Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/568 Esas
KARAR NO : 2022/183

DAVA : İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/11/2020
KARAR TARİHİ : 17/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 12/11/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkil ile davalı şirket arasında 03.05.2018 tarihli “…” numaralı Pano Alımına Dair Mal Alım Sözleşmesi ve Akıllı Mobil Aktarma İstasyonu Teknik Şartnamesi imzalandığını, sözleşme uyarınca müvekkil taahhüt ettiği tüm vecibeleri iş programına uygun olarak ve eksiksiz ifa ettiğini, 100 adet Akıllı Konteyner Mobil Aktarma İstasyon Panosu müvekkil tarafından imal edilerek, malların tamamı süresinde davalıya teslim edildiğini, sözleşme konusu edimlere ilişkin hak edişler onaylandığını, müvekkil tarafından keşide edilen ürün faturalarının davalıya teslim edildiğini, davalı tarafça kabul edildiğini ve bir kısım ödemeler yapıldığını, müvekkilin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen, müvekkile ait hak ediş/cari hesap alacak bakiye bedelleri sözleşmeye aykırı olarak davalı tarafça ödenmediğini, sözleşme konusu işe ilişkin 3 adet onaylı hakediş raporu ve ilgili faturalar ile sipariş mektupları bulunduğunu, davalı tarafın faturaları kabul ettiğini ve ba/bs formlarının onaylandığını, sözleşme mucibi doğan ve yapılan görüşmeler neticesinde karşılıklı mutabık kalınan, onaylı hak edişlere ilişkin 1.953.996,74 TL bakiye cari hesap alacaklarının bulunduğunu, alacakları TTK hükümleri uyarınca hakediş raporları imza tarihi itibari ile muaccel hale geldiği gibi ayrıca tarafımızca keşide edilen 14.05.2019 tarihli Kartal … Noterliği … Yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafın mütemerrüt duruma düşürüldüğünü, bu sebeple Türk Ticaret Kanunu madde 1530 ve diğer hükümleri ile 3095 sayılı kanun hükümleri uyarınca, dava konusu ürünlerin teslim tarihi (15.09.2018) aksi halde temerrüt ihtarnamesi tebliğ tarihi (17.05.2019) dikkate alındığında işlemiş 428.099,27 TL ticari faiz alacakları bulunduğunu, müvekkil şirketçe sözleşme konusu edimler tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmiş olduğu halde, bugüne kadar ödeme yapılmadığı gibi İstanbul … Bürosunun … sayılı dosyası üzerinden yapılan arabuluculuk görüşmelerinde de anlaşma sağlanamadığını, müvekkilin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen, davalı taraf sözleşmeden doğan ödeme ve aynı zamanda teminatların iadesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmek hususunda müvekkile zorluklar yaşattığını, davalı taraf, sözleşmeye ve yasaya aykırı olarak vadesinde ödemediği işbu davaya konu kesin hak ediş bedeli/cari hesap bakiyesi sebebi ile müvekkil şirketin, ciddi maddi zarara ve müvekkil şirketin ticari itibarını zor durumda bırakarak manevi zarara uğramasına da sebep verdiğini, müvekkilin tüm ihtarlarına ve yapılan toplantılara rağmen davalı şirketçe ödeme yapılmadığı için davalı şirket aleyhine 28.09.2020 tarihinde İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile taraflar arasındaki sözleşmeye, cari hesaba, hak edişlere ve faturaya dayanan 1.953.996,74 TL asıl alacak 428.099,27 TL faiz olmak üzere toplam 2.382.096,01 TL müvekkil şirket alacağı için ilamsız icra takibi başlatıldığını, icra takibinde ödeme emri borçluya 02.10.2020 günü tebliğ edilmiş ve borçlu tarafça 06.10.2020 tarihinde icra takibine gerekçe bildirmeksizin, haksız olarak itiraz edilmiş ve icra takibinin durmasına sebebiyet verildiğini, bu sebeple müvekkil şirketin davalı şirketten olan ve icra takibine konu edilen 2.382.096,01 TL ticari alacağının tespit ve kabulü ile, ileride dava değerini arttırma, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 550.000,00 TL üzerinden, davalı tarafça haksız ve mesnetsiz olarak yapılan icra takibine itirazının iptali ile icra takibinin takip talebindeki taleplerle devamına, davalının asıl alacağın % 20’si tutarında icra inkâr tazminatı ödemesini talep ve dava etmiştir.
ISLAH : Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 12/11/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; dava değerini, itirazın iptaline konu İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra takibi değeri olan 2.382.096,01-TL olarak artırdıklarını beyan etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili tarafından mahkememize sunulan 30/12/2020 tarihinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin, … Belediyesi’ne bağlı iştiraklerden biri olup, trafik ve sistem mühendisliği ile projelendirme ve uygulama hizmetlerini gerçekleştirmek amacıyla 1986 yılında kurulduğunu, 24.01.2018 tarihinde … Belediyesi Çevre Koruma Kontrol Daire Başkanlığı Atık Yönetim Müdürlüğü tarafından, atık pet şişe ve alüminyum atıkları karşılığı …’a kredi yükleyen bir sistem olan “…” hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla bir ihale düzenlenerek bu ihale sonucunda belirtilen hizmet müvekkil şirketçe üstlenildiğini, hizmetin verilmesi kapsamında davacı taraf ile … kayıt numaralı “Pano Üretimi’ne Ait Mal Alımı Sözleşmesi” imzalandığını, sözleşme bedeli 3.104.000.-TL. olup, müvekkil tarafından şimdiye kadar 1.150.003,20TL’si ödendiğini, karşı tarafça sağlanan bu ürünlerin tedariğinin ardından kısa bir süre içinde, Üretim Planlama Şefliği tarafından yapılan tespitler, metro, okul gibi alanlarda vatandaşlar tarafından yapılan sayısız ihbar ve yine …hattı ile …ve …’a yapılan yüzlerce şikayet sonucu ürünlerin sürekli olarak arızalandığı görüldüğünü, ürünlerin tamamının uzun süredir kullanım dışı olduğunu, davacı tarafından sözleşme kapsamında üretilen ürünlerin ayıp nedeniyle kullanılmaz hala gelmesi ve davacı tarafça ayıbın giderilememesi nedeniyle müvekkil tarafından bakiye 1.953.996,80TL’ye ilişkin ödeme yapılmadığını, davacı tarafça uzlaşma görüşmeleri devam etmişse de anlaşmaya varılamadığından müvekkil tarafından İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …D.İş sayılı dosyası kapsamında ayıpların tespiti talep edildiğini, bu esnada davacı tarafça icra takibi başlatılmış olup, müvekkil tarafından söz konusu icra takibine itiraz edildiğini, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …D.İş sayılı dosyası kapsamında alınan bilirkişi raporunda müvekkilin haklılığının tespit edildiğini, davacı tarafça açılmış olan davada, icra takip dosyasına yapılan itirazın iptalinin ve ayrıca icra inkar tazminatı talep edildiğini, davacı tarafça dosyaya sunulan ve icra takibi açılmadan önce yapılmış olan arabuluculuk görüşmeleri icra dosyasına ilişkin olarak değil genel alacak talebi konusu ile yürütülmüş ve dahası davacı tarafça talep edilen icra inkar tazminatı da arabuluculuk görüşmeleri kapsamında talep edilmediğini, itirazın iptali davasının açılmadan önce arabulucuya başvurunun zorunlu olduğu ve aksi takdirde davanın dava şartı yokluğuyla reddinin gerekeceği, pek çok içtihatta tespit edildiğini, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine, davacının sözleşmeye konu ürünleri ayıptan ari şekilde teslim edememesi ve ürünlerden faydalanmanın mümkün olmaması göz önüne alınarak davacının herhangi bir hak edişi olmadığının tespiti ile davanın esastan reddine, alacağın %20’sinden az olmamak üzere davacı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLER : İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyası, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Değişik İş sayılı dosyası ve bu dosya kapsamında düzenlenen bilirkişi raporu, 03/05/2018 tarihli Pano Üretimine Ait Mal Alımı Sözleşmesi, Akıllı Mobil Aktarma İstasyonu Teknik Şartnamesi, Akıllı Konteyner Mobil Aktarma İstasyon Panoları Teslim Tutanakları, Hakediş Raporu, Faturular, Cari Hesap, Kartal … Noterliğinin 04/02/2020 tarih ve … yevmiye sayılı, 14/05/2019 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Beyoğlu … Noterliğinin 10/02/2020 tarih ve… yevmiye sayılı cevabi ihtarnamesi, tanık beyanları, keşif, bilirkişi heyeti kök ve ek raporları, arabulucu tutanağı ve tam dosya kapsamı.
İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklı davacı…Ltd.Şti. tarafından borçlu davalı … A.Ş. aleyhine sözleşme, cari hesap ve faturalara dayalı alacağa ilişkin 1.953.996,74-TL asıl alacak, 428.099,27-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 2.382.096,01-TL alacak için başlatılan adi takip yolu ile icra takibine borçlu davalı tarafından süresinde itiraz edilmesi üzerine icra takibinin durdurulmasına karar verildiği ve itirazın iptali davasının süresinde açıldığı anlaşılmıştır.
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı dosyasının incelenmesinde; delil tespiti talep eden İsbak tarafından karşı taraf … aleyhine davamız konusu… dönüşüm konteyniri cihazının teknik şartnameye uygunluğu ve ayıplı olup olmadığı hususunda delil tespitine ilişkin olduğu ve bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen rapora göre teknolojik olarak istenen işlevi yerine getirdiği ancak sürekli olarak düzgün çalışmaya uygun bir kalitede ve mekanik tasarımda olmadığının tespit edildiği anlaşılmıştır.
Davacı tanığı… keşif sırasında; “Ben davacı…ltd şti de 2016 ağustos ayında arge müdürü olarak işe başladım, 2020 yılının 12. ayında işten ayrıldım, söz konusu projenin genel müdürüydüm, davalı … bize gelerek beraber ortak proje yapmak istediklerini söylediler, daha sonra bilgisayar yazılımı onlarda otomasyon bizde ait olmak üzere söz konusu akıllı kent dönüşüm konteynırlarına başladık önce ilk 5 tanesinin prototipini ürettik daha çalışma başlanmadan arge çalışması devam ederken söz konusu proje medyaya düştü ve 5 tanesi metroya konulmak istendi ancak daha çalışma tamamlanmamıştı ve bu konteynırları okullarda kullanılmak üzere anlaşmıştık, metrolarda kullanılması için anlaşılmamıştı daha sonra metroya konulanlardan sıkıntı çıktı biz daha sonra geri kalanlarını üretmeye başladık, bu makinelerinin kabulleri yapıldı ufak tefek sıkıntılar çıksada hemen müdahalesi gerçekleşti ancak söz konusu makinanın bir limiti bulunmaktadır metrodaki insanlar çuvallarla pet şişe getirdikleri için bu şekilde sıkıntılar çıkmaktadır söz konusu makina okullarda özellikle birinci ve ikinci sınıfların teneffüs aralarında pet şişe koyup karşılığında ödüllendirilmesi maksadıyla tasarlanmıştı ancak daha sonra okullarda velillerin çuvallarla pet şişe getirdiklerini duyduk zaten toplam sıkıntının yaklaşık % 90 ı metrolarda çıkmıştır ve sıkıntı yaratan durum ise makinalardaki kırıcılardır, daha sonra motoru yanınca bizden yeni motor istediler ve bizde yeni motoru üreterek ücreti karşılığında verdik zaten bu proje başlandığında bir sıkıntı çıkarsa maliyeti size işçilik bize ait olacak şekilde anlaşmıştık her konuda arge desteğimizi eksik etmedik, diyeceklerim bundan ibarettir, Ben whatsapp grubunda vardım metroda 5 tane makina vardı dönüşümlü olarak isbak çalışanlarından 4 kişi bu makinalarla ilgileniyordu geri kalan 95 makina okullarda bulunmaktaydı 95 makina ile de isbak çalışanlarından 1 kişi ilgileniyordu bu durumun yeterli gelmediğini düşünüyorum, teklifte 100 makina okullarda olacaktı ve 2 kişi ilgilenecekti haftada 1 bakım yapılacaktı, ben 2-3 günde bir sıkıntı çıktığında müdahele etmek üzere gidiyordum ancak güvenlik tedbirleri uygulanmadığı için özellikle metrodaki makinalarda sıkıntılar çıkıyordu kişişlerin cam şişe attıkları oluyordu, ağırlık ve diğer bazı sensörlerin iptali oluyordu ve ben gittiğimde davalı tarafın personel sayısının fazlalığından dolayı farklı bir kişiyle muhattap oluyordum ve öncesindede eğitim verdiğim oluyordu personeller makina hakkında bilgi sahibi değillerdi yazılım ve programda sıkıntı olduğunda muhakkak ben gidiyordum ayrıca şunuda eklemek isterim metrolar için tasarlanmak üzere makinalar sipariş edildi söz konusu makinalar depoda durmaktadır ancak sipariş durmaktadır teslimat olmamıştır, Ben whatsapp grubunda bulunuyordum, ağırlık sensörünü durdurduklarında 1 kişi karşı taraftan bulunuyordu ayrıca makinaların tamamının kullanılamaz olması söz konusu değildir, kullanılan makinalarda vardır okullardaki sıkıntılar daha azdır, ben whatsapp grubundan çıkarılırken makinalar çalışıyordu daha sonra isbak bizden hizmet almayı bıraktı daha sonra makinaların çalışıp çalışmadığını kullanılamaz durumda olduğunu bilmiyorum ” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı tanığı … keşif sırasında; “Ben davacı…ltd şti isimli firmada 2008 yılından beri imalat bölümünde çalışıyorum söz konusu makinaların 2017 de imalatına başlandı ilk önce 1 tane numune yapıldı söz konusu numune fuarlarda sergilendi daha sonra numunenin kabulünden sonra diğer makinelerin üretimine başlandı onay verildikten sonra sahaya verildi, ancak kullanıcı hatasından kaynaklı sıkıntılar olmuştur, sahada sensörü iptal ettiklerini gördüm, bu proje okullara yapılmak üzere anlaşılmıştır daha sonra bu makinenin metrolara konulacağı söylendi ancak makine her bir kişinin 1-2 tane pet şişe atması şeklinde tasarlanmıştı dolayısıyla insanların çuvallar şeklinde art arda atması sonucunda bu sıkıntılar yaşanmıştır okullarda sıkıntı yaşanmadığını biliyorum sıkıntı metroda yaşanmıştır imalatta herhangi bir sıkıntı olmamıştır her istediklerinde hizmet verilmiştir, makineler sahaya onaylı bir şekilde çıkmıştır hatta her bir makine için 100 tane pet şişe art arda atılmıştır herhangi bir sıkıntı çıkmamıştır ayrıca boyada bir sıkıntı olması üzerne giderildikten sonra … tarafından onaylanarak sahaya verilmiştir,diyeceklerim bundan ibarettir, Biz malzeme listesini sıralı bir şekilde …’a sunduk, bu malzemelerin kullanılcağını söyledik onlarda tamam dedikten sonra biz bu malzemeleri kullanarak çalışmaya başladık, hatta yedek malzememizde bulunmaktadır, söz konusu makinelerde kullanıcı ve bakım hatası bulunmaktadır aynı anda 5 tane pet şişenin sıkıştığını gördük terazi hassas olduğu için dengesi bozulmaktadır, bu nedenle lastiğindede sıkıntı çıkmıştır ayrıca konventör terazinin vidaları söküldüğünde tekrar vidası takılmamaktadır bu nedenle kayış atmaktadır buda hataya neden olmaktadır ayrıca makinede dolum olunca hemen atılan pet şişeler alınmamaktadır ve arıza kaydı düşülmektedir bu nedenlede beyaz masaya şikayetler olduğunu biliyorum ayrıca çok sayıda pet şişe atıldığında sürücünün ayarı yükseltildiği için zorlanmaktadır ayrıca bakımlarının gerektiği gibi yapılmadığını biliyorum bir arkadaşımız bakım için gittiğinde daha sonra alerji olup rapor almıştır bu nedenle kullanıcı ve sahadaki teknik personel kaynaklı sıkıntı olmaktadır, arıza gelmesi üzerine kapağı…koyduk daha sonra kapağın arkasındaki …hin sahada söküldüğünü gördüm ayrıca insanlar uygun olmayan materyaller atmasın diye makinenin ön tarafındaki giriş haznesini daralttık ayrıca içerisinde su bulunan pet şişelerin atılması sonucunda elektirik aksamına zarar gelmesin diye elektirik panosuna pileksi yaptık ama sahada bunun çıkarıldığını gördük, söz konusu makineler okullar için teneffüs aralarında her bir öğrencinin 1-2 tane pet şişe atması amacıyla yapılmıştır, ancak insanların seri şekilde atması için yapılmamıştı bu nedenle sıkıntılar olmuştur, bunlar başta konuşulmuştu, ayrıca kullanıcılar makinedeki ışıklı uyarıları dinlemeden ardarda atmışlardır söz konusu makinede sesli uyarı vardır ancak kullanılmamıştır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı tanığı … keşif sırasında; “Ben davacı …ltd şti isimli firmada teknik servis personeli olarak görev yapmaktayım, dışarıdaki arızalara genel olarak ben gittim, söylenen her arızaya gitmeye çalıştık yada firmayı yönlendirmeye çalıştık söz konusu makinelerde genel itibariyle bir bakımsızlık söz konusuydu hatta bir arkadaşımız içerisindeki pisliklerden dolayı alerjisi olan arkadaşımıza dokunmuştu, konveynırlar genel olarak kirliydi ve bu durum sensörlerin çalışmasınıda engelliyordu bakım yapıldıktan sonra makine çalışıyordu ayrıca hazne çok fazla dolu olduğunda hem üstten hemde alttan pet şişe veriyordu ve bu durum kırıcı kısmında sıkıntılara yol açmaktaydı ayrıca bazı müdahaleler sopayla yapılmaktaydı bu nedenle sopanın kırıcıya zarar verdiğini düşünüyorum, bakımlar yapılırken makinenin kapatılması gerekiyordu bu konuda da sıkıntı bulunmaktaydı ayrıca makine dolunca atılan pet şişelerin alınması …’a ait olduğundan ve … görevlileri gelip almayınca makineyi kapatıyolardı ve arıza olduğu söyleniyordu beyaz masaya yapılan şikayetlerin bır kısmıda bu şekildeydi genel itibariyle arızalar yukarıda anlattığım şekilde kırıcı kısmından gelmektedir, ayrıca ispak tarafından parametrelerin değiştirildiğini ve kırıcının ayarlarıyla oynandığını biliyorum frekans konventörünün
ayarlarıyla oynandığını biliyorum diyeceklerim bundan ibarettir, Konventörlerinin vidasının çıkarıldığını daha sonra takılmadığını gördük vidaların takılmaması kırıcının fonksiyonlarının gerektiği gibi yerine getirmemektedir, ağırlık algılayan terazilerin fişlerinin söküldüğünü gittiğimde gördüm, ayrıca panoların kapaklarının filekslerinin takılmadığını gördüm, parametrelerin değiştirilmesi kullanıcılar tarafından yapılması mümkün değildir … yetkilileri tarafından yapıldığını düşünüyorum çünkü bunun tekniğini biz ve … yetkilileri bilmektedir, ayrıca ben arıza durumunda gittiğimde makinelerin içeriside tabure … süpürge gibi materyaller gördüm bunların kablolara ve aksama zarar verilmeden içeriye sokulması mümkün gözükmemektedir sensörün sadece kapalı olan kısmı sensörün sac tarafıdır ve sensörlerin arızalı olmasını buna bağlıyorum.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı tanığı …keşif sırasında; “Ben davalı isbak firmasında 1992 yılında işe başladım ve 2020 temmuz ayında işten ayrıldım, çalıştığım dönemde sinyalizasyon bakım onarım şefi olarak görev yapmaktaydım, bu makinelerden 3 tanesi şişhanedeki metroya 2 taneside maslaktaki metroya konuldu, 95 taneside okullara verildi, ben bu makinelerle ilgili sıkıntılar olduğunda ilgileniyordum, metrodaki makinelere insanlar çok fazla talep etmiştir, önce maslak ve şişhanedeki metrolarda bir kişi bakım işişyle ilgileniyordu ancak arızalara yetişemediğini gördük makinelerdeki temel problem sıkışma olmuştur okullarda da sıkıntılar vardı ancak daha az sayıdaydı bu makinelerin arızalarıyla ilgili 8 kişi hizmet veriyordu 6 tanesi metrolara 2 taneside okullara bakıyordu, bunun sebebi de okullarda arıza çıktığında sorun olmuyordu ancak metrolarda arıza olduğunda hemen basına verililyordu öncelikle bu makinelerin sürekli çalışması söz konusu değildi ve ne kadar süre ve kaç dakika çalıştığıda belli değildi, 1 gün boyunca tamamıyla çalıştığını görmedik, davacı ürün üreticisi söz konusu sorunları gidermeye çalıştı ancak hiç bir zaman istenilen gibi olmadı,makine şuanda çalışamamaktadır okullardaki makineler için, okul müdürleri bu makineleri istemedi ve alınmasını istedi, özellikle çuvallarla gelindiğinde arıza daha fazla çıkmaktaydı, daha sonra bu makinenin maliyeti daha fazlaya gelmeye başladı, söz konusu pet şişelerin arkada kalan kısımları için personel sopa ile müdahele etmek zorunda kalmıştır, bu arızalar için giden personel için ilk 2-3 arkadaş eğitim verilmiştir diğerlerine o 2-3 kişi eğitim vermiştir, motordaki sıkıntıyı çözme adına davacı tarafça giderim yapılmıştır ancak sürekli bir çalışma sağlanmamıştır, daha sonra motor kısmını değiştirilerek isbak kendi argesini yapmıştır, ve biraz iyileşme sağlanmıştır ancak tamamiyle düzelme olmamıştır ayrıca sensörün sökülmesiyle ilgili kimin tarafından söküldüğünü bilmiyorum ancak sensör olduğunda da çalışma sağlanmamaktadır, okuldaki müstahtemin pet şişeye ip bağladığını arkadaşlarım tarafından bana bilgi halinde gelmiştir, makinelerin haftada 1 temizliği oluyordu özellikle şişhanedeki makine çok kirleniyordu ayrıca bira pet şişeleri gibi başka materyallerde atıldığı oluyordu makinenin altındaki dolan torba… tarafından değiştiriliyordu ancak yetişemiyordu hatta daha sonra biz değiştirmek üzere yedek çuvallar istedik, diyeceklerim bundan ibarettir, müstahdemin pet şişeye ip bağlaması olayı sensörün olmamasından dolayı aynı şişeden daha fazla yükleme sağlaması amacındadır, ben sensörün olmamasının sıkıntılara yol açabileceğini yönetime söyledim makineler bana geldiğinde sensör yoktu ancak sensör olduğundada konvör durmaktadır ve makine çalışmamaktadır, pet şişe asağıya inse bile bu sefer kırıcada sıkıntı olmaktadır bu nedenle tam verim sağlanamamıştır, mevcut ürün üzerinde başka bir firmaylada anlaşma yapılıp sıkıntılar giderilmeye çalışılmıştır ancak bu firmanın çalışılmasından sonra da eskiye nazaran bir iyileşme olmuştur 2-3 saat boyunca makine sıkıntısız çalışmıştır ancak yine daha sonra sıkıntı başlamıştır, hiç bir zaman makineyi boş bırakıp tamam halloldu dediğimiz olmamıştır, ben o kademede yetkili biri değilim ancak, dönemin belediye başkanı tarafından basına tanıtımı sırasında çalıştırılamamıştır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı tanığı … keşif sırasında; “Ben davalı … firmasında elektirik atolyesi kısmında 2013 yılından beri çalışıyorum, ben teknisyen değilim ancak arkadaşların yetişemediği durumlarda ben sahaya gidip yardımcı oluyorum genel sıkıntı pet sıkışmasıydı, vatandaşlar poşet halinde pet şişe getiriyolardı, pet şişeyi sırayla atarken pet şişe aşağıya düşmüyordu bir sıkışma durumu oluyordu ayrıca konvör kısmında da sıkıntı vardı ben diğer arkadaşlar yetişmeyince arızaları gidermek için daha sonradan dahil oldum, ayrıca her pet şişe için ne kadar kuruş verileceği belliydi rakamları tam hatırlayamamakla birlikte pet şişeler makineye atıldıktan sonra yüklenmesi gereken kuruşlarda sıkıntı oluyordu yüklemesi gereken bakiyeyi yüklemiyordu diyeceklerim bundan ibarettir, Cihaza pet şişe sıkışması olduğunda ben çok fazla müdahele etmiyordum, pet şişeyi alttan elimle gerekirse de kolumla almaya çalışıyordum ancak alamadığım durumlarda diğer teknik servisten personelin gelmesini bekliyordum ayrıca sorun hallolmadığında yeni bir arıza kaydı açılmıyordu, Ben belediye çalışanıyım müdürümüz hakedişler imzalanıcak dediği için ben imzamı attım dolayısıyla detayları konusunda bilgi sahibi değilim.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı tanığı … keşif sırasında; “Ben davalı isbak firmasında 2013 yılından beri kalite yönetim şefi olarak görev yapıyorum, teknik şartname ve sözleşme imzalandıktan sonra belli noktalarda tetkikler yapılmıştır, boya ile ilgili bir sıkıntı meydana gelmiştir, sıkıntılar giderildikten sonra ilk partisinden son partisine kadar ürünün kalitesini kontrol ettik, cihazın pet şişeyi okumaması ve sıkışması temel problemdi, ayrıca saymayla ilgili problemleri vardı sahaya gönderilirken ürünün şartlı olarak kabul ettik, tasarım aşamasında firmada sahada oluşan arızaları gidermeleri konusunda mutabık kılındı ve ürünü sahada da birebir kontrol ettik ancak ürün hakkında yağmur gibi arıza kaydı oluşmuştur metro ve okullara ürün gönderilmiştir buna ilişkin whatsapp yazışmalarıda bulunmaktadır arızalarla ilgilenen arkadaşlarda arızalara yetişememiştir, ürünü hiç bir şekilde stabil halde kullanamadık, bu anlamda üründen istenilen verim alınamamıştır ben arıza olduğunda sahaya gitmedim diğer arkadaşlarım gitmiştir ben onların raporlarından hangi arızaların olduğunu biliyorum ayrıca ürünün testlerini yapabilmek için bizde ürünü denedik bizim denememizde de sıkıntılar meydana geldi, şartnamede belirtilen standartların tarafımıza ulaşmadığına ilişkin şerhimiz bulunmaktadır, diyeceklerim bundan ibarettir, Ben yapılan kontrollerde bizzat bulundum, ürünü ben ve arkadaşlarım denedik şartlı kabul yaparak ürünleri teslim aldık, hatta ürünlerde bir partinin belli kısmında 49 kamera eksikti, 1 tane kamera bulunuyordu bu ürünlerin sahaya verilmesi daha sonra kameraların eklenmesi talebini ben kabul etmedim, kameralar geldikten sonra şartlı kabul ile ürünler sahaya verilmiştir, benim ürünlerin bu şekilde sahaya konulmaması yönünde bir şerhim olmuştu ancak mail atıp atmadığım konusunda maillerime bakmam lazım, ben uzun süre kalite kontrolünü geçirmedim ancak şartlı kabul konusunda mutabık kılınması üzerine ürünler teslim alnımıştır, hakedişleri ben onaylamadığım için neden eksiklik olduğu halde hakedişleri onaylandığı sorusunu cevaplayamıyorum, eğitim konusunda bilgim yoktur çocuklar için basamak konulup konulmadığı daha sonra konuşulmuştur öncesinde bilgi sahibi değilim, ürünler konusunda üretici firma tarafından bakım kullanım klavuzu iletilmemiştir ayrıca bu ürün vatandaşın kullanacağı endüstiriyel bir üründür ve sadece okullarda kullanılacağına ilişkin bir görüşme olmamıştır ayrıca söz konusu ürün IP55 sınıfına sahip dayanıklı bir üründür dolayısıyla söz konusu ürün okullarda da metrolar da da açık alanlarda da kullanılabilir ayrıca söz konusu sertifika elimize ulaşmamıştır biz bu sertifikayı üretici firmadan talep ettik.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 27/07/2021 tarihli bilirkişi heyet kök raporunda özetle; Mali yönden yapılan incelemede; dava konusunun, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında davacının davalı yandan 1.953.996,74 TL cari hesap, 428.099,27 TL faiz olmak üzere toplam 2.382.096,01 TL tutarlı alacağının tahsili için yürüttüğü takibe yapılan itirazların iptali talebinden ibaret olduğu anlaşıldığı, Neticeten, Mali yönden yapılan incelemeler doğrultusunda davacının takip tarihi (28.09.2020) itibariyle davalı şirketten 1.953.996,74 TL cari hesap, 400.408,73 TL İşlemiş faiz olmak üzere Toplamda 2.354.405,47 TL alacaklı olduğu kanaati edinildiği,
Teknik yönden yapılan incelemede;
3.1.1.11 maddesinde, “Akıllı mobil aktarma istasyonu içerisinde yer alan, su ve tozdan etkilenebilecek ekipmanların (elektronik kartlar, şalt malzeme grubu vb) suya ve toza karşı IPSS koruması sağlanacaktır.” denilmektedir, ancak keşif esnasında kaydedilen ve ek’te bulunan fotoğraflarda görüldüğü üzere, ana pano harici birçok kablo/klemens bağlantısının açıkta/korumasız olduğu görülmüştür.
3.1.1.2 maddesinde geçen “Akıllı Mobil Aktarma İstasyonu, bütün sabitleyici parçaları, içeriden erişilebilir olmalı ve anti-vandalizm ihtiyacına uyumlu olacaktır.” denilmektedir, ancak keşif esnasında edinilen kanaat, tanık beyanları ve tüm dosya münderecatına göre Vandalizm olarak kabul edilebilecek olan, hazneye şemsiye sürülmesi, cam şişe sürülmesi, içinde sıvı olan şişe sürülmesi, v.b. davranışlara karşı gerekli öngörü ve tedbirlerin alınmadığı görülmektedir.
3.1.1.23 maddesinde geçen “kapak sistemi” incelenen cihazlarda görülememiş olup, iptal edilmesinin davalı veya davacı tarafça mı önerildiği konusunda kanaat edinilememiş olup, tanık ifadeleri, delil v.s. yardımı ile takdiri Sayın Mahkemeye aittir.
3.1.1.2.2.2. maddesinde geçen “Cihaz beş değişik algoritma kullanarak ürün tanıma yapar. İlk iki algoritma ana algoritma olup, bunlardan geçmeyen ürünler kabul edilmeyecektir. İlk Algoritma Görüntü işleme olup, Görüntü İşlemede, ürün Pet veya Kutu olduğu ayırt edilir. İkinci Algoritma ağırlık sensörü olup, burada belli bir doluluk oranının üstündeki ürünler red edilecektir. İlk iki algoritma sonrasında uygun ürünün kabulü yapılır.” denilmektedir, ancak keşif esnasında edinilen kanaat, tanık beyanları ve tüm dosya münderecatına göre, sistemin suistimal edilebildiği kanaatine varılmıştır.
3.1.2.3.1. maddesinde geçen “Otomat giriş haznesine bırakılan ambalaj atıklarını ağırlık ve şekil bilgileri ile değerlendirerek, veri tabanında bulunan atıkları tespit edip kabul ederek dişli bıçaklar arasında ezerek ve depolayacaktır. Veri tabanında bulunmayan atıklar depoya kabul edilmeyecek ve geri verilecektir.” denilmektedir, ancak keşif esnasında edinilen kanaat, tanık beyanları ve tüm dosya münderecatına göre, sistemin bu değerlendirme, kabul/red işlemini layıkıyla yapamadığı kanaatine varılmıştır.
Teknik değerlendirme kısmında detayı verilen konular açısından bahse konu cihazların kusur/ayıp ihtiva ettiği, ortaya çıkış şekilleri itibariyle a ve c maddelerinin açık/aşikar ayıp/kusur olduğu, b, d ve e maddelerinde belirtilenlerin gizli ayıp/kusur olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 16/12/2021 tarihinde sunulan bilirkişi raporunda özetle; Rapor içeriğinde yapılan açıklamalar muvacehesinde, dosyaya mübrez belge, bilgi, takip dosyası, davacı ve davalı yana ait incelenen ticari defter-belgeleri ile sınırlı olarak yapılan tespit, inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; Mali yönden Yapılan İncelemelerde; Dava konusunun, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında davacının davalı yandan 1.953.996,74 TL cari hesap, 428.099,27 TL faiz olmak üzere toplam 2.382.096,01 TL tutarlı alacağının tahsili için yürüttüğü takibe yapılan itirazların iptali talebinden ibaret olduğu anlaşıldığı, Davacı yan tarafından cari hesap bakiye alacağının tahsili amacıyla İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı dosyası ile 28.09.2020 tarihinde takibe geçtiği, davalı yan tarafından borca itiraz edildiği ve takibin durduğu, Davacı yan tarafından yapılan itirazın iptali talebi doğrultusunda 28.11.2020 tarihinde T.C. İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı huzurdaki davanın ikame edildiği belirlendiği, Davacının 2019 yılı ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davacının incelenen ticari defterlerinde; Davacının takip tarihi (28.09.2020) tarihi itibariyle davalı şirketten 1.953.996,74 TL cari hesap bakiye alacaklı olduğu tespit Edildiği, Davalının 2012-2013-2014-2015 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunmadığı, 2016-2017-2018-2019-2020-2021 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davalının incelenen ticari defterlerinde; Davalının takip tarihi (28.09.2020) tarihi itibariyle davacı şirkete 1.953.996,80 TL cari hesap bakiye borçlu olduğu, Davacı tarafından davalı adına tanzim edilen faturaların e-fatura şeklinde usulüne uygun olarak düzenlediği, faturaların davacı yanın ticari defterlerinde kayıtlı oldu; faturalara konu malların teslimi konusunda ise malların davalı yana sevk irsaliyeleri ile teslim edilmiş olup, 08.04.2019 tarihli 4.720,00 TL tutarlı fatura dışındaki diğer faturalara konu sevk irsaliyelerinde malları teslim alan ve teslim eden bölümlerinin imzalı olduğu görülmüş olup faturaların ve içeriği malların davalının bilgisi dahilinde olduğu kanaati hasıl olduğu, Rapor içeriğinde taranan mutabakat formunda görüleceği üzere davacı tarafın 31.12.2019 tarihi itibariyle davalı yandan 1.953.996,74 TL cari hesap bakiye alacaklı olduğu konusunda her iki tarafın mutabık olduğu, mutabakat formunda davalı şirketin “mutabıkız” yazısı ile kaşe ve imzasının yer aldığı görüldüğü, Neticeten, Mali yönden yapılan incelemeler doğrultusunda davacının takip tarihi (28.09.2020) itibariyle davalı şirketten 1.953.996,74 TL cari hesap, 400.408,73 TL İşlemiş faiz olmak üzere Toplamda 2.354.405,47 TL alacaklı olduğu kanaati edinildiği,
Teknik Yönden Yapılan İncelemelerde; Teknik değerlendirme kısmında detayı verilen konular açısından bahse konu cihazların kusur/ayıp ihtiva ettiği, ortaya çıkış şekilleri itibariyle a ve c maddelerinin açık/aşikar ayıp/kusur olduğu, b, d ve e maddelerinde belirtilenlerin gizli ayıp/kusur olduğu, Belirtilen ayıp/kusur’ların giderilmesi için toplam bedel 97 x 4.500,00-TL=436.500,00-TL olarak hesaplandığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine geri dönüşüm konteyneri için akıllı mobil aktarım istasyonu yapımına ilişkin sözleşmesinden kaynaklanan hak ediş bedelleri alacağına ilişkin başlatılan icra takibine yönelik İİK 67 maddesi kapsamında açılan itirazın iptali davasıdır.
Davacı taraf, davalı ile aralarındaki sözleşme gereği üzerine düşen edimleri yerine getirmelerine rağmen davalı şirket tarafından sözleşme hak ediş/cari hesap alacak bakiye bedelleri ödenmediğinden davalı hakkında icra takibi başlattıklarını ancak davalının takibe haksız itirazı nedeniyle icra takibinin durduğunu, davalıdan alacaklı olduklarını bu nedenle takibe yönelik yapılan haksız itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı tarafça açılan itirazın iptali davası kısmi dava olarak açılmış, yargılama sırasında 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde sunulan ıslah dilekçesi ile dava değeri icra takibinde talep edilen miktar olarak artırılmıştır.
Davalı taraf ise sözleşme konusu ürünlerin ayıplı olduğunu, sözleşme kapsamında ürünlerdeki ayıpların giderilmediğini, bu nedenle ürünlerine kullanılmaz halde durduğunu bu nedenle davacı tarafa borçlu olmadıklarından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İstanbul … İcra Dairesi’nin… Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklı davacı…Ltd.Şti. tarafından borçlu davalı…A.Ş. aleyhine sözleşme, cari hesap ve faturalara dayalı alacağa ilişkin 1.953.996,74-TL asıl alacak, 428.099,27-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 2.382.096,01-TL alacak için başlatılan adi takip yolu ile icra takibine borçlu davalı tarafından süresinde itiraz edilmesi üzerine icra takibinin durdurulmasına karar verildiği ve itirazın iptali davasının süresinde açıldığı anlaşılmıştır.
Dava zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olup davacı tarafça dosyaya sunulan 07/08/2020 tarih ve 2020/35655 numaralı arabuluculuk son anlaşmazlık tutanağı ile zorunlu arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği ve tarafların anlaşamadığı anlaşılmıştır.
Davalı şirket tarafından dava tarihinden önce yapılan delil tespiti başvurusu neticesinde İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…Değişik İş sayılı dosyası üzerinden yapılan dava konusu …cihazının teknik şartnameye uygunluğu ve ayıplı olup olmadığı hususunda yapılan delil tespiti sonrasında düzenlenen bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen rapora göre teknolojik olarak istenen işlevi yerine getirdiği ancak sürekli olarak düzgün çalışmaya uygun bir kalitede ve mekanik tasarımda olmadığının tespit edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf taraflar arasındaki sözleşmeye konu geri dönüşüm konteyneri akıllı mobil aktarma istasyonu yapım işine ilişkin davacı tarafça yapılan ürünlerin ayıplı olup olmadığı, tarafların sözleşme konusu edimlerini yerine getirip getirmediği, davacı tarafın davalıdan alacaklı olup olmadığı varsa alacak miktarı hususundan kaynaklıdır.
Taraflar arasındaki geri dönüşüm konteyneri akıllı mobil aktarım istasyonu yapımına ilişkin 03/05/2018 tarihli Pano Üretimine Ait Mal Alımı Sözleşmesi ve Akıllı Mobil Aktarma İstasyonu Teknik Şartnamesine bakıldığında dava konusu makinelerin sözleşme ve teknik şartnamede belirtilen özelliklerde makine yapım işine ilişkin olduğu bu haliyle taraflar arasındaki sözleşmenin TTK 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.
Eser sözleşmesi, iş sahibinin ödemeyi taahhüt ettiği ücret karşılığında yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi ve teslim etmeyi üstlendiği iki taraf için hak doğuran ve borç yükleyen bir sözleşmedir. Eser sözleşmesinde iş sahibinin asli borcu TBK’nın 470.maddesi çerçevesinde meydana getirilen eser karşılığında bir miktar paranın ödenmesi, yüklenicinin borcu ise eseri zamanında ve ayıpsız olarak imal ve teslim etmektir.
Eser sözleşmesinde yüklenicinin ayıptan sorumluluğu TBK’nın 474 ile 478. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yüklenicinin ayıptan sorumlu olabilmesi için eserin iş sahibine teslim edilmesi, eserin ayıplı olması, eserin iş sahibi tarafından kabul edilmemesi veya kabul edilmek zorunda olunmaması, eserin iş sahibi tarafından muayene ve ihbar külfetinin yerine getirilmiş olması, eserdeki ayıbın iş sahibinin tutumundan kaynaklanmamış olması ve son olarak ayıplı teslimden doğan hakların süresi içinde kullanılması gerekmektedir. Ayıp, teslim edilen eserde sözleşme ile kararlaştırılmış olan veya dürüstlük kuralına göre olması gereken ya da kanunun öngördüğü niteliklerin bulunmaması olarak nitelendirileceğinden ayıplı bir eserin imali ve teslimi sözleşmenin gereği gibi ifa edilmediğini gösterir.
Eserin teslim alınmasından sonra açıkça görülen veya usulüne göre yapılan bir muayene ile görülebilen ayıplar açık ayıp, bu şekilde tespit edilemeyen ancak zaman içerisinde eser kullanılırken ortaya çıkan ayıplar ise gizli ayıp olarak nitelendirilir.
TBK’nın 474/1.maddesi gereğince açık ayıplar bakımından iş sahibi işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve uygun bir süre içerisinde tespit ettiği ayıpların yükleniciye bildirmekle yükümlüdür. İş sahibi bu külfetleri yerine getirmezse ayıp dolayısıyla kendisine tanınan haklardan yararlanamayacaktır.
Mahkememizce davaya konu icra takip dosyası celp edilerek incelenmiş ve taraflar arasındaki sözleşme, şartname ve tüm kayıtlar ile tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi heyeti tarafından yapılan bilirkişi incelemesi sonrasında düzenlenen bilirkişi heyet ek raporuna göre; Mali yönden yapılan incelemeler doğrultusunda davacının takip tarihi (28.09.2020) itibariyle davalı şirketten 1.953.996,74 TL cari hesap, 400.408,73 TL İşlemiş faiz olmak üzere Toplamda 2.354.405,47 TL alacaklı olduğu kanaati edinildiği,
Teknik Yönden Yapılan İncelemelerde; Teknik değerlendirme kısmında detayı verilen konular açısından bahse konu cihazların kusur/ayıp ihtiva ettiği, ortaya çıkış şekilleri itibariyle a ve c maddelerinin açık/aşikar ayıp/kusur olduğu, b, d ve e maddelerinde belirtilenlerin gizli ayıp/kusur olduğu, Belirtilen ayıp/kusur’ların giderilmesi için toplam bedel 97 x 4.500,00-TL=436.500,00-TL olarak hesaplandığı bildirilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda taraflar arasındaki sözleşme, şartname, ihtarnameler, tutanaklar, yazışmalar, delil tespitindeki bilirkişi raporu, tanık beyanları, makineler üzerinde yapılan keşif ve bilirkişi heyet raporları birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında akdedilen sözleşme ile davacı şirket tarafından pet şişelerin geri dönüşümünü sağlamak üzere akıllı mobil aktarım istasyonu makinelerinin yapım işinin üstlenildiği, davacı şirket tarafından üretilen makinelerin davalı şirkete teslim edildiği, çocuklara geri dönüşüm bilincini kazandırmak amacıyla ürünlerin ilk başta okullara yerleştirildiği, akabinde metro istasyonu gibi yoğun insan hareketinin bulunduğu yerlere de konulduğu, makineye bırakılarak geri dönüşümü sağlanan pet şişe başına İstanbulkart’a belirlenen miktarda para yüklemesi yapıldığı, bazı kişiler tarafından bu durumun kötüye kullanılmak suretiyle aşırı miktarda pet şişe atılması, atılan malzemeler içinde sıvı bulunması, atılmaması gereken malzemelerin makineye bırakılması, hileli kullanılması gibi benzer nedenlerle makinelerin arıza vermeye başladığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafça üretilen makinelerin davalı şirket tarafından teslim tutanağı ile teslim alındığı, hak ediş raporlarının düzenlendiği bir kısım ödemeler yapılmasına rağmen bakiye miktar kadar ödemenin yapılmadığı bu nedenle icra takibi başlatıldığı, davalı şirketin ayıp iddiasının gerçeği yansıtmadığı, makinelerin teknik şartnameye uygun üretildiği, davalı tarafça süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığı iddia edilmiş olup, davacı şirket tarafından davalıya hitaben düzenlenen Kartal … Noterliğinin 14/05/2019 tarih …yevmiye sayılı ve 04/02/2020 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile bakiye alacaklarının ödenmesi hususunun davalı şirkete ihtar edildiği, davalı şirket tarafından davacıya hitaben düzenlenen Beyoğlu … Noterliğinin 10/02/2020 tarih ve …yevmiye sayılı cevabi ihtarnamesi ile de ayıp ihbarında bulunulduğu ve sözleşme kapsamında makinelerdeki ayıbın giderilmesinin istenildiği anlaşılmıştır.
Ayıplı eser sözleşmede kararlaştırılan vasıfları veya olmasından vazgeçilmez bazı vasıfları taşımayan eserdir. Diğer anlatımla ayıp, bir malda ya da eserde sözleşme ya da yasa hükümlerine göre normal olarak bulunması gereken niteliklerin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bozuklukların bulunmasıdır. Eğer, meydana getirilen eserin, teslim alındığı sırada usulüne uygun yapılan gözden geçirme ile varolan bozukluğu görülmemişse, ortada gizli bir ayıbın olduğu kabul edilir. Açık ayıplar, eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz bizzat yapılan veya uzmanına yaptırılan gözden geçirme sonucu saptanınca, uygun sürede (TBK m.474); gizli ayıplar da ortaya çıkar çıkmaz, gecikmeksizin yükleniciye bildirilmelidir. (TBK m.477/3 ) Ayıp bildirimi süresinde yapılmadığı takdirde iş sahibi bu ayıbı örtülü olarak kabul etmiş sayılır. Eksik işler bedeli ise ihbar koşuluna ve ihbar süresine bağlı olmaksızın teslim tarihinden itibaren kural olarak beş yıllık zamanaşımı süresinde (TBK m.147/son) talep edilebilir. Eğer eser iş sahibinin beklediği amacı karşılamıyorsa kural olarak ayıplı yapıldığı kabul edilir. Ayıp ihbarının yazılı olarak yapılması zorunlu olmayıp süresinde ayıp ihbarının yapıldığı her türlü delille ve tanık beyanıyla dahi kanıtlanabilir. (YHGK’nın 02.02.1979 gün ve 1977/11-393 E., 1979/80 K. sayılı ve Yargıtay 15 HD’ nin 16/01/2013 tarih ve 2012/5835 E., 2013/129 K. sayılı ilamında bu ilke ve esaslar ayrıntıları ile açıklanmıştır.)
Bu kapsamda taraflar arasındaki ihtilaf konusu eser sözleşmesinin akdedildiği tarihin 03/05/2018 olduğu, sözleşmenin 19. maddesinde garanti ve satış sonrası hizmet başlığı altında yer alan düzenlemelere göre garanti süresinin 2 yıl olarak belirlendiği, aynı arazının 3 defa tekrar etmesi halinde malzemenin ayıplı kabul edilerek ücretsiz olarak yenisin temin edileceği, çevre koşullarından ve kötüye kullanımdan kaynaklı arızalarda yükleniciden gerekli tedbirlerin (parça değişimi revizyon) alınmasını isteyebileceği hususunun açıkça belirlendiği göz önüne alındığında ürünlerin 2 yıllık garanti süresinin 03/05/2020 tarihine kadar devam ettiği, davalı şirket tarafından davacının bakiye ücret talebine ilişkin ihtarları akabinde gönderilen 10/02/2020 tarihli cevabi ihtarname ile garanti süresi içerisinde süresinde ayıp ihbarında bulunulduğu sabit olup, davacı tarafça eldeki dava açılmadan önce davalı şirket tarafından ürünlerdeki ayıba ilişkin 06/10/2020 tarihli delil tespiti başvurusunda bulunulmuştur. Gerek delil tespiti dosyasında düzenlenen bilirkişi raporunda gerekse mahkememizce yapılan keşif neticesinde düzenlenen bilirkişi heyet raporu ile dava konusu makinelerde açık ve gizli olmak üzere ayıpların bulunduğu tespit edilmiştir. Dosya kapsamında bulunan taraf şirketlerin çalışanları arasındaki makinelerin takibi ve arıza şikayetlerine ilişkin yazışmalar ile makinelerin sık sık arızalandığı, bu şekilde de davalı şirkete makinelerdeki ayıba ilişkin ihbarda bulunulduğu açık olup, davalı şirket tarafından davacı şirkete gönderilen ayıp ihbarına ilişkin ihtarnamede davalı şirketin TTK 475. maddesinde seçimlik haklarından makinelerdeki arızanın giderilmesi hakkını kullandığı ve yargılama aşamasında da ayıplı ifa nedeniyle talep edilen miktarda borçlu olmadıkları yönünde savunmada bulunulmuştur. Mahkememizce yapılan keşif sonrasında düzenlenen bilirkişi heyeti ek raporunda yapılan ayıp tespitine ilişkin hususlar dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunmakla, dava konusu makineler üzerinde yapılan inceleme sonrasındaki tespitler ile makinelerdeki ana pano harici birçok kablo/klemens bağlantısının suya ve toza karşı açıkta/korumasız olduğu, söz konusu bu eksiklik ve kusurun basit bir kontrol ile tespit edilebilir olduğu, bu haliyle, açık/aşikar ayıp olduğu belirlenmiş, bahse konu eksiklik/ayıpların giderilmesinin her bir makine için 250,00TL bedel karşılığında giderilebileceği tespit edilmiş, yine yapılan inceleme sonrası makinelerdeki sürgülü kapak sisteminde ile konveyör boyutunun ve konveyör ile ezici/kırıcı hazne arasındaki mesafenin (baca boyunun) artırılması, kademeli ezme/kırma yapılması, ezici/kırıcı boyutlarının artırılması, ezici/kırıcı çene malzemesinin daha sert ve tok bir malzemeden (yüzey sertleştirilmiş çelik, tungsten karbür, manganez çelik v.b.) üretilmesi gibi iyileştirmelerin mümkün olduğu bu nedenle konveyör sisteminde arızaların gizli ayıp niteliğinde bulunduğu tespit edilerek belirtilen açık ve gizli ayıp/kusur’ların giderilmesi için toplam bedel 97 x 4.500,00TL=436.500,00TL olarak hesaplanmıştır.
Bu haliyle mahkememizce yapılan yargılama neticesinde taraflar arasındaki sözleşme konusu davalı şirket tarafından üretilen makinelerin gizli ve açık olmak üzere ayıplı oldukları, dosya kapsamında bulunan deliller, keşif sırasında dinlenen tanık beyanları ve bilirkişi heyeti tarafından yapılan teknik inceleme sonrası düzenlenen bilirkişi raporu ile sabit olup, davalı şirket tarafından dava konusu makinelere ilişkin açık ayıp yönünden TBK 474 maddesi ve taraflar arasındaki sözleşmede belirlenen şartlar gereğince teslim akabinde makineler üzerindeki muayene ve gözden geçirme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek açık ayıplar yönünden makineleri bu haliyle kabul etmiş sayılacağı açık olduğundan davalı şirketin makinelerdeki açık ayıplara ilişkin bedel indirimi talep edemeyeceği sabit olup, makinelerde tespit edilen gizli ayıplar yönünden ise makinelerdeki gizli nitelikteki ayıpların makinelerin kullanımı sürecinde ortaya çıkması teslim anında basit inceleme ile tespitinin mümkün olmaması bu haliyle bu tür gizli ayıplar yönünden şirket çalışanları arasındaki yazışmalar ve 10/02/2020 tarihli ihtarname kapsamında süresinde yapılan ayıp ihbarı ile davalının TBK 475. maddesi gereğince sözleşmeden dönme, bedel indirimi ve ücretsiz tamir gibi seçimlik haklara sahip olduğu açık olup, bilirkişi heyeti tarafından makinelerdeki gizli ayıbın giderilmesi için gereken 1.750,00-TL+2.500,00=4.250,00-TLx97 adet makineden=412.250,00-TL olduğu hesaplanmış olup icra takibinde talep edilen asıl alacak miktarı olan 1.953.996,74-TL’den gizli ayıp giderim bedeli olan 412.250,00-TL’nin mahsubu sonrası 1.541.746,74-TL davacı şirketin davalı şirketten alacaklı olduğu, davacı tarafça davalı şirkete gönderilen alacaklarının ödenmesi hususundaki ihtarın davalı şirkete 17/05/2019 tarihinde tebliğ edildiği ve ihtarnamede verilen 1 haftalık süre ile 24/05/2019 tarihinin son ödeme günü olduğu bu nedenle davalının 25/05/2019 tarihinde temerrüte düştüğü anlaşılmış tespit edilen 1.541.746,74-TL asıl alacak için temerrüt tarihi olan 25/05/2019 tarihinden takip tarihi olan 28/09/2020 tarihine kadar işlemiş avans faiz miktarının aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde;
Asıl Alacak : 1.541.746,74-TL
Faiz Başlangıç
Faiz Bitiş
Gün Sayısı
Faiz Oranı (%)
Tutar
25.05.2019
10.10.2019
139
19,50
116.080,68-TL
11.10.2019
20.12.2019
71
18,25
55.492,18-TL
21.12.2019
12.06.2020
175
13,75
103.050,78-TL
13.06.2020
28.09.2020
107
10,00
45.824,14-TL
TOPLAM : 320.447,48-TL
olarak hesaplanmıştır. Bu nedenle sonuç olarak dosya kapsamında bulunan delillerin değerlendirilmesi, taraf şirketlerin ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan incelemeler, dinlenen tanık beyanları, yapılan keşif incelemesi sonrası düzenlenen dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunan bilirkişi heyeti tarafından yapılan tespit sonrası davalı şirket tarafından üretilerek davacı şirkete teslim edilen dava konusu makinelerdeki gizli ayıbın giderilmesi için belirlenen miktarın mahsubu sonrası davacı tarafın davalıdan alacaklı olduğu sabit olup, bu kapsamda davacı tarafça davalı aleyhine başlatılan İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyasında Davalı tarafından 1.541.746,74-TL asıl alacak ve 320.447,78-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.862.194,75-TL alacağa yönelik yapılan itirazın iptaline, takibin belirtilen miktar üzerinden takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine ve dava konusu alacağın eser sözleşmesinden kaynaklı hakediş bedeline ilişkin olması ve ayıplı ifa sonrası hak edilen iş bedelinin yargılama sonrası tespit edilmesi nedeniyle alacak likit olmadığından davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KISMEN KABULÜ ile; davacı tarafça davalı aleyhine başlatılan İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyasındaki;
a) Davalı tarafından 1.541.746,74-TL asıl alacak ve 320.447,78-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.862.194,75-TL alacağa yönelik yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin belirtilen miktar üzerinden takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine,
b) Alacak likit olmadığından davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine,
2- Davacı tarafça dava açılırken yatırılan peşin harcın ve ıslah harcının alınması gereken 127.206,52-TL harçtan mahsubu ile bakiye 98.377,45-TL karar harcının borçlu davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
3- Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davadaki haklılık durumuna göre 1.031,90-TL’sinin davalıdan, 288,10-TL’sinin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
4- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 54,40-TL başvurma harcı, 28.829,07-TL peşin harç olmak üzere toplam 28.883,47-TL harç giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5- Davacı tarafça yargılamanın yürütülmesi nedeniyle yapılan 25 adet tebligat-posta gideri 189,00-TL, bilirkişi ücreti 4.000,00-TL, keşif harcı 419,90-TL, keşif yol masrafı 800,00-TL olmak üzere toplam 5.408,90-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red durumuna göre 4.228,38-TL’sinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına
6- Davacı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen nispi 97.344,51-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7- Davalı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen nispi 43.045,06-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
8- Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; davacı vekilinin, davacı şirket yetkilisinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/03/2022

Başkan Üye .
Üye . Katip .
e-imza* e-imza* e-imza* e-imza*

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.