Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/310 Esas
KARAR NO : 2022/362
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 16/09/2019
KARAR TARİHİ : 12/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, Müvekkili Kurum ile … Ltd. Şti., … A.Ş. ve …i Ltd. Şti. arasında özel güvenlik hizmet alımına ait sözleşme imzalandığı, bahsi geçen firmalarda özel güvenlik personeli olarak görev yapan … …’ın işten ayrıldığında idareye ve çalışmış olduğu şirkete karşı dava açarak kıdem/ihbar tazminatı, fazla mesai vb. ücretleri talep ettiği, açılan dava sonucunda …. İş Mahkemesi’nin 2015/… E. 2017/… K. Sayılı kararıyla bir kısım taleplerin … …’a ödenmesine hükmedildiği, … … adına … İcra Müdürlüğü’nün 2017/… E. numarasıyla açılan icra dosyasına cebri icra yoluyla 25.464 TL ödendiğini dilekçe ekinde sunulan deliller gereğince söz konusu işçilik alacaklarından yüklenici sıfatıyla davalı şirketlerin sorumlu olduğu, müvekkili şirketin rücu hak ve yetkisinin bulunduğu bu nedenle, … Ltd. Şti’nden kendi dönemine karşılık gelen 7.152,00 TL’nin, … A.Ş.’den kendi dönemine karşılık gelen 16.092,00 TL’nin, …i Ltd. Şti’den kendi dönemine karşılık gelen 2.235,00 TL’nin müvekkili kurumun ödeme tarihi olan 07.11.2017 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Koruma ve … Özel Güvenlik vekili cevap dilekçesi ile; Müvekkili şirketin davacı tarafından ödendiği belirtilen kıdem tazminatı alacağına yönelik herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi çerçevesinde davacının işveren durumunda olduğunu ve iddia konusu tazminat alacağından tek başına sorumlu olduğunu, İş Kanunu’nun 112. maddesine 552 sayılı kanunla eklenen ek fıkralar ile kıdem tazminatından sadece asıl işveren durumundaki kamu kurum ve kuruluşlarının sorumlu tutulacaklarının açık hükme bağlandığını, bu düzenlemelerin bir yeni getirmekten ziyade durumu açıklığa kavuşturmak ve uygulama birliği sağlamak amacını taşımakta olduğunu, davacının iddiasının aksine kıdem tazminatı bu tür ihalelerde hiçbir zaman yüklenicinin maliyet hesabına ve dolayısıyla bedele dahil edilmediğini, bu tutarın sözleşme tarihi itibari ile öngörülebilir olmadığını bu bakımdan sözleşme gereğince bu alacakların iş sahibi olan kamu kurum ve kuruluşunun sorumluluğunda olduğunu, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri iç ilişkide kıdem tazminatı ve diğer tali işçi alacaklarından davacının sorumlu olduğuna ilişkin esastan ayrılındığı yönünde yorum yapılmasına elverişli olmadığını, zaten aksi yöndeki bir hükmün TBK m. 20 ve devamı maddeleri gereğince geçersiz bir genel işlem koşulu teşkil edeceğini, bir an için müvekkili şirketin personele ödenecek kıdem tazminatlarından sorumlu olacağı kabul edilse dahi iç ilişkide sorumluluğun büyük kısmının davacı tarafından yüklenmesinin gerektiği ve iç ilişkide teselsül yürümeyeceğinin göz ardı edilemeyeceğini, yer verilen açıklamalar çerçevesinde öncelikle müvekkili şirketler yönünden karar verilmesine er olmadığına karar verilmesini, bir önceki taleplerinin kabul edilmemesi halinde müvekkili şirketler yönünden davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …i A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile; Müvekkili şirket ile davacı arasında sözleşme, işçi temine yönelik olup dava dışı işçinin işverenin davacı olduğunu, davacı ile yapılan sözleşmenin dava konusu alacak kalemleri yönünden müvekkiline bir sorumluluk yüklemediğini, sözleşmedeki alacak kalemlerinin davacı tarafın iddiasının aksine vekile rücu edilebileceğini ilişkin hüküm bulunmadı davacı tarafından talep edilen işçilik alacaklarının dava dışı işçinin davacı nezdinde çalışmasından doğmuş olduğu bu alacakların müvekkil yükletilmesi halinde davacının sebepsiz zenginleşeceğini, öte yandan 552 sayılı İş Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde karar namelerde değişiklik yapılması ile bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına dair kanun 10.09.2014 tarihinde kabul edilerek resmi gazetede yayınlandığını, yasa gereği kıdem tazminatı alacağından işçinin çalıştığı kurumun sorumlu olduğu kabul anlamına gelmemekle birlikte müvekkilin sorumluluğuna hükmedilecekse bile müvekkilinin bu tutarın en fazla yarısından sorumlu olacağına ilişkin hesaplamanın dikkate alınması gerektiği, zira Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında somut olayda rücu edilebileceğine hükmedilmişse davacı ve davalılar arasında sorumluğun ½ oranında olduğunu, davalar bu sorumluluğu kendi dönemleri ile sınırlı olarak paylaşmakta olduklarını, müvekkilinin sorumlu olduğu kabul anlamına gelmemekle birlikte davacının ödeme yaptığı tarihte müvekkilin temerrüde düştüğünden söz edilemeyeceğinden bu tarih itibari ile faiz işletilmesinin mümkün olmadığını, davanın öncelikle usulden reddini, neticeten haksız ve dayanaksız davanın esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …i Limited Şirketi usulüne uygun dava dilekçesi tebliğine rağmen davaya cevap vermemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacının dava dışı işçi için icra müdürlüğü dosyasına ödemek zorunda kaldığı bedelin davalılardan sorumlu oldukları döneme göre rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Taraf delillerinin toplanmasına geçilmiş, taraflar arasında imzalanan sözleşmeler dosyamıza kazandırılmıştır.
Davalı … dava dilekçesi ile zaman aşımı ve husumet itirazlarında bulunmuş ise de davacı tarafça yapılan ödemelerin tarihleri ve dava tarihi dikkate alındığında davalının zamanaşımı; taraflar arasında bağıtlanan sözleşme dikkate alınarak ise husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
…. İş Mahkemesi’nin 2015/… E., 2017/… K., sayılı dosyası celp edilmiş ve dosyamız arasına alınmıştır
…. İcra Müdürlüğünün 2017/… E. Sayılı dosyası celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememizce iş mahkemesi dosyasının bekletici mesele yapılmasına karar verilmiş, kararın kesinleşmesinin ardından dosyanın bilirkişiye verilmesi yönünde ara karar tesis edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın halli bakımından dosya Nitelikli Hesap Uzmanı bilirkişiye tevdii edilmiş olup, bilirkişi 27.07.2021 tarihli raporunda özetle; “….dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler, İş Mahkemesi kararı, Yargıtay bozma kararı, bilirkişi raporları çerçevesinde; 1/2 esasına göre hesaplamanın kabulü halinde, 25.464.00:2:1.766=7,21 TL günlük ücreti olduğunu, bunun 8X7,21 TL’si=57,68 TL’si dava dışı … Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri A.Ş.’ye, 1.095X7,21=7.894,95 TL’si …i A.Ş.’ye, 512X7,21= 3.691,52 TL’si … Ltd. Şti.’ne ve 151X7,21= 1.088,71 TL’si …i Ltd. Şti.’ne ait olduğunu, ücretin tamamından alt işverenlerin sorumluluğunun kabulü halinde, 25.464.00/1320=14,419 TL günlük ücret olduğunu, bunun 8X14,419 TL’si= 115,35 TL’si dava dışı … Özel Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri A.Ş.’ye 1.095X14,419= 15.788,80 TL’si …i A.Ş.’ye, 512X14,419= 7.382,53 TL’si … Ltd. Şti.’ne ve 151X14,419= 2.177,27 TL’si …i Ltd. Şti.’ne ait olacağı…” şeklinde görüş bildirmiştir.
Taraf itirazları ve bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetlemeye elverişli olmadığı anlaşılması üzerine mahkememizce resen seçilen İş Hukuku Uzmanı bilirkişi’ye yeniden rapor sunulması için tevdii edilmiş, 18.01.2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle;…” dosya içeriği incelendiğinde dava dışı işçinin toplam hizmet süresinin 1,741 gün olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafından ödenen 25.464,00TL olduğunu, bir güne isabet eden rücuya esas tutarın (25.464,00TL / 1.741 GÜN ) – 14,6260769672602TL ye isabet ettiğinin belirlendiğini, her davalı yönünden bu esaslara göre rücu olunabilecek tutarların, …i A.Ş. geçen hizmet süresinin toplam 1080 gün olduğu, bu sürenin 1080 x 14,6260769672602TL – 15.796,16TL’ye isabet ettiğini, sayın mahkemenin yarı yarıya sorumlu olduğu kanaatinde olması durumunda 7.898,08TL olduğunun hesaplandığını, … Ltd. Şti. geçen hizmet süresinin toplam 504 gün olduğu, bu sürenin 504 x 14,62607696726021L – 7.371,54TL’ye isabet ettiğini, sayırı mahkemenin yarı yarıya sorumlu olduğu kanaatinde olması durumunda 3,685,77TL olduğunun hesaplandığını, …i Ltd. Şti. geçen hizmet süresinin toplam 149 gün olduğu, bu sürenin 149 x 14,6260769672602TL – 2.179,28TL’ye isabet ettiğini, sayen mahkemenin yarı yarıya sorumlu olduğu kanaatinde olması durumunda 1.089,64TL olduğunun hesaplandığı…” şeklinde görüş bildirmiştir.
Davacı vekili 30.03.2022 tarihli ıslah dilekçesi ile davanın davalı … Ltd. Şti., yönünden alacağa karşılık gelen 7.152,00 ₺ taleplerinin 219,54 ₺ arttırılarak 7.371,54 ₺ ye çıkarmıştır. Ekik harç ikmal edilmiş, ıslah dilekçesi davalılara tebliğ edilmişttir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalılar arasında güvenlik hizmeti alınması hususunda ayrı ayrı sözleşmeler akdedildiği, dava dışı … …’ın işçilik alacaklarının tahsili için dosyamız davacı ve davalıları hakkında …. İş Mahkemesi nezdinde dava ikame ettiği, mahkemece davanın kısmen kabulü ile belirlenen tutarın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verildiği ve bu kararın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi denetiminden geçenek kesinleştiği, bunun üzerine dava dışı … tarafından icra takibine girişildiği ve davacının bu icra dosyasına ödemede bulunduğu ihtilafsızdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının ödediği tutarı diğer davalılardan rücu edip edemeyeceği ve bunun miktarı hususlarındadır. Bunun tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir. Bilirkişi raporunda dava dışı … …’ ın davalıların alt işveren olduğu dönemlerde davacı bünyesinde çalıştığı ve davalıların sorumlu olduğu dönemler ayrı ayrı gösterilmiş, dosyadaki kayıtlar doğrultusunda hesaplama yapılmıştır. Kök rapora taraflarca itiraz edilmesi üzerine alınan 2. Bilirkişi raporu da küçük hesap farkı dışında aynı yönde görüş bildirmiştir. Mahkememizce doğru hesap yapıldığı anlaşılan 2. Bilirkişi raporu denetime elverişli ve usul ve yasaya uygun kabul edilmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır…( Yargıtay 23. Hukuk Daresi’ nin 26/01/2021 tarih 2019/2339 Esas, 2021/225 Karar sayılı ilamı)
Davalı … ıslah edilen kısma ilişkin zaman aşımı itirazında bulunmuş ise zaman aşımı süresinin dolmadığı anlaşılmakla bu itiraza değer atfedilmemiştir.
İlgili karar uyarınca davalı …’ in kıdem tazminatından sorumlu olmadığı, aksi halde ise hesaplanan tutarın 1/2 sinden sorumla tutulması gerektiğine ilişkin itirazlarına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle ödeme tarihi olan temerrüt tarihinden itibaren tarafların tacir oluşu dikkate alınarak avans faizi ile birlikte, davalı … Hiz. Ltd. Şti. yönünden dava ve ıslah dilekçesi dikkate alınarak davanın kabulüne; davalıLAR … Hiz. A.Ş. İle … Hiz. Ltd. Şti. Yönünden ise aşkın talepte bulunulduğu dikkate alınarak bilirkişi raporunda belirlenen tutar üzerinden davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının;
A-…i A.Ş Yönünden KISMEN KABULÜNE; 15.796,16 ₺’nin ödeme tarihi olan 07.11.2017 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Fazlaya ilişkin istemin Reddine,
B-Davanın …i Ltd. Şti. Yönünden KISMEN KABULÜNE; 2.179,28’₺’nin ödeme tarihi olan 07.11.2017 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Fazlaya ilişkin istemin Reddine,
C-Davanın … Ltd. Şti. Yönünden KABULÜNE; Dava ve ıslah ile arttırılan 7.371,54-TL’nin ödeme tarihi olan 07.11.2017 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 1.731,45 ₺ harçtan peşin alınan 434,87 ₺’nin mahsubu ile bakiye 1.296,58 ₺ harcın davalılardan (davalı …i Aş’nin 807,98 TL, …i Ltd. Şti. 111,37 TL, … Ltd. Şti. 377,04 TL’sinden sorumlu olması kaydıyla) alınarak Hazineye ödenmesine,
3-Davacı tarafça peşin olarak yatırılan 434,87 TL peşin harç ile 44,40 TL başvurma harcının toplamı olan 479,27 TL nin davalılardan (davalı …i Aş’nin 298,63 TL, …i Ltd. Şti. 41,16 TL, … Ltd. Şti. 139,37 TL’sinden sorumlu olması kaydıyla) alınarak Hazineye ödenmesine,
4-Davacı tarafından tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti ve sair giderler için sarfedilen toplam 1.216,50 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre 1.200,32 ₺’nin (davalı …i A.Ş’nin 747,19 TL’sinden, davalı …i Ltd. Şti.’nin 103,10 TL’sinden, davalı … Ltd.Şti ‘nin 349,05 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) alınarak davacı tarafa verilmesine, bakiye kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Zorunlu Arabuluculuk başvurusu nedeniyle harcanan 1.320,00TL’nın davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 1.302,44 ₺’nin (davalı …i Aş’nin 811,55 TL’sinden, davalı …i Ltd Şti’nin 111.87 TL’sinden, davalı … Ltd.Şti’nin 378,74 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) alınarak Hazineye irat kaydına, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davalı … Hiz.Aş.’den alınarak davacıya verilmesine,
7-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 2.179,28 ₺ vekalet ücretinin davalı …i Ltd Şti alınarak davacıya verilmesine,
8-Kabul edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 ₺ vekalet ücretinin davalı … Ltd.Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
9-Red edilen dava değeri ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap ve takdir edilen 340,56 ₺ vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Ltd.Şti’ye verilmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı. 17/05/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

“Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”