Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/524 Esas
KARAR NO : 2022/385
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 16/09/2021
KARAR TARİHİ : 07/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, 100 yıldan fazla süredir 200’den fazla ülkede gıda sektöründe faaliyet gösteren ” … “nin Türkiyedeki muhtelif gazlı ve gazsız ürünlerinin satış ve dağıtım işiyle iştigal etmekte olup; bu işi kendine özgü bir organizasyonla yaptığını, bu organizasyon kapsamında satış ve dağıtımın, sözleşmeli bayiler tarafından yapılabildiği gibi müvekkili şirket tarafından doğrudan düzenlenen operasyonlarla direkt satış noktalarına ürün vermek şeklinde de yapılabildiğini, müvekkili şirketin, dağıtımını yaptığı gazlı ve/veya gazsız ürünlerin ve ileride dağıtımını yapabileceği gazlı ve/veya gazsız ürünler ile kullanım amaçları bakımından eş ürünlerin düzenli ve sürekli satın alınması ve hâlihazırda işletmiş olduğu satış noktasından müşterilere yeniden satışının gerçekleştirilmesi maksadı ile davalı taraf ile (Gazlı ve Gazsız Ürün-Miktar) Direkt Satış Noktası Sözleşmesi akdettiğini, akdedilen işbu sözleşme gereği davalı tarafın, “…” tabela unvanı ile işletmekte olduğu satış noktaları kapsamında müvekkili şirketin sözleşme süresi boyunca gazsız ürünlerde münhasıran, gazlı ürünlerde ise düzenli ve sürekli ürün temin etme yükümlülüğü bulunduğunu, zira (Gazlı ve Gazsız Ürün-Miktar) Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’nin Genel Hükümleri’nin 1. ve 2. maddesinin aynen: “1-İŞLETMECİ, bu sözleşmenin yürürlüğü süresince münhasıran, şirketin dağıtımını yaptığı ve ileride dağıtımını yapabileceği “Gazsız Ürünler” ile kullanım amaçları bakımından gazsız ürünler kategorisinde yer alan eş ürünleri şirket’ten satın almak suretiyle, işlettiği Satış Noktasında müşterilerine yeniden satmayı…” “2-İŞLETMECİ, bu Sözleşmenin yürürlüğü süresince şirket’in dağıtımını yaptığı ve ileride dağıtımını yapabileceği “Gazlı Ürünler” ile kullanım amaçları bakımından eş ürünleri Şirket’ten düzenli ve sürekli satın almak suretiyle, işlettiği satış noktasında müşterinin Şirket ürünlerine olan talebini karşılayacak şekilde etkin olarak bulundurmayı ve müşterilerine yeniden satmayı…” şeklinde olduğunu, buna rağmen 22.02.2020 tarihi itibariyle müvekkili şirketten düzenli ve sürekli ürün alımı gerçekleştirmeyen ve müvekkili şirket ile tüm iletişimini kesen davalı tarafın; sözleşme ile üzerine düşen miktar taahhüdünü de yerine getirmeyerek sözleşme hükümlerini ihlal ettiğini, yine davalı tarafın işbu dava konusu sözleşme ile; işyerini ve işletmesini müvekkili şirketin yazılı onayını almadan kısmen de olsa başkasına satmamayı, devretmemeyi, kiraya vermemeyi, ticari faaliyet ve işyerindeki iştigal türünü değiştirmemeyi taahhüt ettiğini, zira taraflar arasındaki (Gazlı ve Gazsız Ürün-Miktar) Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’nin 7. maddesinin aynen: “(…)İŞLETMECİ, ŞİRKET’in yazılı onayını almadan, bu Sözleşme ve oluşmuşsa eklerindeki hak ve/veya yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmemeyi, sözleşme süresince Satış Noktası’nda Sözleşmenin devam ettirilmesine etki edecek hiçbir değişiklik (satış noktasını kapatmak, devretmek, faaliyet türünü değiştirmek vb.) yapmamayı kabul ve taahhüt eder. (…)” şeklinde olduğunu, buna rağmen davalı tarafın, işyerinin faaliyetine son vermek sureti ile sözleşmeye aykırı davrandığını nitekim bu hususun … Noterliğinin 30.06.2021 tarih, … yevmiye No.lu tespit tutanağı ile de sabit olduğunu, dava konusu sözleşmenin özel hükümlerinde, davalı tarafın ürünlerin satışını sağlamak amacıyla yapacağı her türlü pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak için ve bir defaya mahsus olmak üzere müvekkili şirket tarafından davalı tarafa fatura mukabilinde 70.000-TL (KDV hariç) ödeneceği bu meblağın ise 40.000 TL + KDV sinin sözleşme başlangıcında kalan, 30.000 TL + KDV sinin 10.000 RB şişe miktarın satışının tamamlandıktan sonra ödemesinin yapılacağı ancak sözleşmede öngörülen yükümlülüklerine aykırı davranılarak sözleşmenin süresinden önce sona ermesine sebebiyet verilmesi halinde bu meblağın işletilecek faiz ile kıstelyevm usulü belirlenecek kısmının davalı tarafça müvekkili şirkete iade edileceği hususunun son derece açık biçimde yer aldığını, zira bu hususun sözleşmede aynen: “ŞİRKET, İŞLETMECİ’nin Satış Noktası’nda ŞİRKET ürünlerinin etkin bir şekilde satışını sağlamak amacıyla yapacağı her türlü pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak için ve bir defaya mahsus olmak üzere ona fatura mukabilinde (KDV HARİÇ) 70.000 (yetmişbinTL) ödeyecektir. Bu meblanın 40.000 TL+KDV si sözleşme başlangıcında; kalan 30.000TL+KDVsi 10.000 RB şişe miktarı tamamlandıktan sonra ödenecektir. Ancak İŞLETMECİ sözleşmenin işbu Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerine aykırı davranması neticesinde süresinden önce sona ermesine sebebiyet vermesi üzerine, bu meblağın ödeme gününden itibaren işletilecek faizi ile birlikte kıstelyevm usulü belirlenecek olan kısmını ve KDV’sini ŞİRKET’e derhal iade edecektir. ” şeklinde yer aldığını, neticeten davalı tarafın sözleşmede üzerine düşen yükümlülüklerine aykırı davranması sebebiyle, dava ve icra takibi konusu sözleşmenin feshedildiğini, ayrıca kıstelyevm usulü hesap edilen 44.157,10 TL’nin pazarlama faaliyetlerine katılım bedelinin iadesi, 424,02 TL tespit giderinin ve 24,00 TL’lik ihtarname masrafının tahsili için … İcra Müdürlüğünün 2021/… E. numaralı dosya kapsamında icra takibi başlatıldığını, ancak davalı tarafın, ilgili icra takibine dayalı ödeme emrinin kendilerine tebliğinin ardından, itiraz ederek icra takibinin durmasına sebep olduğunu iddia ederek, … İcra Müdürlüğünün 2021/… E. sayılı dosyasında vaki itirazın iptali ile takibin devamına ve davalının haksız ve kötü niyetli itiraz nedeniyle en az % 20 icra inkâr tazminatına mahkûm edilmesine, yargılama masrafları ile avukatlık vekâlet ücretinin davalı-borçlu tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ederek ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa çıkarılan tebligatın davalıya usul ve yasaya uygun şekilde tebliğ edilmesine rağmen davalı taraf davaya cevap vermeyerek HMK 128. maddesi gereğince davacının iddialarının tamamını inkar etmiş sayılmıştır.
DELİLLER: … İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı dosyası, arabuluculuk son tutanağı, tarafların ticari defter ve kayıtları, davacı ile davalı arasında imzalanan (Gazlı ve Gazsız Ürün-Miktar) Direkt Satış Noktası Sözleşmesi sureti, davalı tarafça 22.02.2020 tarihine dek ürün alımı yapıldığını gösterir satış dökümü, … Noterliğinin 30.06.2021 tarih, … yevmiye No.lu tespit tutanağı, 05.07.2021 tarihli ihtarname sureti ve tebliğ şerhi, 14.06.2013 tarih ve … no’lu 40.000,00 TL bedelli fatura sureti, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, satış noktası sözleşmesinin haklı nedenle feshi nedeni ile katkı payının iadesi istemi ile başlatılan takipte itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Davacı, taraflar arasında satış noktası sözleşmesinin akdedildiğini, davalının itibariyle ürün alımını kestiğini ve 22/02/2020 tarihi işletmenin faaliyetine son vererek sözleşmeye aykırı davrandığını iddia ederek ödenen katkı payının iadesinin kıstelyevm hesabı ile ödenmesi istemi ile davalı aleyhine takip başlatmış, davalı ise süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmamış olup davacının iddialarını inkar etmiş sayılmıştır.
… İcra Müdürlüğünün 2019/… E. Sayılı icra dosyasının gönderildiği ve dosyanın incelemesinde; davacı/alacaklı tarafından davalı/borçlu aleyhine 44.157,10 TL pazarlama faaliyetine katılım bedeli, 24,00 TL tebliğ gideri ve 424,02 TL tespit gideri olmak üzere toplam 44.605,12 TL TL borcun ödenmesi amacıyla 16/07/2021 tarihinde icra takibi başlatıldığı, borçluya çıkartılan ödeme emrinin 02/08/2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun 06/08/2021 tarihinde icra takibine itiraz ettiği, takibin durdurulmasına karar verildiği, itirazın iptali davasının süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Somut olayda, taraflar arasında satış noktası sözleşmesinin akdedildiği, davacı tarafça sözleşme kapsamında davalıya KDV hariç 40.000,00 TL pazarlama hizmetlerine katılım bedeli ödemesi yapıldığı ihtilafsızdır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde Mali Müşavir Bilirkişi … tarafından 07/02/2022 tarihinde düzenlenen bilirkişi raporuna göre; “taraflar arasında 20.02.2013 tarihli, Direkt Satış Sözleşmesinin imzalandığı, usulüne uygun tutulan davacı şirket defterlerine göre 05.09.2014 tarihi itibariyle davalı şirketin herhangi bir bakiyesinin bulunmadığı, usulüne uygun tutulan davalı şirket defterlerine göre ise 09.03.2018 tarihi itibariyle davacı şirketin 5.642,19 TL alacak TL alacak bakiyesinin bulunduğu, davacı şirketin işbu davada, cari hesap bakiyesine yönelik bir talebinin bulunmadığı, sözleşme kapsamında; davacı şirket tarafından pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak için ve bir defaya mahsus olmak üzere, fatura mukabilinde davalı şirkete (KDV hariç) 70.000 TL ödenmesinin kararlaştırıldığı, bunun (KDV hariç) 40.000,00 TL lık kısmının ödenmiş olduğu, davacı şirket tarafından ibraz edilen satış listesine göre; davalı şirketin, sözleşme ile kararlaştırılan 20.000 koli ürün alım taahhüdüne karşılık, net 6.858 koli ürün satın aldığı, buna göre taahhüdünün %34,29 luk kısmını gerçekleştirdiği, %65,71 lik kısmının ise gerçekleşmediği, … Noterliğinin 30.06.2021 tarihli, … no.lu Düzenleme Şeklinde Tutanağına göre; davalı şirketin faaliyetinin sona erdiğinin tespit edildiği, tespite ilişkin 30.06.2021 tarihli … no.lu 424,02 TL lık noterlik makbuzunun da takip ve dava konusu edildiği, davacı şirket tarafından düzenlenen ihtarname ile; davalı şirkete, yükümlülük ve taahhütlerine aykırı davranarak 22.02.2020 tarihinden itibaren ürün alımı yapmamaları ve her türlü iletişimi kesmeleri sebebiyle sözleşmenin haklı olarak feshedildiğinin ihtar edildiği, ihtarnameye ilişkin 05.07.2021 tarihli … ve … barkod numaralı Posta Alındı Belgeleri ile (12,00 TL den), toplam 24,00 TL ihtarname masrafının takip ve dava konusu edildiği, davacı şirketin sözleşmeyi haklı sebeple feshettiğinin ve bu fesih sebebiyle, sözleşme kapsamında ödemiş olduğu pazarlama katılım payından dolayı davalı şirketten alacaklı olduğunun kabulü halinde, kıstelyevm usulü alacak bedelinin 31.015,12 TL (KDV dahil) olarak hesaplandığı, sözleşmenin özel hükümlerinde belirtildiği üzere; işletmenin satışlarını artırmak için kullanılmak üzere 20.000,00 TL pazarlama bütçesi ayrılacağının kararlaştırıldığı, Sayın Mahkemece, ayrılması kararlaştırılan 20.000,00 TL bütçeden dolayı davacı şirketin alacaklı olduğunun kabulü halinde ise, kıstelyevm usulü alacak bedelinin 13.142,00 TL (KDV dahil) olarak hesaplandığı” şeklinde rapor düzenlenmiştir.
Sözleşmenin 2. Maddesinde “İŞLETMECİ, bu Sözleşmenin yürürlüğü süresince ŞİRKET’in dağıtımını yaptığı ve ileride dağıtımını yapabileceği “Gazlı Ürünler” ile kullanım amaçları bakımından eş ürünleri ŞİRKET’ten düzenli ve sürekli satın almak suretiyle, işlettiği Satış Noktasında müşterinin ŞİRKET ürünlerine olan talebini karşılayacak şekilde etkin olarak bulundurmayı ve müşterlerine yeniden satmayı…” denilmiştir. Döküme göre; sözleşme kapsamında satın alınması taahhüt edilen 20.000 koli üründen, alım hesabında dikkate alınacak ürün çeşitleri ve oranlarıyla, 6.858 koli ürünün davalı şirket tarafından satın alınmış olduğu ve 22/02/2020 tarihi itibariyle davalı tarafın davacı taraftan ürün alımını kestiği ve sözleşmede düzenlenen yükümlülüğüne aykırı davrandığı anlaşılmıştır. Davalı tarafça bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile 2020 yılı Mart ayından beri devam eden pandemi gerekçe gösterilmişse de davalı tarafça pandemi başlamadan önce ürün alımını kestiği ve pandemi döneminde işyerlerinin tamamen kapanması söz konusu olmayıp paket servislerin devam ettiği ve davalı tarafça ürün alımının tamamen kesildiği dikkate alındığında davalı tarafın itirazlarının yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.
Sözleşmenin 7. maddesinde; “Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’nin 7. maddesi aynen:“(…)İŞLETMECİ, ŞİRKET’in yazılı onayını almadan, bu Sözleşme ve oluşmuşsa eklerindeki hak ve/veya yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmemeyi, sözleşme süresince Satış Noktası’nda Sözleşmenin devam ettirilmesine etki edecek hiçbir değişiklik (satış noktasını kapatmak, devretmek, faaliyet türünü değiştirmek vb.) yapmamayı kabul ve taahhüt eder. (…)” denilmiştir. Davacı tarafça yaptırılan … Noterliğinin 30.06.2021 tarihli, … no.lu düzenleme şeklinde tutanağına göre;“30.06.2021 Tarih ve saat 10:14 itibari ile gösterilen adresinde tespit tarihi ve saati itibari ile, … A.Ş. ünvanlı, … tabela ünvanlı işletmenin bulunduğu fakat faal olarak çalışmadığı,” nın tespit edildiği, bu durumda, davalının davacının yazılı onayını almadan sözleşmeye konu işyerini tahliye etmek suretiyle sözleşmeye aykırı davrandığı, davalı taraf bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile 2020 yılı Mart ayından itibaren devam eden pandemi sebebiyle işyeri faaliyetini sonlandırmak zorunda kaldıklarını beyan etmişse de bu durumu sözleşmenin 7.maddesinin açık hükmü gereğince davacıya bildirip davacının yazılı onayının alması gerektiğinden akde aykırı davranmış olmakla katkı payı bedeli yönünden sorumludur.
Sözleşmenin özel hükümlerinde; ““ŞİRKET, İŞLETMECİ’nin Satış Noktası’nda ŞİRKET ürünlerinin etkin bir şekilde satışını sağlamak amacıyla yapacağı her türlü pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak için ve bir defaya mahsus olmak üzere ona fatura mukabilinde (KDV HARİÇ) 70.000 (yetmişbinTL) ödeyecektir. Bu meblanın 40.000 TL+KDV si sözleşme başlangıcında; kalan 30.000TL+KDVsi 10.000 RB şişe miktarı tamamlandıktan sonra ödenecektir. Ancak İŞLETMECİ sözleşmenin işbu Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerine aykırı davranması neticesinde süresinden önce sona ermesine sebebiyet vermesi üzerine, bu meblağın ödeme gününden itibaren işletilecek faizi ile birlikte kıstelyevm usulü belirlenecek olan kısmını ve KDV’sini ŞİRKET’e derhal iade edecektir. ” şeklinde hüküm bulunmaktadır.
Davalı tarafın sözleşmenin 2. ve 7. Maddesinde yer alan yükümlülüklerine aykırı davrandığı, davacı tarafın davalı tarafa gönderilen 05/07/2021 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği ve davacı tarafın sözleşmeyi feshinde haklı olduğu o halde, sözleşmeye aykırılık halinde ödenen pazarlama katılım payı ve pazarlama bütçesinden iadesinin kıstelyevm usulüne göre, yani oranlama yapılarak hesaplanması gerektiği, Mahkememizce alınan bilirkişi raporuna göre kıstelyevm usulüne göre yapılan hesaplama yerinde ve sözleşmeye uygun olup hükme esas alınmış olup pazarlama katılım payından dolayı kıstelyevm usulü alacak bedelinin 31.015,12 TL (KDV dahil) ve ayrılması kararlaştırılan 20.000,00 TL bütçeden dolayı kıstelyevm usulü alacak bedelinin 13.142,00 TL (KDV dahil) olarak hesaplandığı, ve toplam 44.157,12 TL alacağının olduğu, davacı tarafça takip talebinde 44.157,10 TL talep edilmiş olmakla taleple bağlı kalınmış ve tespit gideri ve ihtarname giderinin davalı tarafça ödenmesi gerektiğinden davacı tarafça açılan davanın kabulü ile; davacı tarafın başlattığı … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına, asıl alacak bilirkişi incelemesi sonucu belli olduğundan yargılamayı gerektirdiğinden ve likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-) Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın başlattığı … İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına,
b) Asıl alacak yargılamayı gerektirdiğinden ve likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 3.046,98-TL nisbi karar harcından peşin yatırılan 538,72-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 2.508,26TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-)Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 6.598,67-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
4-)Davacı tarafça yatırılan 59,30-TL başvuru harcı ve 538,72-TL peşin olmak üzere toplam 598,02-TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı tarafından yatırılan 1.000,00-TL Bilirkişi ücreti ve 76,25-TL posta giderinden ibaret toplam 1.076,25-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-)Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
7-)Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 07/06/2022

Katip …
e-imzalı*

Hakim …
e-imzalı*