Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/784 Esas
KARAR NO : 2023/537

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 18/12/2022
KARAR TARİHİ : 12/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; Keşidecisi … olan 04.05.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin… sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çek, 16.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin … sıra numaralı 38.800,00-TL bedelli çek, 17.11.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639106 sıra numaralı 11.880,00-TL bedelli çek, 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin … sıra numaralı 9.880,00-TL bedelli çek, 02.03.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin… sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çek, 09.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin …sıra numaralı 18.800,00-TL bedelli çek, 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 26.880,00-TL bedelli çeklerin meşru hamili olan müvekkilinde iken zayi olduğunu, iptali istenen çeklerin müvekkilinin taşınması esnasında kaybolduğunu ve sonrasında yapılan aramalara rağmen zayi olan çeklerin bulunamadığını, müvekkilinin zayi olan çeklerin son hamili olduğunu, zayi olan çeklerin kaybolma ihtimalinin müvekkili tarafından düşünülmediğini ve bu nedenle çeklerin fotokopisinin dava dosyasına eklenemediğini, ilgili çeklerin üçüncü kişilere ödenmemesi yönünde teminatsız olarak tedbir kararı verilerek ilgili bankalara müzekkere yazılmasına, Ticaret Sicil Gazetesi’nde yapılacak ilan akabinde müvekkilinin rızası hilafına elden çıkan çeklerin zayi olması nedeni ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : …’dan gelen 04.05.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639114 sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çek, 16.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639107 sıra numaralı 38.800,00-TL bedelli çek, 17.11.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639106 sıra numaralı 11.880,00-TL bedelli çek, 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639110 sıra numaralı 9.880,00-TL bedelli çeklerin ibraz edilip edilmediğine ilişkin müzekkere cevabı, YapıKredi Bankası’ndan gelen 02.03.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin… sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çek, 09.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin 8616545 sıra numaralı 18.800,00-TL bedelli çek, 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin …sıra numaralı 26.880,00-TL bedelli çeklerin ibraz edilip edilmediğine ilişkin müzekkere cevabı, … Bankası’ndan gelen 09.12.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin…sıra numaralı 18.800,00-TL bedelli çekin ibraz edilip edilmediğine ilişkin müzekkere cevabı, …’dan gelen 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin… sıra numaralı, 26.880,00-TL bedelli çekin ibraz edilip edilmediğine ilişkin müzekkere cevabı, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ilanları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Talep, T.T.K.nun 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 762, 764 madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çeklerin iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK’nın 818/1-s bendi yollamasıyla, TTK Madde 757- (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. (2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.
TTK Madde 759- (1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. (2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
TTK Madde 764- (1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
Muhatap banka … A.Ş. tarafından talep konusu 04.05.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin 639114 sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çek, 16.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin … sıra numaralı 38.800,00-TL bedelli çek, 17.11.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin …sıra numaralı 11.880,00-TL bedelli çek, 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Çiftehavuzlar şubesinin… sıra numaralı 9.880,00-TL bedelli çeklerin bankaya ibraz edildiği ve keşidecisinin de… olduğu bildirilmiştir.
Muhatap Banka … A.Ş. tarafından talep konusu 02.03.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 23.800,00-TL bedelli çekin … tarafından ibraz edildiği, karşılığı olmadığından ödenemediğini, karşılıksız kalan tutarın 23.800,00-TL olduğu, çek garanti bedelinin de 1.200,00-TL olduğu ve 10.03.2015 tarihinde hamile ödendiği bildirilmiştir. Yine talep konusu… adına kayıtlı, 09.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 18.800,00-TL bedelli çekin 09.02.2015 tarihinde bankaya takas aracılığıyla … Bankası tarafından ibraz edildiği, karşılığı olmadığından ödenemediği, karşılıksız kalan tutarın 18.800,00-TL olduğu ve düzeltme hakkı da kullanılmadığı, çek garanti bedeli 1.200,00-TL olarak hamile 10.02.2015 tarihinde ödendiği bildirilmiştir. Yine talep konusu 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 26.880,00-TL bedelli çekin…adına kayıtlı olduğu, 27.10.2014 tarihinde bankaya takas aracılığı ile … tarafından ibraz edildiği, karşılığı olmadığından ödenemediği, karşılıksız kalan tutarın 26.800,00-TL olduğu, düzeltme hakkı kullanılmadığı, çek garanti bedeli 1.200,00-TL olarak hamile 31.03.2015 tarihinde ödendiği bildirilmiştir.
Mutahap banka … Bankası A.Ş. tarafından talep konusu 09.02.2015 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 18.800,00-TL bedelli çekin … tarafından 09.02.2015 tarihinde hamil adına takas aracılığı ile ibraz ettiği ve karşılıksız olarak iade olduğu bildirilmiştir.
Muhatap banka… Bankası A.Ş. tarafından talep konusu 27.10.2014 ibraz tarihli, … A.Ş. Topçular şubesinin … sıra numaralı 26.880,00-TL bedelli çekin …Ltd. Şti. firması tarafından Gaziosmanpaşa/İSTANBUL Şubesine 27.10.2014 tarihinde ibraz edildiği, takas uygulamaları kapsamında karşılıksız işlemine tabi tutulduğu bildirilmiştir.
Talep eden tarafça talep konusu çeklere ilişkin ödeme yasağı konulması yönünde ihtiyati tedbir talep edilmiş mahkememiz tarafından düzenlenen tensip zaptının 9 numaralı ara kararı ile talep konusu çeklerin bedelinin %15’i oranında yatırılacak teminat karşılığında ödemeden men yasağı kurulmasına karar verilmiş ise de talep eden tarafın mahkemece takdir edilen teminatı yatırmaması üzerine ödemeden men yasağına ilişkin ilgili bankalara müzekkere yazılmamıştır.
Hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür taleplerde, talep eden yetkili hamil olduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerekir. Esasen hasımsız olarak açılan bu davada iptal talebinde bulunan şahsın ispat etmesi gereken husus zilyet bulunduğu çekin rızası hilasına elinden çıkmasıdır. Ancak, iptal davasında kesin ispat aranmayıp çekin kaybolduğunun “kuvvetle muhtemel” olduğunu göstermesi yeterlidir.
Yine celse arasında davacı vekili tarafından sunulan Ticari Danışmanlık Sözleşmesi ve beyan dilekçesinin incelenmesinde çekin iptalini talep eden tarafın talebe konu çeklerin keşidecisi olan …’ın Ticari Danışmanı olduğu, sözleşmenin konusunun … ve Bağlantı Elemanları… adlı şahıs firmasının Bursa ilinde yapacağı ticari faaliyetlerinin danışmanlığına ve takibine ilişkin olduğu, yani bu haliyle mahkememize konu davada talep edenin talep konusu çeklerin keşidecisi olan … adına hareket eden şahıs olduğu, talep konusu çekin iptalini talep edenin senet üzerinde hak sahibi olan kişi değil, sözleşme karşılığı çek karnesi verilen kişi olduğu anlaşılmıştır. Oysaki senedin iptalini ancak senet üzerinde TTK’nın 651/2. maddesi uyarınca hak sahibi olan kişinin talep edebileceği düzenlenmiştir.
Bu haliyle talep eden tarafın taşınma esnasında kaybolduğunu iddia ettiği çeklere ilişkin dosyadaki delillere göre talep edenin yetkili hamil olduğuna ilişkin bir bilgi ve belge bulunmadığı, muhatap banka olan … A.Ş ve … Bankasına yazılan müzekkere cevaplarında çeklerin 2015 yılında ibraz edildiğinin bildirildiği, 2015 yılında ibraz edilen çeklerin dava tarihi olan 2022 yılında kaybedilmesi hayatın olağan akışına aykırı olduğundan ayrıca talep eden tarafından TTK 759/2 maddesi kapsamında çeklerin suretinin dosyaya sunulmaması ve çeklerin yetkili hamili olduğuna ilişkin dosya kapsamında herhangi bir delil bulunmaması nedeniyle talep eden tarafça talep konusu çeklerin yetkili hamili olduğu hususunun ve çeklerin kaybolduğuna ilişkin iddiaların somut bir şekilde ispatlanamamasından dolayı ve yine yukarıda bahsedildiği gibi talep eden tarafın talebe konu çeklerin keşidecisinin ticari danışmanı olduğundan keşidecinin de çek iptali davası açamayacağından talebin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 269,85-TL harcın peşin yatırılan 80,70-TL harçtan mahsubu ile 189,15-TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Talep eden tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Talep eden tarafça gider avansının kullanılmayan kısmının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra talep eden tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar usulen okundu, anlatıldı. 12/07/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu evrak 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.