Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/419 E. 2022/465 K. 04.07.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/419 Esas
KARAR NO : 2022/465
DAVA : Ticari Şirket (Şirket Ortaklık Payı Alacağının Tahsiline İlişkin Tapu İptali Ve Tescili İsteminden Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 04/03/2019
KARAR TARİHİ : 04/07/2022

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirket Ortaklık Payı Alacağının Tahsiline İlişkin Tapu İptali ve Tescili İsteminden Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacılar vekili tarafından sunulan 04/03/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacıların murisi … … ile davalılardan … …’in kardeş oldukları, tarafların geçmişte kurulan … … İnşaat ve Ticaret Kollektif Şirketinin ortağı olduklarını, gerçekte şirkete ait olması gereken bir çok taşınmazının şirket tüzel kişiliği adına değil de ortaklar adına tescil edildiğini, bu hususun sunulan protokoller ile sabit olduğunu, dava konusu edilen … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel üzerinde bulunan 1,2,3,4,5,6,7 numaralı bağımsız bölümlerin de şirkete ait olduğunu, fakat düzenlenen protokoller gereğince davalı … … adına tescil edildiğini, şirketin tasfiyeye sürecinde olduğunu, davalı … tarafından bu protokollere konu edilen başkaca taşınmazlarla ilgili olarak ve diğer ortaklar adına olan taşınmazlarla ilgili olarak aynı mahiyette … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı, … Asliye Hukuk Mahkemesinde 2012/… Esas sayılı ve … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/ … Esas sayılı davalarının açıldığını ve davaların kabulle sonuçlandığını ileri sürerek, anılan taşınmazlarının şirket ortaklarının mirasçıları olan davacılar adına hisseleri olan 1/5 oranda tapu kayıtlarının iptal ve tescilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalılar tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların şirkete ait olmadığını, taşınmazın 1972 yılında … … tarafından satın alındığını, diğer kardeşlerinin taşınmaza katkısının bulunmadığını, kardeşlerin aileden kalan paralarıyla hep birlikte veya ayrı ayrı taşınmazlar satın aldıklarını, bir süre kollektif şirket ortaklığı altında ticaret yapıldığını, daha sonra davalı …’nin kardeşlerinden ayrı çalışma hayatına başladığını ve taşınmazın bu tarihteki kazançlarla alındığını, savunarak davanın reddini istemişlerdir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; Dava; davacılar tarafından davalılar aleyhine dava konusu taşınmazın murislerinin ortağı olduğu … … Ticaret Kollektif Şirketi’ne ait olduğu iddiasıyla dava konusu taşınmazın 1/5 hissesinin iptali ile davacılar adına tapuya tescili istemine ilişkindir.
Davacılar vekili müvekkillerinin murisi ile davalılardan … …’in … … Kollektif Şirketi’nin ortakları olduğunu, şirket faaliyetlerinde elde edilen kazançların şirketin tüzel kişiliğinin bulunmaması nedeniyle, ortak olan kardeşler adına taşınmaz alınarak değerlendirildiğini, bu kapsamda taşınmazların bulunduğu yerdeki ortaklar adına taşınmaz alındığını, dava konusu taşınmazın da bu şekilde şirket ortaklarından … … adına alınmasına rağmen müvekkillerin payına düşen kısımların verilmediğini ileri sürerek, tapu iptal ve tescil talep etmişlerdir.
Davalılar ise dava konusu taşınmazın şirket malı olmadığını, davalı …’in kendi kazancıyla aldığını bu nedenle davanın reddini talep etmiştir.
Dava konusu taşınmazın İstanbul ili, … ilçesi, … mah., … ada, 8 parsel’de tapuya kayıtlı taşınmaz olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu davacıların murisi … … ve davalı … …’in de hissedarı olduğu … … İnşaat ve Ticaret Kollektif Şirketi … şirketinin sicil kayıtlarının incelenmesinde; dava konusu şirketin … Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün 163 sicil numarasına kayıtlı Tasfiye Halinde … … İnşaat ve Ticaret Kollektif Şirketi unvanlı şirket olduğu ve ticaret merkezinin … Cad. No: …/ … olduğu, şirketin tescil tarihinin 29/02/1968 olduğu ve şirketin kuruluşu itibariyle ortaklarının …, … …, …, …, … olduğu, şirketin mevcut ortaklarının ise … …, …, …, …, … olduğu anlaşılmıştır.
Eldeki dava … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28/09/2021 tarih, 2019/ … Esas, 2021/ … Karar sayılı görevsizlik kararının istinaf edilmesi üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nin 02/06/2022 tarih, 2022/… Esas, 2022/… Karar sayılı ilamıyla “İddianın ileri sürülüş şekline göre dava TTK’nın 2.kitabının 2.kısmında düzenlenen kollektif şirket hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. Davacılar dava dilekçesinde alınan taşınmazın şirket gelirlerinden elde edilen paralarla alındığını ileri sürerek esasında tasfiyeye ilişkin hükümlere göre şirkete ait olduğu ileri sürülen mal varlığı üzerinde hak iddiasında bulunduğundan davanın TTK’dan kaynaklanan mutlak ticari dava olduğu anlaşıldığından” gerekçesiyle davanın Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi üzerine Mahkememize tevzi olarak yukarıdaki esasa kaydedilmiş ve somut olayda mahkememiz görevli olduğundan yargılamay edvam olunmuştur.
HMK’nın 115/1 maddesi gereğince Mahkemeler dava şartının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır.
HMK 14/2 maddesinde ” Özel hukuk tüzel kişilerinin, ortaklık veya üyelik ilişkileriyle sınırlı olmak kaydıyla, bir ortağına veya üyesine karşı veya bir ortağın yahut üyenin bu sıfatla diğerlerine karşı açacakları davalar için, ilgili tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.” şeklinde yetkiye ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Dava; davacılar tarafından murisleri ile davalılardan … …’in … … İnş. ve Tic. Kollektif Şirketi’nin ortakları olduğunu, şirket faaliyetlerinde elde edilen kazançların şirketin tüzel kişiliğinin bulunmaması nedeniyle, ortak olan kardeşler adına taşınmaz alınarak değerlendirildiğini, bu kapsamda taşınmazların bulunduğu yerdeki ortaklar adına taşınmaz alındığını, dava konusu taşınmazın da bu şekilde şirket ortaklarından … … adına alınmasına rağmen müvekkillerin payına düşen kısımların verilmediğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapusunun iptali ve 1/5 hisse ile davacılar adına tescili istemine ilişkin olup, dava şirket ortağı olan murislerinden kalan miras kapsamında dava konusu şirket ortağının mirasçıları olan davacılar tarafından diğer şirket ortağı olan davalıya yönelik açılmış olup, talep tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olsa da Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının istinafı üzerine yapılan istinaf incelemesi sonrası verilen kararda da bahsedildiği gibi davanın kollektif şirket ortakları arasındaki gerçekte şirket adına kayıtlı olması gereken taşınmazın davalılar adına olmasından dolayı tapu iptal istemine ilişkin davanın TTK’nın 2.kitabının 2.kısmında düzenlenen kollektif şirket hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği, Davacıların dava dilekçesinde alınan taşınmazın şirket gelirlerinden elde edilen paralarla alındığını ileri sürerek esasında tasfiyeye ilişkin hükümlere göre şirkete ait olduğu ileri sürülen mal varlığı üzerinde hak iddiasında bulunduğundan davanın TTK’dan kaynaklanan mutlak ticari dava olduğu sabit olup, bu haliyle eldeki davaya bakmaya HMK 14/2 gereğince şirket merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili olup, HMK 12/1 maddesi uyarınca dava konusu taşınmazın bulunduğu yer yetkili olsa da 6100 sayılı HMK 12/1. maddesinde yer alan yetki kuralının, aynı kanunun 14/2. maddesinde yer alan yetki kuralı gibi özel ve kesin yetki kuralı olduğu ancak HMK 12/1. maddesinde yer alan özel yetki kuralının, HMK 14/2. maddesinde yer alan yetki kuralına nazaran daha genel bir yetki kuralı olduğu ve bu iki yetki kuralının aynı anda uygulanmasının söz konusu olması halinde daha özel yetki kuralı niteliğinde bulunan HMK 14/2. maddesinde yer alan yetki kuralının öncelikle uygulanması gerektiği benzer dava sonucunda verilen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi’nin 11/02/2021 tarih, 2021/36 Esas, 2021/155 Karar sayılı içtihadında da açıkça belirtilmekle, HMK 14/2 maddesindeki kesin yetki hali kamu düzenine ilişkin olduğundan yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önüne alınır.
Bu haliyle dava konusu gerçekte dava konusu şirket adına olması gereken ancak davalı adına kayıtlı bulunan taşınmaza ilişkin tapu iptal ve tescil istemine ilişkin davanın taşınmazın şirket gelirlerinden elde edilen paralarla alındığı ileri sürülerek esasında tasfiyeye ilişkin hükümlere göre şirkete ait olduğu ileri sürelen mal varlığı üzerinde hak iddiasında bulunulan davanın TTK’dan kaynaklı davacı şirket ortağının mirasçıları tarafından davalı diğer şirket ortağına açılan mutlak ticari dava niteliğindeki eldeki davaya bakmaya HMK 14/2 gereğince şirket merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili olup, dava konusu Sözer … Şirketi’nin faliyet merkezinin ve iş yeri adresinin … Cad. No:…/ … olduğu açık olup, HMK 14/2 maddeleri gereğince belirtilen yetkili mahkeme düzenlemesi kesin yetki hali olup, kamu düzenine ilişkin olmakla davaya bakmakla yetkili mahkemenin şirket merkezinin bulunduğu yer mahkemesi olan … Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi olduğu anlaşılmakla, mahkememizin yetkisizliğine ve dosyanın görevli ve yetkili mahkeme olan … Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklanacağı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN, HMK 14/2, 114/1-ç maddeleri gereğince mahkememizin yetkisiz olması nedeniyle dava şartı yokluğundan HMK 115/2 maddesi gereğince USULDEN REDDİ ile, Mahkememizin YETKİSİZLİĞİNE,
2- HMK 20/1 maddesi gereğince, kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde talep halinde dosyanın görevli ve yetkili … ASLİYE HUKUK (ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA) MAHKEMESİNE tevzi edilmek üzere … Adliyesi Hukuk Mahkemeleri Tevzi Bürosuna GÖNDERİLMESİNE, aksi halde davanın açılmamış sayılmasına resen karar verilmesine,
3- Harç, yargılama giderleri, vekalet ücreti ve gider avansı hususunun görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair; tarafların yokluğunda dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 04/07/2022

Başkan …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Katip …
e-imza*