Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/99 E. 2023/734 K. 07.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/794 Esas
KARAR NO : 2023/775
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/12/2022
KARAR TARİHİ : 22/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkilli … ile Davalı … arasındaki ticari ilişki 05.02.2018 tarihinde … Mahallesi … Sokak, No: … Merkez, Sivas adresinde ve tapuda Merkez ilçesi … Köyü … Ada 1 Parsel üzerinde kayıtlı taşınmaz üzerinde kurulu bulunan akaryakıt istasyonunun 5 (beş) yıl süre ile faaliyet göstermesi amacıyla başladığını, 05.02.2018 Tarihinde taraflar arasındaki ticari ilişkinin çerçevesini oluşturan bir Otogaz Bayilik Protokolü akdedildiğini, 27 Nisan 2022 Tarihli İhtarname ile, davalıya sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırılıkların giderilmesi aksi halde idari yaptırımlar ile karşı karşıya kalınabileceği bildirildiğini, 07 Haziran 2022 Tarihli … Yevmiyeli ihtarname ile sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırı şekilde, akaryakıt istasyonunun 7/24 açık bulundurulmaması, otomasyon veri akışının kesilmesi, borçların ödenmemesi nedenleriyle taraflar arasındaki tüm sözleşmeler haklı nedenle müvekkilimiz tarafından feshedildiğini, 10 Haziran 2022 Tarihli 9570 Yevmiyeli ihtarname ile, sözleşmelerde düzenlenen feshe ilişkin koşullar Davalı’ya hatırlatılmış ve işbu dava konusu cari hesap, ariyet iadesi, erken fesih cezai şart alacakları her türlü fazlaya ilişkin hak saklı tutularak talep edildiğini, ancak Davalı kendisine gönderilen ihtarnameleri usulüne uygun şekilde tebliğ almasına rağmen, bugüne kadar müvekkilimize herhangi bir ödeme yapmadığını, müvekkilimizin gönderdiği tüm ihtarnamelere rağmen davalının, yasal mevzuat, bayilik sözleşmesi ve protokolüne aykırı şekilde, 7/24 kesintisiz şekilde akaryakıt istasyonunu satış ve servise açık bulundurmamış, istasyonun otomasyon veri akışı sık sık kesintiye uğratmış müvekkilimizin haklı sebeple sözleşmeleri feshetmesi kaçınılmaz olduğunu, müvekkilinin, davalı ile otogaz satışına ilişkin olarak, 05.02.2018 tarihinde 5 (beş) yıl süreli sözleşme yapmış ancak sözleşmeleri yukarıda da ifade ettiğimiz üzere 07 Haziran 2022’de haklı sebeple feshedilmek zorunda kalındığını, 05.08.2022 tarihinden sözleşmenin sona ereceği 05.02.2023’e kadar olan dönem için kar kaybı talep ettiklerini, Yapılacak bilirkişi incelemesi sonrasında talep artırımında bulunmak kaydıyla, 5.000-USD erken fesih cezai şart alacağının şimdilik 500-USD’sinin kamu bankalarının dolar ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı ile tahsiline, davalının erken feshe sebep olması nedeniyle mahrum kalınan karın şimdilik 5.000-TL’sinin fesih tarihi 07 Haziran 2022 tarihinden itibaren işleyecek günlük binde 1 (bir) temerrüt faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : bilirkişi raporu, 01/12/2022 düzenleme tarihli dava şartı arabuluculuk son tutanağı, taraflar arasındaki Standart Otogaz Bayilik Sözleşmesi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan gelen, davalı şirketin bayilik lisansının sonlandırılıp sonlandırılmadığı veya bayilik sözleşmesine istinaden hangi işlemlerin yapıldığı, hangi hususların kurumlarına bildirildiğine dair davalı ile ilgili Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığından gönderilen yazı ve eki belgeler, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, taraflarca imzalanmış olan 05.02.2018 tarihli Otogaz Bayilik Sözleşmesi ve Otogaz Bayilik Protokolü’nün davacı tarafından haklı nedenle feshedilip edilmediği, haklı feshedildiği iddiası ile şimdilik hesaplanan kar mahrumiyeti kaleminin 5.000,00-TL’si ile cezai şart kaleminin şimdilik 500,00-USD’ın davalıdan talep edilip edilemeyeceğinden ibaret alacak davasıdır.
Davacı taraf taraflar arasında otogaz bayilik sözleşmesinin imzalandığını , sözleşme ile birlikte davalının akaryakıt istasyonunu 24 saat açık bulundurma ve cezai şart ödemeye ilişkin kabul ve taahhütnameyi kabul ettiğini, ancak davalının sözleşme ve taahhüte aykırı eylemleri nedeniyle davalıya aykırı davranışların düzeltilmesi için ihtarname gönderildiğini ancak davalının söz konusu eylemlere devam ettiğini, bu sebeple haklı nedenle sözleşmeyi feshettiklerini bu nedenle taahhütname uyarınca düzenlenen 5.000,00 USD kâr mahrumiyeti alacağının şimdilik 500,00-USD’nın kamu bankalarının dolar ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı ile tahsiline, yine davalının sözleşmeyi erken feshine sebep olması nedeniyle mahrum kalınan karın şimdilik 5.000,00-TL’sinin fesih tarihi olan 07/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek günlük binde bir temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı taraf usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmamış ve duruşmalara katılmamıştır.
Davalı tarafa çıkarılan tebligatın davalıya usul ve yasaya uygun şekilde tebliğ edilmesine rağmen davalı taraf davaya süresinde cevap vermeyerek HMK 128. maddesi gereğince davacının iddialarının tamamını inkar etmiş sayılmıştır.
Dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olup davacı tarafça dosyaya sunulan 01/12/2022 tarihli arabuluculuk son anlaşmazlık tutanağı ile davacı tarafça zorunlu arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği ve tarafların anlaşamadığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde Mali Müşavir ve Akaryakıt Bilirkişi tarafından düzenlenen 20/06/2023 tarihli bilirkişi heyet raporuna göre; “Dava konusunun, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesi kapsamında davalı tarafın sözleşmeyi haksız nedenle sonlanmasına sebep olduğu iddiası ile sözleşmenin erken feshinden kaynaklı şimdilik 5.000,00 TL kar mahrumiyeti ve erken fesih sebebiyle şimdilik 500,00 USD cezai şart alacağının davalı yandan tahsili talebinden ibaret olduğu, Davacının 2018-2019-2020-2021-2022 yılları ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, Davacının incelenen ticari defterlerine göre; Davacının incelenen kendi ticari defterlerinde, davalı ile olan hesap hareketlerini … Kodlu alıcılar hesabında takip ettiği, ekstre bitim tarihi 20.12.2022 itibariyle davalı yandan 10.551,36 TL cari hesap olarak alacaklı olduğu, bu alacağını da … İcra Md. 2022/… esas sayılı takip dosyasına konu ederek … . Kodlu şüpheli ticari alacaklar hesabına aktardığı, Taraflar arasında 05 Şubat 2018 tarihinde Bayilik Sözleşmesi ve ek olarak 05.02.2018 tarihli Otogaz Bayilik Protokolü akdedildiği, Taraflar arasında 25 Kasım 2016 tarihinde Bayilik Sözleşmesi ve ek olarak 25.11.2016 tarihli Ürün Alım Taahhütnamesi akdedildiği, Taraflar arasında akdedilen Bayilik Sözleşmesinin 16. maddesinde “…Ayrıca Bayinin feshe sebebiyet vermesinden dolayı maruz kaldığı zarar ve satış kaybından dolayı mahrum kaldığı karı da Bayi … Gaz’ın ilk talebi üzerine, derhal ve herhangi bir mahkeme hükmü gerekmeksizin ödemeyi kabul ve taahhüt eder…” kararlaştırılmış olup davacı yan tarafından davalı şirket muhatap alınarak keşide edilen … Noterliği 07 Haziran 2022 Tarihli … Yevmiyeli ihtarname ile sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırı şekilde, akaryakıt istasyonunun 7/24 açık bulundurulmaması, otomasyon veri akışının ” kesilmesi, borçların ödenmemesi nedenleriyle taraflar arasındaki tüm sözleşmeler haklı nedenle davacı tarafından feshedildiği bildirildiği, ihtarnamenin davalı yana 10.06.2022 tarihinde tebliğ edildiği, Davacı … Akaryakıt şirketin kayıtları nezdinde yapılan inceleme neticesinde davaya konu talep edilen kar mahrumiyeti miktarının hesaplama detayı ve tutarlarını gösteren tablo aşağıdaki gibi olup, davacı … Akaryakıt şirketinin davalıdan 34.694,04 TL Kar Mahrumiyeti alacağının bulunduğu hesap edildiği, Taraflar arasında sözleşmeye ek olarak akdedilen Çerçeve Protokol’de, “…gaz’ın Standart Otogaz Bayilik Sözleşmesinden kaynaklanan tüm hakları ve diğer cezai şartları talep hakları saklı kalmak kaydıyla fesih tarihinde 5.000,00 USD miktarında cezai şartı, ifa tarihinde uygulanmakta olan T.C Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir..” kararlaştırılmış olup, davacı yan tarafından davalı şirket muhatap alınarak keşide edilen … Noterliği 07 Haziran 2022 Tarihli … Yevmiyeli ihtarname ile sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırı şekilde, akaryakıt istasyonunun 7/24 açık bulundurulmaması, otomasyon veri akışının kesilmesi, borçların ödenmemesi nedenleriyle taraflar arasındaki tüm sözleşmeler haklı nedenle davacı tarafından feshedildiği bildirildiği, ihtarnamenin davalı yana 10.06.2022 tarihinde tebliğ edildiği görülmüş olup Mahkemece davacının haklı görülmesi halinde akdedilen Çerçeve Protokol’ün ilgili maddesi kapsamında 5.000,00 USD/ dava tarihi itibariyle karşılığı (1 USD – 13,4261) 67.130,50 TL fesihten kaynaklı cezai şart yönünden alacaklı olacağı, Neticeten mali yönden yapılan incelemelerde; Mahkemece davacının davasında haklı görülmesi halinde, akdedilen sözleşme ve ekleri kapsamında davacının davalı yandan, sözleşmenin erken feshinden kaynaklı kar mahrumiyeti yönünden 34.694,04 TL, sözleşmenin erken feshinden kaynaklı cezai şart olarak ise 5.000,00 USD/ dava tarihi itibariyle karşılığı (1 USD – 13,4261) 67.130,50 TL alacaklı olduğu,” şeklinde rapor düzenlenmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, davacı taraf beyanları, takip dosyası, düzenlenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacı ve davalı arasında … Mahallesi 52-9 Sokak, No: 6/3 Merkez, Sivas adresinde ve tapuda Merkez ilçesi … Köyü … Ada 1 Parsel üzerinde kayıtlı taşınmaz üzerinde kurulu bulunan akaryakıt istasyonunun işleticiliği hususunda 5 (beş) yıl süre ile faaliyet göstermesi amacıyla 05.02.2018 Tarihinde taraflar arasındaki ticari ilişkinin çerçevesini oluşturan bir Otogaz Bayilik Protokolü akdedildiği ve taraflar arasında ticari ilişki bulunduğu, bayilik sözleşmesine ek olarak düzenlenen protokol uyarınca bayi, …gazın öngördüğü cins ve miktardaki petrol ürünlerini otomosyon sistemi için tanklarının içinde bulunması gereken miktardan aşağı olmamak üzere istasyonda her zaman satışa hazır bulundurmayı ve 24 saat açık kalmak suretiyle, sürekli hizmet vermeyi taahhüt edildiği, bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere davacının 2018-2019-2020-2021-2022 yılları ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, incelenen kendi ticari defterlerinde ekstre bitim tarihi 20.12.2022 itibariyle davalı yandan 10.551,36 TL cari hesap olarak alacaklı olduğu, taraflar arasında akdedilen Bayilik Sözleşmesinin 16. maddesinde “…Ayrıca Bayinin feshe sebebiyet vermesinden dolayı maruz kaldığı zarar ve satış kaybından dolayı mahrum kaldığı karı da Bayi … ‘ın ilk talebi üzerine, derhal ve herhangi bir mahkeme hükmü gerekmeksizin ödemeyi kabul ve taahhüt eder…” kararlaştırılmış olup davacı yan tarafından davalı şirket muhatap alınarak keşide edilen … 26. Noterliği 07 Haziran 2022 Tarihli … Yevmiyeli ihtarname ile sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırı şekilde, akaryakıt istasyonunun 7/24 açık bulundurulmaması, otomasyon veri akışının ” kesilmesi, borçların ödenmemesi nedenleriyle taraflar arasındaki tüm sözleşmeler haklı nedenle davacı tarafından feshedildiğinin bildirildiği, ihtarnamenin davalı yana 10.06.2022 tarihinde tebliğ edildiği, Davacı … şirketin kayıtları nezdinde yapılan inceleme neticesinde davaya konu talep edilen kar mahrumiyeti miktarının yapılan hesaplama sonucunda 34.694,04 TL alacağının bulunduğu, taraflar arasında sözleşmeye ek olarak akdedilen Çerçeve Protokol’de, “…gaz’ın Standart Otogaz Bayilik Sözleşmesinden kaynaklanan tüm hakları ve diğer cezai şartları talep hakları saklı kalmak kaydıyla fesih tarihinde 5.000,00 USD miktarında cezai şartı, ifa tarihinde uygulanmakta olan T.C Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir..” şeklinde düzenlemenin olup, davacı yan tarafından davalı şirket muhatap alınarak keşide edilen … Noterliği 07 Haziran 2022 Tarihli … Yevmiyeli ihtarname ile sözleşmelere ve yasal mevzuata aykırı şekilde, akaryakıt istasyonunun 7/24 açık bulundurulmaması, otomasyon veri akışının kesilmesi, borçların ödenmemesi nedenleriyle taraflar arasındaki tüm sözleşmeler haklı nedenle davacı tarafından feshedildiği bildirildiği, ihtarnamenin davalı yana 10.06.2022 tarihinde tebliğ edildiği görülmüş olup, Çerçeve Protokol’ün ilgili maddesi kapsamında 5.000,00 USD/ dava tarihi itibariyle karşılığı (1 USD – 13,4261) 67.130,50 TL fesihten kaynaklı cezai şart yönünden alacaklı olduğu, bu haliyle cezai şart ve kâr mahrumiyeti alacağı ödenmesi gerektiği sabit olduğundan düzenlenen uzman bilirkişi raporunun da mahkememizce dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunması nedeniyle davanın kabulü ile taleple bağlı kalınarak 500,00- USD’nin dava tarihinden itibaren işleyecek olan 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının bu yabancı para cinsinden açılacak 1 yıllık mevduat hesabına uygunan mevduat faizi oranında faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5.000,00-TL kar mahrumiyeti alacağının 10/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın taraflar arasındaki otogaz bayilik sözleşmesinden kaynaklı 500,00-USD cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek 3095 Sayılı Yasa’nın 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının $(USD) cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
b) Davacı tarafın taraflar arasındaki otogaz bayilik sözleşmesinden kaynaklı 5.000,00-TL kar mahrumiyeti alacağının 10/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 980,25-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 245,07-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 735,18-TL harcın davalıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (Madde-13) göre hesaplanan 14.350,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan; 80,70-TL Başvuru Harcı, 245,07-TL Peşin/nisbi Harcı, 2.400,00-TL Bilirkişi ücreti, 261,00-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 2.986,77TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 3.120,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
6-Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/11/2023

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı

*Bu evrak 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.