Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/195 E. 2020/472 K. 13.10.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/195 Esas
KARAR NO : 2020/472
DAVA : İtirazın İptali (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/09/2019
KARAR TARİHİ : 13/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle;
“Davaya konu … İcra Müdürlüğünün 2019/… e. sayılı takip dosyasında bulunan … Bankası … Şubesinden verilmesi … no.lu 15.02.2014 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli çek yasal süresi içinde davalı bankanın … şubesine çek bedelinin tahsili, bu mümkün olmazsa ödenmeyen çek bedeli için davalı banka tarından zorunlu çek bedelinin müvekkile ödenmesi için ibraz edildiğini, ancak davalı banka … Şubesi tarafından çekin keşideci hanesinde bulunan imzanın hesap sahibine ait olmadığı gerekçe gösterilerek icra takibine konu çeke ilişkin işlem yapılmadığı ve bu hususta çekin arkasına şerh düşüldüğünü davalı banka tarafından çekin arka yüzüne çekin keşideci hanesinde bulunan imzanın hesap sahibine ait olmadığı, hiçbir teknik inceleme yapılmadan şerh düşüldüğünü, keşideci şirket tarafından imzaya itirazda bulunulmadığını ve keşideci şirket aleyhine başlatılan icra takibi de kesinleştiğini, davalı taraf icra takibine konu çeke ilişkin zorunlu çek bedelini müvekkile ödemesi gerekirken hiçbir şekilde teknik inceleme yapmadan çekin ön yüzünde bulunan keşideci imzasının keşideci tarafa ait olmadığını belirterek davaya konu çeke ilişkin zorunlu çek bedelini ödememiş olmasının yasaya aykırı olduğunu, diğer yandan dava şartı olan arabuluculuk başvurusu gerçekleştiğini ve anlaşma sağlanamadığını, belirtilen nedenlerle davanın kabulüne, icra takibine yapılan İtirazın iptaline ve borçlunun % 20.den az olmamak üzere icra inkar tazminatına çarptırılması talep edilmiştir.
CEVAP:Davalı vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle;
TTK ve Çek Kanunun ilgili hükümleri neticesinde müvekkil banka imza kontrolü yapmaya yetkili olduğunu, bir çekin keşide edilmesi banka ile keşideci arasında daha önceden yapılmış bulunan bir akde dayandığını, çekin keşide edilmesi esasen bankanın çekin ödenmesi için muhatap alındığı bir keşideci talimatından başka bir şey olmadığını, hesap sahibi keşidecinin imzasının sıhhatini kontrol etmesi, hak ve yetkisinden önce özen sorumluluğu kapsamında görevi olduğunu,6102 sayılı TTK 812.maddesinin 1.fıkrasında “ sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zararın muhataba ait olduğunun belirtildiği, belirtilen nedenlerle kötü niyetle açılmış olan davanın Reddine, kötü niyetli olduğu açıkça görülen davacının % 20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesi talep edilmiştir.
DELİLLER: … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… e sayılı dosyası , …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… E sayılı icra dosyası, Türk Ticaret Sicil Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevabı, keşideciye ait imza sirküleri, çek fotokopisi, bilirkişi raporu, arabuluculuk son tutanak aslı ve tüm dosya kapsamı
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine çek yasal sorumluluk bedelinin davalı bankadan tahsili amacıyla İİK 67 maddesi kapsamında açılan itirazın iptali davasıdır.
Davacı vekili dava dilekçesi ile icra takib,ine konu … Bankası … şubesinden verilmiş … çek numaralı 15/02/2014 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çekin yasal süresi içerisinde davalı bankanın … şubesine çek bedelinin tahsili için ibraz edildiğini, çeke ilişkin işlem yapılmayıp çekin keşideci hanesinde bulunan imzanın hesap sahibine ait olmadığı gerekçesiyle çekin arkasına şerh düşüldüğünü, yasal sorumluluk bedelinin ödenmediğini bu nedenle başlattığı icra takibine borçlu davalının haksız itirazının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde Türk Ticaret Kanunu ve Çek Kanunu ilgili hükümleri neticesinde müvekkili bankanın imza kontrolü yapmaya yetkili olduğunu, keşidecinin imzası ile hesap imzasının birbirini tutmaması halinde çeke ait sorumluluk bedelini ödemekle yükümlü olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından 10.12.2019 tarihinde dosyaya sunulan sicil kayıtları bilgilerinde, Dava dışı Çek keşidecisi ve davalı Bankanın müşterisi olan … Ltd Şirketinin 31.01.2013 tarihinde … sicil no.su ve 1.301.000 Tl sermaye ile kurularak sicile tescil edildiği, … ’ın davalı şirketin sahibi ve münferiden yetkili Müdürü olduğu, şirketin 20.08.2013 tarihinden bu yana tescilinin olmadığı ve imza beyannamesi örneği dosyaya sunulmuştur.
Davalı Banka tarafından dosyaya, dava konusu çekin fotokopisi ile çekin keşidecisi … Ticaret Ltd Şirketinin … Noterliğinde düzenlenen 04.02.2013 tarihli ve … yevmiye sayılı İmza Sirkülerinde Şirketi temsil ve ilzam etmek üzere dava dışı … ’ın atandığı belirlenmiş ve imza örneği sunulmuştur.
… İcra Müdürlüğünün 2019/… E. Sayılı icra dosyasının incelemesinde; davacı/alacaklı … tarafından davalı/borçlu … Bankası aleyhine 1.772,46 TL borcun ödenmesi amacıyla 20/02/2019 tarihinde icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçluya 25/02/2019 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 01/03/2019 tarihinde icra takibine itiraz ettiği, 04/03/2019 tarihinde borçlu yönünden takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
…. İcra Müdürlüğünün 2015/… E. Sayılı icra dosyasının incelemesinde; davacı/alacaklı … tarafından borçlular 1-… Sanayi Tic Ltd. Şti 2-… Ltd Şti 3-… Tic Ltd Şti 4- … aleyhine … çek numaralı 15/02/2014 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çekten kaynaklı olarak toplam 127.919,86 TL borcun ödenmesi amacıyla 18/09/2015 tarihinde icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçlulara tebliğ edildiği, itiraz dilekçesinin bulunmadığı, icra takibinin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde Bankacı Bilirkişi tarafından düzenlenen bilirkişi raporuna göre; “dava konusu, … no.lu 100.000,00 TL bedelli, 25.02.2014 keşide tarihli çek ibraz süresi içinde 20.02.2014 tarihinde davalı Bankanın … Şubesine ibraz edildiği, davalı Bankanın … Şubesi gişe yetkilisi personel Banka sisteminde yaptığı kontrolde ibraz edilen çekteki keşideci imzasının banka kayıtlarındaki imza ile uyuşmadığı görüşüne varmak suretiyle bu durumu çek arkasına yazdığı ve çekin işleme alınamadığının belirtildiği, davalı Banka söz konusu çeki keşidecisinin hesabında çek tutarının karşılığının olup olmadığı konusunda çek arkasında herhangi bir tespit yapılmadığı, dava konusu çekin keşidecinin kullandığı … no.lu Vadesiz Tl Çekli hesabının Çek ibraz tarihi olan 20.02.2014 tarihinde bakiyesinin sıfır olduğu sunulan hesap ekstresinden tespit edildiği, dava konusu çekin dava dışı hesap sahibinin elinden rızası hilafına çıktığına, diğer bir deyişle çekin çalındığına veya kayıp edildiğine ilişkin herhangi bir iddia, şikayet veya tespit bulunmadığı, Bankaların müşterileri tarafından keşide edilen ve keşide tarihinde Şubelerine ibraz edilen çekin kayıtlarında yer alıp almadığını, çekin düzenleme koşullarını taşıyıp taşımadığını kontrol etme hak, yetki ve sorumluluğu bulunduğu, dava dışı müşterinin … no.lu hesabının 31.12.2013 tarihinden sonra kuruşu düzeyinde iki hareket dışında herhangi bir hareketinin olmadığı, dolayısıyla müşterinin çek hesabında ibraz edilen çekin karşılığının olmadığı anlaşıldığı, buna göre, dava konusu çekin ibraz tarihinde dava dışı müşterinin çek hesap bakiyesinin 0,17 TL gibi bir düzeyde olduğu, dolayısıyla dava konusu çekin keşideci imza uyuşmadığına ilişkin tespit olmaması halinde çek bedelinin karşılıksız kalacağı ve bu halde ibraz edenin hamilin talebi halinde Davalı Bankanın 2014 yılında sorumlu olduğu 1.120,00 TL tutarı ödemesi gerekeceği görüşüne varıldığı, öte yandan dava konusu çekle ilgili olarak, davacı tarafından yasal süresi içinde dava konusu çek davalı Bankaya ibraz edilmiş, ancak karşılıksız olup olmadığına ilişkin herhangi bir işlem yapılmadığı davalı Banka tarafından yapılan incelemede çekin geçerlilik koşullarından olan Keşideci imzasının Banka kayıtları ile uyuşmadığı gerekçesiyle çek işleme alınmadığı, davacı hamil her halukarda çeki yasal ibraz süresi içinde ibraz etmiş ancak çekin karşılıksız kaldığına ilişkin çek arkasına herhangi bir kayıt düşülmediği, davacının bu tarihte buna ilişkin herhangi bir yazılı itirazı da görülmediği, dolayısıyla dava konusu çek yaprağının Bankada karşılığının olmadığına diğer bir deyişle Karşılıksız kaldığında ilişkin bir tespit yapılmadığı, davacı taraf söz konusu çekteki imza uyumsuzluğu konusunda keşideci hakkında cezai bir şikayeti olduğu görülmediği gibi, Davalı Bankadan yaptığı İcra Takibinden önce davalı Bankanın sorumluluk tutarını ödemesi konusunda herhangi bir ihtarı ve talebi bulunmadığı, öte yandan davalı Bankanın karşılıksız kalan çekte çek yaprağı başına ödemekle sorumlu olduğu tutarı talep süresinin de 5 yıl ile sınırlı olduğu hususu da büyük önem taşımakta olup, bu durumun hukuki nitelik taşıması nedeniyle konu uzmanlık alanımız dışında olduğundan bu hususun takdiri ve değerlendirilmesi Muhterem Mahkemeye ait bulunduğu, sonuç olarak, davacı çek hamilinin davalı Bankaya 5941 sayılı yasanın 3. Maddesinde belirtilen ibraz süresi içinde dava konusu çeki ibraz etmesine karşılık çek üzerinde karşılıksız işlemi yapılmadığından davacı hamilin Bankanın sorumlu olduğu 1.120,00 TL tutarı davalı Bankadan talep edemeyeceği görüşüne varılmakla birlikte takdir ve nihai karar Muhterem Mahkemeye ait bulunduğu, öte yandan Mahkemenin farklı görüşe ulaşması ve davacının haklı görülmesi halinde davalı Bankadan talep edebileceği tutar davalı Banka tarafından söz konusu çek için o tarihte karşılıksız çekte çek yaprağı başına Bankanın ödemesi gereken tutar 1.120,00 TL olduğundan bu tutarı kendisine kayıtsız ve şartsız olarak ödemesi gerektiği, davacının takip tarihine kadar talep edebileceği işlemiş faiz toplam 651,78 TL olarak hesaplanmış olup, taleple uyuştuğu anlaşıldığı” şeklinde rapor hazırlanmıştır.
5941 sayılı Kanun’un 3. maddesi uyarınca, muhatap bankanın ibraz edilen her çek yaprağı için ibraz eden hamile karşılığının tamamen ya da kısmen bulunması halinde, hükümde belirtilen miktarını ödemekle yükümlüdür. Bu husus hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayrinakdi kredi sözleşmesi hükmündedir. Anılan Kanun’un 3/son maddesinde, “(Ek fıkra: 31/01/2012-6273 S.K/2. md.) Çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde ibraz edilmemesi halinde, muhatap bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu sona erer.” hükmüne; geçici 3/4. maddede ise, “Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, muhatap bankanın 3. maddenin üçüncü fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30/6/2018 tarihinde sonra erer.” hükmüne yer verilmiştir.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde; dava konusu olan … Bankası … Şubesi nezdindeki … Ticaret Ltd Şti tarafından keşide edilen … no.lu 03.09.2013 tarihinde basılmış bulunan 15.02.2014 keşide tarihli … Ticaret Ltd Şirketi emrine keşide edilen 100.000.00 TL.lık tacir çeki olduğu, söz konusu çekin lehdar ve ilk hamil tarafından … Ltd Şirketine, daha sonra … …’e ve en son davacı …’a ciro edildiği, çekin davacı tarafından son Hamil olarak ibraz süresi içinde 20.02.2014 tarihinde Davalı Bankanın … Şubesine ibraz edildiği, Davalı Banka Şubesi tarafından çek arka tarafına, “İşbu Çek üzerindeki İmza ile Bankamız kayıtlarındaki keşideci imzası uyuşmadığından işbu çek İşleme alınamamıştır” notu düşüldüğü ve çek yasal sorumluluk bedelinin ödenmediği anlaşıldığından; her ne kadar bilirkişi raporunda davalı Bankanın karşılıksız kalan çekte çek yaprağı başına ödemekle sorumlu olduğu tutarı talep süresinin de 5 yıl ile sınırlı olduğu hususu belirtilmişse de söz konusu 5 yıllık sürenin 5941 Sayılı Kanunun 3. Maddesine göre çekin baskı tarihinden ibraz tarihine kadar belirlenen süre olduğu ve çekin süresi içerisinde ibraz edildiği anlaşılmakla süresinde yasal sorumluluk bedelinin talep edildiği, davalı banka tarafından her ne kadar hesap sahibi ile keşideci imzasının tutmaması nedeniyle işlem yapılmayıp yasal sorumluluk bedeli ödenmemişse de davalı banka tarafından bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere keşidecinin hesabı üzerine keşide ettiği … numaralı çeklerin karşılıksız kalması üzerine yasal sorumluluk bedellerinin ödendiği, bilirkişi raporunda “davacının ibraz süresi içinde dava konusu çeki ibraz etmesine karşılık çek üzerinde karşılıksız işlemi yapılmadığından davacı hamilin Bankanın sorumlu olduğu 1.120,00 TL tutarı davalı Bankadan talep edemeyeceği görüşüne” yer verilmişse de hesap sahibi olan keşidecinin hesap bilgilerinin incelemesinde ibraz tarihinde çekin karşılıksız olduğunun anlaşılması karşısında bilirkişi raporunun bu kısmı hükme esas alınmamış, keşideci hakkında başlatılan icra takibinde keşidecinin imzasına yönelik bir itirazın olmadığı ve davalı banka tarafından keşidecinin imzasının sahteliğine ilişkin bir bildirimde bulunmadığı, 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesi uyarınca, muhatap bankanın ibraz edilen her çek yaprağı için ibraz eden hamile karşılığının tamamen ya da kısmen bulunması halinde yasal sorumluluk bedelini ödemekle yükümlü olduğu, bu hususun hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayrinakdi kredi sözleşmesi hükmünde olduğu ve davalı banka tarafından çek yasal sorumluluk bedelini ödemekle yükümlü olduğu anlaşıldığından bilirkişi raporunda işlemiş faize yönelik hesaplama denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olduğundan davanın kabulü ile davacı tarafın başlattığı … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından 1.120,00 TL asıl alacak ve 651,78 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.771,78 TL alacağa yönelik yapılan itirazın iptaline, takibin takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına, hükmolunan asıl alacağın %20’si(224,00-TL) oranında icra inkar tazminatının borçlu davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Davacı tarafın başlattığı …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı icra dosyasında borçlu davalı tarafından 1.120,00 TL asıl alacak ve 651,78 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.771,78 TL alacağa yönelik yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin takip talebindeki şartlarla kaldığı yerden devamına,
b) Hükmolunan asıl alacağın %20’si(224,00-TL) oranında icra inkar tazminatının borçlu davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 121,03-TL nisbi karar harcından peşin yatırılan 44,40-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 76,80-TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-)Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 1.771,78-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
4-)Davacı tarafça yatırılan 44,40-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı tarafından yatırılan 44,40-TL başvuru, 6,20-TL vekalet harcı, 700,00-TL Bilirkişi ücreti ve 85,80-TL posta giderinden ibaret toplam 836,40-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-)Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
7-)Taraflarca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa re’sen iadesine,
8-)…. İcra Müdürlüğünün 2015/… E. Sayılı icra dosyasının Mahkememizce incelemesi bittiğinden icra müdürlüğüne iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda dava değeri itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/10/2020

Katip …
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı