Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/45 Esas
KARAR NO : 2021/700
DAVA : Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/09/2019
KARAR TARİHİ : 14/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, Davacı şirketin, Almanya menşeli … marka sanayi tipi bulaşık makineleri ve temizlik ürünlerinin Türkiye satıcısı ve yetkili bayisi olduğunu, temizlik ürünlerinin alınması karşılığındı işletmelere konsinye olarak bulaşık ve çeşitli temizlik makineleri vermekte ve aynı zamanda belli mal promosyonlar sağlamakta olduğunu, davalılar ile bu kapsamda anlaşma sağlandığını ve bulaşık makinelerinin teslim edildiğini, bu sayede davalı şirketin bedelleri çok yüksek olan endüstri makineleri bedelsiz olarak temin ederek ticari faaliyetlerini kolay şekilde yürütebildiğini, davalılar ile 01.03.2012 tarihli ana sözleşme ve 24.10.2016 tarihli ek sözleşme olmak üzere iki sözleşme imzalandığını, davalı şirketin … ve … isimli işletmeleri için yıllık 10.500 Euro (KDV hariç) olmak üzere toplamda 4 yıl için 42.000 Euro (KDV hariç) kimyasal ürün satın almayı taahhüt ettiğini, yapılan sözleşmeye göre müvekkilinin sipariş edilen ürünleri eksiksiz olarak teslim ettiğini, buna karşın davalı şirketin alım taahhütlerine uygun davranmadığını, bunun üzerine davalıya gönderilen … Noterliğinin 20.03.2019 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle, davalı şirketin taahhüt ve yükümlülüklerini yerine getirmesi, aksi halde sözleşmenin haklı sebeple feshedileceğinin bildirildiği, ancak belirtilen durumlarda hiçbir değişiklik olmaması üzerine, davalıya gönderilen … Noterliğinin 20.06.2019 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle sözleşmenin feshedildiği, cezai şartın ödenmesi ve konsinye olarak bırakılan makinelerin 15 gün içinde iadesinin bildirildiğini, ihtara rağmen makinelerin iade edilmediğini, … Tipi Bulaşık Makinesi 8.674,00 Euro, … Bulaşık Makinesi 4.635,00 Euro değerinde 2 adet makinenin olduğunu, davalı …’ın şirket yetkilisi olduğunu, sözleşmeyi imzaladığını ve 29.500,00 Euro sorumluluğu olduğunu belirterek, cezai şart ve makinaların iade edilememesinden dolayı oluşan zararın tazmini amacıyla şimdilik 1.000,00 Euronun temerrüt tarihi 10.07.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesi ile, davacı şirket ile diğer davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti arasında 01.03.2012 tarihinde, sözleşme şartlarına göre belirli miktarla sınırlı olarak bulaşık deterjanı vs alınması hususunda 5 yıllık sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeyi müvekkili …’ın kefil olarak imzaladığını, zira o dönemede şirketin ortağı ve yetkilisi olduğunu, müvekkilinin şirket hisselerinin tamamını 15.03.2016 tarihinde sattığını ve ortaklıktan çıktığını, davacı şirket ile diğer davalı şirketin 24.10.2016 tarihinde ek sözleşme imzaladığını, bu sözleşmede müvekkili …’ın kefil sıfatı ile şahsen imzasının olmadığını, her ne kadar müvekkilinin sorumluluğu olmasa da haklı bile olsa feshedilen bir sözleşmeye dayalı olarak cezai şart talebinde bulunulamayacağını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili 18.10.2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacı taraf ile müvekkili şirket arasında 01.03.2012 tarihinde imzalanan 5 yıl süreli sözleşmenin 28.02.2017 tarihinde sona erecek iken tarafların yeni şart ve bedellerle 24.1.2016 tarihinde 4 yıllık ek sözleşme imzaladıklarını, bu hali ile taraflar arasındaki sözleşmenin 24.10.2020 tarihinde sona ereceğini, akdin süresinin sona ermediğini, müvekkilinin 7 yıllık dönemde davacı şirketten 50.000,00- Euro bedelinde deterjan vs aldığını, sözleşmeye göre doldurulması gereken kota için de alım yapmaktayken davacı şirketin sözleşmeyi haksız olarak fesih ettiğini, sözleşme süresi dolmamış olduğundan müvekkilinin makineleri iade yükümlülüğünün doğmadığını, sözleşmelerin … San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … San. ve Tic. Ltd. Şti. isimli iki şirket tarafından imzalandığını, müvekkili şirketin merkezinin Üsküdar, diğer şirketin merkezini Fenerbahçe-Kadıköy olduğunu, Fenerbahçe-Kadıköy merkezli şirketin 2016 yılında kapatıldığını, bu nedenle iş bu şirketin deterjan ihtiyacının düştüğünü, buna rağmen müvekkili şirketin satın almalara devam ettiğini, davacının da bu duruma zımnen muvafakat ettiğini, davacının 2019 yılı başında, müvekkili şirkete ek sözleşmenin süresi dolmadan 5 yıllık ve 60.,000,00-Euro bedelli bir sözleşme imzalatmak istediğini, müvekkili şirketin sözleşmenin sonunun beklenmesi gerektiği beyanı üzerine davacı şirketin ihtarnameler keşide ederek sözleşmeyi feshettiğini, feshedilen bir sözleşmeye dayalı olarak cezai şart talebinde bulunulamayacağını, talep edilen cezai şart bedelinin kabulü halinde sözleşmenin 9 (8) numaralı maddesine göre, bedelin belirlenmesinde müvekkili şirketin fesih tarihi kadar yaklaşık 50.000,00-Euro bedelin alım yaptığı dikkate alınarak hakkaniyete göre belirlenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, sözleşmenin feshinden kaynaklanan cezai şart alacağına ilişkindir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2018/… E. 2019/… K. Sayılı görevli olmadığından davanın usulden reddine dair kararı ile mahkememize tevzi edilmiş ve yukarıda belirtilen esas numarasına kayıtlanmıştır.
Davacı, davalı ile aralarında akdedilen sözleşme ve ihtarname suretlerini dosyaya sunmuştur.
Davacı ile davalı arasında 01/03/2012 tarihli sözleşme akdedildiği, buna göre davacının sanayi tipi bulaşık makinelerini davalıya sözleşme boyunca kullanması için vermeyi taahüt ettiği, buna karşılık davalının da belli miktar ürün ürün alım taahhüdü altına girdiği anlaşılmaktadır. Sonrasında taraflar arasındaki sözleşmenin devamı niteliğinde ek protokol ve sözleşmelerin yapıldığı görülmüştür.
Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda taraflar arasındaki ticari ilişki ve ticari deftar kayıtlarına göre davacının davalıdan alacağı bulunup bulunmadığı, sözleşme gereği davacının makineleri davalıya teslim edip etmediği, davalının ürün alım tahhüdünü yerine getirip getirmediği, sözleşmenin feshinden sonra makinelerin davacıya iade edilip edilmediği hususlarının tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, Malil Müşavir … 30/01/2020 tarihli raporunda bilirkişi özetle; Davacı tarafça davalı tarafından İade edilmeyen … Tipi Bulaşık Makinesi 8.674,00 Euro değerinde, … Bulaşık Makinesi 4.635,00 Euro değerinde iki adet makinanın olduğunu belirttiği, fakat sözleşmenin 5. Maddesinde bu iki makinanın değerlerlerinin 16.000,00TL.’sı #KDV tutarı kadar olduğunun yazıklığı, Sözleşmenin 56.4 maddesinde makinaların iade edilmemesi halinde 500 EURO ödenmesi belirtildiği, buna göre davalı taraftan bu tutarın ödenmediği ve ödenmesi gerekeceği, Sözleşmenin 9. Maddesi Fesih-Cezai Şarta göre “tarafların sözleşmeyi haklı veya haksız herhangi bir nedenle feshedilse bile promosyonların karşılığı sözleşmenin 5.1 maddesinde belirtilen 25.000 Euro herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın ve sözleşmenin yürürlükte kaklığı sürece içinde gerçekleşen alım miktarı dikkate alınarak Alıcı-Alıcılardan müştereken müteselsilen cezai şart hakkına haizdir. Alıcı-Alıcılar bu bedeli likit olduğu için bu bedeli peşin olarak ödemeyi kabul ve taahhüt eder. Euro kuru ödeme günkü Merkez Bankası Efektif Satış olarak alınacaktır” Denildiği, hesap dökümlerinde tarafların karşılıklı hesapların tutmadığından davacı taraf dökümünde davalıya toplam 205.169,14TL.’lık fatura keserek ürün satışı yaptığının görüldüğü, davalının ticari defter ve kayıtlarının yerinde incelemediği, tarafına gönderilen cari hesap dökümlerine göre 2018-2019 yıllarında 57.000,83TL.’lık mal alımının görülerek davacı yanın cari hesap alacağına yazıldığı ve buna göre davalı ile davacı kayıtlarının uyuşmadığından taahhüdün ne kadarının yerine getirildiğinin tespit edilemediği, makinaların son hali ve son durumlarının tespit ve değerlemesinde davacı tarafça bazı rakamların belirtildiği, yapılan sözleşmenin 5. Maddesinde bu iki adet makine için belirlenen ve fatura edilen tutarın 16.000,00TL.’sı «KDV tutarı kadar olduğu, bunların konsinye olarak verildiği ve bunların tespitlerinin bu konularda (makine) konusunda uzman kişinin yerinde görerek makinaların son durumu ile tespit ve değerlendirme yaparak fiyatlarının belirlenmesi yönünde görüş bildirmiştir.
Bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olmadığının anlaşılması karşısında, dosya davacının cezai şart bedelini hak edip etmediği, davalının ürün alım taahhüdünü yerine getirip getirmediği, sözleşmeye göre ürün alım taahhüdünün yıllara göre mi yoksa sözleşme dönemi boyunca mı kararlaştırıldığı, söz konusu makinenin davacıya süresinde iade edilip edilmediği, davacının makinenin iade edilmesine yönelik bir zararın olup olmadığı, diğer davalı …’nin kefi olarak yasal sorumluluğunun doğup doğmadığı, sözleşmenin usulüne uygun şekilde fesh edilip edilmediği hususlarında makine mühendisi, nitelikli hesaplama uzmanı ve mali müşavir bilirkişi heyetindan rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler … , tarafından ibraz edilen bilirkişi raporunda özetle; davacı şirketin dosya muhteviyatına sunduğu cari hesap ekstresinde, Davalı taraf ile cari hesap ilişkisinin 02.03.2012 tarihli 50.0000,00 TL (A) tutarlı alınan hizmet faturası açıklamalı kayıt işlemi ile başladığı, yıllar bazında cari hesap ilişkisinin devam ettiği en son davacı şirketin 20.09.2019 tarihi itibariyle davalı şirketten 16,25 TL alacağı olduğu, taraflar arasında mün’akit sözleşmelere göre asıl sözleşme ve ek sözleşme süresinde toplam alım taahhüdünün KDV hariç 31.000 EURO 4 42.000 EURO – 73.000 EURO olduğu, davalının, 2012-2016 yılları arasında ek sözleşmede taraflarca imza altına alınan KDV Hariç, 31.000 EURO’luk mal alımına ek olarak, 2017-2018-2019 yılarında da KDV Hariç 14.681,84 EURO’luk mal alarak sözleşme süresi içerisinde toplam KDV Hariç 45.681,84 EURO’luk mal alımı yaptığı, davalının tüm sözleşme süresi içerisinde toplam KDV Hariç 73.000 EURO’luk alım taahhüdüne karşılık, KDV Hariç 45.681,84 EURO’luk mal alımı yaparak, taahhüdünün %62,57’lik kısmını gerçekleştirdiği, davalının mal alımına dair sözleşmelerle kararlaştırılan taahhüdünün 37,43’lük kısmını ise gerçekleştiremediği, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacının, sözleşmenin 5.1. maddesinde belirtilen promosyonların (50.000 Euro ve iki adet makine) karşılığı olarak kararlaştırılan 25.000 Euro cezai şart bedelinin, alım taahhüdü gerçekleşmeyen mal miktarının yüzdelik oranı olan %37,43’lük kısmının karşılığı olarak 9.357,50 EURO cezai şart talep edebileceği, promosyonlar içinde yer alan 50.000 TL ve iki adet makinenin karşılığı olarak sözleşmenin 5.1. maddesine göre cezai şart uygulanacağı, sözleşmenin feshi halinde makinelerin iade edileceğine dair ayrıca bir maddeye sözleşmede yer verilmediği, bu nedenle söz konusu makinelerin iadesinin talep edilemeyeceğinin değerlendirildiği, davaya konu iki adet makinenin iadesine karar verilmesi halinde, sözkonusu makinelerden güncel bedeli 4.775 Euro olan … serisinin günümüzde 2. El rayiç bedelinin 2.387,5 Euro x 9.0897 (Merkez Bankası 02.10.2020 verileri) 21.701,66 TL, KDV Dahil 25.607,96 TL olduğu, %60 oranında kullanılmışlık payı düşüldüğünde dava konusu makinenin rapor tarihindeki güncel bedeli 8.935 Euro olan … Tip Bulaşık Makinesinin günümüzde 2. El rayiç bedelinin, 4.467,5 Euro x 9.0897 (Merkez Bankası 02.10.2020 verileri) 40.608,23 TL, KDV dahil 47.917,72 TL olduğu, %60 oranında kullanılmışlık payı düşüldüğünde dava konusu makinenin rapor tarihindeki 2. El rayiç bedeli 47.917,72 TL x (40/100) – 19,167,09 TL olacağı görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Davacı ve davalı tarafın itirazları üzerine bilirkişilerden ek raporlar alınmış, bilirkişiler 28/12/2020 ve 23/08/2021 tarihli ek raporlarında özetle; 24.10.2016 tarihli ek sözleşmenin yeni bir sözleme olmayıp bakiye alım kotasının yeniden düzenlenmesine ilişkin ek protokol olarak düzenlendiği, 01.03.2012 tarihli sözleşmenin diğer maddelerinin aynen geçerli olduğunun taraflarca kabul edildiği, Kefalet sözleşmesinin sözleşmenin akdedildiği 01.03.2012 tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı yasaya uygun şekilde yazılı olarak yapıldığı, kefilin sorumlu olacağı azami miktarın sözleşmede belirtildiği, sözleşmenin müteselsil kefil tarafından imzalandığı, sözleşme ile kefilin sorumlu olacağı azami tutarın 29.500 Euro ve ferileri olarak kabul edildiğinden kefilin sorumlu olacağı tutarın 29.500 Euro ve ferilerini geçemeyeceği, heyetlerince hazırlanan Ek raporda 1. ve 2. Alternatif olarak hesaplanan EURO bazındaki cezai şart, EURO bazındaki makine bedellerinin toplamının kefilin sorumlu olduğu 29.500 Euro’yu geçmediği için kefilin de ek raporda hesaplanan bedellerle sorumlu olacağı görüşü bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalı arasında 01/03/2021 tarihi sözleşmenin bağıtlandığı, buna göre davalı davacıdan … ve … ‘deki işletmelerinde kullanılmak üzere ekli listede sunulan makineleri alıp kullanmayı ve başkasına vermemeyi, yine sözleşme gereği belli miktarda ürün almayı taahhüt etmiştir. Yine diğer davalı … yapılan sözleşmeye 29.500,00 Euro tutarında müşterek ve müteselsilen kefil olmuştur. Sözleşmenin alıcılar tarafından süresinden önce fesih edilmesi durumunda sözleşmede belirlenen cezai şartın ödeneceği de kararlaştırılmıştır. Daha sonra yanlar arasında devam niteliğinde akdedilen sözleşme ve protokol ile sözleşme ilişkisi devam ettirilmiştir. Dosya kapsamındaki bilirkişi heyeti raporu ile de sabit olduğu üzere davalı şirketin sözleşme gereği ürün alım taahhüdünün %62,57 lik kısmını gerçekleştirdiği, buna göre alım taahhüdüne uyulmaması karşısında davacının sözleşmenin feshinde haklı olduğu, kararlaştırılan 25.000,00 Euro cezai şart bedelinin oranlanması sureti ile davacının 9.357,50 Euro cezai şart bedeli alacağı olduğu raporlanmış bilirkişi heyetinin raporu mahkememizce de hüküm kurmaya ve yasa yolu denetimine elverişli kabul edilmiştir. Davacı dava dilekçesinde davalıya verilen makinelerin iade edilmemesi nedeni ile zarar isteminde bulunmuş ise de yargılama sırasında bu makinelerin davalıya iade edildiği beyan edilmiştir. Davalı … kendisinin taraflar arasındaki sonradan akdedilen sözleşmeler nedeni ile bir sorumluluğunun bulunmadığı savunmasında bulunmuş ise de ilk akdedilen sözleşmede müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile sözleşmeyi imzalaması, sonradan düzenlenen ek ptorokol ve sözleşmenin yeni bir sözleme olmayıp önceki alım taahhüdüne uyulmamasından kaynaklanan bakiye kotanın devamı ve yeniden düzenlenmesi niteliğinde olduğundan davalının bu savunmasına itibar edilmemiş ve kefilliğin geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. Buna göre davacının ürün alım kotasına uymayan davalı karşısında sözleşme feshinde haklı olmakla bilirkişi raporunda belirtilen cezai şart alacağına hak kazanmıştır. Davacı bilirkişi raporu doğrultusunda davasını ıslah etmiş ve eksik harcı ikmal etmiştir. Davacının keşide ettiği ihtarname davalıya 24.06.2019 tarihinde tebliğ edilmiş verilen süreninin bitiminde davalının 10/07/2019 tarihinde temerrüde düştüğü belirlenmiştir. Açıklanan nedenlerle davacının davasının kabulü ile 9.357,50 € cezai şart alacağının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınmasına dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının kabulü ile; 9.357,50 € cezai şart alacağının temerrüt tarihi olan 10/07/2019 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4A maddesi gereğince devlet bankalarınca euro cinsinden açılmış 1 yıllık mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Dava konusu edilen makinalar davacıya iade edildiğinden konusu kalmayan talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
3-Alınması gerekli 5.792,52 ₺ harçtan peşin alınan 108,22 TL + 1.340,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.448,22 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 4.344,30 ₺’nin davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafın yatırmış olduğu 1.448,22 ₺ peşin harç ile 44,40 ₺ başvuru harcı davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacının yapmış olduğu posta, bilirkişi ve müzekkere masrafı toplam 4.846,90 ₺’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
7-Davacı yargılamada kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre tespit olunan 11.823,70 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya ödenmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı.14/10/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır