Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/704 Esas
KARAR NO : 2022/67
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
DAVA TARİHİ : 06/12/2021
KARAR TARİHİ : 28/01/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)), Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, … Kooperatifi’nin 23/11/1995 tarihi itibarıyla tapu kayıtlarında “İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, …Pafta, … ada … parsel, … Ada, 1 parsel, … Ada… parsel,… ada… parsel, … ada, … parsel, …ada … parsel …ada … parsel sayılı” olan taşınmazlar üzerine inşa etmek istediği inşaat işini müteahhit olarak müvekkile tevdi etmiş ve teminat olmak üzere de …T. A. Ş.’nin (… Bank devralmıştır) … hesap numaralı 3.000,00 TL teminat miktarlı, muhatap …Yapı Kooperatifi adına düzenlenmiş 22/05/1995 tarihli teminat mektubunu almış ve dava dışı kooperatife ibraz ettiğini, yine müvekkilinin bu defa …Bankası A.Ş.’nin (… ve…’a devrolmuştur) yaptırmak istediği ancak tarafımızca tespit edilemeyen bir inşaat ihalesi için muhatap…Bankası olacak şekilde …T. A. Ş.’den 48.000,00 TL teminat bedelli, 09/11/1995 tarihli, …hesap numarasından düzenlenen bir adet teminat mektubu aldığını ve … Bankasına ibraz ettiğini, akabinde teminata konu inşaat işlerinin bittiğini ve iş bitirme belgesi ile … Bankası’na teslim edildiğini, teminat mektupları, davalı bankaya sunamadan kaybolmak suretiyle zayi olduğunu, … T. A. Ş. Bankasının ( artık… Bank A. Ş.) … hesap/referans numaralı 3.000,00 TL teminat bedelli, muhatabı … Yapı Kooperatifi olan müvekkil lehine düzenlenmiş 22/05/1995 tarihli teminat mektubunun riskin ortadan kalkmış olması da dikkate alınarak iptaline, …T. A. Ş. Bankasının ( artık … Bank A. Ş.) … hesap/referans numaralı 48.000,00 TL teminat bedelli, muhatabı … Bankası A. Ş. olan müvekkil lehine düzenlenmiş 09/11/1995 tarihli teminat mektubunun riskin ortadan kalkmış olması dikkate alınarak iptaline, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesinde bahsetmiş olduğu iptale konu …hesap/referans numaralı 3.000,00-TL teminat bedelli, muhatabı … Konut Yapı Kooperatifi olan 22.05.1995 tarihli teminat mektubu ve … T.A.Ş. Bankasının … hesap/referans numaralı 48.000,00-TL teminat bedelli, muhatabı …A.Ş. olan 09.11.1995 tarihli teminat mektubu … T.A.Ş. Kaynaklı olduğunu, bilindiği üzere …T. A.Ş. 2000 yılında TMSF’ye devredildiğini, 20 Eylül 2001’de ise müvekkil banka tarafından TMSF’den satın alınmış ve akabinde… Bank A.Ş. ile birleştirildiğini, davaya konu edilen teminat mektupları da TMSF sorumluluğunda olduğunu, … T.A.Ş.’nin satımı sırasında TMSF ile yapılan sözleşmede …T. A..Ş.’ye ait bazı dosyalar, krediler vb. TMSF sorumluluğunda kalmış olup, bu işlemlerde müvekkil banka tarafından ancak TMSF onayı ve talimatı ile işlem yapılabilmekte olduğunu, … T.A.Ş.’ye ait teminat mektupları da TMSF ile…arasında yapılan satış kapsamında olmadığını, müvekkil … Bank A.Ş.’nin kurum adına işlem yapma yetkisi bulunmakla beraber, bu evraklar üzerinde nihai karar verme yetkisi TMSF’ye ait olduğunu, dolayısıyla, davacı tarafından iptali talep edilen teminat mektubuna ilişkin sorumluluk ve karar verme yetkisi TMSF sorumluluğunda kaldığını, teminat mektubuna ilişkin komisyon bedelleri tmsf’ye aittir. ödenen tutarlar üzerinde müvekkil bankanın tasarruf yetkisi bulunmadığını, teminat mektuplarının verilme sebebine ilişkin riskin ortadan kalktığının araştırılması gerektiğini, açıklanan nedenlerle ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davanın usulden ve esastan reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekâletin karşı taraf bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :.. Bank Anonim Şirketine yazılan müzekkere cevabı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, kaybolan ve riski ortadan kalkan teminat mektuplarının iptali istemine ilişkindir.
Davacı taraf, ticari ilişkiler sonucu elde ettiği … T. A. Ş.’nin (HSBC Bank devralmıştır)… hesap numaralı 3.000,00 TL teminat miktarlı, muhatap… Kooperatifi adına düzenlenmiş 22/05/1995 tarihli teminat mektubu ile …T. A. Ş. Bankasının ( artık… Bank A. Ş.)… hesap/referans numaralı 48.000,00 TL teminat bedelli, muhatabı …Bankası A. Ş. olan müvekkil lehine düzenlenmiş 09/11/1995 tarihli teminat mektubunun davalı bankaya sunulmadan kaybolmak suretiyle zayi olduğunu, ancak teminat mektubunun verildiği işin tamamlandığını bu nedenle verilen teminat mektubunun amacının artık kalmadığı bahisle iptalini talep etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu teminat mektuplarının muhataplarının …Kooperatifi ve … A.Ş. Olduğu, bu sebeple huzurdaki davanın belirtilen kişilere yöneltilmesi gerekirken müvekkile yöneltilmesinin doğru olmadığı bu nedenle davanın husumetten reddine karar verilmesini, dava konusu teminat mektuplarının müvekkil banka sorumluluğunda olmadığını TMSF sorumluluğunda olduğunu bu nedenle ilgili davanın TMSF’ye ihbar edilmesi gerektiğini, dava konusu teminat mektuplarına ilişkin ödenen komisyon bedelleri üzerinde müvekkil bankanın tasarruf yetkisinin bulunmadığını, belirtilen teminat mektuplarının müvekkil bankada bulunmadığını tüm bu sebeplerden dolayı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Somut olayda talebin ileri sürülüş biçimine göre dava, teminat mektubunun zayi davası olduğu, HMK. 382/2-e maddesi uyarınca hasımsız görülmesi gerektiği halde davacının dava konusu mektupları tanzim eden bankaya karşı dava açtığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan teminat mektupları üçüncü kişinin fiilini taahhüt mahiyetinde bulunduğundan ve zamanaşımı süresinde bankaya başvurulması halinde bankanın teminat mektubu bedelini tazmin etmesi sözkonusu olacağından teminat mektubunun iptali veya hükümsüzlüğü davasının muhataba karşı açılması gerektiği, davacının teminat mektubundan dolayı sorumlu olmaması için, muhatabı tarafından iptali veya geri verilmesi, muhattabın teminat mektubundan dolayı bankayı ibra etmesi veya teminat mektubunun iptaliyle ilgili olarak kesinleşmiş mahkeme kararı sunması gerektiği, mektup muhatabının bulunmadığı bir davada teminat mektuplarının hükümsüzlüğü ve iptali iptali talebinin dinlenmesinin mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2016/5845 Es 2017/4926 K sayılı kararında da bu husus vurgulanmıştır.
TTK 82/7. maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenleme bulunduğu anlaşılmıştır.
TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek belgelerin, ticari defterler ve onların dayanağı olan fatura vb gibi belgeler ile maddede sayılan belgeler olduğu, teminat mektubunun bu kapsamdaki belgelerden olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, somut olayda, anılan yasa hükmünün uygulanma yeri yoktur.
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Her ne kadar davacı tarafça dava konusu teminat mektuplarının verilme amacını oluşturan işlerin tamamlandığı artık amacının kalmadığı, riskin ortadan kalkması sebebine dayanarak teminat mektuplarının iptali davası açılmış ise de; banka teminat mektupları TTK’nunda sayılan kıymetli evrak niteliğinde olmadığından zayi nedeni iptalinin istenemeyeceği ( Yargıtay 11. HD nin 2016/1017 esas, 2017/3927 karar sayılı ilamı da aynı doğrultudadır), iptali istenen teminat mektubunun TTK.’nın 645.maddesinde tanımlanan kıymetli evrak niteliğinde sayılan evraklardan olmadığı ,Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2016/1017 Esas, 2017/3092 Karar sayılı ilamında da bu durumun açıkça kabul edildiği , ayrıca dava konusu teminat mektuplarının iptali veya hükümsüzlüğü davasının muhataba karşı açılması gerektiği, mektup muhatabının bulunmadığı bir davada teminat mektubunun iptali veya hükümsüzlüğü talebinin mümkün olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar harcı 80,70 TL den peşin alınan 59,30 düşümü 21,40 TL ‘nin davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereği hesaplanan maktu 5.100,00 -TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya tarafa verilmesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar usulen okundu, anlatıldı. 28/01/2022
Katip
¸e-imzalı
Hakim
¸e-imzalı