Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/59 Esas
KARAR NO : 2020/226

DAVA : Adi Ortaklık (Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı İhlali – TBK 631. madde)
DAVA TARİHİ : 08/10/2019
KARAR TARİHİ : 18/06/2020
Mahkememizde görülmekte olan Adi Ortaklık (Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı İhlali – TBK 631. madde) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili tarafından sunulan 08/10/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalılarla … adı altında bir adi ortaklık sözleşmesi akdedildiğini, müvekkilinin ortağı bulunduğu adi ortaklığın ticari defterlerini, bilgi ve belgelerini, mali durumunu incelemek üzere defalarca kez adi ortaklığın yönetimine gerek sözlü gerek yazılı olarak başvuru yaptığını olumlu bir sonuç alamadığını, davalılara noter kanalı ile başvuruda bulunduğunu, davalıların vekilleri aracılığı ile göndermiş olduğu cevapta tarih belirtilerek defterlerin hazır edileceğinin bildirildiğini, müvekkilinin belirtilen tarihte defterlerini incelemek istediğinde ticari defterlerin fiziki olarak hazır edilmediği, bir tarih planlaması yapıp bu bilgilerin paylaşılabileceği ancak uzmanların eşlik edeceği bir inceleme olacak ise bu uzmanlarla bir gizlilik sözleşmesi akdedilmesi gerektiği, akdedilecek sözleşmenin ivedilikle paylaşılacağının bildirildiğini, ticari defterlerin incelemesinde uzman olarak görev yapacak kişilerin sır saklama yükümlülüğünü ihlal etmesi halinde her bir hak sahibine 1.000.000,00-TL ödemesi gerekeceğinin belirtildiğini, ancak belirlenen cezai şart tutarı kabul edilebilir olmadığından bu davayı açmak zorunda kaldığını, müvekkil davacının bilgi alma, inceleme ve belgelerden suret temin etme hakkının mahkeme aracılığı ile kullandırılmasına, sözleşme imza tarihinden proje bitim tarihine kadar alt işverenlerle imzalanmış eksiksiz her bir sözleşmenin örneği, işverenlere kesilen faturaların tamamı, ara hakediş raporları, tam hakediş raporları, 2011 ile 2019 yıllarına ait bilançoları ile kar-zarar tabloları, 2011 ile 2019 yıllarına ait ana hesap ve detaylı hesap mizanları, 2011 ile 2019 yıllarına ait tüm vergi ödemeleri ve ayrıntılı açıklamaları, 2011 ile 2019 yıllarına ait tüm ticari defterler, 2011 ile 2019 yıllarına ait tüm tahakkuk fişleri, ödeme dekontları, kesin mizan bildirimlerinin ihtiyati tedbiren mahkemeye teslim edilmesini, belirtilen belgelerin bir suretinin müvekkiline teslimine, açıklanan bilgi ve belgelerin bir usulsüzlük inceleme uzmanı ve bir inşaat uzmanından oluşacak bilirkişi heyeti tarafından incelenmesi suretiyle rapor alınmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalılar vekili tarafından sunulan 18/11/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacının tüm iddialarının maddi gerçeğe aykırı olduğunu, taleplerinin usule ve emsal kararlara aykırı olduğunu, pay sahibinin denetçi vasıtası ile inceleme yapılması ve isteme hakkının bulunduğunu, ancak bu yönde bir düzenlemenin Türk Borçlar Kanununda yer almadığını, böyle bir denetimin öncelikle şirketten talep edilmekte, şirketin genel kurulunun kabul etmemesi halinde mahkeme aracılığı ile denetçi atanabilmesinin istenebileceğini, davacının, müvekkil şirketlere karşı olan yüksek miktardaki borcundan haksız ve hukuka aykırı şekilde kurtulma gayreti içerisinde olduğunu, müvekkil şirketlerle davacı arasında adi ortaklık kurulduğunu, ortaklığın başlamasından sonra davacı …’nun üzerine düşen yükümlülükleri ifa etmekten kaçınmaya ve ortaklık işlerini yürütmek istemediğini beyanla ortaklık ilişkisinde aksamalara sebep olmaya başladığını, davacının defter ve kayıtları inceleme talebinin hiçbir zaman ve hiçbir şekilde engellenmediğini, maddi gerçeklerin davacı tarafından mahkemeye aktarılmadığını, ortak girişimin tüm mali kayıtların davacının isteği doğrultusunda ve davacının da müşavirliğini yapan bir yeminli mali müşavirlik firması tarafından tutulduğunu, davacının defter ve kayıtları incelemek için istediği zaman ilgili yeminli müşavirlik firması vasıtası ile istediği defter ve kayıtları inceleyebileceğini, ayrıca davacıya noterlik vasıtası ile şirket kayıt ve defterlerini 08.08.2019 tarihinde saat 10:00-17:00 saatlerinde inceleyebileceğinin bildirildiğini, 3. kişi konumundaki kişilerin ticari defterleri incelemelerinin aynı zamanda ticari sırlarını da inceleyecek olmaları nedeni ile müvekkil şirketler ile aralarında bir gizlik sözleşmesi gerektiğinin davacıya bildirildiğini beyan ederek, müvekkil şirketlerin fazlaya ve sair hususlara ilişkin her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile davanın reddine karar verilmesini beyan ve talep etmiştir.
DELİLLER: Beyoğlu … Noterliği’nin 09/05/2011 tarih, …yevmiye sayılı adi ortaklık sözleşmesi, Beyoğlu… Noterliği’nin 24/08/2011 tarih, …yevmiye sayılı düzenleme şeklinde ihale yolu ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi, Kadıköy … Noterliği’nin 27/09/2013 tarih,… yevmiye sayılı tadil sözleşmesi, Bakırköy … Noterliği’nin 19/07/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 01/08/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 01/08/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Bakırköy … Noterliği’nin 03/09/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 11/09/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 11/09/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 11/09/2019 tarih,… yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 11/09/2019 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 24/09/2019 tarih, …yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 20/01/2020 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 21/01/2020 tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Ticaret Sicil kayıtları, … Belediye Başkanlığı kayıtları, 08/08/2019 tarihli tutanak ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava davacı tarafça davalı şirketler aleyhine açılan adi ortaklıkta adi ortağın bilgi alma ve inceleme hakkının kullandırılmasına ilişkindir.
Davacı taraf adi ortaklığı oluşturan davalı şirketlerin adi ortaklığa ilişkin kayıtları inceleme ve belgelerden örnek alma hakkının engellendiğini beyan ederek bilgi alma ve inceleme hakkının mahkeme kanalıyla kullandırılmasını talep etmiştir.
Davalı taraf davacının tüm iddialarının gerçek dışı olduğunu, davacının adi ortaklığını kayıtlarını her zaman inceleme hakkının bulunduğunu, davacının bu hakkını davete rağmen kullanmadığını, kayıtları ortak olmayan üçüncü kişi vasfındaki uzman kişi vasıtasıyla kullanmasının adi ortaklığı ticari sırlarını ifşa edeceğinden ve bu durumun şirket zararına sebebiyet vereceğinden gizlilik sözleşmesi yapılmasının gayet normal olduğunu, davacının çekilen ihtarname ve davete rağmen şirket kayıtlarını incelemeye gelmediğini bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dosyası İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/12/2019 tarih,… Esas, … Karar sayılı ilamı ile verilen yetkisizlik kararı üzerine Mahkememize tevzi olmuştur.
Dava her ne kadar adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklasa da davanın taraflarının tacir olması nedeniyle nisbi ticari dava niteliğinde olması ve taraflar arasındaki adi ortaklık sözleşmesindeki yetki şartı gereği Mahkememizin bu davaya bakmaya görevli ve yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Dava Türk Borçlar Kanunun adi ortaklığa ilişkin 631. maddesinde ortaklık işlerini inceleme başlığı adı altında yer alan; “Yönetim yetkisi olmasa bile, her ortağın, ortaklığın işleyişi hakkında bilgi alma, defter ve kayıtlarını inceleme, bunlardan örnek alma ve mali durumu hakkında özet çıkarma hakkı vardır. Aksine sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür.” düzenlemesinden kaynaklanan adi ortağın adi ortaklığın işleyişi hakkında bilgi alma, defter ve kayıtlarını inceleme, bunlardan örnek alma ve mali durumu hakkında özet çıkarma hakkından doğan ihtilafa ilişkindir.
Beyoğlu… Noterliği’nin 09/05/2011 tarih,… yevmiye sayılı adi ortaklık sözleşmesi ile davacı ve davalı şirketler tarafından … adı altında adi ortaklık kurulduğu, davacının adi ortaklıkta %1 hisse sahibi olduğu ve bu şirketin ticaret sicil kaydının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Somut olayda davacı taraf ortağı olduğu adi ortaklığa ilişkin dava dilekçesinde belirttiği belgelerin tarafına teslimini, adi ortaklığa ilişkin kayıtlara dair bilgi alma, inceleme ve belgelerden suret temin etme hakkının kullandırılması ve bilirkişi heyeti tarafından rapor aldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davacı ve davalı taraflarca delil olarak dayanılan ve dosyaya sunulan noter ihtarnameleri ile davacı tarafın adi ortaklığa ilişkin bilgi alma, inceleme ve belgelerden suret alma hakkına ilişkin olarak davalılar tarafından davacıya gönderilen gerek ihtarname gerekse davet niteliğindeki ihtarname cevapları ile davacı tarafa % 1 hisse ile ortağı olduğu …ne ait ticari defter ve kayıtları bizzat incelemesinin yanı sıra davacının söz konusu kayıtları şirket ortağı olmayan üçüncü kişi vasfındaki uzman kişiler vasıtasıyla inceleme istemesi nedeniyle davalılar tarafından adi ortaklığın ticari sırlarının korunması için belgeleri inceleyecek kişilere cezai şart içeren gizlilik sözleşmesi imzalanması koşuluyla adi ortaklığa ilişkin kayıtların üçüncü kişilerle birlikte incelenebilmesine de olanak tanındığı davacının bu hakkını bizzat kullanmadığı ayrıca gizlilik sözleşmesinin üçüncü kişiler tarafından imzalanmak istenmemesi nedeniyle üçüncü kişilerle birlikte de inceleme hakkının kullanılmadığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilafa ilişkin TBK 631. maddesinde yer alan düzenleme adi ortağın bizzat inceleme ve bilgi alma hakkına ilişkin olup, üçüncü kişilere koşulsuz inceleme ve bilgi alma hakkı tanımamaktadır. Bu kapsamda ticari sır kavramının “bir ticarî işletme veya şirketin faaliyet alanı ile ilgili yalnızca belirli sayıdaki mensupları ve diğer görevlileri tarafından bilinen, elde edilebilen, özellikle rakipleri tarafından öğrenilmesi halinde zarar görme ihtimali bulunan ve üçüncü kişilere ve kamuya açıklanmaması gereken işletme ve şirketin ekonomik hayattaki başarı ve verimliliği için büyük önemi bulunan bilgi ve belgeleri” ifade ettiği göz önüne alındığında davalılar tarafından adi ortaklığın kayıtlarını inceleyecek üçüncü kişilere cezai şart içeren gizlilik sözleşmesi imzalaması koşulunu getirmesi usul ve yasaya uygun olup, davacının bu koşulu yerine getirmeksizin bilgi alma ve inceleme hakkını üçüncü kişiler vasıtasıyla kullanmak istemesi hakkaniyete aykırı olup, dosya kapsamındaki ihtarname ve tüm deliller ile birlikte TBK 631. maddesi ve taraflar arasındaki adi ortaklık sözleşmesinin 7. maddesinin ikinci paragrafındaki düzenleme ile davacı tarafın kanundan ve adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklanan adi ortaklık kayıtlarını inceleme ve bilgi alma hakkını bizzat kullanmasının her zaman mümkün olduğu ancak davalı tarafın davetine rağmen davacı tarafın bu hakkını bizzat kullanmadığı bu durumun tutulan tutanakla da tartışmasız olduğu, üçüncü kişilerle birlikte kullanmak istemesi nedeniyle davalı tarafların kayıtları inceleyecek üçüncü kişilere gizlilik sözleşmesi imzalamaları koşulunu öne sürmesinin adi ortaklığa ait ticari sırların korunması açısından bir gereklilik ve zorunluluk olduğu, davacı tarafın bu koşulu yerine getirmeden üçüncü kişilerle birlikte bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmasının mümkün olmadığı bu nedenle üçüncü kişilerin gizlilik sözleşmesini imzalamamaları davacının üçüncü kişilerle birlikte inceleme ve bilgi alma hakkını kullanmaktan imtina ettiği sabit olup, davacı tarafın talebinde yer alan bilirkişi incelemesi yaptırılması yönelik talebi yönünden ise davanın türü ve niteliğine göre dava konusu adi ortaklığın kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasını gerektiren bir olgu bulunmadığından bu talebin yersiz olduğu anlaşılmakla, davacı tarafın ortağı olduğu adi ortaklığa ilişkin bilgi alma ve inceleme hakkının kullandırılmadığına yönelik iddiasını ispatlayamaması nedeniyle davacı tarafça açılan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN REDDİNE,
2- Davacı tarafça yatırılan peşin harcın mahsubu ile bakiye 10,00-TL karar harcının davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
3- Davacı tarafça yargılama sırasında yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4- Davalı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 3.400,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5- Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; davacı ve davalı vekillerin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibarin 2 haftalık yasal süre içerisinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/06/2020

Başkan …
e-imza*
Üye …
e-imza*
Üye …
e-imza*
Katip …
e-imza*

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.