Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/21 Esas
KARAR NO: 2021/625
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
DAVA TARİHİ : 04/10/2019
KARAR TARİHİ : 14/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği 04/10/2019 havale tarihli dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin işyerinde 22.04.2019 ile 24.04.2019 tarihlerinde gerçekleşen hırsızlık olayı nedeniyle müvekkili şirkete ait … A.Ş’ye ait çek numarası …, keşideci …, 29.06.2019 keşide tarihli, 14.000 TL, … Bankası A.Ş’ye ait çek numarası …, keşideci … Tekstil, 30.06.2019 keşide tarihli, 10.000 TL ile … Bankası A.Ş’nin çek numarası … keşideci … San. Tic. Ltd. Şti’nin, 19/07/2019 keşide tarihli, 15.000 TL bedelli çeklerde dahil olmak üzere çek defterleri ve hamili olduğu tüm çekler çalındığını, çeklerin müvekkili şirketin iradesi dışında elinden çıkmasından dolayı … Asliye Ticaret Mahkemesinde 2019/… esas sayılı dosyası ile 30.04.2019 tarihinde ihtiyati tedbir talepli çeklerin iptali için dava açıldığını, 06.05.2019 tarihli tensip tutanağıyla ödeme yasağına ilişkin tedbir kararı verildiğini, mahkemece çekleri elinde bulunduran davalıya karşı istirdat davası açılması için 2 hafta süre verildiğini, imzaların müvekkile ait olmadığını, davaya konu çekler de müvekkili olan şirketin kasasından çalındığını ve kötü niyetli kişiler tarafından müvekkiline ait olmayan imzayla müvekkili adına ciro edildiğini, müvekkili olan şirket davalı şirkete karşı ve ciro silsilesi kapsamında kendisinden sonraki cirantalara karşı hiçbir borcu bulunmadığını beyanla, davaya konu çeklerin müvekkili şirkete iadesini iadesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde;
davacının iddia ettiği hususları(çekin çalınması, imza itirazı vb) çekin istirdatına dayanak olarak, müvekkiline karşı ileri sürmesi hukuken mümkün olmadığını, sözleşmesinin müşterisi … VE TİC. LTD.ŞTİ, olduğunu, faktoring sözleşmesinin borçlusunun … SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Olduğunu, Davacının, faktoring işleminin tarafı olmadığından 6361 sayılı Kanun md.9/3 gereğince söz konusu iddiaları müvekkiline karşı süremeyeceğini, müvekkilinin söz konusu faktoring işmeleri kapsamında çeki ciro yoluyla devir aldığını, TTK.md.790 gereğince çekin yasal hamili olduğunu, Faktoring işlemi müşteri … ŞTİ ile yapıldığından; müvekkilinin ”davacı imzasının sahte olup olmadığını yahut çekin davacı elindeyken zayi olup olmadığını” bilmesi mümkün olmadığını, Bu sebeple; müvekkilinin çeki ciro yoluyla devralan iyi niyetli yasal hamili olduğunu, Müvekkili Tam Faktoring, 2012 Mayıs ayı sonunda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan faaliyet iznini alarak Haziran ayında müşterilere hizmet vermeye başladığını, Müvekkilinin , alanında öncü ve saygı duyulan bir faktoring şirketi olduğunu, iş hacmi ve gerçekleştirdiği ciro miktarıyla davaya konu alacak miktarı karşılaştırıldığında, kötü niyetli hareket etmesini gerektiren bir pozisyonu bulunmadığını, ileri sürerek davacının çekleri veya bedellerini müvekkilinden talep etmesi yasal olarak mümkün olmadığından TTK.md.790 ve 792 hükümleri gereğince, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, davacı aleyhine tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan … vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen çeklerin tamamının müvekkil şirketin sahte kaşe ve imzası kullanarak ciro edildiğini, … A.Ş. 14.000,00- TL bedelli 29/06/2019 keşide tarihli … numaralı çek dayanak gösterilerek … İcra Müdürlüğünün 2019/… E. Sayılı dosyası ile, … Bankası 10.000,00-TL bedelli 30/06/2019 keşide tarihli … numaralı çek dayanak gösterilerek … İcra Müdürlüğünün 2019/ … E. Sayılı dosyası ile, … Bankası 15.000,00 – TL bedelli 19/07/2019 keşide tarihli … numaralı çek dayanak gösterilerek …. İcra Müdürlüğünün 2019/… E. Sayılı dosyası ile, müvekkili aleyhine icra takipleri başlatıldığını, Bu takipler dolayısı ile t hepsi için ayrı ayrı imzaya itiraz davaları açıldığını, aynı zamanda …. San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkında cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, … İcra Müdürlüğünün 2019/… E. Sayılı dosyası ile müvekkili aleyhine başlatılan icra takibine karşı yapılan … İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/… E. Sayılı imzaya itiraz davasında “davanın kabulüne” karar verildiğini, Diğer imzaya itiraz davalarının ise yargılaması devam ettiğini, aynı zamanda davalı müvekkilinin aleyhine dava konusu çekler dışında sahte kaşe ve imzası kullanılarak ciro edilen birçok çekten kaynaklı icra takipleri başlatıldığını, sahte kaşe ve imzası kullanılarak takip konusu çek cirolandığı için davalı müvekkilinin somut olayda mağdur olduğunu, davalı müvekkilinin kendinden önceki ve sonraki cirantalar ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığını, 08/07/2020 tarihinde davalı …Ş. Tarafından beyan dilekçesi ve beyan dilekçesinin ekinde … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından düzenlenen … numaralı 22/04/2019 tarihli, … numaralı 19/04/2019 tarihli ve … numaralı 19/04/2019/ tarihli 3 adet irsaliyeli fatura bulunduğunu, Söz konusu faturalar incelendiğinde de görüleceği üzere bu faturaların müvekkili şirket tarafından teslim alan sıfatı ile hiç bir şekilde imzalanmadığını ve teslim alınmadığını, müvekkili şirketin, ne … San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ne de davacı şirket ile her hangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığını ileri sürerek Müvekkiliin davaya ihbar olunan olarak kaydedilmesini, hukuki dayanaktan yoksun işbu davanın müvekkili yönünden reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: … Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/ … Esas sayılı dosyasının UYAP kayıtları, davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları, … Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/… soruşturma sayılı dosyası, factoring sözleşmesi, alacak bildirim formu, irsaliyeli fatura örnekleri, çek suretleri, ticari defter incelemesine yönelik bilirkişi raporu, arabuluculuk son tutanak aslı ve tüm dosya kapsamı.
Mahkememizin 04/10/2019 tarihli 2019/… E. 2019/… K. Sayılı ilamı ile arabuluculuk dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verildiği, davacı vekili tarafından istinaf edildiği, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesinin 2019/ … E. 2019/… K. Sayılı ilamı ile davada arabuluculuğa başvuru zorunluluğu bulunmadığından istinaf isteminin kabul edildiği, dosyanın Mahkememizin yukarıda esas numarasına kaydedilerek yargılamaya devam edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; ; dava davacı tarafça davalı aleyhine açılan dava konusu çeklere dayalı istirdat istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle dava konusu çeklerin çalındığını, çeklerde bulunan imzanın müvekkiline ait olmadığını, çeklerin müvekkilinin imzasının taklit edilerek ciro edildiğini, müvekkilinin kendisinden sonra gelen cirantalarla ticari ilişkisinin bulunmadığını, çeklerin iadesi koşullarının bulunduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddia ettiği hususların 6361 Sayılı Kanun 9/3 maddesi gereği ileri sürülmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin factoring işlemleri kapsamında çeki ciro yoluyla devir alarak çekin yasal hamili olduğunu, TTK 792. Maddesi gereği davacının müvekkilinin çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusuru olduğunu ispat etmesi gerektiğini, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı tarafından sunulan faktoring sözleşmesinin incelenmesinde, sözleşmenin davalı ile dava dışı … San ve Tic Ltd ŞTİ arasında düzenlendiği, faktoring borçlusunun çeklerin cirantası olan … San ve Tic Ltd ŞTİ olan ticari ilişkisi kapsamında sunduğu irsaliyeli satım faturalarına istinaden aldığı çekleri teslim bordrosuyla davalıya teslim ettiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce davacı ve davalı ticari defter kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucu mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen 19/02/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı ve davalı tarafın dava konusu döneme ait ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal süresi içinde usulen uygun olarak yapılmış olduğu, taraf defterlerinin sahipleri lehine delil olma özelliğini haiz olduğu, davacı defter ve kayıtlarında dava konusu çeklerin kaytılı olduğu,davacının müşterilerinden tahsil ettiği bu çeklere karşılık müşterilerine satış faturası düzenlediği, davalının defter ve kayıtlarında dava konusu çeklerin kayıtlı olduğu bu çeklere binaen davalının,faktöring işlem müşterisi olan … İnş.Ltd.Şti’ne çek bedellerini ödediği, faktöring işlem müşterisi olan … İnş.Ltd.Şti’ne çek bedellerini,dava dışı … Ltd.Şti.’den almış olduğu, davadışı faktöring işlem müşterisi olan … Tekstil İnş.Ltd.Şti’nin ;dava konusu çekleri almış olduğu müşterisi … San.Tic.Ltd.Şti.’ne çek bedellerine karşılık faturalar düzenlediği,çeklerle faturaların bedellerinin örtüştüğü, dava konusu çeklerin arkasındaki ciro sırasında;davacı firma ünvanından sonra ciro işlemini gerçekleştiren … San.Tic.Ltd.Şti.’nin davacıyla ticari ilişkisinin tespit edilemediği” şeklinde rapor düzenlenmiştir.
TTK’nın 792.maddesine göre; “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.” 6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi hükmü, faktoring şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, TTK’nın 790.maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. Faktoring şirketlerine bunların dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır.
Tüm dosya kapsamına göre; davalı … şirketinin, alacağı tevsik eden belgeleri sunarak çekleri devraldığı dava dışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. İle faktoring ilişkisine girdiği, davalı … şirketinin defter kayıtlarında dava konusu çekleri dava dışı adı geçen şirketten ciroyla devraldığı, bu durumun çek giriş bordrosu ve yevmiye defterinde kayıt altına alındığı, faktoring hizmet bedelinin dava dışı şirkete ödendiği, dava dışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin ayrıca fatura düzenlediği, fatura alacağına dayalı dava konusu çeklerin faktoring şirketine teslim edildiği, çeklerin cirosunda kopukluk bulunmadığı, davalının şekli anlamda kopukluk bulunmayan ve bir birini izleyen ciroları bulunan çekleri iktisap ettiği anlaşılmakla TTK 792. maddeleri uyarınca davacı tarafından davalının çekleri kötüniyetle iktisap ettiği veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle çekin istirdadı koşulları oluşmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
Davalının kötüniyet tazminatı talebi yönünden; kötüniyet tazminatı, itirazın iptali davasına konu edilmiş bir alacağın mevcut olmadığının tespit edilmesi ve alacaklının da kötüniyetli olarak icra takibi başlatmış olmasının anlaşılması halinde borçlu lehine hükmedilebilecek bir tazminat olup, eldeki dava yönünden kötüniyet tazminatı koşulları bulunmadığından (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2010/15783 E. 2012/6840 K. Sayılı ilamı) davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça davalı aleyhine açılan davanın REDDİNE,
2-Davalının şartları oluşmadığından kötüniyet tazminatı talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre alınması gereken 59,30 TL harcın peşin alınan 666,03-TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 606,73-TL’nin davacıya iadesine,
4-Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 5.850,00-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
5- Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı, davalı ve ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 14/09/2021

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı