Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/311 Esas
KARAR NO : 2021/898

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 16/09/2019
KARAR TARİHİ : 25/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili kurum ile davalılar arasında özel güvenlik hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, söz konusu firmalarda görev yapan ve işten ayrılan güvenlik görevlisi …’ın müvekkile ve çalıştığı firmaya dava açarak kıdem ihbar tazminatı, fazla çalışma vb. talep ettiğini, dava sonucunda Anadolu … İş Mah.’nin… E.,… K. sayılı kararı ile bir kısım alacakların …” a ödenmesine hükmedildiğini, bu sebeple… vekili tarafından İstanbul … İcra İcra Müdürlüğü’ nde … E. numarasıyla açılan icra dosyasına müvekkil idare tarafından cebri icra yoluyla 28.780,00 TL ödeme yapıldığını, müvekkil kurum ile her bir davalı arasında yapılan ihale sözleşmesine ekli şartnamelerde söz konusu işçi alacak ve haklarından yüklenici sıfatı ile davalı şirketlerin sorumlu olduğunun belirtildiğini, bu nedenle müvekkilin rücu hak ve yetkisi bulunduğunu ve her davalının kendi sözleşme dönemlerine tekabül eden tutar ile sorumlu olduklarını, bu nedenle…Ltd. Şti.nin kendi dönemi olan 16.04.2011-31.12.2011 ve 01.06.2014-02.10.2014 tarihleri arasını kapsayan 8.424,00 TL; … Hzm. A.Ş. nin kendi dönemi olan 01.01.2012-31.12.2013 tarihleri arasını kapsayan 16.848,00 TL; …Ltd. Şti’nin kendi dönemi olan 01.01.2014-31.05.2014 tarihleri arasını kapsayan 3.510,00 TL tutarının rücuen tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle, davalı şirketler ile davacı arasındaki ilişki, …’nin, Kamu ihale Kanunu’nun 62. maddesi gereğince açtığı ihale neticesinde akdedilen sözleşmeye dayandığını, bu sözleşme ile müvekkil şirket… İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ nün işyeri durumundaki alanlarda güvenlik faaliyetlerini yürütmeyi üstlendiğini, davacı, kendi görev alanındaki kamu hizmetini yürütürken yardımcı iş olarak değerlendirdiği güvenlik hizmetini 3. Kişilere gördürmek üzere mevzuata uygun olarak bu ihaleyi belirli dönemlerde ayırmış, dolayısıyla farklı taşeronlarla ile aynı veya farklı dönemlerde benzer ilişki kurulduğunu, taşeronlar tarafından yürütülen, söz konusu faaliyet, bütünüyle davacı tarafından belirlenmiş esaslara uygun olarak yürütüldüğünü, davacı tarafından yapllan işyeri organizasyonu, sözleşme ve onun da içeriğini belirleyen idari-teknik şartnamelerde yer alıyor olup, ihaleyi alanın bunun dışında bir faaliyet modeline göre hareket etmesi hukuken mümkün olmadığını, ilgili kamu tüzel kişisi nihal karar verici durumunda olduğunu, işe alma ve işten çıkarma yetkisi davacı idarede olup müvekkil şirketin böyle bir yetkisi bulunmadığını, işçilerin işe alınmasında, işten çıkarılmasında, ücretlerinin tespitine, yapacakları işin belirlenmesine, yapacakları işle ilgili alınması gereken eğitimlere davacıya bağlı idareciler karar verdiğini, dava dışı … başlangıçtan itibaren tüm emir ve talimatları davacı kurumdan alığını ve dolayısıyla davacı kurumun işçisi olduğunu, kanun koyucu 6552 sayılı Kanun ile İş Kanunu’nun 112. maddesine ek fıkralar getirerek, taşeron aracılığıyla işçi istihdam eden kamu kurum ve kuruluşlarının kıdem tazminatından tek başlarına sorumlu tutulmalarını düzenlendiğini, böylece hem işçiye karşı olan dış ilişkide hem de alt işverene karşi olan ilişkide, Kamu İhale Kanunu vasıtasıyla işçi istihdam eden kamu kurum veya kuruluşunun münhasıran sorumlu tutulması öngörüldüğünü, somut olayda da davacı ile imzalanan hizmet alım sözleşmesinde personele ödenecek kıdem tazminatlarının yükleniciye rücu edileceğine dair açık bir hüküm bulunmadığını, sözleşme bedeline dahil olan tutarların zaten müvekkili şirketlerce karşılandığını, kıdem tazminatı ve diğer tali işçilik alacaklarının müvekkili şirketlerin maliye hesabına ve bedele dahil olmadığını, zaten sözleşme tarihi itibariyle de öngörülebilir olmayan kıdem tazminatının müvekkili şirketten talep edilmesinin izahının olmadığını, müvekkili şirketler yönünden davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı ile müvekkil arasındaki ilişki incelendiğinde bunun hizmet alım işi olmadığı işçi temini ilişkisi olduğu açıkça görülebileceğini, davacı işverenlikten kaynaklanan gücün tamamını sözleşme hükümlerinden aldığı yetkiyle kullandığını, personel seçilmesinden, işin düzenlenmesine, emir ve talimat yetkisinden, denetime kadar işverenlikten kaynaklanan tüm özellikler tamamen davacıya tanındığını, işin fiili işleyişinde de ihale dokümanına uygun olarak tüm yetki ve yönetim de davacıda olduğunu, personelin seçiminde, yürütülmesinde ve iş ilişkisinin sona erdirilmesinde tek söz sahibi olan davacı ile müvekkil şirketin ilişkisi incelendiğinde bu ilişkinin açıkça işçi temini ilişkisi olduğu görüldüğünü, işbu sebeple davacı ile müvekkil arasında bir alt işveren – üst işveren ilişkisi kurulamadığını, dava dışı işçinin sadece ve sadece davacının işçisi olduğunun kabul edilerek değerlendirme yapılması gerektiğini, işbu sebeple dava dışı işçi lehine hükmedilen kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, … hafta tatili, fazla mesai alacaklarından sadece davacı sorumlu olduğunu, davacı kurum ile müvekkil şirket arasında imzalanan sözleşme uyarınca dava dışı işçi de bu kapsamda müvekkil şirket bünyesinde güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, davacı ile imzalanan sözleşme müvekkil şirkete işin devamı süresince personelin SGK primleri, vergileri, ücreti, yol, yemek ücreti v.s. gibi düzenli ve sürekli verilen haklarının teslimiyle ilgili sorumluluk verildiğini, davacının talep ettiği ücretlerden müvekkil şirketin bir sorumluluğu olmadığını, sözleşme hükümleri incelendiğinde davacı tarafından ödenen kalemlerin müvekkile rücu edilebileceğine dair bir düzenleme bulunmadığı da açıkça görüleceğini, davacının talep ettiği alacak kalemleri dava dışı işçinin davacı nezdinde gerçekleştirdiği çalışmalardan doğduğunu, ancak davacı tarafından bu alacak kalemlerine karşılık müvekkil şirkete bir ödeme yapılmadığını, taraflar arasında imzalanan hizmet sözleşmesinde sözleşmeye dahil olan giderler bildirilmiş olup bu alacak kalemleri arasında kıdem ve ihbar tazminatı, … alacağı, yıllık izin alacağını, hafta tatili alacağı belirtilmediğini, işbu alacakların müvekkile yükletilmesi davacının sebepsiz zenginleşmesine sebep olacağını, müvekkilinin sorumlu olduğununu kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacının ödeme yaptığı tarihte müvekkilinin temerrüde düştüğünden söz edilemeyeceğinden bu tarih itibariyle faiz işletilmesinin mümkün olmadığını, davanın öncelikle usulden reddini, neticeten haksız ve dayanaksız davanın esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacının dava dışı işçi için icra müdürlüğü dosyasına ödemek zorunda kaldığı bedelin davalılardan sorumlu oldukları döneme göre rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Taraf delillerinin toplanmasına geçilmiş, taraflar arasında imzalanan sözleşmeler dosyamıza kazandırılmıştır.
Davalı…dava dilekçesi ile zaman aşımı ve husumet itirazlarında bulunmuş ise de davacı tarafça yapılan ödemelerin tarihleri ve dava tarihi dikkate alındığında davalının zamanaşımı; taraflar arasında bağıtlanan sözleşme dikkate alınarak ise husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
İstanbul Anadolu … İş Mahkemesine müzekkere yazılarak … E… K. Sayılı dosyasının bir sureti UYAP sistemi üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
İstanbul … İcra Müdürlüğünün … e. Sayılı dosyası celp edilmiştir. Dosyanın incelenmesinden davacının 23/07/2018 tarihinde 28.780,00 TL; 26/09/20218 tarihinde ise 759,00 TL tutarında ödemede bulunduğu belirlenmiştir.
…SGK’ya müzekkere yazılarak dava konusu sözleşme nedeniyle dava dışı …’ın SGK kayıtları getirilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın halli için bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, hesap uzmanı bilirkişi 21.06.2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle;”… taraflar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olduğunun kabulü halinde, davalıların kendi dönemi ve devir tarihteki son ücret ile sınırlı olmak üzere sorumlu olduğunu, rücu edilebilecek işçilik alacakları, dava giderleri, vekalet ücretleri vs. olmak üzere, … A.Ş.; 8.683,59 TL + 9,108,97 TL= 17.792,56 TL, …Hizm. Ltd. Şti. 2.116,46 TL+ 2.222,85 TL=4.339,31 TL, …Hzm.Ltd. Şti.; 3.237,13 TL +3.399,85 TL= 6.636,98 TL olduğu…” şeklinde görüş bildirmiştir.
Bilirkişi raporuna davalı … vekili tarafından itiraz dilekçesi sunulmuş, diğer davalılar rapora beyanda bulunmamışlardır.
Davacı vekili 28.10.2021 tarihli ıslak dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda davayı ıslah etmiş, eksik harcı ikmal etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalılar arasında güvenlik hizmeti alınması hususunda ayrı ayrı sözleşmeler akdedildiği, dava dışı …’ ın işçilik alacaklarının tahsili için dosyamız davacı ve davalıları hakkında İstanbul Anadolu … İş Mahkemesi nezdinde dava ikame ettiği, mahkemece davanın kısmen kabulü ile belirlenen tutarın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verildiği ve bu denetimin Yargıtay denetiminden geçenek kesinleştiği, bunun üzerine dava dışı Atilla tarafından icra takibine girişildiği ve davacının bu icra dosyasına ödemede bulunduğu ihtilafsızdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının ödediği tutarı diğer davalılardan rücu edip edemeyeceği ve bunun miktarı hususlarındadır. Bunun tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir. Bilirkişi raporunda dava dışı …’ ın davalıların alt işveren olduğu dönemlerde davacı bünyesinde çalıştığı ve davalıların sorumlu olduğu dönemler ayrı ayrı gösterilmiş, dosyadaki SGK kayıtları doğrultusunda hesaplama yapılmıştır. Denetime elverişli ve usul ve yasaya uygun bilirkişi raporu mahkememizce de benimsenmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır…( Yargıtay 23. Hukuk Daresi’ nin 26/01/2021 tarih 2019/2339 Esas, 2021/225 Karar sayılı ilamı)
Davalı… ıslah edilen kısma ilişkin zaman aşımı itirazında bulunmuş ise zaman aşımı süresinin dolmadığı anlaşılmakla bu itiraza değer atfedilmemiştir.
İlgili karar uyarınca davalı …’ in kıdem tazminatından sorumlu olmadığı, aksi halde ise hesaplanan tutarın 1/2 sinden sorumla tutulması gerektiğine ilişkin itirazlarına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle ödeme tarihi olan temerrüt tarihinden itibaren tarafların tacir oluşu dikkate alınarak avans faizi ile birlikte, davalı … ve …Güvenlik yönünden dava ve ıslah dilekçesi dikkate alınarak davanın kabulüne; …Koruma yönünden ise aşkın talepte bulunulduğu dikkate alınarak bilirkişi raporunda belirlenen tutar üzerinden davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının;
A…A.Ş Yönünden KABULÜNE; 17.792,56 ₺’nin ödeme tarihi olan 23.07.2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
B-Davanın …Ltd. Şti. Yönünden KABULÜNE; 4.339,31 ₺’nin ödeme tarihi olan 23.07.2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
C-Davanın…Ltd. Şti. Yönünden KISMEN KABULÜNE; 6.636,98 ₺’nin ödeme tarihi olan 23.07.2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 1.965,20 ₺ harçtan peşin alınan 550,80 ₺’nin mahsubu ile bakiye 1.414,40 ₺ harcın davalılardan (davalı … Hizmetleri Aş’nin 874,80 TL, … Hizmetleri Ltd. Şti. 213,29 TL, …Hizmetleri Ltd. Şti. 326,31 TL’sinden sorumlu olması kaydıyla) alınarak Hazineye ödenmesine,
3-Davacı tarafça peşin olarak yatırılan 550,80 TL peşin harç ile 44,40 TL başvurma harcının toplamı olan 595,20 TL nin davalılardan (davalı …Hizmetleri Aş’nin 368,13 TL, … Hizmetleri Ltd. Şti. 89,75 TL,… Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. 137,31 TL’sinden sorumlu olması kaydıyla) alınarak Hazineye ödenmesine,
4-Davacı tarafından tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti ve sair giderler için sarfedilen toplam 1.216,50 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre 1.216,03 ₺’nin (davalı … Hizmetleri A.Ş’nin 752,11 TL’sinden, davalı … Ltd. Şti.’nin 183,37 TL’sinden, daval…Hizmetleri Ltd.Şti ‘nin 280,53 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) alınarak davacı tarafa verilmesine, bakiye kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Zorunlu Arabuluculuk başvurusu nedeniyle harcanan 1.320,00TL’nın davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 1.319,49 ₺’nin (davalı … Hizmetleri Aş’nin 816,06 TL’sinden, davalı… Hizmetleri Ltd Şti’nin 199,02 TL’sinden, davalı … Hizmetleri Ltd.Şti’nin 304,41 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) alınarak Hazineye irat kaydına, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davalı ….Aş.’den alınarak davacıya verilmesine,
7-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 4.339,31 ₺ vekalet ücretinin davalı …Ltd Şti alınarak davacıya verilmesine,
8-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davalılardan (davalı …Aş’nin 3.154,35 TL’sinden, davalı … Ltd Şti’nin 769,08 TL’sinden, davalı … Hizmetleri Ltd.Şti’nin 1.176,57 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) alınarak davacıya verilmesine,
9-Red edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 1.787,02 ₺ vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Hizmetleri Ltd.Şti’ye verilmesine,
10-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı.
25/11/2021

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır