Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/293 Esas
KARAR NO : 2022/563
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/03/2022
KARAR TARİHİ : 23/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 31/03/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin kapatılan …’ne 30/01/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 28/02/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/03/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/04/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/05/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/06/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/07/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/08/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/09/2017 günlü … seri nolu 25.000,00 TL bedelli, 30/10/2017 günlü … seri nolu 20.000,00 TL bedelli çeklerle yapmış olduğu toplam 245.000,00 TL’lik bağıştan rücu ettiğinin tespitine, çeklerin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 295. maddesinin 1. fıkrasının 3. bendi ve yine aynı Yasa’nın 296. maddesinin 1. fıkrasının 2. ve 3. bendi gereğince rücu sebebine dayalı olarak müvekkiline iadesine, … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı ilamsız icra takibinin tedbiren durdurulmasına, akabinde, yapılacak yargılama sonrası, … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı ilamsız icra takibinin faizleri ile birlikte tümden iptaline, müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, davalı alacaklı Kurumun icra takibine konu meblağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminatla yükümlü tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili tarafından sunulan 30/05/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından açılan davanın olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan 675 Sayılı KHK’nın 16.maddesinin 1. Fıkrası gereğince dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılarak tüm malvarlığı Hazineye devredilen …nin merkez ve şube adreslerinde yapılan tespit çalışmalarında ele geçen ve malvarlığının hazineye devri kapsamında takip ve tahsil işlemleri yürütülen çekler nedeniyle … tarafından çeklerin iadesi ve menfi tespit talebiyle Ticaret Mahkemesinde dava açılmasının 675 Sayılı KHK’nın 16.maddesi hükmüne açıkça aykırı olduğunu, 20/07/2016 tarih ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde kararnameler gereğince …nin kapatılarak tüm mal varlığının hazineye devredildiğini, bu kapsamda, kapatılan …nin Hazineye devredilen taşınır, taşınmazları ile hak ve alacaklarının tespit ve değerlendirilmesine ilişkin iş ve işlemler 670 sayılı KHK’ nın 5. Maddesinin 1.Fıkrasında yer alan ve Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkisi ve görevi kapsamında İstanbul Defterdarlığı KHK İşlemleri İl Bürosunca yürütülmüş ve 670 sayılı KHK’ nın 5. Maddesi, 2016/1 Nolu Milli Emlak Genelgesi ve 371 sıra nolu Milli Emlak Tebliği hükümleri Çerçevesinde kapatılankurumun malvarlığı, hakları ile borç kurumun malvarlığı, hakları ile borç ve yükümlükterinin tespiti bakımından 01/11/2017 tarihli ve … İnceleme ve Değerlendirme Raporu tanzim edildiğini, Anılan Raporun ” 4.7. Alacaklara İlişkin İnceleme ve Değertendirrme:” başlıklı bölümünün 4.7.2.1. Tahsile verilmesi Gereken Çek Bilgileri:” başlıklı kısmında : “…’nde 23.07.2016 tarihinde sayım yapan tespit komisyonünca_tespit edilen ve el konularak … Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü Veznesine teslim edilen … Bürosunca tahsile verilmesi gereken 49 adet çekin bilgileri aşağıdaki gibidir. ” yönünde tespit ve değerlendirme yapıldığını ve anılan bölümde … Ünversitesinin tespit çalışmalarında ele geçip malvarlığının hazineye devri kapsamında takip ve tahsil edilmesi gereken çeklerin tablosuna yer verildiğini, söz konusu tabloda davacının borçlu olduğu 10 adet çekin de yer aldığını, davacının çek bedellerini ödemekle yükümlü bulunduğunu, bu nedenle çeklerin keşidecisi …’dan tahsil edilmesi gerektiğinden … İcra Müdürlüğünün 2021/… Esas sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, davacının alacaklı konumunda değil borçlu konumunda olduğunu, davacının borçlu konumunda bulunduğu ve çeklerin şartlı bağışlama nedeniyle verilmiş olduğu iddiası hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, aleyhine başlatılan icra takibi sonrasında iş bu davanın açılmasının yerinde olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, taraflar arasında bağışlamadan rücu hukuksal nedenine dayalı zamanaşımına uğramış çeklerin için bağışlamadan rücu ettiğinin tespiti, bu çeklerin bağışmadan rücu sebebiyle iadesine ilişkindir.
Mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önüne alınır.
Ticaret Mahkemesinin görev alanını düzenleyen 6102 Sayılı TTK’nın 4 ve 5 maddeleri şu şekildedir:
“MADDE 4- (1) Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;
a) Bu Kanunda,
b) Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde,
c) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447,  yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde,
d) Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
e) Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
f) Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde,
öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.
MADDE 5- (1) Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir.”
6100 Sayılı HMK’nın 2.maddesinde ise Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görev alanı düzenlenmiş olup, bu madde;” Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.” hükmünü haizdir.
Dava konusu ihtilaf, davacı tarafından davalıya devredilen …ne bağışlama iradesiyle vermiş olduğunu ileri sürdüğü 2017 tarihinde düzenlenen çeklerin iadesine ilişkin olup, bu haliyle eldeki dava mutlak ticari davalardan olmadığından uyuşmazlığın çözümünde tarafların tacir olup olmamalarına göre, davaya bakma konusunda mahkemenin görev hususunun belirlenmesi gerekmiştir.
Mahkemenin görevli olup olmadığının resen incelenmesinde, davacının çek vererek bağış yaptığını ileri sürdüğü, çeklerin 2017 tarihli olduğu, zamanaşımına uğradığı ve böylece kambiyo senedi vasfını yitirdiği, davalı tarafça da icra takibinin kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile değil genel haciz yolu ile yapıldığı, uyuşmazlıkta temel ilişkinin çeke dayalı bir alacak değil bağışlamadan rücü hukuksal nedenine dayalı olarak davacı dilekçesinin talep kısmında da açıkça yazıldığı şekilde çekler için bağıştan rücunun tespitine ve rücu sebebiyle çeklerin iadesine karar verilmesine ilişkin olduğu, mahkemece araştırılması gerekenin çekle ilgili bir talep olmayıp, bağışlama ilişkisi ile bağıştan rücu şartlarının varlığı ve bu kapsamda verilenin iadesinin mümkün olup olmadığından ibaret olduğu anlaşılmıştır. Uyuşmazlık, TBK 291 vd. maddelerinde yer almakla, tamamen TBK hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Taraflar da tacir değildir. Bu nedenle davaya bakma görevi HMK’ nın 2. maddesine göre genel mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemesinin görevine girmektedir. … Asliye Hukuk Mahkemesince, temel ilişkinin çeke dayalı olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiği, kararın İstinaf yoluna başvurulmadan kesinleştiği görülmekle, davacının talebinin açıkça bağışlamadan rücu sebebine dayandığı,mahkemede beyanı ile de davanın sebebinin bağışlamadan rücu sebebi olduğu görülmekle bu hali ile davanın konusunun Genel Hükümler kapsamında olduğundan yargılama görevinin Asliye Hukuk Mahkemesine ait olduğu anlaşılmakla; Mahkememizin görevsizliğine, İstanbul Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğuna, … Asliye Hukuk Mahkemesi ile Mahkememiz arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan karar kesinleştiğinde görevli mahkemeyi belirlemek üzere dosyanın İstanbul Bölge Adliye mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerektiği kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenle, mahkememizin görevsizliğine ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça açılan DAVANIN, HMK 114/1-c maddesi gereğince mahkememizin görevsiz olması nedeniyle dava şartı yokluğundan HMK 115/2 maddesi gereğince USULDEN REDDİ ile, Mahkememizin GÖREVSİZLİĞİNE,
2- … Asliye Hukuk Mahkemesi ile Mahkememiz arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan karar kesinleştiğinde görevli mahkemeyi belirlemek üzere dosyanın … Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
3-Harç ve masrafların görevli mahkemede nazara alınmasına,
Dair ; Tarafların kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize yada başka yer mahkemesine müracaat ederek … Mahkemesi’ne gönderilmek üzere İstinaf yoluna başvurabileceklerine dair taraf ve vekillerinin yokluğunda verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 27/09/2022

Katip …
e-imza*

Hakim …
e-imza*

Bu belge 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında E-İmza ile imzalanmıştır.