Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/445 Esas
KARAR NO : 2022/600
DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 18/07/2022
KARAR TARİHİ : 13/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 18/07/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Davacı …’ın, davalı …’nin pay sahibi olduğunu, davalı Şirket’in 5 Temmuz 2022 tarihli Genel Kurul Toplantı tarihi itibari ile Davalı Şirket Pay defterine göre; Davalı Şirket’in toplam “8.959.490….” adet payından, Müvekkil Davacı “1.443.913.742” adet paya sahip olduğunu, dolayısıyla Davalı Şirket Pay Defterine göre; Müvekkil Davacı’nın sahip olduğu payların toplamı Davalı Şirket’in paylarının %16,11’ine tekabül ettiğini, davalı Şirket ise … ailesine ait “… Grup Şirketleri”nden biri olduğunu, davalı Şirket’in yegane meşgalesi %100 paylarına sahip hakim ortağı olduğu “… Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olduğunu, davalı Şirket, …’nun %100 hakimi olduğunu ve müvekkillerinin ise …’in dolaylı ortağı olduğunu, müvekkil Davacı’yı temsilen dava konusu 5 Temmuz 2022 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı’na katılan Sayın Prof. Dr. … tarafından; TTK’nın 437/2. maddesi ile pay sahiplerine bahşedilen “bilgi alma ve inceleme hakkı” kapsamında ileri sürülen ve Davalı Şirket’e …. Noterliği aracılığıyla 23 Haziran 2022 tarihinde … Yevmiye No ile keşide edilmiş olan ihtarnameye de işaret edilerek, Toplantı Tutanağına Gündemin 2 no.lu maddesi altında maddeler halinde geçirilen ve ayrıca Müvekkil Davacı adına “Bilgi alma ve inceleme talebidir” başlığı ile ayrı bir metin olarak Toplantı Tutanağı’na da ekletilen soru ve taleplere ilişkin bilgi, belge ve kayıtlarının, TTK Madde 437/4 ve 5 fıkraları gereği Davalı Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, Müvekkil Davacı pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının TTK Madde 437/5 hükmünde öngörüldüğü şekilde Müvekkil Davacı’ya genel kurul dışında verilmesini, söz konusu bilgi ve belge ve kayıtların birer örneğinin dizi pusulasına bağlanarak PDF formatında CD olarak Müvekkil Davacı’ya verilmesini ve söz konusu bilgi, belge ve kayıtlara ilişkin incelemenin, icra müdürlüğü eliyle ve Müvekkil Davacı’nın yanında bulunduracağı bir uzman eşliğinde Davalı Şirketin Davalı Şirket merkezinde gerçekleştirilmek suretiyle infaz edilmesini, Müvekkil Davacı’nın Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Davalı Şirket’in %100 paylarına sahip olduğu bağlı şirketi olan … Şirketi’nin faaliyet raporu ve finansalları ile ilgili bilgi talebinin reddi TTK Madde 200 ve TTK Madde 437/2 hükümlerine açıkça aykırı olduğundan, Davalı Şirket’in 2021 yılı Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nda “Davalı Şirketin performansı …’ nun performansına bağlı olduğu” belirtildiğinden, davalı Şirket tarafından, bağlı şirket … Şirketi’nin 2021 Mali yılına ilişkin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçları, Davalı hâkim şirket ile bağlı şirketi … Şirketi’nin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri, yöneticileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri, yaptıkları işlemler ve bunların sonuçları hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine uygun, doyurucu içerik ve niteliğe haiz yazılı bilgi verilmesi ve bağlı ortak … Şirketi hakkında 17 Mayıs 2022 ve 5 Temmuz 2022 tarihli genel kurul toplantı tutanaklarında belirtilen Müvekkil Davacı’nın noter ihtarları ile talep ettiği bilgi ve belgelerin Davacı’ya verilmesi için Davalı Şirkete talimat verilmesine, Bağlı ortak … AŞ’nin 2021 Mali yılına ilişkin Faaliyet Raporu, Bilanço, Kar/Zarar Hesapları, Bağımsız Denetim Raporu ile Bağlılık Raporunun tasdikli suretlerinin Müvekkil Davacı’ya verilmesi için Davalı Şirkete talimat verilmesini, söz konusu taleplere konu bilgi, belge ve kayıtların birer örneğinin dizi pusulasına bağlanarak PDF formatında CD olarak Müvekkil Davacı’ya genel kurul dışında verilmesine, Davalı Şirket’in vereceği yazılı cevap, bilgi ve belgelerin, icra müdürlüğü eliyle ve Müvekkil Davacı’nın yanında bulunduracağı bir uzman eşliğinde Davalı Şirketin finansal kayıtları, ilgili ana ve alt hesapları da dahil olmak üzere ilgili kayıtların Davalı Şirket merkezinde incelenmesi suretiyle infaz edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP: Davalı vekili tarafından mahkememize sunulan 05/09/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacının bilgi alma ve inceleme hakkı, hak düşümüne uğradığını söylediğini, genel kurul toplantısından itibaren 10 günlük süre içinde açılması gereken dava açma süresinin dolduğunu davanın tahkikata geçilmeden reddi gerektiğini, dava dilekçesinde dava dışı üçüncü kişi konumundaki …’dan bahsedildiğini, Huzurdaki dava yanlışlıkla müvekkil Şirket’e yöneltildiğini, konusu itibarıyla dava dışı üçüncü kişi konumundaki …’dan bilgi alma ve … belgelerini inceleme davası olduğunu, davanın usulden reddi gerektiğini, davacı pay sahibinin huzurdaki davayı açmasının hak düşürücü sürenin geçirilmesi suretiyle hak düşümüne uğradığı, davayı yanlış hasım göstererek açtığı ve davayı açmada hukuki yararı bulunmadığını, dava dışı üçüncü kişi olan …’nun 2021 mali yılına ait birtakım bilgilerinin ve faaliyet raporu, bağımsız denetim raporu, şirketler topluluğu bulunmadığından hiç düzenlenmemiş bağlılık raporu ile bilanço ve gelir tablolarının kendisine verilmesi talepli huzurdaki davayı açtığını, Müvekkil Şirket, herhangi bir şirketler topluluğuna dahil olmadığını, … ile müvekkil Şirket bir şirketler topluluğu oluşturmadığını, müvekkil Şirket ile dava dışı … arasında şirketler topluluğu bulunmadığını, davacı tarafından müvekkil Şirket’e karşı açıldığını 2019 ve 2020 mali yılları ile ilgili genel kurul iptal, özel denetim ve bilgi alma ve inceleme davalarında verilen ret kararlarının gerekçelerinde de çok açık şekilde tartışılmış ve şirketler topluluğu bulunmadığı tespit edildiğini, davacı, 2017 mali yılı sonuna kadar müvekkil Şirket’in de dava dışı üçüncü kişi …’nun da yönetim kurulu üyeliklerini kesintisiz olarak yürüttüğünü, ancak TTK’nın yürürlüğe girdiği 2012 yılından itibaren 2018 yılına kadar bir şirketler topluluğu bulunduğu iddiasında bulunmadığını veya yönetim kurulu üyesi olarak bir bağlılık raporu düzenlenmesi gereğine işaret etmediğini, davacının dava dilekçesinde yüksek mahkeme kararı olarak değindiği kararlarda da şirketler topluluğunun en az kaç şirketten oluşacağı tartışması yapılmadığını, anılan kararlar ticaret mahkemelerini ilgilendiren konularda değil, iş mahkemelerini ilgilendiren konular olduğunu, davacının müvekkil Şirket’e yönelik tüm bilgi ve belge talepleri karşılandığını davalının huzurdaki davada müvekkil Şirket’e ait herhangi bir hususta bilgi ve belge teminine dair bir talebi bulunmadığını, davacının ve hatta diğer pay sahiplerinden, herhangi bir bilgi alma ve inceleme davası açmayan … …’ın, 5 Temmuz 2022 GK Toplantısı öncesi ve toplantı esnasında yönelttiği tüm sorular titizlikle cevaplandığını, davacı tarafından müvekkil Şirket’ten istenen bilgiler müvekkil Şirket’e ilişkin olmayıp iştiraki konumunda olan …’ya ilişkin olduğunu, davacıların kanunen karşılanması zorunlu her türlü bilgi talebi karşılandığını, davacılar ile müvekkil Şirket’e ait her türlü bilgi ve belge paylaşıldığını, huzurdaki davada da davacının bunu kabul ettiğini, davacının dava dışı üçüncü kişi konumunda olan, bir şirketler topluluğu üyesi de olmayan …’ya ait bilgilerin ve belgelerin müvekkil Şirket tarafından davacıya verilmesini talep hakkı bulunmadığını, davacının, şirketler topluluğu hükümlerinin uygulanacağından bahisle TTK’nın 200 üncü maddesi uyarınca … hakkında bilgi verilmesi gerektiğini, TTK’nın 437 nci maddesinin ikinci fıkrasında da bilgi verme yükümünün bağlı şirketi de kapsadığını, TTK’nın 200 üncü maddesi uyarınca hakim şirketin pay sahiplerinin bağlı şirketin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçları ve hakim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri, yöneticileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri hakkında doyurucu bilgi verilmesini isteyebileceği iddiaları kanuni dayanaktan yoksun olduğunu, ayrı bir tüzel kişiliğe sahip …’ya ilişkin olarak da ancak müvekkil Şirket kayıtlarına yansıdığı kadarıyla bilgi talebinde bulunabileceğini ve müvekkil Şirketçe de ancak kendi kayıtlarına yansıdığı kadarıyla bilgiler verilebileceğini, şirketler topluluğuna ilişkin yapılan detaylı ve gerek yargı içtihadı gerek ise doktrin görüşlerinin desteklediği açıklamalar ışığında müvekkil Şirket ile … şirketler topluluğu oluşturmadığından TTK’nın 437 inci maddesinin ikinci fıkrasının göndermesiyle TTK’nın 200 üncü maddesi uygulama alanı bulmadığını, Bu nedenle huzurdaki dava yolu ile de dava dışı ayrı bir tüzel kişiliği bulunan … defter ve kayıtları hakkında bilgi alınması ve inceleme yapılmasının mümkün olmadığını, davacıların cevabını bilmedikleri herhangi somut bir soru bulunmadığını, TTK’nın 437 inci maddesinin davacılara tanıdığı bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında olup müvekkil Şirket’e yönelttikleri tüm sorular gerçeğe ve hesap verme ilkelerine uygun olarak cevaplandığını, dava dışı üçüncü kişi … belgelerinin müvekkil Şirket’ten istenmesi mümkün olmadığını, ortada bir şirketler topluluğunun da bulunmaması göz önüne alındığında verilmesi gereken bir bilgi dahi bulunmadığını, davacının, geçmiş mali yıllarda da bilgi alma ve inceleme hakkının kullandırılmadığı iddiaları belirttikleri davaların davacı aleyhine sonuçlanması ile de sabit olduğu, huzurdaki davanın 2021 mali yılına ait olması nedeniyle anlamsız olduğunu, müvekkil Şirket’in 2019 ve 2020 mali yıllarına ilişkin davacının açtığı genel kurul iptal, özel denetim ve bilgi alma ve inceleme davalarında alınan bilirkişi raporları ve mahkemelerce verilen kararlar ile müvekkil Şirket faaliyet raporu ve finansal tablolarının gerçeği yansıttığı ve genel kurul kararlarının iptali koşullarının oluşmadığı tespit edildiğini, ayrıca müvekkil Şirket’in 2017-2018-2019-2020 mali yılına ait kayıtları incelendiğini ve Şirket’ in zarara uğratıldığına dair bir bulguya rastlanmadığını, bu sebeplerden dolayı 5 Temmuz 2022 tarihinden itibaren 10 günlük sürenin bittiği 15 Temmuz 2022 tarihinde açılmayıp daha sonra 18 Temmuz 2022 tarihinde açılmış olması yani süresinde açılmamış olması, hak düşümüne uğramış olması nedeniyle dava şartı yokluğundan reddini, olmazsa husumet yönünden … yerine yanlışlıkla müvekkil Şirket’e açılmış olması nedeniyle dava şartı yokluğundan reddini, olmazsa davacının hukuki yararı bulunmaması nedenleriyle dava şartı yokluğundan reddini, bu talepler kabul olmazsa davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLER: Davalı Şirket ve bağlı şirketi … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine ait ticaret sicili kayıtları, Davalı şirketin 05/07/2022 tarihli genel kurul toplantı tutanağı, muhalefet şerhleri, toplantı tutanakları, …. Noterliği’nin 23/06/2022 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi, … Noterliği’nin 30/06/2022 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/… E. sayılı dosyası, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… E. sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 2019/… E., sayılı dava dosyası, … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… E. sayılı dosyası, İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas ve 2019/… Karar sayılı dava dosyası, Davalı Şirketin ticari defter kayıtları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanı, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacı şirket hissedarı tarafından davalı şirket aleyhine açılan TTK 200. maddesi atfıyla TTK 437. maddesi gereğince davalı şirketin bağlı şirketi hakkında bilgi alma hakkının kullandırılması talebine ilişkindir.
Davacı taraf davalı şirkette azlık pay sahibi olduklarını, davalı şirketin dava dışı … şirketinin %100 hisse ile tek sahibi olduğunu tek faaliyetinin bağlı şirketi işletmek olduğunu, davalı şirket yönetimi tarafından 05/07/2022 tarihli genel kurulda davalı şirketin tek faaliyet konusu olan bağlı şirketi olan … şirketi hakkında bilgi alma hakkının engellendiğini, bilgi alma ve incelemeye yönelik ihtarnamelerin ve genel kurulda bu hususta yaptıkları başvuruların yanıtsız bırakıldığını bu nedenle TTK 437. maddesi gereğince talep ettiği hususlarda uzman vasıtasıyla bilgi alma ve inceleme hakkının kullandırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf ise davanın 10 günlük hak düşürücü sürede açılmadığını, davanın dava dışı … şirketi hakkında açıldığını bu nedenle davalı şirketin husumetinin bulunmadığını, dava dışı şirketin bağlı şirket olmadığını, şirketler topluluğu için hakim şirkete bağlı en az iki şirket olması gerektiğini, bu nedenle davacının kötü niyetli ve haksız davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
… kayıtlarının incelenmesinde; davalı şirketin … nün … sicil numarasına kayıtlı … A.Ş. unvanlı şirket olduğu ve ticaret merkezinin … / İstanbul olduğu, şirketin son tescilini 24/12/2021 tarihinde yaptırdığı anlaşılmıştır.
… kayıtlarının incelenmesinde; dava konusu bağlı şirketin … nün … sicil numarasına kayıtlı … Sanayi ve Ticaret A.Ş. unvanlı şirket olduğu ve ticaret merkezinin Sarıyer/ İstanbul olduğu, şirketin son tescilini 09/06/2022 tarihinde yaptırdığı anlaşılmıştır.
TTK’daki şirketler topluluğuna ilişkin düzenlemelere bakacak olursak;
I – Hâkim ve bağlı şirket
MADDE 195- (1) a) Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketinin, doğrudan veya dolaylı olarak;
1. Oy haklarının çoğunluğuna sahipse veya
2. Şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkını haizse veya
3. Kendi oy hakları yanında, bir sözleşmeye dayanarak, tek başına veya diğer pay sahipleri ya da ortaklarla birlikte, oy haklarının çoğunluğunu oluşturuyorsa,
b) Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa, birinci şirket hâkim, diğeri bağlı şirkettir. Bu şirketlerden en az birinin merkezi Türkiye’de ise, bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Birinci fıkrada öngörülen hâller dışında, bir ticaret şirketinin başka bir ticaret şirketinin paylarının çoğunluğuna veya onu yönetebilecek kararları alabilecek miktarda paylarına sahip bulunması, birinci şirketin hâkimiyetinin varlığına karinedir.
(3) Bir hâkim şirketin, bir veya birkaç bağlı şirket aracılığıyla bir diğer şirkete hâkim olması, dolaylı hâkimiyettir.
(4) Hâkim şirkete doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan şirketler, onunla birlikte şirketler topluluğunu oluşturur. Hâkim şirketler ana, bağlı şirketler yavru şirket konumundadır.
(5) Şirketler topluluğunun hâkiminin, merkezi veya yerleşim yeri yurt içinde veya dışında bulunan, bir teşebbüs olması hâlinde de, 195 ilâ 209 uncu maddeler ile bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümler uygulanır. Hâkim teşebbüs tacir sayılır. Konsolide tablolar hakkındaki hükümler saklıdır.
(6) Şirketler topluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanmasında “yönetim kurulu” terimi limited şirketlerde müdürleri, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile şahıs şirketlerinde yöneticileri, diğer tüzel kişilerde yönetim organını ve gerçek kişilerde gerçek kişinin kendisini ifade eder.
TTK’daki bağlı şirketler hakkında bilgi alma hakkına ilişkin düzenleme olan;
TTK madde 200’de- (1) Hâkim şirketin her pay sahibi genel kurulda, bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçları, hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri, yöneticileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri, yaptıkları işlemler ve bunların sonuçları hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine uygun, doyurucu bilgi verilmesini isteyebilir.
TTK 437. maddedeki pay sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkına ilişkin;
“(1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az onbeş gün önce, şirketin merkez ve şubelerinde, pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir.
(2) Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz.
(3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir.
(4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da yapılabilir.
(5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.
(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.” şeklinde düzenleme getirilmiştir.
Dava konusu ihtilaf ticari şirket bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması davası nedeniyle davalı şirketin bağlı şirketi olan … hakkında hakim şirket hissedarı olan davacının bilgi alma ve inceleme hakkının ihlal edilip edilmediği, TTK 200 ve 437/5 maddeleri gereğince bilgi alma ve inceleme hakkını kullanma şartlarının oluşup oluşmadığı hususundan kaynaklıdır.
Davacı tarafından 05/07/2022 tarihli genel kurulda bilgi alma ve inceleme taleplerinin karşılıksız bırakılması üzerine TTK 437/5 maddesinde belirtilen 10 günlük başvuru süresinin son gününün 15 Temmuz resmi tatiline denk gelmesi nedeniyle ilk iş günü olan 18/07/2022 tarihinde eldeki dava süresinde açılmış olup bu nedenle davalı şirketin hak düşürücü süre itirazı yerinde değildir.
Davalı şirket tarafından husumet itirazında bulunulmuş ise de davalı hakim şirketin bağlı şirketi hakkındaki bilgi alma talebinin muhatabı TTK 200 maddesi atfıyla TTK 437/5 maddesi uyarınca hakim şirket olduğundan dolayı davalının husumet itirazı yerinde değildir.
Eldeki davada davalı şirket ile dava dışı … şirketinin bağlı şirket olup olmadığı hususu tartışmalı olup, davalı şirketin dava dışı … şirketinin tüm hisselerine sahip olması, davalı şirket ile dava dışı … şirketinin yönetim kurulunun aynı kişilerden oluşması, şirketlerin aynı adreste faaliyette bulunması ve davalı şirketin tek faaliyet konusunun dava dışı … şirketini işletmek olması ve ayrıca TTK 195/1,2,3,4 maddelerindeki düzenlemeler ile davalı şirket ile dava dışı … şirketi arasında şirketler topluluğu ilişkisinin bulunduğu, davalı şirketin hakim şirket dava dışı … şirketinin ise bağlı şirket olduğu sabittir. Kaldı ki davalı şirket faaliyet raporlarındaki ve genel kuruldaki ifadelerde de dava dışı … şirketinin bağlı şirket olduğu davalı tarafın kabulünde olduğu açık olup yasada bağlı şirketin açıklamasında en az iki bağlı şirket şartı bulunmadığı gibi yönetmelik gereği en az iki bağlı şirket bulunması şartı yönetmeliğin kanuni düzenlemenin aksine zorlaştırıcı olamayacağından dolayı dava dışı … şirketinin davalı şirketin bağlı şirketi olduğu kanaatine varılmıştır.
Taraflarca dosyaya sunulan genel kurul tutanakları, muhalefet şerhleri, ihtarnameler ve taraflar arasında görülen davalara ilişkin mahkeme kararları, icra dosyası, ticaret sicil kayıtları incelenmiştir.
Davacı tarafça davalı şirketin bağlı şirketi … hakkında bilgi alma ve incelemeye yönelik taleplerinin ihtara rağmen yanıtsız bırakıldığı ve 05/07/2022 tarihli 2021 faaliyet yılına ilişkin genel kurulda da bilgi alma ve inceleme hakkına yönelik taleplerin karşılıksız bırakılmak suretiyle cevaplanmadığı bu şekilde bilgi alma ve inceleme haklarının ihlal edildiğinden bahisle bu haklarının kullandırılması için eldeki dava açılmış olup, yukarıdaki yasal düzenleme kapsamında şirket hissedarlarının şirket hakkında bilgi alma ve inceleme haklarının TTK 437 maddesinde güvence altına alınan, kapsamı ve sınırları belirlenen kısıtlanamaz haklardan biri olduğu açık olup dava konusu bağlı şirket olan … yönünden ise TTK 200 maddesinde hakim şirket hissedarlarına bağlı şirket hakkında bilgi alma hakkı düzenlenmiş olup, bu madde atfıyla TTK 437/5 maddesinin uygulanması mümkün olup, temel madde olan TTK 200 de sadece bilgi alma hakkı düzenlendiğinden ayrıca inceleme hakkına yer verilmediğinden dolayı şirket hissedarlarının davalı hakim şirket yönünden bilgi alma ve inceleme hakkı mevcut iken bağlı şirket yönünden TTK 200 maddesinde düzenleme gereği sadece bilgi alma hakkı mevcut olup inceleme hakkı bulunmamaktadır.
Bu haliyle davalı hakim şirket ortağı davacı tarafından davalı hakim şirket ve dava dışı bağlı şirket hakkında bilgi alma ve inceleme hakkına yönelik hem ihtar hem de 05/07/2022 tarihli genel kurulda başvuruda bulunulmasına rağmen davalı şirket tarafından davacıların başvurularının TTK 437/5 kapsamında yanıtsız bırakıldığı, TTK 200 maddesi gereğince özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine uygun, doyurucu bilgi verilmeyerek bilgi alma hakkının haksız reddedildiği sabit olduğundan, davacının hissedarı olduğu davalı …Ş.’nin 2021 Mali yılına ilişkin 05/07/2022 tarihli olağan genel kurulunun 2. gündem maddesinde ve toplantı tutanağının ekinde davacı tarafın bilgi alma ve inceleme talebinde belirtilen hususlarda TTK 200 ve 437/5 maddesi kapsamında davacı tarafa bilgi verilmek suretiyle bilgi alma hakkının kullandırılmasına ve davalı …Ş.’nin bu husustaki 2021 mali yılına ilişkin ticari defter ve kayıtları ile belgeleri üzerinde davacı azlık pay sahibinin hazır edeceği bir uzmanında hazır bulunacağı gün ve saatte şirket nezdinde (ve merkezinde) en fazla 3 iş günü boyunca inceleme yapılmasına TTK nın 437. maddesinin 5. fıkrası uyarınca izin verilmesine, davacı tarafın bağlı şirketi olan … Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin ticari defter ve kayıtlar ile belgeleri üzerinde inceleme yapılması ve belge verilmesi talebinin TTK 200 maddesi gereğince bağlı şirket yönünden sadece bilgi alma hakkının kullanılması mümkün olup kayıtlar üzerinde inceleme yapılması yasa gereği mümkün olmadığından reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KISMEN KABULÜ ile;
a) Davacının hissedarı olduğu davalı …Ş.’nin 2021 Mali yılına ilişkin 05/07/2022 tarihli olağan genel kurulunun 2. gündem maddesinde ve toplantı tutanağının ekinde davacı tarafın bilgi alma ve inceleme talebinde belirtilen hususlarda TTK 200 ve 437/5 maddesi kapsamında davacı tarafa bilgi verilmek suretiyle bilgi alma hakkının kullandırılmasına ve davalı …Ş.’nin bu husustaki 2021 mali yılına ilişkin ticari defter ve kayıtları ile belgeleri üzerinde davacı azlık pay sahibinin hazır edeceği bir uzmanında hazır bulunacağı gün ve saatte şirket nezdinde (ve merkezinde) en fazla 3 iş günü boyunca inceleme yapılmasına TTK nın 437. maddesinin 5. fıkrası uyarınca izin verilmesine, davacı tarafın bağlı şirketi olan … Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin ticari defter ve kayıtlar ile belgeleri üzerinde inceleme yapılması ve belge verilmesi talebinin TTK 200 maddesi gereğince bağlı şirket yönünden sadece bilgi alma hakkının kullanılması mümkün olup kayıtlar üzerinde inceleme yapılması yasa gereği mümkün olmadığından reddine,
b) Davalı şirket tarafından davacı azlık pay sahibi ve hazır edecekleri uzmana şirket merkezinde çalışacakları yer gösterilmesine,
c) Davacı azlık pay sahibi ve hazır edeceği uzmanca sorulacak soruları cevaplayacak bilgi ve yeteneğe sahip şirket ilgililerinin bu incelemede davalı şirketçe hazır bulundurulmasına,
ç) Mahkememiz kararı doğrultusunda incelemenin yapılıp yapılmadığı hususunun tespiti için masrafları davacılar tarafından karşılanmak kaydıyla bir noter veya yetkili katibinin incelemeye katılmasına izin verilmesine,
d) Mahkememiz kararının davalı şirkete tebliğinden itibaren 1 hafta sonrasında inceleme yapılacak günlerin (incelemeye başlama günü ile noter tebliği arasında en az 3 gün olacak şekilde) davacı tarafından davalı şirkete noter kanalıyla ihtarına,
2- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan peşin harç yeterli olduğundan başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3- Davacılar tarafından yargılama sırasında yapılan 5 adet tebligat/posta gideri olan 59,00-TL’den oluşan yargılama giderinin davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine,
4- Davacı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalı şirketten alınarak davacılara eşit şekilde verilmesine,
5- Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; davacılar vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, TTK 437/5 maddesi gereğince KESİN olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 13/10/2022

Başkan …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Katip …
e-imza*

*Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.