Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/788 Esas
KARAR NO : 2021/42

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/10/2019
KARAR TARİHİ : 14/01/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 08/10/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; … ile davalı …’nin franchise sözleşmesinin tarafları olduğunu, davacı şirket ile davalı şirket arasında halihazırda devam etmekte olan … (yönetim) sözleşmesi dahilinde sinemanın yönetimi ve işletilmesine yönelik olarak iş ortaklığı bulunduğunu, davacı şirket tarafından davaya konu edilen …İşletmesi’nin 2017 yılı temmuz ayında satın alındığını, tüm hukuki sözleşmelerin… (yönetim ) sözleşmesi kapsamında tüm yönleriyle eksiksiz olarak davalı tarafça paylaşıldığını, davalı şirket tarafından işletmede bulunan “…” markasını korumak ve ilgili işletmenin kendi bilgi ve deneyimleri dahilinde işletilmesine devam etmek maksadıyla karşılıklı olarak görüşmeler yapıldığını ve yönetim sözleşmesi adı altındaki protokol imzalandığını, davalı şirket ile yapılmış olan… (yönetim) sözleşmesi dahilinde işletme kendisi tarafından yönetildiğini, yönetime ilişkin geniş yetkileri olduğunu, bu yetkilerin, gösterilecek filmden bu filmlerin seans saatlerinin belirlenmesine, satılacak ürünün fiyatına kadar tüm hususlara ilişkindir ve bütün bunlarda yetkili olduğunu, davalı şirket tarafından davacı şirkete işletmenin kendi öz varlıklarını satın alınması hususunda bir teklifle gelindiğini, işletmeye karşılıklı olarak biçilen bedel 2.350.000-USD olarak kararlaştırıldığını, mevcut sözleşmelerin ve sürecin eksiksiz olarak sürdürüldüğü dönemde 01.04.2018 tarihli …inşaat, dekorasyon, demirbaş, makine ve teçhizat (varlık) satış sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte yönetim sözleşmesi fesih protokolünün 01.04.2018 tarihinden itibaren hüküm ifade edecek şekilde müvekkil şirket (… A.Ş.) ile davalı …A.Ş.) arasında müştereken imza altına alındığını, davacı tarafından bu bentlerde üstlenilen bütün yükümlülüklerin yerine getirildiğini, sözleşmede 8 nolu bentte sözleşmenin tutarı ve ödeme şekli adı altında yapılan düzenlemede bu sözleşme içeriğinde geçen tüm hususların en geç 5 aylık süre içerisinde tamamlanarak devir işlemlerine konu varlıkların devrinin gerçekleştirilmesi ve bedelin ödenmesi hususunda anlaşmaya varıldığını, ancak bu süre zarfında 4.nolu bentte geçen ve taraflara yüklenmiş olan şartlar içerisinde özellikle 2 bent hususunda yeterli zamanın olmadığı düşüncesiyle davalı …’ın talebi doğrultusunda bu süreye ek olarak bir kez daha 4 aylık bir uzatma söz konusu olduğunu, devir alma ve fesih sürecine yönelik olarak taraflar arasında yaklaşık 9 aylık bir periyod içerisinde defalarca görüşmeler yapıldığını, sözleşme süresine ek olarak uzatma neticesinde 31.01.2019 tarihinde sözleşmenin belirlenen süresinin sona ereceği bu nedenle bedelini ödemek suretiyle işletmenin devrine hazır olunacağı hususunda bir ihtarname gönderildiğini, bu ihtarnameye verilen cevapta taraflar arasında imzalanan protokolün 4. bendinde geçen maddelerin eksiksiz olarak tamamlanması sonucunda devrin gerçekleşebileceği, oysa ihtarname içeriğinde geçen ve kiraya verenle yaşanan anlaşmazlık dolayısıyla sözleşmenin akdedilmesinin mümkün olmadığının belirtildiğini, kira sözleşmesinin müzakerelerinde davacı şirketin hiç bir dahili bulunmadığını, kira sözleşmesi müzakerelerinin tamamen davalı şirket tarafından yürütüldüğünü, davalı şirket bu kira sözleşme sürecini çok kötü yönettiğini, davacı firma ile yapılmış bulunan varlık devri sözleşmesi 01.04.2018 tarihi itibariyle imzalanmasına müteakiben “yönetim sözleşmesinin feshi protokolü” yapılmak suretiyle 31.08.2018 tarihinde varlık devri sözleşmesinin 4.bendinde geçen şartların gerçekleşmesi durumunda taraflar arasındaki yönetim sözleşmesinin de feshedileceği hususunun imza altın alındığını, davalı tarafın, sözleşmede yer alan yükümlülüklerini yerine getirmediği gibi üzerine ayrıca sözleşmeyi haksız yere feshettiğini, davacı şirketin davalıdan uğradığı bütün zararlarının tazminini talep edebileceğini, sözleşmenin 8.nolu bendinde “taraflar işbu sözleşmeye geçersiz kılacak herhangi bir keyfi bir hareket bulunması halinde hareketi gerçekleştiren tarafça sözleşme tutarında cezai şart ödenecektir.” düzenlemesi getirildiğini beyanla davanın kabulü ile İstanbul … İcra Dairesinin… E. sayılı dosyaya davalı tarafından yapılan haksız ve yasal dayanaktan yoksun itirazların iptali ile icra takibinin devamına, davalının icra takibine haksız itiraz etmiş olması dolayısıyla %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili tarafından sunulan 08/10/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında geciktirici şarta bağlı 01/04/2018 tarihinde… Sözleşme akdedildiğini, sözleşmenin 4. maddesi uyarınca … Alışveriş Merkezi içinde bulunan sinema kompleksi ve içinde bulunan varlıkların davalı şirkete satışı yine aynı madde içinde kararlaştırılan ön koşulların tamamlanmasına bağlı olduğunu, 01/04/2018 tarihinden itibaren ilk 5 ay ve uzayan 5 aylık dönem içinde tamamlanmadığı takdirde, davalı şirketin sözleşmeye konu varlıkların devir alma yükümlülüğünün olmayacağının taraflarca kabul edildiğini, müvekkilin sözleşmedeki ön koşulların yerine getirilmemesinde keyfi hiç bir hareketinin bulunmadığını, kira sözleşmesi hususunda mülk sahibi ile anlaşmaya varılamadığını, gerekli şartlar verilen sürede tamamlanmadığından Beyoğlu .. Noterliği’nin 14/02/2019 tarih ve… yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmenin 8.maddesi uyarınca tek taraflı ve tazminatsız olarak feshedildiğini beyanla davacının davasının reddine, davacı aleyhine İKK 67/2 gereğince haksız talep edilen meblağın %20’den aşağı olmamak kaydıyla kötüniyet tazminatına hükmedilmesi ve yargılama giderinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : İstanbul …İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı icra dosyası, 01/04/2018 tarihli …inşaat, dekorasyon, demirbaş, makine ve teçhizat (varlık) satış sözleşmesi, 28/07/2017 tarihli Yönetim Sözleşmesi, 01/04/2018 tarihli Yönetim Sözleşmesi Fesih Protokolü, Kira Sözleşmesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 14/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı fesih ihtarnamesi, Kemer(Antalya) … Noterliği’nin 11/02/2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi, e-posta yazışmaları, Rekabet Kurumu Başkanlığı’nın 07/07/2020 tarihli yazısı, …A.Ş.’nin 25/11/2020 tarihli yazısı, Prof. Dr. …’in 02/11/2020 tarihli hukuki mütalaası, tanık beyanları, arabulucu tutanağı ile sarf kararı ve tüm dosya kapsamı.
İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasının incelemesinde; alacaklı … Mühendislik tarafından borçlu … aleyhine 01.04.2018 tarihli…satış sözleşmesi (varlık) 8. maddesi gereği cezai şart alacağına ilişkin 2.350.000,00-USD asıl alacak ve 54.919,18-USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 2.404.919,18-USD alacak için icra takibi başlatıldığı icra takibine borçlu tarafından süresinde itiraz edilmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 29/09/2020 celse tarihli…Talimat sayılı dosyasında dinlenen;
Davacı Tanığı…; … da 2014 -2017 yılları arasında … şirketinde 2017-2019 yılları arasında…A.Ş bünyesinde çalıştım bu dönemde … A.Ş ile … ile … sözleşmesi mevcuttu bj sözleşme tabela hakkı ve Cinema işletmeyi kapsıyordu …A.ŞY bu konularda danışmanlık veriyordu, bu süreçte davacı …A.Ş nin piyasa değeri yüksek olduğundan işleri de kötüye gittiğinden şirketin satın alınması için girişimler oldu. Biz bu durumu…A.Ş. Ye bildirdik, bu süreçte ben …, … ve… isimli Güney koreli şirket yöneticisi ile görüştüm kendileri satın alma konusunda talip olduklarını bize bildirdiler, iki taraf sözleşme görüşmeleri sonunda imzalanacak sözleşmede mutabık kaldılar, 01/04/ 2018 de taraflar sözleşme şartlarını değerledirmek ve sonlandırmak üzere bir araya geldiler sözleşmeye göre her iki tarafından yerine getirmesi gereken yükümlülükler mevcuttu davacı …A.Ş. Kendi yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen …A.Ş. Üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmedi, rekabet kurulunda alması gereken izinleri ve dava dışı şirket ile imzalaması gereken kira sözleşmesini yerine getirmedi bu süreçte 2018 yılı yaz aylarında ülkedeki kur artışı nedeniyle şirket bize kurun yükseldiğini satın almayı gerçekleştiremeyeceklerini bunun zor olduğunu bildirdi, bu dönemde …Antalya Kayyım yönetimi ile davacı şirketin satın alınması için görüşmeler oldu ve Kayyım yönetimi satışa onay verdi, 2018 sonbahar dönemlerine kadar davalının satın almaya ilişkin sözleşme süreci sürekli olarak sürüncemede kaldı, davalı şirketle görüştüğümüz …Hanım rekabet kurulundan gerekli izinleri alamayacaklarını ve AVM resmi kiralama şirketi ile anlaşamadıklarını bize açıkça beyan etti, ben …AVM resmi kiralama şirketi ile yaptığı görüşmelerin bir kısmına tanıklık ettim bu süreçte …A.Ş nin daha önceki sözleşme şartlarını bilmesine rağmen kendi lehine ve daha düşük bedel ve tapu şerhlerini içeren tekliflerde bulundu, kayyım yönetimi bu hususta ilgili şirket ile görüşerek şartları konuşacaklarını bildirdiler ancak bu süreçte sürüncemede kaldı. Bu görüşmeler AVM de kayyımın oturduğu yönetim katında yapıldı. Bu görüşmeye davalı şirket adına… ile …isimli Koreli yönetici katıldı. … Sinema A.Ş de görev yapan teknik personel gelerek envanter sayımı yaptı ve envanter üzerindeki bir kısım stikirları sökerek satış yapan şirketle ilgili barkotları yapıştırdılar ayrıca çalışanlara satıştan sonra satın alan firma ile devam etmeyi isteyip istemedikleri soruldu. Bu süreçlerde ilgili şirket AVM de yönetici bulunduruyordu. … A.Ş. tarafından tarafıma Kayyım yönetimine ulaşamadıkları ve bilgilerinin benden istendiği şeklinde bir olay hatırlamıyorum …A.Ş dilediği zaman randevu ile ya da bizim aracılığımız ile yeni kayyım yönetimine ulaşabilirdi bunun için benden her hangi bir bilgi talep etmediler. Davalı vekilinin 16.01.2019 tarihli … tarafından gönderilen … bir suretin tanığa sorulmasını talep etmesi üzerine, ilgili evrak gösterilerek tanıktan soruldu. Mail bana gönderildiğinden bu maili muhtemelen okumuşumdur.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı Tanığı …; “Davacı şirket ve onunla birlikte çalışan diğer şirketlerde Sio olarak çalışıyorum davacı ile davalı arasında yapılan sözleşme görüşmelerinin nerdeyse tamamında ben bulundum, biz davalı şirketin satış konusunda aramızda anlaştık ve bu doğrultuda protokol yaptık karşılıklı olarak teminat mektupları verdik, bu süreçte görüşmeleri şirket yöneticilerinden olan …isimli şahıs ile yürüttük sözleşmeye göre her iki tarafında yerine getirilmesi gereken yükümlülükler vardı. Biz üzerimize düşen yükümlükleri yerine getirdik, ancak davalı taraf özellikle rekabet kurulundan izin alınması ve sinema maliki ile yapılacak kira görüşmelerini ve kira sözleşmesinin imzalanmasını yerine getirmeyerek sürüncemede bıraktı, davalı taraf bizim sinema sahibi ile olan sözleşmemizde biliyordu kendilerinin kira sözleşmesinin şartları hususunda kayyım yönetimi ile bir takım görüşmeler yaptığını biliyorum bu görüşmelerin birinde bizzat ben bulundum , bu görüşmede indirim için görüşme yapıldı. Talepleri kayyım heyetine iletildi. Taleplerinin olumlu karşılandığına dair duyumlarım oldu ancak rakama dair bilgim mevcut değildir davalı taraf kira kontratını şerh etmek isteğinden kira sözleşmesine ilişkin şartlar yönünden sözleşme sürüncemede kaldı. Diğer yükümlük yönünden davalı tarafın daha sonra yaptığımız araştırmalara göre rekabet kuruluna bizim için başvuruda dahi bulunmadıklarını öğrendik, … A.Ş aramızda yapılan satış sözleşmesi belirli bir süreye tabi olduğundan bu sürenin sona ermesi ile birlikte bize gelerek ek süre talep ettiler biz bu süreçte davalı taraf rekabet kuruluna her hangi bir başvuru yapmadığından iyi niyet göstergesi olarak dilerlerse avukatımız… aracılığı ile bu süreci götürebileceklerini kendilerine bildirdik, kendileri bu süreçte Av…. ile bir takım görüşmeler yaptılar, ancak yalnızca avukatın vekalet ücretini gönderdiler ve başkaca bir işlem yapmadılar, ayrıca biz davalı tarafa sözleşme süreci ile ilgili olarak tüm evrakları ivedi şekilde gönderdik, davalı tarafın bizden ayrıca bir evrak talebi olmadı, zira bu durum kendilerinin bize başta söylediği üzere eksik evrak bulunması halinde teminat mektubunun yanacağı yönünde idi ancak teminat mektubu ile ilgili her hangi bir sıkıntı hiç mevcut olmadı, ayrıca satın alma sürecinde satın almak isteyen başka şirketlerde varda bu konuda bize yeni taleplerde sundular ancak biz önceliği daha düşük fiyat vermesine rağmen davalı şirkete tanıdık, biz davalı şirket ile…noterde 13.10.2018 tarihinde benim…Beyin, …Hanım’ın, Halil Beyin ve davalı şirket yöneticisi…Beyin olduğu bir görüşme gerçekleştirdik bu görüşmede kira sözleşmesini ve kira kontratının tapuya şerh edilmesine ilişkin sözleşme şartları konuşuldu, kendileri bize daha önce kurun sabitlenmesi halinde sözleşmeye devam edebileceklerini aksi taktirde sözleşmeyi fesh edeceklerine ilişkin bir mail göndermişlerdi bu mailin görüşme sonunda silinmesini talep ettiler ve orada benim telefonumdan ilgili mail silinip…telefonunda bildiğim kadarı ile halen mailler mevcuttur, bana iletilmiş davalı şirket tarafından kira kontratının tapuya şerh verilmesi ve kira bedelinin indirilmesi dışında davalı ile… maliki arasında bir sorun bulunmamaktadır. davalı vekilinin bana göstermiş olduğu 23.09.2019 tarihli…tarafından gönderilen maili hatırlamıyorum zira bu mail bana hitaben yazılmamıştır. Ben davalı ile Sinema Maliki kayyım yönetimi arasındaki görüşmelerde yalnızca bir kez bulundum bu görüşmede de yalnızca kira bedeli ile ilgili bir takım sıkıntılar mevcuttu ben iyi niyetli olarak tarafların görüşmesinde bulundum yukarıda beyan ettiğim davalı ile Kayyım yönetimi arasındaki diğer sorunlara ilişkin bilgim yalnızca duyumdan ibarettir bunlara bizzat şahitlik etmedim.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı Tanığı …; “Ben …A.Ş isimli şirketin kayyım ataması nedeniyle TMSF tarafından ilgili şirkete vekil olarak tayin edildim, bu şirket…Antalya’nın işleteni aynı zamanda sahibidir davalı … A.Ş. Nin vekil olarak görev yaptığım zamanlar kira için ve kira sözleşmesi için başvuru yaptığını hatırlıyorum, o dönemde… Sinemayı işletmeye devam ediyordu ben davalı şirket ile yapılan görüşmelerin yalnızca birinde bizzat bulundum diğer görüşmelerde bana her iki tarafça teklif ve değerlendirmeler iletilir ben de buna göre yönetim kurulunun onayını alarak yazışmaları gerçekleştiririm bizzat bulunduğum görüşmede benimle birlikte iki yönetim kurulu üyesi ile birlikte davalı şirketten Sinem hanım bulunuyordu, ben bu görüşmede tarafımızdan istenen talepleri yönetim kuruluna ilettim, bunun dışında her hangi bir bilgim yoktur, vekil olarak görev yaptığım dönemde işleten tarafından tek tip sözleşmeler kiracılar ile imzalanırdı, sözleşmelerde yalnızca miktar . metrekare, kira bedeli ve ödeme şartları değişiklik gösterilirdi yapılan sözleşmelerde kira sözleşmesinin tapuya şerh edilmesi şeklinde bir usul yoktu ben Hazıran 2019 tarihinde vekillik görevinden ayrıldım daha öncede belirttiğim gibi ben yönetim kurulunun görüşünü alarak taraflara aracı olarak iletmekle ilgili işlemleri yapıyordum, bildiğim kadarı ile davalı taraf ile yapılan görüşmeler ben görev yaptığım sürece 3-4 ay boyunca sürdü ayrıldıktan sonra da görüşmelerin devam ettiğini duydum ancak buna ilişkin net bir bilgim yoktur, sunmuş olduğu evraktaki (Comment m 8) kısmındaki yorum şirket vekili olarak tanığa ait olup olmadığı soruldu, yoruma ilişkin şu an hatırlamıyorum. ” şeklinde beyanda bulunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine taraflar arasındaki 01/04/2018 tarihli satış sözleşmesinin 8. maddesi gereği cezai şart alacağına ilişkin başlatılan icra takibine yönelik açılan itirazın iptali davası olup dava süresinde açılmıştır.
Davacı tarafça, davalı ile aralarındaki 01/04/2018 tarihli …inşaat, dekorasyon, demirbaş, makine ve teçhizat (varlık) satış sözleşmesi ile …Avm’deki sinema salonu işletmesinin satışı hususunda anlaştıklarını, taraflarınca sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmesine rağmen davalı şirketin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeyerek sözleşmeyi haksız şekilde feshettiğini bu nedenle sözleşmenin 8. maddesinde belirlenen cezai şart alacağına yönelik başlatılan icra takibine davalı tarafça yapılan haksız itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf ise sözleşmeye konu varlıkların devir alma yükümlülüğünün olmadığını, sözleşmedeki ön koşulların yerine getirilmemesinde keyfi hiç bir hareketinin bulunmadığını, kira sözleşmesi hususunda mülk sahibi ile anlaşmaya varılamadığını, gerekli şartlar verilen sürede tamamlanmadığından sözleşmenin 8.maddesi uyarınca tek taraflı ve tazminatsız olarak feshedildiğini beyanla davacının davasının reddine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyasının incelemesinde; alacaklı … tarafından borçlu … aleyhine 01.04.2018 tarihli…satış sözleşmesi (varlık) 8. maddesi gereği cezai şart alacağına ilişkin 2.350.000,00-USD asıl alacak ve 54.919,18-USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 2.404.919,18-USD alacak için icra takibi başlatıldığı icra takibine borçlu davalı tarafından süresinde itiraz edilmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf taraflar arasındaki 01/04/2018 tarihli sözleşme ile…Avm’deki sinema salonu işletmesinin davalıya satışı hususunda davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği ve davacının sözleşmede belirlenen cezai şart alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
Dava konusu taraflar arasındaki 01/04/2018 tarihli …Kompleksi inşaat, dekorasyon, demirbaş, makine ve teçhizat (varlık) satış sözleşmesi’nde tarafların yükümlülüğü olarak belirlenen 4. maddedeki sözleşmenin şartlarını incelediğimizde; 10 bent halinde her bir tarafın yerine getirmesi gereken şartlar düzenlenmiş olup, buna göre; 01/04/2018 tarihli sözleşmenin 4/i’de Rekabet Kurulundan izin alma ve 4/x’da mülk sahibi ile kira sözleşmesi yapması davalı…’ın yükümlülüğü olarak belirlenmiş, 4/ii’de mevcut kira sözleşmesinin feshine ilişkin belge sunulması ve mülk sahibinden borcu yoktur yazısı alınması, 4/iii’de tüm sözleşmelerin incelenmesi, 4/iv’de finansal tablo, muhasebe ve vergi kayıtlarının incelenmesi, 4/v’de tüm alacak ve borçlularla yapılan cari hesap mutabakatının verilmesi, 4/vi’de vergilerin ödendiğine ilişkin belgeler, 4/vii’de çalışanların yasal haklarının ödendiğini gösterir belgeler, 4/viii’de işletmedeki ekipmanların borcu ve takyidatı olmadığına ilişkin belgeler, 4/ix’de satıma konu varlıkların ilk alımlarına ilişkin sözleşme ve faturaların incelenmesi davacı tarafın davalıya karşı yerine getirmesi gereken yükümlülükler olarak belirlenmiş ancak 4. maddenin ikinci paragrafındaki düzenleme ile iş bu sözleşmenin hüküm ve sonuç doğurması ve Varlıkların teslimi için satışın mutlak ön koşulu olarak; az önce 10 madde halinde belirlenen hususların davalı… açısından ve …’ın değerlendirmesine göre olumlu bir şekilde tamamlanması şartına bağlanmış ve aksi durumda…’ın iş bu sözleşme kapsamında herhangi bir devir-teslim alma ve ödeme yükümlülüğü bulunmadığı taraflarca beyan kabul ve taahhüt edilmiştir. Sözleşmenin 8. maddesinin ödeme şekli ve zamanı başlığı altında; sözleşme bedeli, süresi ile süre sonunda tüm ön koşullar yerine tam olarak getirilmezse …’ın sözleşmeyi tek taraflı ve tazminatsız olarak feshedebileceği, tarafların sözleşmeyi geçersiz kılacak keyfi harekette bulunması halinde keyfi hareket edenin sözleşme bedeli (2.350.000-USD) kadar cezai şart ödeyeceği belirlenmiştir.
Taraflar arasındaki bu sözleşmenin davalı tarafça davacıya hitaben düzenlenen Beyoğlu … Noterliği’nin 14/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı fesih ihtarnamesi ile; satışa konu sinema salonunun mülk sahibi ile kira sözleşmesinin temel noktalarında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle taraflarından kaynaklanmayan nedenlerden dolayı kira sözleşmesi yapılamadığından sözleşmenin 8. maddesi gereğince ön koşullar tam olarak yerine getirilemediğinden tek taraflı ve tazminatsız olarak sözleşmenin feshedildiği açık olup bu hususta taraflar arasında ihtilaf olmayıp, ihtilaf feshin haksız olup olmadığına ilişkindir.
Davanın çözümü açısından taraflar arasındaki 01/04/2018 tarihli sözleşmenin 4. maddesi kilit öneme sahip olup 4. maddede 10 bent halinde belirlenen şartların taraflarca yerine getirilip getirilmediğinin yanı sıra 4. maddenin ikinci paragrafında mutlak ön koşul olarak belirtilen sözleşmedeki şartların davalı…açısından ve…’ın değerlendirmesine göre olumlu bir şekilde tamamlanması koşulu sözleşmenin can alıcı noktasıdır.
Sözleşmedeki şartlar yönünden; davacı tarafça, davalının Rekabet Kurulu’na hiç başvurmadığını ve kira sözleşmesi yapılması sürecinin kötü yöneterek keyfi hareket etmek suretiyle sözleşmenin 4/i ve 4/x maddesinde davalının yükümlülüğü olarak belirlenen Rekabet Kurulundan izin alınması ve mülk sahibi ile kira sözleşmesi yapılmasına ilişkin şartların davalı tarafça yerine getirilmediğini bu nedenle cezai şart istemlerinin haklı olduğu iddiasında bulunulmuş, davalı taraf ise Rekabet Kurulu’na başvurmadıklarını, mülk sahibi ile kira sözleşmesinin temel noktalarında anlaşamamalarından dolayı taraflardan kaynaklanmayan nedenle kira sözleşmesi yapılamadığından ve sözleşmenin 8. maddesi gereğince ön koşullar tam olarak yerine getirilemediğinden tek taraflı ve tazminatsız olarak sözleşme feshedildiğinden davacının cezai şart isteminin haksız olduğu ileri sürülmüştür.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 4/i maddesindeki davalının yükümlülüğü olarak belirlenen şartın yerine getirilip getirilmediğinin tespiti için Rekabet Kuruluna yazılan müzekkereye davalı tarafın başvurusunun bulunmadığına dair cevap verilmiştir.
…A.Ş.’nin cevabı yazısına göre; şirketin TMSF kayyımları tarafından yönetildiği,…Avm’de bir adet sinema salonu işletmesinin bulunduğu, bu salonun işletilmesi husunda davacı Armasa ile 01/06/2017 kira başlangıç tarihli 10 yıl süreli sözleşme yapıldığı, sözleşmenin halen geçerli olup uygulandığı, bu sözleşmeye göre 3. yıl aylık kira bedelinin KDV dahil 37.555,86-USD olarak belirlendiği ve daha sonra TL’ye çevrilerek en son 116.676,17-TL kira bedeli ve kira bedeline dahil 57.291,32-TL ortak gider alındığı, pandemi nedeniyle Valilik kararıyla sinema salonu kapatıldığından Ekim 2020 tarihine kadar herhangi bir kira bedeli tahsil edilmediği, davalı ile 01/04/2018 sonrasında sinema salonunun kiralanması hususunda yazılı ve sözlü olarak talepte bulunulduğu ve iletişime geçildiğini, davalının kiralamak istediğini ancak devir ve kira protokolünün şirketlerine sunulmadığını, anlaşmazlığın nedeninin bilinmediği, kira bedelinin TL olarak tahsil edileceğinin davalıya bildirildiği beyan edilmiştir.
Doğrudan dava konumuzu ilgilendirmese de davacı ile mülk sahibi arasındaki kira sözleşmesinin 4.4 maddesindeki düzenleme ile kiraya verenin açık izni olmadan kira konusunun alt kiraya verilemeyeceği ve sözleşmeden elde ettiği hakları devredemeyeceği başkasına kullandıramayacağı, kullanım hakkını devredemeyeceği açıkça belirlenmiştir.
Mahkememizin 05/11/2020 tarihli 3 numaralı celsesinde Davacı vekiline davacı şirket ile davalı şirket arasındaki sözleşmenin 4 i,v,vi,vii,viii bentlerindeki koşulları yerine getirdiğine ilişkin bilgi ve belgeleri dosyaya sunması için süre verilmiş ise de ara karardaki 4/i maddesinin hatalı yazıldığı 4/i maddesinin davalının yerine getirmesi gereken bir şart olduğu, ara kararda kastedilenin sözleşmenin 4/ii maddesi olduğu bu haliyle davacı tarafça bu hususta beyanda bulunulmamış ise de Kadıahmetoğulları’nın yazısına göre 4/ii maddesindeki davacı tarafça kira sözleşmesinin feshedildiği ve kira borcu olmadığına ilişkin şartın davacı ile mülk sahibi arasındaki sözleşmenin halen geçerli olup uygulandığının bildirilmesi karşısında davacı tarafça kira sözleşmesinin feshedilmediği ve halen geçerli olduğu tartışmasız olduğundan davacıya bu hususta tekrar süre verilmesine gerek görülmemiştir.
Somut olayda; dava konusu sözleşme, icra dosyası, tanık beyanları ile celp edilen tüm deliller ve yukarıdaki açıklamalar ışığında, davacı tarafça davalının Rekabet Kurulu’na hiç başvurmadığı ve kira sözleşmesi yapılması sürecinin kötü yöneterek keyfi hareket etmek suretiyle sözleşmenin 4/i ve 4/x maddesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediğinden dolayı cezai şart alacağına ilişkin başlattığı icra takibine yönelik itirazın iptali talep edilmiş ve davalı tarafça Rekabet Kurulu’na başvurulmadığından sözleşmenin 4/i şartının yerine getirilmediği tartışmasız olsa da; tarafların arasındaki sözleşmenin amacı, konusu ve 4. maddedeki koşullar birlikte değerlendirildiğinde dava konusu… Avm’deki sinema salonu işletmesinin devrine ilişkin sözleşmenin tamamlanabilmesi için her iki tarafın yerine getirmesi gereken yükümlülüklerin bulunduğu, davalı tarafın mülk sahibi ile yeni kira sözleşmesi yapabilmesi için öncelikle davacının mülk sahibi ile arasındaki mevcut kira sözleşmesini sona erdirmesinin davacının yükümlülüğü olduğu ve halen kira sözleşmesinin devam ettiği sabit olduğundan davacı tarafça kendi üzerine düşen 4/ii maddedeki şartın yerine getirilmediği, mülk sahibi … A.Ş.’nin cevabi yazısı ile davalı tarafın kira sözleşmesi talebinde bulunulduğu ve bu hususta iletişime geçildiği, davalının taraflar arasındaki satış sözleşmesinin feshine ilişkin Beyoğlu … Noterliği’nin 14/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesindeki açıklamalar kapsamında kira bedelinin yüksek belirlenmesi, alt kira yasağının bulunması, şirketin ortaklık yapısında değişikliğe gidememesi şartı, ciro esasına göre belirlenen kirada mahsuplaşma süresi, yönetim planına aykırılık ve müeyyidesi, kira sözleşmesinin tapuya şerhi, damga vergisi ve cezai şart hususlarında mülk sahibi ile yapılacak kira sözleşmesinin esaslı unsurlarında anlaşma sağlanamadığından sözleşme 4/x’daki şartın kendilerinden kaynaklanmayan nedenlerle yerine getirilmemesinden dolayı aynı sözleşmenin 8. maddesi gereğince satış sözleşmesini tek taraflı feshettiği, bu haliyle davalı tarafça mülk sahibi ile kira sözleşmesi hususunda görüşmeler yapıldığı, davalının sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirme çabasını gösterdiği ancak davalı şirketin işletme yapısı ve ilkelerine aykırı hususlar (alt kira yasağı, tapuya şerh v.s) nedeniyle temel noktalardaki anlaşmazlıklardan dolayı kira sözleşmesinin yapılamadığı anlaşılmakla, davacı tarafça da mevcut kira sözleşmesinin feshine ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmemesi ve özellikle sözleşmenin can alıcı noktası olarak değerlendirilen 4. maddenin ikinci paragrafında mutlak ön koşul olarak belirtilen sözleşmedeki şartların davalı… açısından ve…’ın değerlendirmesine göre olumlu bir şekilde tamamlanması koşulu noktasında davalının mülk sahibi ile yapacağı kira sözleşmesi esaslı noktalarında yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle kira sözleşmesinin yapılamamasının kendisi açısından sözleşmedeki şartların olumlu bir şekilde tamamlanmadığını gösterdiği, sözleşmedeki davalı lehine bu düzenleme ile sözleşmenin gerçekleştirilmesine ilişkin şartların davalı açısından olumlu olması koşulunun basiretli bir tacir olan davacı tarafın serbest iradesiyle davalının takdirine bırakılmış olması ve sözleşmenin 8. maddesindeki süre sonunda tüm ön koşullar yerine tam olarak getirilmezse …’ın sözleşmeyi tek taraflı ve tazminatsız olarak feshedebileceğine ilişkin şart ta göz önüne alındığında taraflar arasındaki dava konusu 01/04/2018 tarihli satış sözleşmesinin davalı tarafça feshinin haksız bir nedene dayanmadığı gibi davalının sözleşmeyi geçersiz kılacak keyfi bir hareketinin de bulunmadığı sabit olmakla, davacı tarafın aksi yöndeki iddialarını ispatlayamaması nedeniyle sözleşmede belirlenen cezai şart alacağını davalıdan talep etmesi ve bu yönde dava konusu icra takibine girişmesi haksız olup, davalı tarafça icra takibine yönelik yapılan itiraz yukarıdaki açıklamalar kapsamında haklı olduğundan davacı tarafça açılan itirazın iptali davasının reddi ile davacı tarafça başlatılan icra takibinin kötü niyetli olduğu ispatlanamadığından davalı tarafın kötü niyet tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN REDDİNE,
2- Davacı tarafça başlatılan takibin kötü niyetli olduğu ispatlanamadığından davalı tarafın kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
3- Davacı tarafça yatırılan peşin harçtan maktu 59,30-TL karar harcının mahsubu ile fazla yatırılan 175.181,87-TL peşin harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı tarafa iadesine,
4- Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin haksız çıkan taraf olan davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
5- Davacı tarafça yargılama sırasında yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
6- Davalı tarafça yargılama sırasında yapılan gider bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7- Davalı taraf yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen nisbi 233.764,28-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
8- Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/01/2021

Başkan …
e-imza *
Üye …
e-imza *
Üye …
e-imza *
Katip …
e-imza *

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.