13508 Karar No: 2018/6681) Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet dilekçesi sunulmuş olması veya savcılıkça çeklere el konulması tek başına davalılar yönünden kötüniyeti ispat etmeye yeterli enstrümanlar değildir. Nitekim 11. Hukuk Dairesi bir kararında “Zayi olan çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran şahsın kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Bu itibarla, mahkemece anılan yasal düzenleme karşısında ispat yükü üzerinde bulunan davacının, davalının kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerektiği ve davacı tarafça bu hususun ispat edilemediği nazara alınarak davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde kabulü doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.” denilmekle bu husus vurgulanmıştır.
Hal böyle iken davacının yetkili hamil olduğu, çekin müşterisinden aldığı, çekin rızası hilafına elinden çıktığı düşünülse dahi davalıların kötüniyetli oldukları davacı tarafça ispatlanmadığı gibi, davacı tarafın davalıların kötüniyetli olarak çeki ellerinde bulundurduklarına dair bir iddiası da bulunmamaktadır. Neticeten davacının üzerine düşen ispat külfetini yerine getirmediği açık olup ispatlanamayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
Değinilmesi gereken bir husus da tüm davalılar yönünden dava aynı sebepten reddedilmekle davalılar lehine hükmedilecek vekalet ücretinin niteliğine ilişkindir. Yukarıda belirtildiği üzere davacı birbirinden farklı dört adet çeke ilişkin olarak tek bir dava dilekçesi ile talepte bulunmuştur. Dört adet çekin her birinin hamilleri ise farklı kişilerdir. Dolayısıyla davalar arasında davacının aynı olması dışında bir bağlantı bulunmamaktadır. Bu durumda davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğu, bu davaların birlikte görülmesinin usul ekonomisi dışında bir sebebinin bulunmadığı açık olup her bir davalı yönünden ayrı ayrı vekalet ücretine hükmetmek gerekmiştir. (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Esas No: 2019/1095 Karar No: 2020/45631)
HÜKÜM
1-Davanın REDDİNE
2-Harçlar Yasasına göre alınması gereken 59,30-TL red karar harcının, davacı tarafça peşin yatırılan 136,62-TL, tamamlama harcı olarak yatırılan 885,46 TL harçtan mahsubu ile artan 962,78-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi’ne a verilmesine,
4- Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 4.350,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Turizm İşletmeleri Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne verilmesine,
5- Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’e verilmesine,
6-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine,
Dair; HMK.’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.14/09/2021

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır