Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/550 Esas
KARAR NO : 2022/537
DAVA : Menfi Tespit ve İstirdat
DAVA TARİHİ : 12/09/2022
KARAR TARİHİ : 15/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Davalı alacaklı … Elektrik tarafından, …. İcra Müdürlüğü 2021/… Esas sayılı dosyası ile diğer davalılar aleyhine Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz yolu ile takip başlatıldığını ve başlatılan takibin kesinleştiğini, dosya borçlularından … müvekkilinin kardeşi olduğunu, kesinleşen icra takibine istinaden alacaklı tarafça İİK m.89 prosedürü uyarınca müvekkiline haciz ihbarnameleri gönderildiğini, söz konusu ihbarnamelerin ilk ikisi usulsüz biçimde muhtara tebliğ edildiğini, alacaklı tarafça, müvekkilinin mal varlığı olduğu öğrenildikten sonra, bilinmeyen bir biçimde müvekkilinin kimlik bilgilerine ulaşıldığını ve bu suretle ilgisiz biçimde müvekkiline İİK m.89 müzekkeresi gönderildiğini, müvekkilinin hukuki bilgisizliğinden yararlanarak ve davalı …’ın kasten hatalı yönlendirmesi ile dosyaya borçlu olarak eklenmesi sağlandığını ve tüm mal varlığının haczedildiğini, müvekkilinin aracının bağlanması, banka hesaplarına bloke konulması ve dosya borcundan çok daha fazla değere sahip mal varlığı haczedilmesine karşın müvekkilinin ikametine fiili haciz uygulanması için … İcra Müdürlüğü’nün 2022/… Talimat sayılı dosyasına haciz talimatı gönderilmesi neticesinde, müvekkili haciz baskısı altında yaşamaya dayanamayarak kredi çekerek ve eşten dosttan borç bularak “istirdat davası açma hakkı saklı kalmak kaydıyla” borcu icra dosyasına ödediğini beyan ederek; …. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı dosyası kapsamında, öncelikle ve ara karar ile senet aslının taraflarına iadesine, akabinde müvekkilinin davalılar … ve ‘e borçlu olmadığının tespiti ile icra baskısı altında ödenen bedelin davalı şirketten istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, üçüncü şahıs … tarafından açılan menfi tespit ve istirdat davasıdır. Davacı, dava dışı takip borçlularının borcu nedeniyle malvarlığı üzerinde ve evinde haciz yapıldığını ve bu nedenle borcu ödemek zorunda kaldıklarını belirterek ödenen tutarın iadesini İİK 72/7 maddesinde yer alan yasal düzenleme uyarınca iadesini istemiştir. Davacı takipte borçlu olmayıp, takip konusu borç yönünden üçüncü şahıs konumundadır.
İİK 72/7’inci bendinde ”Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir” hükmü düzenlenmiştir. İstirdat davasının biri maddi hukuka, diğeri takip hukukuna ilişkin olmak üzere iki koşulu bulunmaktadır. Maddi hukuk bakımından borçlunun gerçekte borçlu olmadığı bir borcu ödemiş olması ve takip hukuku bakımdan ise borcun cebri icra takibi sebebiyle icra takibi sırasında ve cebri icra tehdidi altında ödenmesi gerekir. Ödemenin mutlak suretle takibin kesinleşmesinden sonra bir başka deyişle borçlunun ödeme emrine itiraz etmemesi veya itiraz edip de itirazının icra hakimliğince kesin olarak kaldırılmış olması durumunda yapılmış olması gerekir. İİK 72. madde düzenlemesinin maddi anlamda takip borçlularını kapsadığı, davacının maddi hukuk bakımından takip borçlusu sıfatına sahip olmadığı, davanın 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanununun 72/7 maddesine göre açılmış bir istirdat davası olamayacağı, zira ortada davacı aleyhine başlatılan bir icra takibi olmadığı, davacının İİK 72/7’e göre dava açma hakkı bulunmadığı, İİK 72/7’inci maddesinde tanımlanan istirdat davasının bu nedenle şartlarının oluşmadığı görülmektedir. İİK 72. maddenin takipteki tüm şahıslar yönünden düzenlendiğinin kabul edilmesi halinde, 3. Kişiler için konulmuş olan İİK 89 ve İİK 72. madde düzenlemelerindeki sürelerin bir anlamının kalmayacağı, yasanın şahıs ifadesinden anlaşılması gerekenin takip borçlusu olduğu, şu halde İİK 89. madde kapsamında, süresi içinde menfi tespit davası açma hakkını kullanmayan ve bu sebeple takip borçlusuna herhangi bir borcu olmadığı halde, yasanın emredici kuralları gereğince alacaklıya ödeme yapmak zorunda kalan 3. kişinin, genel hükümlere göre sebepsiz zenginleşme davası açması mümkündür. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesinin 21/10/2021 tarihli 2021/1213 E. 2021/1230 K. Sayılı ilamı)Öte yandan, davalı … Sanayi ve Tic Ltd Şti takip alacaklısı olup, takip hukuku sınırları içerisinde alacağı için başlatmış olduğu icra takibi neticesinde alacağına karşılık yaptığı haciz işlemlerinden dolayı sebepsiz zenginleşmesi söz konusu değildir. Burada sebepsiz zenginleşen dava dışı takip borçlusu olduğundan, davacı tarafından ancak dava dışı gerçek borçluya karşı sebepsiz zenginleşme davası açılabilecek olup, davalı … Sanayi ve Tic Ltd Şti’nin bu davada taraf sıfatı da bulunmadığından davacı tarafça açılan davanın aktif ve pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN aktif ve pasif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre alınması gereken 80,70-TL harcın peşin alınan 4.529,55-TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 4.448,85-TL’nin davacıya iadesine,
3- Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4- Davacı tarafça yatırılan artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının davacıya iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 15/09/2022
Katip …
e-imzalı*
Hakim …
e-imzalı*