Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/397 Esas
KARAR NO : 2023/273
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/06/2022
KARAR TARİHİ : 06/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 21/06/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında … ili, Merkez ilçesi, … Mahallesi … Caddesi No: … adresinde yer alan akaryakıt istasyonun işletilmesi ve … markası altında akaryakıt dağıtım bayiliğinin yapılması amacıyla 01.01.2019 tarihli İstasyonlu Bayilik sözleşmesi, Otogaz bayilik sözleşmesi ve 11.01.2019 tarihli Yatırım Çerçeve sözleşmesi akdedildiğini, tarafların davalı şirketin davacı şirket bayisi olarak … markası adı altında 5 yıl ticari faaliyette bulunacağı hususunda mutabık kaldıklarını, davalı tarafından akdedilen sözleşmeler haklı bir gerekçe olmaksızın, davacı şirkete herhangi bir şekilde ihtar dahi edilmeden, davalı şirketin istasyonu … Ticaret Limited Şirketi unvanlı şirkete devri nedeni ile davacı şirkete bağlı olarak düzenlenen bayilik lisansı davalı şirketin isteği üzerine 07.05.2021 tarihli kararla ” sonlandırıldığını, bu durum davacı tarafından EPDK Lisans sayfasından öğrenildiğini, taraflar arasında akdedilen Bayilik sözleşmesinin feshin sonuçları ve yatırım çerçeve sözleşmesinin sona ermenin sonuçları başlıklı 10.3 maddesinde sözleşmelerin bayi tarafından süresinden önce feshedilmesi halinde uygulanacak düzenlemeler yer aldığını, bu kapsamda davalı şirketin sözleşmenin 10.3.5 maddesi ile 1.000.000,00 TL tutarında cezai şart bedelini ödemeyi, bayilik sözleşmesinin 24 ve 25 maddesi ile de cezai şart bedeline ek olarak sözleşmelerin süresinden önce sona ermesine neden olunması halinde belirlenen cezai şartı ve ek olarak 3.211.788,20 TL + KDV tutarındaki kar mahrumiyeti bedelinin davacı şirkete ödenmesi gerektiğini, davalı şirket tarafından sözleşmelerin haksız nedenle feshedildiğini, haksız şekilde sözleşmeleri fesheden davalı şirketin davacı şirketin zararını karşılamakla yükümlü olduğunu, açıklanan nedenlerle davacı şirketin 1.000.000,00 TL cezai şart, 3.211.788,20 TL kar mahrumiyeti alacaklarının faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
ISLAH : Davacı vekili tarafından sunulan 08/02/2023 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; Cezai şart için: 5.000 TL’den 995.000 TL artışla ıslah ederek talebimizi 1.000.000 TL olarak, Kar mahrumiyeti için: 5.000 TL’den 3.206.788,20 TL artışla ıslah ederek taleplerini 3.211.788,20 TL olarak ıslah ettiklerini, ıslah taleplerinin kabulüne ve müddeabihin ıslahı yolu ile arttırdığımız kısım ile dava dilekçesinde talep ettiğimiz miktarların birleştirilmesi sonucu; 4.211.788,20 TL alacağının işleyecek faizi ile birlikte davalı şirket’ten alınarak müvekkili şirkete ödenmesini, talep etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa çıkarılan tebligatın davalıya usul ve yasaya uygun şekilde tebliğ edilmesine rağmen davalı taraf davaya cevap vermeyerek ve duruşmalara katılmayarak HMK 128. maddesi gereğince davacının iddialarının tamamını inkar etmiş sayılmıştır.
DELİLLER: Taraflar arasında akdedilmiş İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi, Otogaz Bayilik Sözleşmesi, Ödünç Sözleşmesi, Yatırım Çerçeve Sözleşmesi, … Noterliği’nin 17/02/2022 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi, EPDK kayıtları, Davacıya ait ticari defter ve kayıtlar, Bilirkişi raporu, Arabuluculuk tutanağı, Arabulucu Sarf Kararı ve tüm dosya kapsamı.
Mali Müşavir bilirkişi … ve Kimya Yüksek Mühendisi bilirkişi … tarafından hazırlanan 03/01/2023 tarihli bilirkişi raporuna göre; Dava konusunun, taraflar arasında akdedilen İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi, Otogaz Bayilik Sözleşmesi ve Yatırım Çerçeve Sözleşmeleri kapsamında davalı tarafından haksız fesih yapıldığı iddiası ile hesaplanan kar mahrumiyeti ve cezai şart kalemlerinden şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı yandan tahsili talebinden ibaret olduğu, davacının 2019-2020-2021-2022 yılları ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, davacının incelenen ticari defterlerine göre; davacının incelenen kendi ticari defterlerinde, davacı yanın ekstre bitim tarihi (11.04.2022) itibariyle davalı yandan cari hesap olarak 13.568,72 TL cari hesap bakiye alacaklı olduğu, taraflar arasında … ili, … ilçesi, … Mahallesi … Caddesi No: … adresinde yer alan akaryakıt istasyonun işletilmesi ve … markası altında akaryakıt dağıtım bayiliğinin yapılması amacıyla 01.01.2019 tarihli İstasyonlu Bayilik sözleşmesi, Otogaz bayilik sözleşmesi ve 11.01.2019 tarihli Yatırım Çerçeve sözleşmesi akdedildiği, davacı yan dava dilekçesinde davalı yan tarafından sözleşmelerin haksız nedenle feshedildiği iddiası ile sözleşme hükümleri kapsamında cezai şartın davalıdan tahsilini talep etmiş olup; Yatırım Çerçeve sözleşmesi 10. Sona erme sebepleri ve sonuçları Başlıklı Maddesinde Bayinin sözleşmeyi haklı nedenle feshetmesi hali hariç olmak üzere, bayi tarafından …’ya 1.000.000 TL tutarında cezai şart ödenecektir. Bayi cezai şart miktarını mali müşavir ve avukatı ile değerlendirerek makul kabul etmiş ve diğer giderim yükümlülüklerine ek ve yanı sıra ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği kararlaştırılmış olmakla bu yönde bir hesaplama unsuru içermediğin anlaşıldığından cezai şartın talep edilip edilemeyeceği ile Takdirin Mahkemeye ait olacağı kanaati edinildiği, davacı yan dava dilekçesinde davalı yan tarafından sözleşmelerin haksız nedenle feshedildiği iddiası ile sözleşmenin bitiş süresine kadar kar mahrumiyetini talep etmiş olup; Otogaz bayilik sözleşmesi 24. Feshin Sonuçları Başlıklı Maddesinde işbu sözleşmenin … tarafından, bayinin sözleşmeyi ihlal etmesi sebebiyle ya da bayi tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi halinde bayi, işbu sözleşme feshedilmeseydi sözleşme süresinin dolmasına kadar elde edebileceği kardan mahrumiyet de dahil olmak üzere, …’nun tüm menfi ve müspet zarını derhal ödeyeceği kararlaştırıldığı, bu bağlamda sözleşmenin 5 yıl süreli olarak akdedildiği anlaşılmakla sözleşme süresinin bitiş tarihinin 31.12.2023 olduğu, davacı şirketin kayıtları nezdinde yapılan inceleme neticesinde, davalı şirketin fesihten önce yaptığı 2019 ve 2020 yılları toplamı alım geçmişi göz önünde bulundurularak sözleşme devam etse idi 2023 yılına kadar gerçekleşecek tahmini alımları yıllara sair rapor içeriğinde hesap edildiği, mahkememizce taraflar arasında akdedilen sözleşmelerin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği yönünde karar verilmesi halinde, sözleşme hükümleri kapsamında ödenecek cezai şartın 1.000.000,00 TL olduğu, davacı şirket kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde hesaplanan kar mahrumiyeti tutarının 3.211.788,20 TL olduğunun görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanı, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacı tarafça davalı aleyhine açılan taraflar arasındaki akaryakıt/lpg bayilik sözleşmelerinden kaynaklı cezai şart ve kar mahrumiyeti alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf davalı ile aralarındaki akaryakıt/lpg bayiliği sözleşmeleri gereği davalı tarafın sözleşmeyi haksız feshederek yükümlü olduğu edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle belirlenen cezai şart ve kar mahrumiyeti bedellerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı tarafa çıkarılan tebligatın davalıya usul ve yasaya uygun şekilde tebliğ edilmesine rağmen davalı taraf davaya cevap vermeyerek ve duruşmalara katılmayarak HMK 128. maddesi gereğince davacının iddialarının tamamını inkar etmiş sayılmıştır.
Dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olup davacı tarafça dosyaya sunulan 06/06/2022 tarihli arabuluculuk son anlaşmazlık tutanağı ile davacı tarafça zorunlu arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği ve davalı tarafın görüşmeye katılmaması nedeniyle tarafların anlaşamadığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf, taraflar arasındaki akaryakıt/lpg bayilik sözleşmeleri gereği davalı tarafın sözleşmeyi haksız feshedip etmediği, yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, davacının cezai şart ve kar mahrumiyeti alacağının olup olmadığı, varsa cezai şart ve kar mahrumiyeti alacağı miktarından kaynaklıdır.
Mahkememizce taraflar arasındaki sözleşmeler, ihtarnameler incelenmiş ve davacı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde mali müşavir ve akaryakıt uzmanı tarafından yapılan bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen bilirkişi raporuna göre; Otogaz bayilik sözleşmesi 24. Feshin Sonuçları Başlıklı Maddesinde işbu sözleşmenin … tarafından, bayinin sözleşmeyi ihlal etmesi sebebiyle ya da bayi tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi halinde bayi, işbu sözleşme feshedilmeseydi sözleşme süresinin dolmasına kadar elde edebileceği kardan mahrumiyet de dahil olmak üzere, …’nun tüm menfi ve müspet zarını derhal ödeyeceği kararlaştırıldığı, bu bağlamda sözleşmenin 5 yıl süreli olarak akdedildiği anlaşılmakla sözleşme süresinin bitiş tarihinin 31.12.2023 olduğu, davacı şirketin kayıtları nezdinde yapılan inceleme neticesinde, davalı şirketin fesihten önce yaptığı 2019 ve 2020 yılları toplamı alım geçmişi göz önünde bulundurularak sözleşme devam etse idi 2023 yılına kadar gerçekleşecek tahmini alımları yıllara sair rapor içeriğinde hesap edildiği, mahkememizce taraflar arasında akdedilen sözleşmelerin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği yönünde karar verilmesi halinde, sözleşme hükümleri kapsamında ödenecek cezai şartın 1.000.000,00 TL olduğu, davacı şirket kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde hesaplanan kar mahrumiyeti tutarının 3.211.788,20 TL olduğu tespit edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafça davalı aleyhine taraflar arasındaki akaryakıt/lpg bayilik sözleşmelerinden kaynaklı davalı tarafın istasyonu başka şirkete devrederek sözleşmeyi haksız feshettiği ve yükümlülüklerini yerine getirmediğinden bahisle sözleşmede belirlenen cezai şart ve kar mahrumiyeti alacağı ihtilaf konusu olup, taraflar arasındaki bayilik sözleşmeleri gereği taraflara karşılıklı edim ve yükümlülükler yüklendiği, sözleşmenin haksız ihlalinde ödenmesi gereken cezai şart bedellerinin belirlendiği açık olup, davalı şirket tarafından davacı şirket ile arasındaki akaryakıt bayiliği sözleşmesine konu istasyonu davacıya herhangi bir bildirim yapmaksızın başka bir şirkete devrettiği, sözleşmedeki şart gereği davalının sözleşmeden kaynaklı haklarını davacının izni olmaksızın devredemeyeceği açık olup, davalının istasyonu davacıdan izin almaksızın devretmesi nedeniyle akaryakıt bayiliği lisansı sona erdiğinden sözleşmelerinin davalı tarafça haksız şekilde fesih edildiği sabit olup, davalının akaryakıt ve lpg bayilik sözleşmelerini haksız feshi nedeniyle sözleşmede belirlenen cezai şart bedelini ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeden doğan kar mahrumiyeti alacağını davacıya ödemesi gerektiği sabit olup, düzenlenen dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporu ile de tespit edildiği üzere davalının sözleşmeleri haksız fesihten dolayı davacı tarafın davalı ile arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 1.000.000,00-TL cezai şart alacağının dava tarihi olan 21/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine ve davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle davacının mahrum kaldığı kara ilişkin Davacı tarafın davalı ile arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 3.211.788,20-TL kar mahrumiyeti alacağının dava tarihi olan 21/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın davalı ile arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 1.000.000,00-TL cezai şart alacağının dava tarihi olan 21/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
b) Davacı tarafın davalı ile arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 3.211.788,20-TL kar mahrumiyeti alacağının dava tarihi olan 21/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2- Davacı tarafça dava açılırken yatırılan peşin harcın ve ıslah harcının alınması gereken 287.707,25-TL harçtan mahsubu ile bakiye 213.536,47-TL karar harcının borçlu davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
3- Davalı tarafın zorunlu arabuluculuk görüşmesine katılmaması nedeniyle arabuluculuk faaliyeti sona erdiğinden 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.560,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
4- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 80,70-TL başvurma harcı, 170,78-TL peşin harç, 74.000,00-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 74.251,48-TL harç giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5- Davalı tarafın zorunlu arabuluculuk görüşmesine katılmaması nedeniyle arabuluculuk faaliyeti sona erdiğinden 6325 Sayılı Kanunun 18/A-11 maddesi uyarınca davacı tarafça yargılamanın yürütülmesi nedeniyle yapılan 10 adet tebligat-posta gideri 235,25-TL, bilirkişi ücreti 2.000,00-TL olmak üzere toplam 2.235,25-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6- Davacı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen nisbi 272.235,76-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7- Davacı tarafça yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının davacı tarafa resen iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/04/2023

Başkan …
e-imza *

Üye …
e-imza *

Üye …
e-imza *

Katip …
e-imza *

*Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.