Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/94 E. 2020/594 K. 18.11.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/94 Esas
KARAR NO : 2020/594

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/09/2019
KARAR TARİHİ : 18/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 05/09/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; Deniz ticareti ve gemi işletmeciliği sahasında faaliyet gösteren bir Yunan şirketi olan müvekkilinin, Cebelitarık Bandıralı ve … Numaralı … isimli gemin işleticisi olduğunu, müvekkilinin gemisini 4500 ton fosfat yükünü almak için Polonya’nın Gdynia limanına göndermek istediğinde bir takım kimselerin müvekkiline sanki kendilerinin Polonya’nın Gdynia limanında …LTD isimli bir Polonya şirketleri varmış gibi liman ve acentelik hizmetlerini yapmak üzere teklifte bulunarak aslı ve tercümesi ekli, 08.02.2019 tarihli bir proforma faturaya göre toplam 22.878 Avro tutarında fiyat teklifi yaptığını, faturada da ödeme hesabı olarak bu defa Proforma faturadaki Polonya firması ile aynı benzer isimli Türk şirketi olan … LTD. ŞTİ isimli firmanın… Bankası … Şubesi…IBAN numaralı hesabını sanki aynı isimdeki Polonyalı firmanın hesabıymış gibi belirttiklerini, müvekkilim de Polonya’nın Gdynia limanında yapacağı yükleme için gerekli liman ve acentelik hizmeti alacağı düşüncesi ile 11.02.2019 tarihinde davalı Bankanın İskenderun şubesi nezdindeki hesaba 22.878 Avro Polonya Gdynia Limanı hizmet bedeli havale ettiğini, havale emrinde belirtilen IBAN numarasının yanı sıra havale lehtarı olarak açıkça bir Polonya firması olan … LTD’nin gösterildiği gibi bedelin de… gemisinin Gdynia işlemleri hakkında olduğunun da belirtildiğini, davalı … İskenderun şubesine gönderilen havale bedelinin hesap sahipleri tarafından çekilmiş ise de Polonya’da aynı isimli …LTD isimli bir firmanın mevcut olmadığı, bu firmanın sadece dolandırıcılık amacıyla hayali bir isim olduğu, herhangi bir hizmetin verilmesinin söz konusu olmadığı gönderilen parayı ise İskenderun da mukim bir şirketin tahsil ettiğinin sabit olduğunu, lonya’da mevcudiyeti bulunmayan hayali … LTD. adına bir banka hesabının mevcut olmasının imkansızlığı karşısında davalı Banka nezdindeki hesap sahiplerinin böyle bir hileli yola baş vurarak İskenderun’daki benzer isimli firma üzerinden parayı aldığını, davalı Bankanın belirtilen iban numarası bir başka Türk şirketine ait olduğunu görmesine rağmen havale için gösterilen lehtar muhatap ismi ile hesap sahibi isimlerin farklı olduklarını nazara almadan ve müvekkili ile bankasını ikaz etmeden tedbirsiz ve hatalı bir şekilde hesaba hatalı ödeme yapmak sureti ile müvekkilinin mağduriyetine ve zarara uğramasına sebep olduğunu, bu hususta davalı Bankaya İzmir… Noterliğinin … yevmiye numaralı, 18.03.2019 tarihli ihtarnamesi gönderildiğini, ticari Davalarda zorunlu arabuluculuk hükümleri uyarınca Müvekkilin uğramış olduğu toplam 22.878 Euro alacağın tahsili hususunda arabulucuya başvurulduğunu ancak taraflar arasında anlaşmama sağlanamaması sebebiyle işbu alacak davasının ikamesi zaruri hale geldiğini beyan ederek, 22.878 Euronun havale tarihinden 3095 sayılı yasanın 4a/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili tarafından sunulan 15/10/2019 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacının yabancı şirket olması nedeniyle dava açarken teminat gösterme zorunluluğu olduğunu, Davacının, kendi kusuru ve tedbirsizliği ile 3. kişilere yapmış olduğu ödemeyi bir şekilde geri almaya çalışmakta olduğunu, bankanın, davacının talimatına birebir uygun davranarak transfer işlemini yerine getirdiğini, Davacının …’ın kısa adı olan Swift olan sistem ile davacı Yunanistan’dak… Bankası aracılığı ile bankalarına…vasıtasıyla para transferine ilişkin bilgileri bildirdiğini, bankalarının söz konusu talimatı, bankacılık uygulama teamülleri ve uluslarası para transfer kurallarına uygun olarak gerçekleştirdiğini, paranın davacı tarafından belirtilen hesaba aktarımını sağladığını, bu sebeplerle bankalarına atfedilecek bir kusur bulunmadığını, …sisteminde lehdar olarak gösterilen gerçek veya tüzel kişinin isminin harf harf uyması aranmadığını, hatta yurtdışı uygulamasında …işlemlerinde yalnızca IBAN esas alınmakta olduğunu, lehdar olarak gösterilen kişi ile iban sahibinin isim veya unvanının uyuşmadığı durumda dahi transfer tutarı herhangi bir teyit alınmaksızın gönderildiğini, davaya konu olayda lehdar ile iban sahibi de uyuşmakta olduğunu, tek farkın…mesajının …Bankası tarafından gönderiliyor olması sebebiyle unvanın ingilizce karşılığının kullanılması olduğunu, davacının uğradığı zarar ile bankanın transfer eylemi arasında hiçbir illiyet bağı bulunmadığını, davacının basiretli bir tacir gibi davranmadan ticaret yapacağı şirketi araştırmadığını, faaliyet belgesi, kuruluş gazetesi, imza sirküleri gibi sair dokümanlarını talep etmediğini, bir temsilcisini şirket binasına göndermediğini, teminat mektubu veya akreditif yoluna gitmediğini, yalnızca mail yoluyla iletişim kurmuş ve hiçbir sorgulamada bulunmaksızın parayı şirkete transfer ettiğini, işbu dava ile davacının kendi tedbirsiz ve kusurlu hareketi sebebiyle uğramış olduğu zararı bankalarına yükletmeye çalıştığını, davacının dava dışı arkan denizcilik hakkında suç duyurusunda dahi bulunmadığını, parasını dolandırıldığını iddia ettiği şirketten geri almak için herhangi bir yola başvurmadığını, dolandırıldığını iddia eden davacının bu konuda suç duyurusunda bulunmaması, parasını kendisini dolandıran kişilerden alabilmek adına ihtiyatı tedbir talebinde bulunmaması, doğrudan bankanın sorumluluğunun olduğunu iddia ederek bankamıza dava açması dürüstlük ilkesine aykırı olduğunu beyanla davanın reddine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : İzmir … Noterliği’nin 18/03/2019 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi, …mesajı ve tercümesi, banka dekontları, bilirkişi raporu, arabulucu tutanağı ve tüm dosya kapsamı.
Bankacı bilirkişi … ve Mali Müşavir Bilirkişi …tarafından düzenlenen 09/06/2020 havale tarihli bilirkişi raporuna göre;Dava dosyasına, davalı Banka tarafından sunulan deliller ve dava konusu olan 22.878 EURO tutarlı havale(…) işlemine ilişkili olarak diğer banka kayıtları üzerinde inceleme yapıldığı, davacı … Firmasının dava dışı…Ltd. ile yaptığı anlaşma kapsamında, gemi nakliye tutarı olan 22.878 Avro’luk 08.02.2019 tarihli proforma fatura düzenlendiği ve anlaşma tutarı 22.878,00 EURO’nun davalı … Bankasından … LTD’ in … IBAN numaralı hesabına,…Bank …Frankfurt vasıtasıyla, 11.02.2019 tarihinde, davacı … hesabından … mesajı ile 22.878,00 EURO tutarında havale talimatı verildiğinin görüldüğü, davalı T. … İskenderun …Şubesi’nin düzenlediği, 12 02 2019 işlem tarihli dekonta göre, …Bank… vasıtasıyla gönderilen, 22.825,24 USD havale tutarını, …İTHALAT’ in … IBAN numaralı hesabına … referans numarası ile alacak yazıldığının anlaşıldığı, taraflar arasında havale tutarı ve hesaba intikali konusunda bir çekişmenin olmadığı, davacının iddiasının, havale tutarının, farklı firma hesabına aktarıldığı hususunda olduğu, Nitekim, havale talimatı (… mesajı) ve banka dekontu birlikte incelendiğinde, talimatta lehtar firmanın … LTD. olduğu ancak havale tutarının … ACENTELİĞİ İTHALAT firması hesabına intikal ettiği, talimata konu edilen firmadan farklı bir firma hesabına havale tutarının alacak yazıldığının görüldüğü, bankacılıkta, …bank… (Dünya Bankalar Arası…Derneği), …’in açılımı olduğu, her bankanın döviz hesapları için ayrı bir kodu bulunduğu, döviz hesabına para göndermek ya da para almak istendiğimde bu kodun kullanıldığı, Döviz transferi işlemi yapabilmek için bir döviz hesabı ile transferin yapılacağı bankanın yer aldığı ülkenin bilgisi ve bu ülkede yer alan bankanın ilk harfi, döviz transferinin yapılacağı bankanın veya şubenin bulunduğu şehrin ilk üç harfi ile birlikte döviz transferi (…) işlemine devam edilebileceği, … işlemi ile bu sistemden geçerek onaylanan paranın bu onayın ardından diğer bankadaki hesaba geçtiği, anlaşılacağı üzere bu durumda gönderilen paranın isminin geçen sistem tarafından onaydan geçmesi gerekmekte olduğu, bankacılıkta, … işleminin yapılabilmesi için bankaya verilmesi gereken bilgilerin
• Alıcı Adı-Soyadı, Unvanı
• Alıcı Banka Adı
• Alıcı Şube Adı
• Alıcı Hesap No / IBAN
• İşlem Tutarı / Para Birimi
• Açıklama
gibi en az bu bilgilerin havale işleminde bulunması gerektiği, bu şekilden de anlaşılacağı üzere…’nin dört tarafıının var olduğu, …’in sadece bankalararası para transferi olmakla kalmayacağı, aynı zamanda bütün dijital, yani elektronik ortamda yapılan para transferlerinin hepsini kapsadığı, bankalar birer güven kurumu olarak sundukları hizmetlerin müşterileri tarafından güvenli şekilde kullanılmasını ve işlemlerinin güvenli şekilde yapılmasını sağlamakla yükümlü olduğu, objektif özen yükümlülüğü kapsamında bankalar tarafından müşterilerine karşı taşınan bu ağırlaştırılmış sorumluluğun bankayı hafif kusurlarından dahi sorumlu hale getirmekte olduğu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından çıkarılan 26643 sayılı ‘Bankalarda Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin” tebliğin “Kimlik Doğrulama’ konulu 27. maddesine göre de hizmetlerin risk seviyesine uygun ve güvenilir bir kimlik doğrulama mekanizması tesis edilmesi gerektiği, buna göre: “Bankanın, sunmakta olduğu internet bankacılığı hizmetleri için, bu hizmetlerin arz ettiği risk seviyelerine uygun ve güvenilir bir kimlik doğrulama mekanizması tesis etmesi gerektiği, müşterilerin, kurulan kimlik doğrulama mekanizmasından geçmeden hizmetlerden yararlanmasına müsaade etmeyecek bir yapının banka tarafından kurulacağı, bu açıdan, mobil/internet bankacılığı ile telefon bankacılığı sistemlerinin kurulması, güvenli şekilde işletilmesi ve mudilerin mevduatlarının özenle korunması Bankaların önemli bir sorumluğu olduğu, yukarıda ifade edilen, bankacılıkta, … işleminin yapılabilmesi için bankaya verilmesi gereken bilgiler arasında;
•Alıcı Adı-Soyadı, Unvanı
• Alıcı Banka Adı
• Alıcı Şube Adı
• Alıcı Hesap No / IBAN
• İşlem Tutarı / Para Birimi
• Açıklama
Bulunması ve bu bilgilerin yukarıda yer alan tebliğ hükmü uyarınca banka tarafından doğrulanması gerekirken, davalı bankanın alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirdiğinin anlaşıldığı, dava konusu paranın bir güven kurumu olan bankaya tevdi edildiğinden, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı bankanın hafif kusurundan dahi sorumlu olduğundan, bu paraların davacının rızası veya kusuru neticesinde dava dışı … GEMİ ACENTELİĞİ İTHALAT firması hesabına gönderilmiş olduğunun davalı banka tarafından kanıtlanması gerektiği, aksi takdirde bankanın, oluşan zarardan sorumlu olacağı, para transferlerinde, alıcı adı ile hesap numarasının mutlaka bulunması gerektiği, bankaların güven kurumları olup, havalede isim ve isme ait hesap numarasının uyumlu olması yani örtüşmesi hususunu incelemesi ve varsa bir fark havale amirini bilgilendirmesi gerekmekte olduğu, davalı bankanın, davacı talimatına uygun hareket etmediği ve havale bedelini farklı bir kişiye 3. şahsın hesabına geçmek suretiyle, kusurlu olduğu, kanaatine varıldığı, davacı firma tarafından, davalı T. … Genel Müdürlüğü’ne, İzmir … Noterliği 18.03.2019 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnameyi keşide edildiği, ihtarnamenin muhataba 21.03.2019 tarihinde tebliğ olduğu ve temerreüt tarihinin 25.03.2019 tarihi itibariyle oluştuğu, kanaatine varıldığı, tespitleri doğrultusunda yapılacak hukuki değerlendirme neticesi davalı bankanın sorumlu olduğu kanaatine varılır ise; Havale tutarı 22.878,00 EURO, temerrüt 25.03.2019 tarihinden itibaren işleyecek 3095 s. Yasanın 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının 1 yıl vadeli Euro cinsinden mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranında işleyecek faizi birlikte istenebileceği yönünde rapor düzenlenmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacı tarafın bankacılık işleminden kaynaklanan zararı nedeniyle davalı bankadan alacak istemine ilişkindir.
Davacı taraf davalı bankanın kusurlu bankacılık işlemi nedeniyle oluşan zararının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf ise davacı tarafın basiretli bir tacir gibi davranmadığını, kendisinin belirttiği iban numarasına dayalı işleminin yapıldığını, kusurunun bulumadığından ve oluşan zarar ile gerçekleştirilen havale işlemi arasında illiyet bağı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı şirketin Yunanistan devletine tabi bir şirket olduğu görülmüş, Yunanistan devleti ile ülkemiz arasında MÖHUK 48/2 gereği dava açılırken yatırılması gereken teminattan muafiyete ilişkin iki veya çoklu anlaşma, sözleşme veya protokol olup olmadığı hususunda mahkememize bilgi verilmesi için Adalet Bakanlığı Dış İlişkiler Ve Avrupa Müdürlüğü’ne müzekkere yazılmıştır. Müzekkere cevabı beklenilmeksizin davacı tarafça talebine istinaden mahkememizce taktir olunan dava değerinin %15’i oranında hesaplanan teminatın yatırıldığı, bu hali ile teminat şartının sağlandığı anlaşılmakla yargılamaya devam olunmuştur.
Bankacı bilirkişi …ve Mali Müşavir Bilirkişi … tarafından düzenlenen 09/06/2020 havale tarihli bilirkişi heyet raporuna göre; Dava konusu para bir güven kurumu olan bankaya tevdi edildiğinden, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı banka hafif kusurundan dahi sorumlu olduğundan, bu paraların davacının rızası veya kusuru neticesinde dava dışı …hracat Ltd Şti gönderilmiş olduğunun davalı banka tarafından kanıtlanması gerektiği, davalı bankanın, davacının kusurlu olduğuna ilişkin herhangi bir delil sunamadığı, alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirdiği bu nedenle de nihai hukuki taktir ve değerlendirme sayın mahkememize ait olmak üzere dava konusu bedelden sorumlu olabileceği, yukarıdaki tespitler doğrultusunda yapılacak hukuki değerlendirme neticesi davalı bankanın sorumlu olduğu kanaatine varılır ise; havale tutarı 22.878,00 EURO, temerrüt 25.03.2019 tarihinden itibaren işleyecek 3095 s. Yasanın 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının 1 yıl vadeli Euro cinsinden mevduat hesabına uyguladığı en yüksek faiz oranında işleyecek faizi birlikte istenebileceği, tespit edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde toplanan deliller, taraflarca sunulan kayıtlar ile alınan bilirkişi raporuna göre; Davacı tarafından uluslararası para transferi işlemi olan… aracılığı ile, lehtar açıklamasının dava dışı …Ltd olan, …iban numaralı hesaba 22.878,00-Euro havale talimatı gönderildiği, havale talimatı verilen iban numarasının dava dışı …Ltd. Şti.’ye ait olduğu, davalı bankanın, swift talimatında lehtar olarak gösterilen … Ltd. ünvanının Türkçe karşılığının…Denizciliğe ait iban numarası sahibi şirket olduğu kanısına vararak havale işlemini gerçekleştirdiği, davacının gerçek iradesinin ve talimatının dava konusu 22.878,00-Euro’yu dava dışı …Ltd. ‘ye göndermek olduğu, davalı bankaca iban sahibi dava dışı… şirketinin isminin benzer olması nedeniyle davacının iradesi ve talimatına uygun olmayan havale işlemini gerçekleştirdiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen ve mahkememizce de benimsenen 09/06/2020 havale tarihli raporda da açıklandığı gibi, dava konusu paranın bir güven kurumu olan davalı bankaya tevdi edildiği, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı bankanın hafif kusurundan dahi sorumlu olduğu, davalı bankanın, davacının kusurlu olduğuna ilişkin herhangi bir delil sunamadığı, alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirmesi nedeniyle davacının zararının oluşmasından sorumlu olduğu, bu nedenle davacının davalıdan havale tutarı olan 22.878,00-Euro’yu davalının temerrüt tarihi olan 25/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek 3095 Sayılı Yasa’nın 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının Euro cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi ile birlikte davalıdan talep edebileceği kanaatine varıldığından davanın kabulüne dair aşağıda belirtildiği şeklide hüküm tesis edilmiştir.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile, 22.878,00-Euro’nun 25/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek 3095 Sayılı Yasa’nın 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının Euro cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 9.017,33-TL nispi karar harcından peşin yatırılan 2.254,33-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 6.763,00-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı tarafça yatırılan 1.031,01-TL peşin harç ve 1.223,32-TL tamamlama harcı toplamı olan 2.254,33-TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 44,40-TL başvuru harcı, 6,40-TL vekalet harcı, 153,60-TL posta masrafı, 1.600,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.804,40-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davacı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre hesaplanan 16.490,58-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafça yatırılan teminatın kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
8-Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.18/11/2020

Katip …
e-imzadır

Hakim …
e-imzadır