Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/441 Esas
KARAR NO : 2022/307
DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/08/2021
KARAR TARİHİ : 12/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili tarafından Mahkememize sunulan 04/08/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı şirketin, müvekkiline toptan çanta tedariki yaptığını ve müvekkil şirketin aldığı ürünler karşısında kambiyo senedi verdiğini, müvekkil şirketin borcunu ödemekte zorlandığını ve bu borcun icra takibine konu yapıldığını, …. İcra Müdürlüğü 2019/… E. ve …. İcra Müdürlüğü 2019/… E. sayılı dosyaları ile icra takibi başlatıldığını, 29.08.2019 tarihinde bu icra dosyaları için taraflar arasında protokol yapıldığını, toplam borcun 2.366.321,00 TL olduğu anlaşılarak borcun 2.000.000,00 TL kabul edileceği yönünde beyanda bulunduklarını, bu protokole binaen 1.558.483,30 TL değerinde ürünlerin teslimi ile ödeme yapıldığını, davalı teslim aldıktan sonra icra işlemine devam ettiğini, …. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/… E. numaralı dosyası ile tasarrufun iptali davası açtığını, açılan dava da …. İcra Müdürlüğünün 2019/… E. dosyasını dayanak göstererek müvekkilin borcunun 1.026.000,00 TL olduğunu belirttiğini, davalı şirkete ayakkabı-çanta-cüzdan-kemer olmak üzere … markalı ürünleri davalının “ … Sanayi Bölgesi, … Caddesi, No: … D: … /İstanbul” fabrikasına teslim edildiğini, Davalı şirket alacağını tahsil etmesine rağmen, …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/ … E. sayılı dosyası ile açılan davada haksız kazanç elde etmek için, alacağını hiç tahsil edememişcesine açılan davanın hukuka, yasaya aykırı olduğunu, bu sebeple Mahkememizce yapılacak yargılama sonucu Davalı şirket ile yapılan tarihli sözleşme 29.08.2019 dolayısıyla belirlenen yükümlülüklerin müvekkil şirket tarafından yerine getirilmiş olması sebebiyle, davalı şirkete bu nedenle herhangi bir borcunun olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili tarafından Mahkememize sunulan 30/08/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Dava açılması için arabuluculuğa başvuru şart olduğunu, arabulucuk son tutanağı yok ise usulden davanın reddini istediklerini, taraflar arasındaki protokole göre davacının 2.366.321 TL borçlu olduğu, işbu borcu 2.000.000 TL olarak anlaştıklarını, (31.10.2019 tarihine kadar ödenmesi koşulu ile kabul edildi.) oysa ödenen faturalarda 1.381.557,17 TL’si olduğunu, Protokolün davacının uymaması sonucu hükümsüz kaldığını, 31.10.2019 tarihine kadar taahhüt edilen 2.000.000,00 TL tutarın tamamıyla ödenmediğini, protokolün artık geçerli olmadığını, defterler incelendiğinde, davacının gerçek borcu faiz ve masraflar hariç olmak üzere 1.878.828,42 TL olduğunu, protokolün şarta bağlı olduğunu, şartlar ihlal edildiğinde Yargıtay 15. HD’nin E-2013/4759, k-2013/5807 sayılı ve 11.11.2013 tarihli kararında da belirtildiği üzere söz konusu protokolün hükümsüz hale geldiğini, bu sebeple davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER: 29/08/2019 tarihli protokol, …. İcra Dairesi’nin 2019/… esas sayılı icra dosyası, … İcra Dairesi’nin 2019/… Esas sayılı icra dosyası, …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası, Davacı ve Davalı şirketin ticari defter ve belgeleri, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
… İcra Dairesi’nin 2019/… Esas sayılı icra dosyasının ödeme emrinin incelenmesinde; alacaklı … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine, bonodan kaynaklanan toplam 797.661,85-TL alacağa ilişkin kambiyo senedine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı anlaşılmıştır.
…. İcra Dairesi’nin 2019/… Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklı … San. ve Tic. Ltd.Şti. tarafından borçlu … San. ve Tic. A.Ş. aleyhine, bono bedeli alacağına ilişkin kambiyo senedine mahsus haciz yoluyla toplam 1.026.736,59-TL alacak için icra takibi başlatıldığı ve icra takibinin derdest olduğu anlaşılmıştır.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davalılar … Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ve … Limited aleyhine markalara ilişkin yapılan devir işlemlerine yönelik tasarrufun iptali davasının derdest olduğu anlaşılmıştır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir … tarafından sunulan 18/02/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Her iki şirketinde ticari defterlerinde bulunan 29.08.2019 tarihli protokol tarihi sonrası hareketler incelendiğinde Davacı şirketin Davalıya 20.09.2019 tarih 910.243,01 TL tutarında fatura düzenlediği, akdedilen protokolün 3. Maddesinde “İcraya konmuş ve vadesi gelmiş borçlar ile ilgili faturası kesilen mallar (2.000.000,00 TL sı fatura tutarındaki mal) 31/10/2019 tarihine kadar …’e teslim edildiği takdirde, anılan borç mal karşılığı ödenmiş olduğundan geçmişe dönük olarak borcun sadece 2.366.321,00 TL sı kısmı bitmiş olacaktır.” şeklinde düzenlendiği görülmüş ve protokolde 31.10.2019 tarihine kadar tesliminde kararlaştırılan tutarın (2.000.000,00-910.243,01=) 1.089.756,99 TL tutarında eksik kaldığı, Davacı şirketin protokolde anlaşılan 2.000.000 TL tutarındaki ürünü anlaşılan vadede Davacı şirkete teslim etmediği, Davacının anlaşılan vadede edimlerinin yerine getirmediği ticari defterlerden tespit edildiğini, Protokolün geçersiz sayılması durumunda;
Davalının cari hesap ilişkisinde protokol ve protokole konu olmayan senet alacaklarının mevcut olduğu, Davacının 910.243,01 TL “lik ürün teslimini Davalının taraflar arasında akdedilen protokole saydırmayıp seçimlik hakkı yönünden diğer senet alacaklarına mahsup etmek üzere icra takibine devam ettiği anlaşılmakla birlikte protokolden dönme ya da protokolün geçersiz olduğu konusundaki talebi yönünden, Davacı şirketin 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, Davalı şirketin 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, Taraflar arasında 29.08.2019 tarihinde protokol akdedilmiş ve bu protokolde Davacı … şirketinin Davalı … şirketine tanzim ettiği ve vadesi gelen 2.366.321,00 tutarındaki senetlere istinaden (İcraya konmuş ve vadesi gelmiş borçlar) 31.10.2019 tarihine kadar Davacının Davalı şirkete 2.000.000,00 TL tutarında ürün verecek olduğu hususun da anlaştıkları ancak tarafların de ticari defterlerinde mutabık oldukları 910.243,01 TL tutarında ürün verilmiş olduğu görüldüğünü; Davacı şirketin protokolde anlaşılan 2.000.000 TL tutarındaki ürünü anlaşılan vadede Davacı şirkete teslim etmediği, Davacının anlaşılan vadede edimlerinin yerine getirmediği ticari defterlerden tespit edildiğini, Protokolün geçersiz sayılması durumunda, Davalının cari hesap ilişkisinde protokol ve protokole konu olmayan senet alacaklarının mevcut olduğu, Davacının 910.243,01 TL’lik ürün teslimini Davalının taraflar arasında akdedilen protokole saydırmayıp seçimlik hakkı yönünden diğer senet alacaklarına mahsup etmek üzere icra takibine devam ettiği anlaşılmakla birlikte protokolden dönme ya da protokolün geçersiz olduğu konusundaki talebi yönünden hukuki değerlendirmenin Mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanı, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacı tarafça davalı aleyhine açılan taraflar arasındaki 29/08/2019 tarihli protokolden dolayı borçlu olmadığının tespiti istemi davasına ilişkindir.
Davacı taraf davalı ile aralarında ürün alımından kaynaklı ticari ilişki bulunduğunu, bu kapsamda alacak borç ilişkisine dair 29/08/2019 tarihli protokol yapıldığını, davalı tarafa ürünlerin teslimine rağmen alacağını tahsil etmemiş gibi haksız dava açtığını, bu nedenle davalı şirkete 29/08/2019 tarihli protokolden dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf ise davacı şirketin protokol gereği edimini protokolde belirlenen sürede yerine getirmediğinden protokolün hükümsüz kaldığını davacının borçlu olduğunu bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilaf davacı şirket ile davalı şirkte arasında akdedilen 29/08/2019 tarihli protokol konusu edimlerin yerine getirilip getirilmediği ve davacı şirketin protokolden dolayı davalıya borçlu olup olmadığı ve borç miktarı hususundan kaynaklıdır.
Davalı şirket tarafından davanın zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olduğundan bahisle dava şartının yerine getirilmediği ileri sürülmüşse de davanın menfi tespit davası olması sebebiyle zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olmadığından davalı tarafın bu yöndeki itirazlarına itibar edilmemiştir.
Mahkememizce davacı ve davalı şirketlerin ticari defter ve kayıtları üzerinde davacının davalı tarafa protokolden kaynaklı borçlu olup olmadığı hususunda yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde; Taraflar arasında 29.08.2019 tarihinde protokol akdedilmiş ve bu protokolde Davacı … Deri şirketinin Davalı … şirketine tanzim ettiği ve vadesi gelen 2.366.321,00 tutarındaki senetlere istinaden (İcraya konmuş ve vadesi gelmiş borçlar) 31.10.2019 tarihine kadar Davacının Davalı şirkete 2.000.000,00 TL tutarında ürün verecek olduğu hususun da anlaştıkları ancak tarafların de ticari defterlerinde mutabık oldukları 910.243,01 TL tutarında ürün verilmiş olduğu görüldüğünü; Davacı şirketin protokolde anlaşılan 2.000.000 TL tutarındaki ürünü anlaşılan vadede Davacı şirkete teslim etmediği, Davacının anlaşılan vadede edimlerinin yerine getirmediği ticari defterlerden tespit edildiğini, Protokolün geçersiz sayılması durumunda, Davalının cari hesap ilişkisinde protokol ve protokole konu olmayan senet alacaklarının mevcut olduğu, Davacının 910.243,01 TL’lik ürün teslimini Davalının taraflar arasında akdedilen protokole saydırmayıp seçimlik hakkı yönünden diğer senet alacaklarına mahsup etmek üzere icra takibine devam ettiği anlaşılmakla birlikte protokolden dönme ya da protokolün geçersiz olduğu konusundaki talebi yönünden hukuki değerlendirmenin Mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.
Davacı tarafça davalı ile aralarındaki 29/08/2019 tarihli protokolden kaynaklı edimlerin yerine getirilmesine rağmen davalı tarafın haksız dava açtığı, davalı tarafa protokolden dolayı borçlu olmadığının tespitine yönelik dava açılmış ise de; dava konusu olan 29/08/2019 tarihli protokolün 3. maddesine göre; icraya konmuş ve vadesi gelmiş borçlar ile ilgili faturası kesilen mallar (2.000.000,00-TL tutarındaki fatura konusu mal) 31/10/2019 tarihine kadar …’e (davalıya) teslim edildiği takdirde anılan borç mal karşılığı ödenmiş olduğundan geçmişe dönük olarak borcun sadece 2.366.321,00-TL ‘sı kısmı bitmiş olacaktır düzenlemesinin yer aldığı, düzenlenen dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporu ile de tespit edildiği üzere davacı şirketin protokolde belirlenen 2.000.000,00-TL tutarındaki ürünü anlaşılan vadede (31/10/2019 tarihine kadar) davalı şirkete teslim etmediği bu şekilde davacının anlaşılan vadede edimlerini yerine getirmediği ticari defterlerden tespit edildiği sabit olup, davacı tarafça 29/08/2019 tarihli protokolün 3. maddesindeki edimin belirlenen vadede yerine getirilmemesi nedeniyle anılı madde de belirlenen borç mal karşılığı ödenmiş olduğundan geçmişe dönük olarak borcun sadece 2.366.321,00-TL ‘sı kısmının bitmiş olacağına ilişkin şartın da geçersiz hale geldiği sabit olup, taraf şirketlerin incelenen ticari defter ve kayıtlarına göre davacının ürün teslimini vadesinde yerine getirmemesinden dolayı taraflar arasındaki protokol şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle ticari kayıtlara göre davalı şirkete borcunun bulunduğu anlaşılmakla, davacı tarafça dava konusu 29/08/2019 tarihli protokolden dolayı davalı şirkete borçlu olmadığı hususu ispata elverişli delillerle ispatlanamadığından davacı tarafça açılan menfi tespit davasının reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN REDDİNE,
2- Davacı tarafça yatırılan peşin harçtan maktu 80,70-TL karar harcının mahsubu ile fazla yatırılan 17.453,29-TL peşin harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı tarafa iadesine,
3- Davacı tarafça yargılama sırasında yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4- Davalı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 68.386,80-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
5- Davacı tarafça yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının davacı tarafa resen iadesine,
Dair; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 12/05/2022

Başkan …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Üye …
e-imza*

Katip …
e-imza*

*Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.