Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/689 Esas
KARAR NO : 2022/152
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 01/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Davalı, 28.09.2018 tarihli 5 yıl süreli Bayilik Sözleşmesi ile, Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) dağıtım şirketi olan müvekkilleri … A.Ş.’nin bayiliğini yaptığını, 28.09.2018 tarihli LPG ile çalışan Karayolları Taşıtları için İkmal İstasyonu Bayiliği Sözleşmesi’nin normal şartlar altındaki sona erme tarihi 28.09.2023 olup, EPDK internet sitesinde, davalının Otogaz bayilik lisansının 10.12.2019 tarihi itibariyle sonlandırıldığı görüldüğünü, davalı ile akdedilmiş Bayilik Sözleşmesi”nin 2. Maddesine göre; Bayi yasal prosedürleri tamamlayarak yetkili makamlardan çalışma izni, işyeri çalışma ruhsatı, LPG otogaz bayilik lisansını almakla mükellef olduğunu, davalı, sözleşmenin haksız şekilde feshine sebebiyet vermekle, müvekkillerin zarara uğramasına neden olduğunu, bu nedenle davalı, Bayilik Sözleşmesi’nin 32. Maddesinin (a) bendine göre müvekkilin uğradığı müspet zararı tazmin etmek durumunda olduğunu, müvekkillerin LPG alış ve davalıya LPG satış fiyatları müvekkilleri şirket kayıtlarında görülmekte olup davalının satışları ile birlikte değerlendirilerek müvekkillerin uğradığı kar mahrumiyetinin yapılacak bilirkişi incelemesi ile tespit edilmesini talep ettiklerini, ayrıca davalı taraf, sözleşmenin 32. Maddesinin (b) bendine göre sözleşmeye aykırı davranışlarıyla sözleşmeyi feshettiğinden cezai şart ödemekle yükümlü olduğunu, cezai şart hesabı, bayinin LPG alımı yaptığı dönemde LPG alımının en yüksek olduğu aydaki LPG miktarının fesih tarihindeki perakende satış fiyatı ile çarpımıyla hesap edildiğini, yapılacak bilirkişi incelemesi ile davalının LPG alımı yaptığı dönemde aldığı en yüksek LPG miktarının tespiti ile sunulacak olan perakende satış fiyatları göz önüne alınarak cezai şart miktarının tespit edilmesini talep ettiklerini beyan ederek; Kar mahrumiyeti olarak bilirkişi tarafından hesaplandığında artırılmak üzere şimdilik 3.000,00 TL, cezai şart olarak bilirkişi tarafından hesaplandığında artırılmak üzere şimdilik 5.000,00 TL, olmak üzere şimdilik toplam 8.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiz oranı üzerinden faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, masraf ve ücreti vekaletin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP:Davalı vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilleri şirket davacı şirket ile rızaen sözleşme yapmamış, sözleşme yapmak zorunda bırakıldığını, müvekkilleri firma üzerine düşen yükümlülüğü yapmasına ve davacı şirket ile yeni sözleşme yapmak için zemin hazırlamasına rağmen, davacı şirket kar dağılım payı sorununu çözmemiş ve sözleşmeyi kötü niyetli olarak imzalamadığını, davacı şirketin kar mahrumiyeti ve cezai şart talebi açıkça yasaya ve usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkilleri şirket bayiliği yürüttüğü işletmeyi devir etmiş ve akaryakıt sektöründen çekildiğini, bu nedenle ilerde elde edilebilecek herhangi bir gelir söz konusu olmadığını, ayrıca …ın piyasadan çekilmesi ile fiyat konusunda belirsizlik oluştuğunu ve taraflar arasındaki sözleşme hükümsüz kaldığını, müvekkilleri firma, davacı ile yapmış olduğu sözleşmede herhangi bir miktarda ürün satacağı konusunda taahhütte bulunmamış ve asgari mal alım taahhüdünde bulunmamış olup, davacı tarafın kar mahrumiyeti taleplerinin haksız olduğunu beyan ederek; haksız olarak açılan davanın reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacı yana tahmiline karar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLER: Taraflar arasında akdedilen 28.09.2018 tarihli LPG ile Çalışan Karayolu Taşıtları İçin İkmal İstasyonu Bayiliği Sözleşmesi, …. Noterliği’nin 19.12.2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi, arabuluculuk son tutanağı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Dairesi Başkanlığının 12.01.2021 tarih ve … sayılı yazısı, tarafların ticari defter ve kayıtları, davalı tarafında keşide edilen ihtarname, davalı ile … Tic A.Ş tarafından imzalanan 04/10/2018 tarihli sözleşme ve 10/11/2019 tarihli fesih ve ibra protokolü, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre;dava davacı tarafından davalı aleyhine taraflar arası düzenlenen 28/09/2018 tarihli LPG ile Çalışan Karayolu Taşıtları İçin İkmal İstasyonu Bayiliği Sözleşmesi gereğince kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı istemine yönelik kısmi alacak davasından ibaret olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle davalının 28/09/2018 tarihli bayilik sözleşmesi ile 5 yıl süre ile LPG dağıtım şirketi olan davacı …Ş’nin bayiliğini yaptığını, bayilik sözleşmesinin sona erme tarihinden önce davalının EPDK nezdinde lisansını sonlandırdığını ve bu durumun açıkça sözleşmeye aykırılık teşkil ettiğini, bayilik sözleşmesinin …. Noterliğinin 19/12/2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile feshedildiğini, bayilik sözleşmesinin 32. Maddesi gereğince davalının davacının uğradığı müspet zararı tazmin etmek zorunda olduğunu, sözleşmenin süresinden önce sona ermiş olması nedeniyle kardan mahrum kaldığını ve sözleşmenin 32/b maddesi gereğince davalının müvekkiline cezai şart ödemekle yükümlü olduğunu belirterek şimdilik kar mahrumiyeti alacağı olarak 3.000,00 TL, cezai şart alacağı olarak 5.000,00 TL ‘nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin yerleşim yerinin Şarkışla olması nedeniyle … Mahkemelerinin yetkili olduğunu, müvekkilinin 2013 yılından 10/12/2019 tarihine kadar … ilçesinde akaryakıt istasyonu işlettiğini ve 04/10/2018 tarihinde … Tic. A.Ş ile aralarında akaryakıt sözleşmesi ve protokol imzalandığını, müvekkilinin … Tic A.Ş’nin bayiliğini yürüttüğünü, davacı ile … Tic A.Ş arasında da 01/01/2015 tarihli sözleşme bulunduğunu, yapılan kar paylaşım tablosuna göre mevcut karın %75’inin müvekkiline, %17’sinin … Tic A.Ş ve %8’inin davacıya ödeneceğinin kararlaştırıldığını, … Tic A.Ş’nin lisansını iptal ederek sektörden çekilmesi üzerine müvekkili ile … Tic A.Ş arasında fesih ve ibra protokolünün düzenlendiğini, davacının Delta’nın da payını almak istemesi üzerine aralarında sıkıntı çıktığını, müvekkilinin akaryakıt istasyonunu … Ltd Şti’ye devrettiğini bu nedenle lisansını iptal ettiğini, istasyonunu devir etmesi nedeniyle EPDK lisansını sona erdirmesinin usul ve yasaya uygun olduğunu, davacının ifaya başlamadan önce çekince koymadan mal vermek suretiyle kar elde etmiş olduğundan kar mahrumiyeti ve ceza şart talep etme hakkının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf mahkemenin yetkisine itiraz etmişse de taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 36. Maddesi gereğince taraflar arasında İstanbul Mahkemelerinin yetkisi kararlaştırılmış olduğundan ve taraflar tacir olmakla tarafları bağladığı anlaşılmakla HMK’nın 17. Maddesi gereğince davalının yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Dairesi Başkanlığının 12.01.2021 tarih ve 4612 sayılı yazısına göre davalı şirkete 07/11/2013 tarihinde … no lu LPG otogaz bayilik lisansı verildiği, tesisin … San ve Tic Ltd Şti’ye devri nedeni ile lisans sahibinin isteği ile 10/12/2019 tarihli 54853 sayılı kararla lisansının sonlandırıldığı anlaşılmıştır.
Davalı ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi amacıyla … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/… talimat dosyasında mali müşavir bilirkişiden alınan bilirkişi raporunda özetle; “Davalıya ait Ticari defterler E-DEFTER’e tabi mükellef olduğu beratları süresi içersinde gönderildiği, ticari defterlerin TTK ya göre sahibi lehine delil olma vasfına haiz olduğu, a-Kar Mahrumiyeti talebi hususunda ( sözleşme 32. maddesinin (a) bendine göre)6.445,56 TL olduğu, cezai şartlar talebi hususunda ( sözleşme 32. madde (b) bendine göre) sözleşme başlama 28.09.2018 ile fesih 10.12.2019 arası en yüksek Eylül 2019 ayında 5230 kg satış gerçekleştiği, Kefaset oranı 0,56 kg/lt olduğuna göre; 9340 Lt olduğu ve 9340 Lt fiyatı 4,17 TL = 38.947,80 TL olduğu, belirlenen cezai şartın davalının mahvına sebep olup olmayacağı hususunda davalı şirketin sözleşme başlama ve fesih tarihine göre 2018 ve 2019 yılı Bilanço analizleri incelendiğinde, genel manada malvarlığının (aktiflerinin) borçlarını (pasif) karşılayacak vaziyette olduğu, ancak hali hazırda dönen varlıklar (kasa banka vb) kısa vadeli borçlarına göre az olduğu, bu da kısa vade de borcunu çeviremeyeceği, uzun vadede alacaklarını tahsil etme, ticari mallarını satma durumunda borçlarını karşılayacağı” şeklinde rapor düzenlenmiştir.
Mahkememizce davacı ticari defter ve kayıtları üzerinde mali müşavir akaryakıt alanında uzman bilirkişi tarafından yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde 29/09/2021 tarihinde düzenlenen bilirkişi heyet raporuna göre; tarafların arasındaki ihtilafın konusu; Sözleşmenin haklı nedenle sona erdirilip erdirilmediği başka bir deyişle lisans iptaline giden davalı firmanın bu işleminde haklı olup olmadığı yönünde olduğu, davacının 2018, 2019 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, rapor içeriğinde açıklanan gerekçelerle takdir Sayın Mahkemenizde olmak üzere; Davalı firmanın lisansı sonlandırma gerekçe ve yöntemlerinin sözleşmeyi haklı nedenle sonlandırması için yeterli olmadığı görüldüğü, sözleşmeyi sonlandırması için öne sürdüğü ticari kaygılar; bayinin faaliyetini olumsuz etkileyecek boyutta olmadığından ve bu durumu dağıtım şirketine yazılı olarak bildirerek revize talebini paylaşması gerektiğinden dolayı davalı tarafından yapılan işlemin haksız bir eylem olduğu sektörel olarak değerlendirildiği, ayrıca işletmenin farklı bir firmaya devredilmesi ve devralan firmanın davacı firma ile yeni sözleşme yapmadan ilerlemesi sektörel açıdan davacı firmanın sözleşme hakkının kaybolduğu anlamına gelmekte olduğunu, standart bayilik sözleşmesindeki maddeler uyarınca ortaya çıkan kar mahrumiyeti ve cezai şart hesaplamaları yapılmış olup, toplamda 53.490,00 TL kar mahrumiyet ve cezai şart tutarı hesaplandığı, belirlenen cezai şartın davalının mahvına sebep olup olmayacağı hususu incelendiğinde, davalı şirketin sözleşme başlama ve fesih tarihine göre 2018 ve 2019 yılı Bilanço analizleri incelendiğinde, Genel mana da Mal varlığının (aktiflerinin) borçlarını (pasif) karşılayacak vaziyette olduğu, ancak hali hazırda dönen varlıklar (kasa banka vb) kısa vadeli borçlarına göre az olduğu, bu da kısa vade de borcunu çeviremeyeceği, uzun vadede alacaklarını tahsil etme, ticari mallarını satma durumunda borçlarını karşılayacağı görülmekte olduğu” şeklinde rapor düzenlenmiştir.
01.01.2015 tarihinde Davacı …Ş ile akaryakıt dağıtım şirketi … Ticaret A.Ş. (…) şirketi arasında; belirlenen … markalı istasyonlarda LPG satışının … tarafından yapılması ve yine belirlenen kar paylaşım tablosuna göre bu satıştan tarafların pay almasına yönelik sözleşme düzenlendiği, sözleşme ekinde bulunan kar paylaşım oranına göre Davalı şirket için toplam marjın %75’i Delta firmasında, %17’si Bayi’de (davalıda ), kalan %8’i de … A.Ş.’de kalacağının kararlaştırıldığı, davalı şirketin … A.Ş’nin akaryakıt bayiliğini yürüttüğü, davacı …Ş ile Davalı … Ltd Şti arasında 28.09.2018 tarihli beş yıl süreli bayilik sözleşmesi düzenlendiği, bayilik sözleşmesinde kar mahrumiyeti ve cezai şarta ilişkin sözleşmenin 32. maddesinin a bendine göre; … A.Ş.’nin Bayi’ nin sözleşmeye aykırı davranışı sebebiyle sözleşmeyi feshetmesi sebebiyle maruz kaldığı zarar, ziyan ve anlaşma süresinin sonuna kadar hesap edilmek üzere, mahrum kaldığı kar karşılığı tazminatı talep edebileceği, sözleşmenin 32. maddesinin b bendine göre; sözleşmenin 32/a maddesinde yer alan yükümlülükten ayrı olarak; bayinin LPG alımı yapacağı dönem içinde LPG alımının en yüksek olduğu aydaki LPG miktarının fesih tarihindeki perakende satış fiyatı ile çarpımı sonucu bulunacak cezai şartın da ödenmesi gerektiğinin kararlaştırıldığı, … Tic. A.Ş’nin lisansını iptal ederek sektörden çekildiği ve davalı ile karşılıklı anlaşarak fesih ve ibra protokolü düzenlendiği, davalı taraf davacının … Tic.A.Ş’nin de kar payını almak istemesi üzerine aralarında sıkıntı çıktığını ileri sürse de bu kapsamda dosya kapsamında ileri sürülen bir delilin bulunmadığı, EPDK yazı cevabında davalının lisansını kendi isteğiyle sonlandırdığının anlaşıldığı, davacı tarafından davalıya keşide edilen … Noterliğinin 19.12.2019 tarihinde … yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalının tek taraflı olarak bayilik lisansını sona erdirmesi nedeniyle sözleşmenin 2. Maddesinin ihlal edildiği ve sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği ve sözleşmenin 32. Maddesi gereğince kar mahrumiyeti ve cezai şart alacaklarının ödenmesinin ihtar edildiği, davalı taraf işletmenin … Ltd Şti’ye devredilmesi nedeniyle lisansını sona erdirdiği ve devralan şirket ile davacının sözleşme imzalaması gerektiği itirazında bulunmuşsa da davalı şirketin lisansı sonlandırma gerekçe ve yöntemlerinin sözleşmeyi haklı nedenle sonlandırması için yeterli olmadığı, sözleşmenin 5 yıl süre boyunca davacı ile davalı arasında imzalandığı ve davacı şirketin sözleşmenin mevcut koşullarla kalan süre kadar devam etmesi yönünde haklı beklentisinin oluştuğu, davalı tarafından işletmenin devri hususunun bildirilmediği ve uygulamada işletmeyi devralan tarafın mevcut dağıtım şirketiyle aynı koşulları ve kalan sözleşme süresini kabul ederse dağıtım şirketinin bu doğrultuda sözleşmeleri revize ettiği ve devralan şirket ile davacı tarafla sözleşme imzalanmadığı ve sözleşmenin davalı tarafından haksız bir şekilde sona erdirilmiş olduğu Mahkememizce kabul edilerek Mahkememizce alınan davacı ticari defter ve kayıtlarına göre hesaplanan kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı taraflar arasında düzenlenen sözleşme maddelerine ve kayıtlara uygun olduğu ve talimat bilirkişi raporunda cezai şartın davalının mahvına sebebiyet vermeyeceği anlaşılmakla davacının davalıdan taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 32. Maddesinin a ve b bendine göre kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağının bulunduğu sabit olduğundan , Mahkememizin 28/12/2021 tarihli duruşma ara kararıyla davacı vekiline ıslah dilekçesi sunmak üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, 02/02/2022 tarihinde ıslah dilekçesini sunduğu ve süresi içerisinde bulunulmadığı taktirde ıslah hakkından vazgeçmiş sayılacağı hususunun ihtar edildiği anlaşılmakla davacının ıslah hakkından vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiş ve davacının dava dilekçesinde talebi ile bağlı kalınarak davacı tarafça açılan davanın kabulü ile davacı tarafın taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 5.000,TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, davacı tarafın taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 3.000,TL kar mahrumiyeti alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine dair oluşan vicdani kanıya göre aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-) Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 5.000,TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
b) Davacı tarafın taraflar arasındaki akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı 3.000,TL kar mahrumiyeti alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 546,48-TL nisbi karar harcından peşin yatırılan 136,62-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye kalan 409,86-TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-)Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 5.100,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
4-)Davacı tarafça yatırılan 54,40-TL başvuru, 136,62-TL peşin harç olmak üzere toplam 191,02-TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı taraf ıslah hakkından vazgeçmiş sayıldığından davacı tarafça yatırılan 777,00 TL ıslah harcının iadesine,
6-)Davacı tarafından yatırılan 2.500,00-TL Bilirkişi ücreti ve 124,00-TL posta giderinden ibaret toplam 2.624,00-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-)Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
8-)Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 01/03/2022

Katip …
e-imzalı*

Hakim …
e-imzalı*