Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/9 Esas
KARAR NO : 2021/942
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/01/2021
KARAR TARİHİ : 28/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı … San. ve Tic. A.Ş. arasında 21.09.2019 tarihinde davalı … A.Ş. Tarafından üretilen veya satışa sunulan … markalı Demonte ürünlerinin … bölgesi sınırları içerisinde müvekkili şirket tarafından montajının yapılarak işi teslim etmek üzere satılmasına, pazarlanmasına ve dağıtılmasına ilişkin olarak bayilik sözleşmesi imzalandığını, Taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin 6.6. maddesi gereğince; davacı şirket tarafından, … Bankası … şubesinin … çek numaralı, keşidecisi … San. Tic. Ltd. Şti. Şirket yetkilisi … olan tarihsiz olarak 25.000,00 Euro bedelli çek, bir yıllık teminat olarak, 21.09.2019 tarihinde davalı şirket ortağı …’a teslim edildiğini, söz konusu çekin, teminat amacıyla verildiği tanzim edilen teslim tutanağı evrakıyla da imza altına alındığını, Teminat olarak verilen dava konusu çekin bankaya sordurulması üzerine, … Bankası çalışanları tarafından müvekkili şirket yetkilisi …’ya ulaşılmış; … , söz konusu çekin davalı şirket ile aralarında bayilik sözleşmesi gereğince teminat olarak verildiğini beyan ettiğini, Davalı şirket yetkilisi … ile irtibata geçtiğini ve teminat çekinin kendilerinde olmadığını, halen şirket ortağı olarak gözüken fakat işten ayrılan … tarafından çalındığını beyan etmesi üzerine ödemeden kaçındığını, Davalı şirket yetkilisi … tarafından, 28.12.2020 tarihinde … Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği dilekçe ile muhafazasında bulunan … Bankası … şubesinin … numaralı teminat çekinin, … tarafından çalındığından bahisle şikayette bulunulduğunu, müvekkil şirket yetkilisi ile davalı şirket yetkilisinin görüşmeleri neticesinde davalı şirket, teminat çekinin … A.Ş.’de 04.01.2021 tarihinde takasa konulduğunu öğrendiğini, teminat olarak verilen çekin arkasında davalı şirketin eski çalışanı ve ortağı …’ın babası davalı …’a ciro edildiği görüldüğünü, Yine tarihsiz olarak teslim edilen teminat çekinin sözleşmeye aykırı olarak; bir yıldan daha uzun bir vadede ödeme tarihi de tahrif edildiğini, davalı …’ın, davacı müvekkili ile veya davalı şirket ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmamakla birlikte; …’ın babası olması ve çekin teminat senedi olduğunu ve şirket yetkilisi …’in, … aleyhine şikayetçi olduğunu bilmeme ihtimalinin ne kadar zayıf olduğu değerlendirildiğinde; çeki elinde bulunduran davalı …’ın da oğlu ile birlikte keşideci borçlu zararına hareket ettiğini beyan ederek; … Bankası … şubesinin … çek numaralı teminat senedinin karşılığında davalı şirkete ve/veya davalı …’a herhangi bir borcunun olmadığının tespitine, dava konusu … Bankası … şubesinin … çek numaralı teminat senedinin davacı ve keşideci müvekkiline iadesine, teminatsız veya mahkemece uygun görülecek bir teminat mukabilinde ve işbu dosya kapsamında yapılacak yargılama neticesi verilecek mahkeme kararının kesinleşmesine kadar … Bankası … şubesinin … çek numaralı teminat senedinin ödenmesini engeller mahiyette ve muhtemel icra takiplerinin durdurulması amacıyla ayrı ayrı icraya konu edilmemesi ve ödemeden men kararı ile ihtiyati tedbire, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmesinin talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı … San. Tic.A.Ş. vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Davacı … San. Tic. Ltd. Şti. İle müvekkili şirket arasında 21.09.2019 tarihinde bayilik sözleşmesi imzalandığını, davacı ile müvekkil şirket arasında imzalanan bayilik sözleşmesi gereği davacı şirket yetkilisi … olan … Bankası … Şubesi … çek numaralı tarihsiz olan 25.000,00 Euro bedelli çek, müvekkilin şirketinde muhafaza edilmekteyken, müvekkili şirketin eski ortağı … tarafından çalındığını, Dava konusu çek, … tarafından çalınmasının akabinde, …’ın babası … tarafından bankaya ibraz edildiğini, Bunun üzerine ilgili banka tarafından davacı şirket yetkilisi ile iletişime geçildiğini, davacı şirket yetkilisi ise müvekkili şirket yetkilisi … ile iletişime geçtiğini, Müvekkili şirket yetkilisi tarafından, bankaya ibraz edilen dava konusu çekin … tarafından çalındığı bilgisi verildiğini, ve banka tarafından ödeme işlemi yapılmadığını, … Bankası … Şubesi’ne ait … çek numaralı 25.000 Euro bedelli çek müvekkili şirket kasasından çalındığını, İlgili çekin çalındığına ilişkin olarak müvekkili tarafından 28.12.2020 tarihinde … Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayette bulunulduğunu, İlgili çek … tarafından diğer davalı …’a teslim edildiğini ve çek … tarafından ciro edildiğini, Diğer davalı … ile ne davacı şirketin ne de müvekkili şirketin herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığını, Müvekkili şirketin diğer davalı …’a herhangi bir borcu olmadığını beyan ederek müvekkili şirket yönünden davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, karar verilmesinin beyan ve talep etmiştir.
CEVAP:Davalı … vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; İhtiyati haciz kararı alınırken … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/ … D. İş dosyasına 36.375,00TL teminat yatırıldığını, Davacı yanın ihtiyati tedbir kararı alırken 25.000 Euro bedelli çek karşılığı teminat olarak 34.108,50TL yatırmasına ettiğini, müvekkilinin haklılığının ispatlanması ve davanın reddi halinde müvekkilinin alacağına geç kavuşmuş olacağını, davacı yanın bu kadar düşük bir teminat ile müvekkil, yana hak kaybı yaşatmasına karşı itiraz ettiklerini, müvekkilinin ne davalı şirket … ile ne de davacı şirket … ile hiçbir ticari ilişkisi bulunmadığını, müvekkilinin oğlu, …, davalı şirket …’in ortağı olduğunu, Davalı şirket …’ın yetkilisi, … isimli şahıs, müvekkilinden şirket adına borç para istemiş ve bu parayı 12. Aya (Aralık 2020) kadar ödeyeceğini, ödeyememesi halinde, teminat olarak, işbu davaya konu çeki cirolayarak müvekkiline vermesi için oğlu …’a verdiğini, Davalı ve borçlu şirket …, 2020 yılının Aralık ayında da müvekkiline borcunu ödemediğinden müvekkilinin davaya konu çeki işleme koymak durumunda kaldığını, Davacı şirket … ve Davalı şirket …’ın çekin çalındığı hususundaki iddiaları asılsız olduğunu, Davalı şirket …’ın yetkilisi …, çekin … tarafından çalındığını iddia ederek ödemeden kaçındığını, çekin müvekkiline, … tarafından, verdiği borç para karşılığında parasını tahsil edebilmesi amacıyla verildiğini, Davalı … ortağı … hırsızlık iddialarıyla suçlanırken ticaret sicil gazetesinde de görüleceği üzere hala davalı şirketin ortağı olduğunu, Hırsızlık ile suçlanan …’ın ifadeye dahi çağırılmadığını, davacı tarafın davalı şirket ile yaptıkları sözleşme şartları gereği; bir yıllık teminat olarak, 21.09.2019 tarihinde 25.000.Euro bedelli çeki davalı şirket … ortağı …’a teslim ettiğini beyan ettiğini, Bu durumda 21.09.2020 tarihinde zaten söz konusu bir yıllık teminat tarihi tamamlanmış olmakta ve davacı yanın davası mesnetsiz kaldığını, davacı yanın iddialarının müvekkili tarafında hiçbir bağlayıcılığı bulunmadığını, davacı şirket …’in davaya konu çeki davalı şirket …’e bayilik sözleşmesi şartları gereği; bir yıllık teminat olarak verildi kabul edilse dahi, TTK hükümlerine göre çek mücerret borç ikrarını içeren kıymetli evrak niteliğinde olup, çekin keşide edilip lehtara verildikten ve lehtar tarafından da üçüncü kişilere ciro edildikten sonra birlikte hareket etme olgusu ispat edilmeden çekin veriliş sebebindeki eksiklikler ileri sürülerek iptal edilmesi mümkün olmadığını, kıymetli evrakta mücerretlik ilkesi ve müvekkilinin iyiniyetli üçüncü kişi durumunda olduğunu, davaya konu çek müvekkilinin davalı şirket …’a verdiği borç para karşılığında parasını tahsil edebilmesi amacıyla verildiğini, müvekkilinin alacağını alamadığını beyan ederek ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına karar verilmesi ile takibin devamına, davanın reddine, kötü niyetli davalının %20’den az olmamak kaydıyla inkâr tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı şirket … ile davalı şirket …’e yükletilmesine karar verilmesinin talep etmiştir.
DELİLLER: … CBS’nın 2020/… sayılı soruşturma dosyası, … Bankası … Şubesine ait … numaralı, keşide yeri İstanbul ve 25.000 Euro bedelli çek sureti, … müzekkere cevabı, … Bankası ve … müzekkere cevabı, davacı ile davalı … A.Ş ile yapılan bayilik sözleşmesi, dekont suretleri, davacı ve davalı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava davacı tarafça davalılar aleyhine açılan kambiyo senedinden kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı … ve Tic A.Ş arasında imzalanan 21/09/2019 tarihli bayilik sözleşmesinin 6.6 şartı gereğince … şubesinin … çek numaralı 25.000 euro bedelli çekin tarihsiz olarak 21/09/2019 tarihinde davalı … Tic A.Ş ortağı …’a teslim edildiğini ve teslim tutanağı ile imza altına alındığını, davalı … Tic A.Ş yetkilisi … tarafından söz konusu çekin … tarafından çalındığından bahisle şikayette bulunulduğunu, söz konusu çekin takasa ibrazı üzerine …’ın babası …’a ciro edildiğini, çekin vade kısmının tahrif edildiğini ve davalı …’ın oğlu ile birlikte borçlu zararına hareket ettiğini kötüniyetli olduğunu belirterek çekten kaynaklı olarak borçlu olmadığının tespiti, teminat çekinin iptali ve iadesi ile icraya konu edilmemesi ve ödemeden men kararı ile ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; çekin çalındığı hususundaki iddiaların asılsız olduğunu, çekin … A.Ş yetkilisi … tarafından müvekkilinin verdiği borç para karşılığında davaya konu çeki cirolayarak müvekkiline vermesi için oğlu …’a verdiğini, çekin teminat çeki olduğunun ispatlanamadığını belirterek ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Tic A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu çekin davacı tarafından bayilik sözleşmesi kapsamında tarihsiz olarak verildiğini, çek muhafaza edilmekteyken çekin şirketin eski ortağı … tarafından çalındığını, müvekkilinin … ile ticari ilişkisinin ve borcunun bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 08/01/2021 tarihli ara kararı ile ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile dava konusu … Bankası … şubesi 25/12/2020 tarihli 25.000 Euro bedelli çek yönünden %15 teminat karşılığında çekin bankaya ibrazı halinde ödenmemesi ve icra takibine konu edilmesi halinde icra takibinin tedbiren durdurulmasına dair ihtiyati tedbir kararı verildiği, davalı … tarafından ihtiyati tedbir kararın itiraz edildiği, duruşma açılarak itirazın değerlendirildiği ve 16/02/2021 tarihinde ihtiyati tedbire itirazın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu çek incelendiğinde ise dava konusu … Bankası … şubesinin … çek numaralı, 25.000,00 Euro bedelli çekin keşidecisinin … San. Tic Ltd Şti, lehdarının ve 1. Cirantanın … A.Ş ve 2. Cirantanın ve çeki ibraz eden hamilin davalı … olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davacının keşidecisi olduğu … Bankası … şubesi … numaralı 25.000Euro bedelli çek yönünden borçlu olup olmadığı, davalı … iyi niyetli yetkili hamil olup olmadığı, dava konusu çekin iptali ve iadesi koşullarının olup oluşmadığı hususlarında toplandığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce davacı ve davalıların ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde Mali Müşavir Bilirkişi tarafından 01/11/2021 tarihinde düzenlenen bilirkişi raporuna göre; Davacının ticari defter kayıtlarına göre; ” davacı şirketin, davalı şirket ile arasında ticari ilişki olduğu söz konusu ticari ilişki kapsamında davacının 50.846,53TL davalıdan kayden alacaklı göründüğü, dava konusu … Bankası … şubesinin … çek numaralı, 25.000,00 Euro bedelli çekin davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, taraflar arasında söz konusu çekin ödeme amacıyla verilmesini gerektirebilecek miktarda borç / alacak olmadığı, dava konusu … Bankası … şubesinin … çek numaralı, 25.000,00 Euro bedelli çekin davacının 2021 yılı ticari defterlerine 01.04.2021 tarihinde 900 kodlu nazım hesaplara teminat çeki olarak kayıtlanmış olduğu, Davalı … San ve Tic A.Ş’nin ticari defter kayıtları ile davacının ticari defter kayıtlarının birbiri ile uyumlu olduğu, diğer davalı …’ın cevap dilekçesi ekinde sunduğu ödeme dekontlarına dair davalının ticari defterlerinde kayıt olmadığı, diğer davalı … ’ın oğlu şirket ortağı … ’ın 331.02 -Ortaklara Borçlar hesabına kayıtlı davalı şirkete 45.285,00TL borçlu göründüğü, Dava dilekçesi ekinde sunulu çek fotokopisi ve altında yazılı “21.09.2019 tarihinde bayilik sözleşmesi şartları gereğince teminat olarak elden alınmıştır” ibaresi, davacı şirket ile davalı şirket arasındaki bayilik sözleşmesinin 6.6 maddesindeki “Bayi, …’a iş bu sözleşmenin teminatı olmak üzere 1 yıl vadeli 25.000 euro veya karşılığı teminat çeki verecektir” hükmü, davalı şirket vekilinin cevap dilekçesindeki ikrar mahiyetindeki çekin teminat çeki olarak alındığına ilişkin beyanı birlikte değerlendirildiğinde dava konusu … Bankası … şubesinin … çek numaralı 25.000,00 Euro bedelli çekin davalı şirkete teminat olarak verildiği, bu itibarla, taraf ticari defterlerinde davacının davalı şirkete borçlu olmadığı da nazara alınarak davacının dava konusu çekten dolayı davalı şirkete borçlu olmadığı kanaatine ulaşıldığı, dava konusu çekin davalı şirkete teminat çeki olarak verildiği hususu tartışmasız olmakla birlikte çekin üzerinde teminat çeki olduğuna dair bir ifade ya da ibare olmadığından kambiyo senedinin mücerretliği ilkesi nazara alınarak davalı …’ın iyi niyetli hamil olup olmadığı hususu tamamen ve münhasıran Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, ancak davalı … vekilinin söz konusu çekin Davalı …’ın davalı şirket verdiği borç para nedeniyle borcun ifası / teminatı olarak verildiği mealindeki beyanları çerçevesinde bir kısım banka dekontları dosyaya sunulmuş ise de söz konusu dekontların incelemesi sonucu davalı …’ın davalı şirkete borç verdiği sonucuna değil davalı …’ın şirket ortağı (oğlu) … ’a borç verdiği sonucuna ulaşıldığı” şeklinde rapor düzenlendiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ile davalı … Tic A.Ş arasında düzenlenen ve dosyaya sunulan bayilik sözleşmesinin 6.6 maddesi gereğince “Bayi, …’a iş bu sözleşmenin teminatı olmak üzere 1 yıl vadeli 25.000 euro veya karşılığı teminat çeki verecektir” hükmü bulunduğu, dava dilekçesi ekinde sunulu dava konusu çek fotokopisinin altında “21.09.2019 tarihinde bayilik sözleşmesi şartları gereğince teminat olarak elden alınmıştır” ibaresi ve …’ın isim ve imzasının bulunduğu, …’ın sözleşmenin düzenlendiği ve 21/09/2019 tarihinde davalı … San ve Tic A.Ş’nin ortağı olduğu ve söz konusu çekin davacı ticari defter ve kayıtlarında teminat çeki olarak yer aldığı, davacı ve davalı … San ve Tic A.Ş’nin ticari defter ve kayıtlarında alacak-borç ilişkisinin bulunmadığı, davalı … ve Tic A.Ş’nin cevap dilekçesindeki çekin teminat çeki olarak alındığına ilişkin beyanı da dikkate alındığında dava konusu çekin teminat çeki olduğu konusunda tereddüt bulunmadığı Mahkememizce kabul edilmiş olup, dava konusu çekin 1. cirantasının … San ve Tic A.Ş, 2. Cirantanın ve çeki ibraz eden hamilin davalı … olduğu, hamil …’ın … San ve Tic A.Ş ortağı …’ın babası olduğu anlaşılmakla çek hamilinin iyiniyet iddiasında bulunamayacağı bu nedenle keşidecinin lehdara karşı ileri sürebileceği kişisel defileri hamile karşı da ileri sürebileceği kabul edilerek, davalı hamil … tarafından çekin davalı … Tic A.Ş’ye borç para vermesi karşılığında teslim edildiği iddiasında bulunmuşsa da sunulan dekontlarda davalı …’ın …’a borç para verdiği, doğrudan şirket hesabına göndermemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, … tarafından şirkete gönderilen havaleye ilişkin dekontta açıklama kısmının boş olduğu, davacı ve davalı … San ve Tic A.Ş’nin ticari defterlerinde davalı … ile alacak-borç durumunun bulunmadığı, sunulan dekontlarla davalı … San ve Tic A.Ş’ye borç para verildiğinin ispat edilemediği anlaşılmakla düzenlenen bilirkişi raporu dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olmakla hükme esas alınmış ve dava konusu çekin teminat çeki olarak verildiği ve davalı …’ın teminat çeki olduğunu bilerek çeki iktisap ettiği davacının davalılara çekten kaynaklı olarak borcunun bulunmadığı anlaşılmakla davanın kabulü ile davacının … Şubesine ait … numaralı, keşide yeri İstanbul ve 25.000 Euro bedelli çekten dolayı İİK 72. Maddesi uyarınca davalılara borçlu olmadığının tespitine çekin davalı …’dan alınarak davacıya iadesine, davacının kötüniyet tazminatı talebinin dava dilekçesinde ileri sürülmediği ve sonradan ileri sürülmesi mümkün olmadığından söz konusu talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair oluşan vicdani kanıya göre aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ ile
1-) Davacının … Bankası … Şubesine ait … numaralı, keşide yeri İstanbul ve 25.000 Euro bedelli çekten dolayı İİK 72. Maddesi uyarınca davalılara BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, çekin davalı …’dan alınarak davacıya iadesine,
2-)Davacının kötüniyet tazminatı talebinin dava dilekçesinde ileri sürülmediği ve sonradan ileri sürülmesi mümkün olmadığından söz konusu talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
3-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 15.533,01-TL nisbi karar harcından peşin yatırılan 3.842,44-TL peşin harç+40,81-TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 3.883,25-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 11.649,76-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-)Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 24.367,30-TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı tarafça yatırılan 59,30-TL başvuru, 40,81-TL tamamlama ve 3.842,44-TL peşin olmak üzere toplam 3.942,55-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-)Davacı tarafından yatırılan 900,00-TL Bilirkişi ücreti ve 115,20-TL posta giderinden ibaret toplam 1.015,20-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-)Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı ve davalılar vekillerinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 28/12/2021

Katip …
e-imzalı*

Hakim …
e-imzalı*