Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/1050 E. 2022/412 K. 16.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/1050 Esas
KARAR NO : 2022/412
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/10/2019

… ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2019/… ESAS SAYILI
BİRLEŞEN DAVA DOSYASINDA
DAVA : Tazminat-Alacak (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/11/2019
KARAR TARİHİ : 16/10/2020

… ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2020/… ESAS SAYILI
BİRLEŞEN DAVA DOSYASINDA
DAVA : İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/12/2020
KARAR TARİHİ : 12/10/2021
KARAR TARİHİ : 16/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan), İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), Tazminat-Alacak (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 21/10/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacı ile davalı şirket arasında 01.11.2015 tarihli sözleşmenin devamı mahiyetinde olan 16.08.2017 tarihli Açık Nokta Satışı Sözleşmesi imzalandığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye istinaden davalı şirkete iki ayrı teminat çeki verildiğini, sözleşmenin 4. Maddesi uyarınca davacı tarafından 384.000,00 TL ile 382.666,00 TL olacak şekilde toplam 766.888,00 TL tutarındaki … Bankası A.Ş.’ye ait iki ayrı çekin davalıya verildiğini, söz konusu çeklerin sözleşmede belirtilen tutarlardan da anlaşıldığı üzere teminat çeki olarak verildiğini, hatta verilen teminat çeklerinin iadesi için davalı tarafa gönderilen ihtarda çeklere ilişkin hiçbir açıklama ve itirazda bulunmadıklarını, davalı şirketin sözleşmeden doğan bir alacağının olmadığını, söz konusu çekin teminat amacı ile verildiğini, sözleşmenin 4.1 maddesine göre teminat olarak çeklerin tesliminden itibaren 235.904,00 TL’lik ücretin belli oranda içki satış yapılması halinde, 117.952,00 TL performans primi ise performans kriterinin gerçekleşmesi halinde davacının hak kazanacağını, performans kriteri ise 120.000,00 TL açık hesap limiti ile 60 gün vadeli olacak şekilde karara bağlandığını, aynı sözleşmenin 4.4 maddesinde belirtilen sürede satılarak kota oranının davacı tarafından tamamlanması gerektiğini, bunun için bu zamana kadar teslim edilmesi gereken eksik ürünlerin davacıya teslim edilmediğini, davacı şirketin ürün alamadığı için de kotaları ilerleyemediğini, davacı şirketin yaşanan bu sıkıntılar nedeni ile gerek davalı şirkete gerekse ürünleri dağıtacak olan dava dışı bayiye ihtarlar çektiğini, teminat olarak davalı şirkete verilen … … Şubesine ait olan … seri nolu, … bedelli olan ve 26.08.2019 tarihinde bankaya sunulan çek ile ilgili olarak teminat çekini bozdurmak için davalı şirketin sözleşmeden kaynaklı bir hakkı bulunmadığından davalı aleyhine açılan menfi tespit davasının kabulüne, … İcra müdürlüğünün 2019/… esas sayılı dosyanın iptaline, … … şubesine ait olan … seri ‘nolu, … esas sayılı çekin davalıya herhangi bir borcun bulunmaması sebebi ile çekin iptaline, dava konusu takip borcunun ödenmesini engeller mahiyette icra takibinin durdurulması amacıyla ihtiyat-i tedbir kararı verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
ASIL DAVADA CEVAP : Davalı vekili tarafından Mahkememize sunulan 12/11/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını, davanın menfi tespit talebi ile açılmış olsa da kambiyo senedinin muhtevasının mücerret olduğunu, çekin bankaya usulüne uygun olarak ibraz edildiğini ve karşılıksız işlemi gördüğünü, 25.08.2019 tarihinde keşide edilen çek her ne kadar teminat maksatlı verildiği ifade etse de teminat kaydının senette bulunması gerektiğini, kaydın olmaması çekin geçerliliğine halel getirmedi mücerretlik vasfını ortadan kaldırmadığını, senette asıl borç ilişkisini gösterir bir kayıt bulunmadığından senede dair teminat çeki iddiasının kabul edilemeyeceğini, çekin teminat senedi olduğuna dair davacı tarafından somut bir delil ortaya konmadığını, açıklanan nedenlerle öncelikle ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, davanın usulden reddine, sayın Mahkeme aksi kanaatte ise davanın esastan reddine, HMK’nın 329. md. kapsamında haksız ve kötü niyetli davacı hakkında Sayın Mahkemece %20’den aşağı olmamak kaydıyla icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
BİRLEŞEN (…. ATM 2019/… E.) DAVADA TALEP : Davacı vekili tarafından sunulan 15/11/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilin Türkiye genelinde sektöründe öncü bir şirket olduğu, … restorant hizmeti verdiğini, işletmiş olduğu restorant için davalı şirketler arasında 01/11/2015 tarihli sözleşmenin devamı mahiyetinde olan 16/08/2017 tarihli Açık Nokta Satışı Sözleşmesi imzalandığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 3. Maddesine göre müvekkil, davalılardan … Tic. Ltd. Şti’nin satış ve pazarlamasını yaptığı ürünleri diğer davalı … . Ltd Şti’den satın almak zorunda olduğunu, aldığı ürünler müvekkile ait mekanlarda satışı ve sunumu yapılacak olup ürünlerin kotalarını, belirlenen süre zarfında doldurması karşılığında aynı sözleşmenin 4. Maddesinde yer alan tutarların müvekkile ödeneceğini, sözleşmeye istinaden müvekkilin, davalı şirketlerden … … İstanbul İç ve Dış Tic. Ltd Şti’ye iki ayrı teminat çeki verdiğini, teminat olarak çeklerin tesliminden itibaren 235,904 TL’lik ücret, belli oranda içki satış yapılması halinde, 117,952TL performans primi ise performans kriterinin gerçekleşmesi halinde müvekkilin hak kazanacağını, performans kriterinin ise 120.000 TL açık hesap limiti ile 60 gün vadeli olacak şekilde karara bağlandığını, sözleşmede yer alan ürünler sözleşmede belirtilen sürede satılarak kota oranını müvekkil tarafından tamamlanması gerektiğini, bunun için bu zamana kadar teslim edilmesi gereken eksik ürünlerin müvekkile teslim edilmediğini, müvekkil şirkete ürünler teslim edilmediği için müvekkilin kotalarının ilerleyemediğini, müvekkil için ağır olan sözleşme şartlarının davalıların yükümlülüğünü yerine getirmemesi üzerine daha da zorlaştığını, müvekkilin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini ifa ettiğini, davalılar borçlarını gereği gibi ifa etmediğini, bu davranışları müvekkili zarara uğrattığını, müvekkil şirket yaşanan sıkıntılar nedeni ile her iki şirkete ihtarlar çekildiğini, davalı … … İstanbul İç ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından ihtara çelişkili bir şekilde cevap verildiğini, diğer davalı … Satış Dağıtım ve Tic. Ltd. Şti’nin vermiş olduğu cevapta şirket politikası gereği ödemelerde aksaklık olması durumunda ürün satışı sağlanan şirketlere sadece nakit karşılığı işlem yaptıklarını, yapılacak nakit ödemeler karşılığında pek tabi olarak ürün satışı sağlanacağını bildirdiğini, ancak dava dışı bayinin bahsettiği şekilde nakit ödeme karşılığında ürün satışı yapılacağına dair bir düzenlemenin olmadığını, davalılardan … … İstanbul İç ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından teminat olarak verilen çeki bankaya sunduğunu, müvekkil aleyhine İstanbul 15. İcra Müdürlüğünün 2019/32654 Esas sayılı dosyasında icra takibi başlattığını, teminat çeklerine ilişkin olarak İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/1050 Esas sayılı dosyası ile menfi tespit davası açıldığını, davalı aleyhine açılan alacak davasının kabulüne, şimdilik sözleşmeden kaynaklanan 1.000 TL zararın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak tarafımıza ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN (…. ATM 2019/… E.) DAVADA CEVAP: Davalı … Satış Dağıtım ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından sunulan 13/12/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkil şirket ile davacı ve diğer davalı … … İst. İç ve Dış Tic. Ltd Şti arasında son olarak 25/09/2017 tarihinde Açık Nokta Sözleşmesi akdedildiğini, davacı şirketin grup şiketlerinden olan dava dışı … Gıda Tur. İşl. İnş. Ve Dek. San. Tic. Ltd. Şti ile 2015 tarihinde akdedilmiş olan sözleşmenin akabinde imzalandığını, işbu sözleşme ile davacı şirket 2015 tarihli sözleşmeden kalan bakiye kota miktarları ile 25/09/2017 tarihli sözleşmede belirlenen kota miktarlarındaki ürünü müvekkil … Satış Dağıtım ve Tic. Ltd Şti’den satın almayı kabul ve taahhüt ettiğini, ancak davacı yanca yüklenilen edimlerin yerine getirilmediğini, davacı şirket tarafından ürün bedellerine istinaden ödemelerde sürekli aksamalar ve vade aşımlarının meydana geldiğini, keşide edilerek müvekkile verilen çeklerin tarafımızca tahsile konulduğunu ve çeklerin bankada karşılıklarının bulunmadığının anlaşıldığını, söz konusu çeklerin tahsile konulması ile elde edilemeyen bakiye alacakların müvekkil tarafından icra takibine başvurularak kaydi ve fiili hacizler neticesinde tahsil edilebildiğini, davacı şirketin borçlu sıfatına sahip olduğu halihazırda otuzun üzerinde icra takibinin bulunduğunu, davacı şirketin ve grup şirketi olan dava dışı … Gıda Tur. İşl. İnş Ve Dek. San. Tic. Ltd. Şti’nin ticari iş ve işlemlerinde aşırı ödeme güçlüğü içerisinde bulunan borca batık bir şirket olarak nitelendirilebileceğini, müvekkilin tüm karar ve eylemlerinin taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine dayandığını, davacı şirket tarafından 2015 yılına ait sözleşme ile belirlenen kota tamamlanamadığı gibi tamamlanamayan bakiye kota miktarı da eklenerek 25/09/2017 tarihli sözleşme ile taahhüt edilen kota miktarının çok altında ürün alımı yapıldığını, diğer davalı … … İstanbul İç ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından müvekkil aracılığıyla sözleşme kapsamında davacıya ödenmek üzere tarafımıza verilmiş olan ödemelerin, davacı yana ve 2017 tarihli sözleşmenin uzantısı olan 2015 yılındaki sözleşmede bulunan dava dışı … Gıda Tur. İşl. İnş. Ve Dek. San. Tic. Ltd Şti lehine ödendiğini, her iki şirketin de gerek cari hesap gerekse de sözleşme kapsamında müvekkil şirketten alacağının bulunmadığını bildirerek haksız ve hukuki dayanaktan yoksun alacak davasının reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … … İstanbul İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından sunulan 16/12/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin dünya çapında 85 ayrı merkezde ofisi bulunan ve dünyaca ünlü Chivas, Absolut gibi markaların sahibi olduğu, yüksek bilinirliğe sahip daha birçok alkollü içecek markasının satış ve pazarlanması faaliyetlerini yürüten Fransa menşeli … … şirketinin Türkiye’deki merkezi konumunda olduğunu, müvekkil ile davacı ve diğer davalı … Satış Dağıtım Ve Tic. Ltd. Şti arasında 16/08/2017 tarihinde Açık Nokta sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme niteliği itibariyle “on-trade” ürününün satış yerinde tüketilebildiği bir sponsorluk sözleşmesi olduğunu, sözleşme ile müvekkil şirket ürün tedarikçisi vasfını, üçüncü taraf olan diğer davalı bayi vasfını ve davacı şirket ise işletmeci vasfını üstlendiğini, işbu sözleşmenin davacı şirketin grup şirketlerinden olan dava dışı … Gıda Tur. İşl. İnş. Ve Dek. San. Tic. Ltd Şti ile 2015 yılında akdedilmiş olan sözleşmenin akabinde imzalandığını, 2015 tarihli sözleşmede belirlenen kotaların dava dışı akit şirket tarafından sözleşme süresinde tamamlanamaması sebebiyle eksik kalan kotaların 25/09/2017 tarihli dava konusu sözleşmeye dahil edildiğini, müvekkil tarafından yüklenilen ödemeler yerine getirilmesine rağmen davacı şirket bayiden sözleşmede taahhüt edilen kotanın çok altında ürün alımı yaptığını, davacının sözleşme edimini yerine getirmemesi nedeniyle müvekkilin çok ciddi zarara uğradığını, müvekkil şirket tarafından davacı yana 05/07/2019 tarihinde Beyoğlu Noterliğinin 08506 yevmiye nolu ihtarnamesinin gönderildiği ve sözleşmedeki edimlerini yerine getirmesi gerektiğinin ihtar edildiğini, müvekkilin sözleşme kapsamında yüklendiği edimin bir “ürün satış edimi” söz konusunun olmadığını, satış yetkisinin sözleşme ile bayi-diğer davalıya verildiğini, davacı yanca öncelikle 2015 yılındaki sözleşmede kotaların tamamlanmadığını, sonrasında 2017 yılında tekrar davacının kotalarını tamamlaması için müvekkil şirketçe iyi niyet gösterildiğini, buna rağmen 2017 yılında yapılan sözleşmede dahi söz konusu kotanın tamamlanamadığını, buna rağmen davacıya ödenmek üzere müvekkil tarafından ödemeler yapıldığını, ihtarnamede verilen mehil içerisinde ihtar edilen hususların yerine getirilmediği ve böylelikle sözleşme işletmecilerin kusuru ve sözleşmedeki ihlalleri sebebi ile haklı olarak feshedildiğini, davacı yanın hak ediş esasına göre hak kazanmış olduğu ödemeler müvekkil tarafından gerçekleştiğini, davacı yanın kendisi aleyhinde İstanbul 15. İcra Müdürlüğünün 2019/32654 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı iddia edilmişse de böyle bir dosyanın mevcut olmadığını ve mahkemeyi yanıltma amaçlı olduğunu bildirerek haksız ve hukuki dayanaktan yoksun alacak davasının reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinden bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN (…. ATM 2020/… E.) DAVADA TALEP : Davacı vekili tarafından sunulan 18/12/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; davacı şirket ile şirketin bayisi olan … Satış Dağıtım ve Lic. Ltd. Şti. Ve davalı … … Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Ltd. Şti. Arasında imzalanan 25.09.2017 tarihli sözleşme ile; davalının işletmecisi olarak sahibi olduğu Hudson ve Martinez adlı restorant&barda, davacı tarafından ithal edilen ürünlerin, davalı işletmeci tarafından, davacının bayisinden satın alınarak satış ve pazarlamasının yapılması hususunda tarafların anlaştıklarını, sözleşmeyi, …’ın müşterek ve müteselsil kefil/garantör sıfatı ile imzaladığını, işletmecilerin davacı şirkete olan borçlarından madde 7.2. Hükmü uyarınca şahsen ve müteselsilen sorumlu olduklarını , imzalanan sözleşmenin 3.1.maddesi uyarınca davalı tarafın sözleşme süresi içerisinde davacıdan sözleşme eki listede adet ve markaları yer alan toplam 13.960 şişe ürünü satın almayı ve işletmesinde satmayı ve sözleşmedeki diğer yükümlülükleri yerine getirmeyi taahhüt ettiğini, davacı şirketin de bunun karşılığı davalı tarafa bayisi aracılığı ile fatura karşılığı KDV dahil toplam 802.088 TL ödemeyi taahhüt ettiğini, davalı tarafın sözleşme süresi içinde taahhüt ettiği miktarda Ürün alımı yapmadığını, sözleşme süresinin bitmiş olması ve şirketin bütün uyarılarına rağmen davalının taahhüt ettiği ürün miktarının ancak %33’ünü gerçekleştirdiğini, bunun üzerine davacı tarafından davalıya, Beyoğlu 42. Noterliği’nin 05.07.2019 tarih ve 08506 yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edildiğini, ihtarnamenin sözleşmede yer alan adrese tebliğe çıkartıldığını, tebligatın adres değişikliği nedeniyle iade edildiğini, ancak taraflar arasında imzalanan Açık Nokta Sözleşmesi gereği bu tebligatın geçerli bir tebligat olduğunu, yapılan tüm görüşmelere ve keşide edilen ihtarnameye rağmen davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği taahhütlerini yerine getirmediğinden ve Sözleşmenin 7.2.maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin de ödenmekten imtina edilmesi üzerine davalı aleyhinde …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/45305 E. Sayılı dosyası ile ilamsız takip başlatıldığını, davalı tarafından icra takibine itiraz edildiğini, itirazın iptaline, takibin bakiye sözleşme alacağının 92.963,00- TL üzerinden temerrüt tarihinden itibaren sözleşmede ve icra takibinde belirtilen oranlarda işleyecek faizi, vekalet ücreti ve yargılama giderleri ile %20 icra inkar tazminatı ile birlikte devamına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili tarafından sunulan 02/02/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin 16.08.2017 tarihli olup 01.11.2015 tarihli sözleşmenin devamı mahiyetinde olduğunu, her ne kadar dilekçede 25.09.2017 tarihli sözleşme dense de ekindeki belgelerden de anlaşıldığı üzere tarih, 16.08.2017 olduğunu, imzalanan sözleşmenin 3. Maddesine göre; davalı tarafından satışı ve pazarlaması yapılan ürünlerin, davalıya ait mekanlarda satışı ve sunumunun yapılacağını ayrıca sözleşme ekinde yer alan ürünlerin kotaları, belirlenen süre zarfında doldurması karşılığında aynı sözleşmenin 4. Maddesinde yer alan tutarlar davalıya ödeneceğini, davalının edimlerinin düzenlendiği 3. Maddedeki hususların; davalı tarafından eksiksiz ve koşulsuz olarak yerine getirilmesine rağmen aynı sözleşmenin 4. Maddesinde düzenlenen ve davalı şirkete atfedilen edimlerin maalesef yerine getirilmediğini, Sözleşmenin 4.1. Maddesine göre teminat olarak çeklerin tesliminden itibaren 235,904 TL’lik ücret, belli oranda içki satış yapılması halinde, 117,952 TL performans primi ise performans kriterinin gerçekleşmesi halinde davalının hak kazanacağını, performans kriterinin ise 120.000 TL açık hesap limiti ile 60 gün vadeli olacak şekilde karara bağlandığını, sözleşmenin ekinde yer alan ürünlerin yine aynı sözleşmenin 4.4. Maddesinde belirtilen sürede satılarak kota oranının davalı tarafından tamamlanması gerektiğini, bunun için bu zamana kadar teslim edilmesi gereken eksik ürünlerin davalıya teslim edilmediğini, gerek davalı şirkete gerekse ürünlerin dağıtımından sorumlu dava dışı …’ne bu hususta bir çok mail atılmasına rağmen ve hesap mutabakatı olmamasına rağmen eksik ürünlerin hiçbir gerekçe olmaksızın davalıya teslim edilmediğini, davalı şirketin ürün alamadığı için de kotalarının ilerleyemediğini, kotalar tamamlanmadığı için kararlaştırılan zamana göre davalının performansının geriden izlendiğini, sözleşmede yazan kdv dahil ekstra 58.976 TL sponsorluk bedelinin yalnızca 34.400TL’sini davalıya kullandırıldığnı, geriye kalan tutarın nedensiz bir şekilde kullandırılmadığını,şirketin yaşanan bu sıkıntılar nedeni ile gerek davalı şirkete gerekse ürünleri dağıtacak olan dava dışı bayiye ihtar çektiğini, davalı aleyhine iki ayrı icra takibi yapıldığını, teminat olarak verilen çekin davacı tarafından bankaya sunulduğunu, davalı aleyhine … icra müdürlüğünün 2019/32654 dosyası ile Kambiyo takibi yapıldığını, bu takibe karşı İstanbul 20 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/1050 esas sayılı dosyası ile menfi tespit davası açıldığını, işbu sözleşmeden kaynaklı olarak davalıya ürün teslimi sağlanmadığından müspet zararın tespiti için … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/… Esas sayılı dosyası ile tazminat davası açıldığını, … Asliye Ticaret Mahkemesinin birleştirme kararı verdiğini ve davaların hala İstanbul 20 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/1050 esas sayılı dosyası ile devam ettiğini, davalıların borçlu olmadığı halde icra takibine maruz kaldıklarını, bu nedenle davalıların kötü niyet tazminatına hak kazandığını %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine karar verilmesini istediklerini beyan etmiştir.
DELİLLER: 16/08/2017 tarihli Açık Nokta Sözleşmesi, …. İcra Dairesi’nin 2019/32654 Esas sayılı icra dosyası, …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/45305 Esas sayılı icra dosyası, …’a ait 384.000-TL ve 382.688-TL bedelli çek suretleri, … kayıtları, Sarıyer Vergi Dairesi kayıtları, Beyoğlu… Noterliği’nin 20/08/2019 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Bakırköy … Noterliği’nin 12/07/2019 tarih ve …yevmiye sayılı, 19/06/2019 tarih ve…yevmiye sayılı ihtarnameleri, Beşiktaş … Noterliği’nin 08/03/2019 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi, Taraf şirketlerin ticari defter ve kayıtları, Beyoğlu … Noterliği’nin 14/03/2019 tarih ve …yevmiye sayılı ihtarnamesi, arabulucu tutanakları, arabulucu sarf kararları, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı.
Asıl dava konusu olan …. İcra Dairesi’nin… Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklı … … Ltd. Şti. (eski unvanı: …Ltd. Şti.) tarafından borçlu davalı …, aleyhine …’a ait 25/082019 keşide tarihli 382.688,00-TL bedelli çeke dayalı toplam 422.922,66-TL kambiyo senedine dayalı alacağa ilişkin icra takibi başlatıldığı anlaşılmıştır.
Birleşen 9. ATM 2020/… E. Sayılı dava konusu olan …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra zerinde yapılan incelenmesinde; alacaklı … …Ltd. Şti. tarafından borçlu … … Yiyecek İçecek Hizmetleri Ltd. Şti. ve … aleyhine 25/07/2019 tarihli sözleşmeden kaynaklı 475.651,00-TL asıl alacak ve 34.246,87-TL olmak üzere 509.897,87-TL alacak için …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/32654 Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla adi takip yoluyla icra takibi başlatıldığı, ödeme emrine yapılan süresinde itiraz üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Muhasebeci Bilirkişi… tarafından hazırlanan 03/09/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Dava konusunun, davacı yanın … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu, 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı davalı yana borçlu olmadığı, çekin iptal edilmesi gerektiği ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün… E. Sayılı dosyanın iptal edilmesi talebinden ibaret olduğu, Davacının 2017-2018-2019 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davacının ticari defterlerine göre; Davacı yan tarafından davalı yana verilen … Bankası A.Ş.’ne ait 20.08.2018 vade tarihli 384.000,00 TL tutarlı ve 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çeklerin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, 20.08.2018 vade tarihli 384.000,00 TL tutarlı çekin davalı tarafından davacı yana 07.12.2018 tarihinde iade edildiği, 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı ise davacı yanın davalı yandan 31.12.2019 tarihi itibariyle …nolu Verilen Sipariş Avanslar hesabında çek tutarı kadar 382.688,00 TL alacaklı durumda olduğu tespit edildiği, Davalının 2017-2018-2019 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davalının ticari defterlerine göre; Davaya konu edilen … Bankası A.Ş.’ne ait 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çekin davalı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, çekin karşılıksız çıkmasından dolayı davalı yanın davaya konu çekten dolayı davacı yandan 382.688,00 TL alacaklı durumda olduğu tespit edildiği, Davaya konu edilen … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu, 382.688,00 TL tutarlı çekin davacı ve davalı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, çekin …A.Ş. Maslak Bulvar Şubesi karşılıksız işlemi gördüğü, Neticeten, davacı yanın davalı yana cari hesap yönünden bir borcunun bulunmadığı, … … Şubesine ait olan E1-… seri no. herhangi bir açıklamanın bulunmadığı, çekin davacı yan tarafından davalı yana 16.08.2017 tarihli Açık Nokta Sözleşmesi kapsamında teminat çeki olarak verildiği hususunun ise davacının ispatına muhtaç olduğu, davalı yanın sözleşmenin 4 maddesinde belirtilen ürünlerin tamamının davacı yana teslim edildiği ve sponsorluk bedeli olan 58.976,00 TL’nin tamamının davacı tarafından kullandırıldığının davalı yanın ispatına muhtaç olduğu, sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Muhasebe Uzman…, İşletme Yönetimi Uzmanı… Sözleşme Uzmanı Bilirkişi … tarafından hazırlanan 29/07/2021 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; Dava konusunun, Esas dosyada davacı yanın … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu, 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı davalı yana borçlu olmadığı, çekin iptal edilmesi gerektiği ve İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyanın iptal edilmesi talebinden ibaret olduğu, birleşen dosyada dava konusunun, davacı taraf davalılar ile akdedilen sözleşmeye davalıların riayet etmediklerini, sözleşmeye aykırı davrandıklarını iddia ederek sözleşmesel yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle uğradığı müspet zararı, eksik ödenen performans priminin ve sponsorluk ücretinin davalılardan tahsil edilmesi talebinden ibaret olduğu, Davacının 2017-2018-2019 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu (bu konuda genel olarak hkz: Prof. Dr. SABİH ARKAN, Ticari İşletme hukuku, Ankara 2018, 24. tıpkı basım sh. 388 vd.) Davacının ticari defterlerine göre; Davacı yan tarafından ilgili davalı yana verilen … Bankası A.Ş.’ne ait 20.08.2018 vade tarihli 384.000,00 TL tutarlı ve 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çeklerin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, 20.08.2018 vade tarihli 384.000,00 TL tutarlı çekin davalı tarafından davacı yana 07.12.2018 tarihinde iade edildiği, 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı ise davacı yanın davalı yandan 31.12.2019 tarihi itibariyle …nou Verilen Sipariş Avanslar hesabında çek tutarı kadar 382.688,00 TL alacaklı durumda olduğu tespit edildiği, incelenen kayıt durumuna göre, ilgili davalının 2017-2018-2019 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu (bu konuda yukarıdaki ilmi atfa bkz.) ilgili davalının ticari defterlerine göre; Davaya konu edilen … Bankası A.Ş.’ne ait 25.08.2019 vade tarihli 382.688,00 TL tutarlı çekin davalı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, çekin karşılıksız çıkmasından dolayı davalı yanın davaya konu çekten dolayı davacı yandan 382.688,00 TL alacaklı durumda olduğu tespit edildiği, Davaya konu edilen … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu, 382.688,00 TL tutarlı çekin davacı ve davalı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, çekin…Bankası A.Ş. Maslak Bulvar Şubesi karşılıksız işlemi gördüğü, Taraflar arasında akdedilen 16.08.2017 tarihli Açık Nokta Sözleşmesi incelendiğinde; Sözleşmenin 4.1. Maddesine göre çeklerin tesliminden itibaren 235,904 TL’lik ücret, belli oranda içki satış yapılması halinde, 117,952 TL performans primi ise performans kriterinin gerçekleşmesi halinde davacının hak kazanacağı, Performans kriteri ise 120.000 TL açık hesap limiti ile 60 gün vadeli olacak şekilde karara bağlandığı, sözleşmenin ekinde yer alan ürünler yine aynı sözleşmenin 4.4. Maddesinde belirtilen sürede satılarak kota oranının davacı tarafından tamamlanması gerektiği anlaşıldığı, Davacı yan sözleşme gereği teslim edilmesi gereken eksik ürünlerin taraflarına teslim edilmediğini beyan ettiği, buna ilişkin dava dosyasına davalı şirkete ve ürünlerin dağıtımından sorumlu dava dışı …’ne birden çok mail atılarak “hesap mutabakatı yapılması gerektiğini ve ekstre gönderilmesi yönünde”” bildirimlerin yapıldığı görüldüğü, Davacı yan sözleşmede yazan KDV dahil ekstra 58.976,00 TL sponsorluk bedelinin yalnızca 34.400,00 TL’sinin davacıya kullandırdığını, geriye kalan tutar nedensiz bir şekilde kullandırılmadığını beyan ettiği, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 4.3 maddesinde; “İşletmede gerçekleştirilecek 10 adet etkinliğe sponsorluk bedeli olarak işletmeciye KDV dahil 58.976,00 TL ödenecektir” denmiş, davacı yan tarafından bu durumla ilgili davalı yana 02.07.2019 tarihinde mail atarak “sözleşmede yazan KDV dahil ekstra 58.976,00 TL sponsorluk bedelinin yalnızca 34.400,00 TL’sini kullanabildiklerini, geriye kalanını kullanamadıklarını, bununla ilgili ihtar çekilmesini” bildirdiği görüldüğü, Sözleşmenin 3.4 maddesinde açıkça belirtildiği gibi tek satış yetkilisi …Dağıtım şirketi olup, … dağıtım şirketi dışında farklı bir yerden alınacak ürünlerin kotaya dahil edilmeyeceği de ayrıca açıkça ifade edildiği, davalı…Ltd. Şti. tarafından … …’ ya 30.11.2018 tarihinde, diğer … Gıda şirketine ise en son 21.12.2018 tarihinde ürün satışı gerçekleştirmiş olduğu görüldüğü, Taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi kabul ve tahhüt etmiş olduğu, davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre ise 2017 ve 2018 yıllarında toplamda 4572 şişe ürün alımının yapılarak kotanın %32,75’inin gerçekleştirerek %67,25 eksik ürün alımının mevcut olduğu, Davacı yan, ürün talep edilmesine rağmen davalının talep edilen ürünlerin teslim edilmediğini beyan etmiştir. Buna ilişkin olarak mail yazışmalarını sunmuş olduğu görülmüştür. Diğer yandan davalı …Ltd. Şti. ise davacının ödemelerinde aksaklıklar yaşattığını, verilen çeklerin karşılıksız olduğunu söz konusu çeklerin tahsile konulması ile kaydi ve fiili hacizler neticesinde uzun uğraşlar neticesinde tahsil edildiğini beyan ederek buna ilişkin olarak davacının borçlu sıfatına haiz olduğu 30’un üzerinde takip dasyasının bilgilerini paylaşmış olduğu, Neticeten, davacı yanın davalı yana cari hesap yönünden bir borcunun bulunmadığı, … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu 382.688,00 TL tutarlı çekin üzerinde teminat çeki olarak verildiğine dair herhangi bir açıklamanın bulunmadığı, çekin davacı yan tarafından davalı yana 16.08.2017 tarihli Açık Nokta Sözleşmesi kapsamında teminat çeki olarak verildiği hususunun ise davacının ispatına muhtaç olduğu, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi kabul ve taahhüt etmiş olduğu, davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre ise 2017 ve 2018 yıllarında toplamda 4572 şişe ürün alımının yapılarak kotanın %32,75’inin gerçekleştirilmiş olup %67,25 eksik ürün alımı yapıldığı , davacı yan, ürün talep edilmesine rağmen davalının talep edilen ürünlerin teslim edilmediğini beyan etmiş, davalı … Ltd. Şti. ise davacının ödemelerinde aksaklıklar yaşattığını, verilen çeklerin karşılıksız olduğunu söz konusu çeklerin tahsile konulması ile kaydi ve fiili hacizler neticesinde uzun uğraşlar neticesinde tahsil edildiğini beyan ederek davacının borçlu sıfatına haiz olduğu 30’un üzerinde takip dosyasının bilgilerini paylaşmış olduğu, bu bağlamda davacının sözleşme gereği ödemelerini düzenli yapmaması, bir kısım verilen çeklerin karşılıksız çıkması sebebiyle icralık duruma düşmüş olması ve sözleşme gereği alması gereken ürün adedinin %32,75’inin gerçekleştirilmiş olması sebebiyle davacının performans primi ve kullanılmamış KDV Dahil 23.576,- TL tutarlı sponsorluk alacağının bulunmayacağı, ancak delillerle doğrudan temas eden sayın Mahkemenin HMK md. 282 hükmünü de gözeterek, tamamen davacı savları veya tamamen davalı(lar)savunmaları yönünde hüküm kurmakta serbest olduğu bildirilmiştir.
Muhasebe Uzman…, İşletme Yönetimi Uzmanı …, Sözleşme Uzmanı Bilirkişi … tarafından düzenlenen 25/04/2022 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda özetle; Esas dosyada dava konusunun, davacı yanın … … Şubesine ait olan E1- … seri no.lu, 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı davalı yana borçlu olmadığı, çekin iptal edilmesi gerektiği ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı dosyanın iptal edilmesi talebinden ibaret olduğu, Birleşen 5. ATM. 2019/… E. dosyada dava konusunun, davacı taraf davalılar ile akdedilen sözleşmeye davalıların riayet etmediklerini, sözleşmeye aykırı davrandıklarını iddia ederek sözleşmesel yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle uğradığı müspet zararı, eksik ödenen performans priminin ve sponsorluk ücretinin davalılardan tahsil edilmesi talebinden ibaret olduğu, Birleşen 9. ATM. 2020/… E. Dosyada dava konusunun, davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiası ile sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin tahsili talebinden ibaret ibaret olduğu, Dosya üzerinden yapılan incelemelerde talep edilen müspet zarara ilişkin davacı yan tarafından gerekli bilgi ve belgeler ibraz edilmediğinden bu konuda kök rapordan farklı olarak bir değerlendirme veya hesaplama yapılamadığı, Birleşen … ATM. 2020/… E. dosyada dava konusunun, davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiası ile sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin tahsili talebinden ibaret olduğu, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi taahhüt ettiği, buna karşın … Rıcar tarafından … … şirketine KDV dahil 802.088,00 TL ödeme yapıldığı dosya kapsamıyla sabit olduğu, kök raporda davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre toplamda 4.572 şişe ürün alımı yapıldığı, buna göre eksik ürün alımının 9.388 adet olduğu, tarafımızca yapılan kıstelyevm hesabına göre ((802.088 TL / 13.960) x 9.388) davacının eksik ürün alımından kaynaklı alacağı 539.340,60 TL hesap edildiği, talebe bağlılık ilkesi gereği davacının 475.651,00 TL talep edebileceği, bu tutardan …. İcra Müdürlüğünün…E. Sayılı dosyasında kesinleşen çek bedeli düşüldüğünde ise (-382.688,00 TL) bakiye alacağın 92.963,00 TL olduğu, Davacı yan, takip tarihi (16.12.2019) itibariyle davalı yandan 92.963,00 TL sözleşme alacağına 7.335,16 TL işlemiş faiz talep edebileceği hesap edildiği, Netice itibariyle, davacı yanın Birleşen 9. ATM. 2020/… E. sayılı dosyasında haklı görülmesi halinde, takip tarihi (16.12.2019) itibariyle davalı yandan 92.963,00 TL sözleşme alacağı ve 7.335,16 TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplamda 100.298,16 TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında toplanan deliller, taraf beyanları, icra dosyaları ve tüm dosya kapsamına göre; asıl dava, davacı tarafça davalı aleyhine açılan dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti, birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı davası ise taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklı tazminat ve birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı davası ise sözleşmeden kaynaklanan alacağa ilişkin başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali davasından ibarettir.
Davacı taraf asıl davada teminat olarak davalı şirkete verilen … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu, 382.688 bedelli 26.08.2019 tarihinde bankaya sunulan çek ile ilgili olarak teminat çekini bozdurmak için davalı şirketin sözleşmeden kaynaklı bir hakkı bulunmadığından davalı aleyhine açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … asıl davada dava konusu çekin teminat senedi olduğuna dair davacı tarafından somut bir delil ortaya konmadığını, davacı borçlu olduğundan davanın reddini talep etmiştir.
Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı tazminat davasında davacı … … tarafından davalılar … ve … Satış ile aralarındaki sözleşme kapsamında teslim edilmesi gereken ürünlerin teslim edilmediğini, davalıların sözleşmeden doğan edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeden kaynaklı uğradığı müspet zarar ve eksik ödenen performans primi ile sponsorluk ücretinden oluşan tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı tazminat davasında davalılar ise davacının sözleşmede belirlenen kotayı tamamlayamadığını, teslim edilen ürünlere ilişkin ödemeleri aksattığını davacının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediğini bu nedenle haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı itirazın iptali davasında davacı … davalılar ile aralarındaki açık nokta sözleşmesi kapsamında davalının satmayı taahhüt ettiği ürün miktarına göre ödeme yapıldığı ancak davalının taahhüt ettiği ürünü satamadığını bu nedenle taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle davalı şirkete fazladan ödenen bedelin iadesine yönelik başlattıkları icra takibine yapılan itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı itirazın iptali davasında davalılar ise davacının sözleşme gereği teslim etmesi gereken ürünleri teslim etmediğinden dolayı kotanın tamamlanamadığını, sponsorluk bedelinin tamamının kullandırılmadığını, teminat olarak verilen çeklere ilişkin aleyhlerinde icra takibi yapıldığını bu nedenle talebin haksız olduğunu davanın reddini talep etmişlerdir.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyasının mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, incelenmesinde dosyamızın davacısı … … şirketi tarafından dosyamızın davalısı … …Ltd. Şti. ile davalı… Dağıtım ve Ticaret Ltd. Şti. Aleyhine sözleşmeden kaynaklanan tazminat-alacak davasına ilişkin olduğu ve 16/10/2020 tarih 2020/579 Karar sayılı ilam ile birleştirme kararı verildiği anlaşılmıştır.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyasının dosyamız ile birleştirilmesine karar verildiği, incelenmesinde; davacı … … Ltd. Şti. Tarafından davalılar … ve … … Yiyecek İçecek Hizmetleri Ltd. Şti. aleyhine açılan …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibine davalı tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin bakiye sözleşme alacağının 92.963,00- TL üzerinden temerrüt tarihinden itibaren sözleşmede ve icra takibinde belirtilen oranlarda işleyecek faizi, vekalet ücreti ve yargılama giderleri ile %20 icra inkar tazminatı ile birlikte devamına karar verilmesi talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı ve …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı birleşen davaları zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olup davacı tarafça dosyaya sunulan arabuluculuk son anlaşmazlık tutanakları ile davacı taraflarca zorunlu arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği ve tarafların görüşme sonunda anlaşamadıkları anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf, taraflar arasındaki açık nokta sözleşmesi gereği tarafların yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, asıl dava konusu çek nedeniyle davacı … …’nın davalıya borçlu olup olmadığı, birleşen tazminat davası nedeniyle davacı … …’nın davalıların sözleşmeye aykırı davranışından dolayı zarara uğrayıp uğramadığı davalıların zarardan sorumlu olup olmadığı, birleşen itirazın iptali davası nedeniyle davacı …’un davalılardan sözleşme kapsamında fazladan ödenen bedele ilişkin alacaklı olup olmadığına ve varsa miktarından kaynaklıdır.
Mahkememizce taraflar arasındaki sözleşme, ihtarnameler, icra dosyaları incelenmiş ve davacı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde mali müşavir bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen tek bilirkişi raporu denetim elverişli bulunmadığından, bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmiştir. Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 29/07/2021 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; davacı yanın davalı yana cari hesap yönünden bir borcunun bulunmadığı, … … Şubesine ait olan E1-… seri nolu 382.688,00 TL tutarlı çekin üzerinde teminat çeki olarak verildiğine dair herhangi bir açıklamanın bulunmadığı, çekin davacı yan tarafından davalı yana 16.08.2017 tarihli Açık Nokta Sözleşmesi kapsamında teminat çeki olarak verildiği hususunun ise davacının ispatına muhtaç olduğu, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi kabul ve taahhüt etmiş olduğu, davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre ise 2017 ve 2018 yıllarında toplamda 4572 şişe ürün alımının yapılarak kotanın %32,75’inin gerçekleştirilmiş olup %67,25 eksik ürün alımı yapıldığı, davacı yan, ürün talep edilmesine rağmen davalının talep edilen ürünlerin teslim edilmediğini beyan ettiği, davalı …Ltd. Şti. ise davacının ödemelerinde aksaklıklar yaşattığını, verilen çeklerin karşılıksız olduğunu söz konusu çeklerin tahsile konulması ile kaydi ve fiili hacizler neticesinde uzun uğraşlar neticesinde tahsil edildiğini beyan ederek davacının borçlu sıfatına haiz olduğu 30’un üzerinde takip dosyasının bilgilerini paylaşmış olduğu, bu bağlamda davacının sözleşme gereği ödemelerini düzenli yapmaması, bir kısım verilen çeklerin karşılıksız çıkması sebebiyle icralık duruma düşmüş olması ve sözleşme gereği alması gereken ürün adedinin % 32,75’inin gerçekleştirilmiş olması sebebiyle davacının performans primi ve kullanılmamış KDV Dahil 23.576-TL tutarlı sponsorluk alacağının bulunmayacağı tespit edilmiştir.
Mahkememizin 23/09/2021 tarihli 6 numaralı celsesinin 1 numaralı ara kararı ile; taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazları değerlendirilerek, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında belirlenen kota yükümlülüğü ve süreler nazara alınarak davacı tarafça davalıdan satın alınan ürünler kapsamında kota yükümlülüğünün belirlenen süreler kapsamında yerine getirilip getirilmediği, taahhüt edilen ürün alımının yapılıp yapılmadığı, davacı tarafça satın alınan ürün bedellerinin ödenip ödenmediği, davacının sözleşmede belirlenen ödeme süresi kapsamında ödemeleri aksatıp aksatmadığı, satın alınan ürünlerin bedeli ve davalıya verilen çek bedelleri kapsamında davalının davacıya sattığı ürünlerden dolayı alacaklı olup olmadığı, varsa alacak miktarının tespiti, davalının davacıya ürün teminine yönelik yükümlülüğünün yerine getirip getirmediği hususlarında denetime elverişli tespitler yapılarak asıl ve birleşen dosya kapsamında davacı tarafın asıl dava konusu çekten dolayı davalıya borçlu olup olmadığı hususunun ve birleşen dava yönünden davacının davalılardan sözleşmenin ihlalinden dolayı müspet zararının ve performans primi ve sponsorluk ücreti alacağının olup olmadığı varsa alacağın niteliği ve miktarı hususunda ek rapor alınmasına karar verilmiş, akabinde taraflar arasında görülen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı itirazın iptali davasının da mahkememiz dosyası ile birleştirilmesi üzerine 15/10/2021 tarihli ara karar ile bilirkişi heyetinden birleşen itirazın iptali davası yönünden de değerlendirme yapılarak ek raporun düzenlenmesi istenilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 25/04/2022 tarihli bilirkişi heyeti ek raporuna göre; Esas dosyada dava konusunun, davacı yanın … … Şubesine ait olan E1- … seri no.lu, 382.688,00 TL tutarlı çekten dolayı davalı yana borçlu olmadığı, çekin iptal edilmesi gerektiği ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı dosyanın iptal edilmesi talebinden ibaret olduğu, Birleşen 5. ATM. 2019/… E. dosyada dava konusunun, davacı taraf davalılar ile akdedilen sözleşmeye davalıların riayet etmediklerini, sözleşmeye aykırı davrandıklarını iddia ederek sözleşmesel yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle uğradığı müspet zararı, eksik ödenen performans priminin ve sponsorluk ücretinin davalılardan tahsil edilmesi talebinden ibaret olduğu, Birleşen … ATM. 2020/… E. Dosyada dava konusunun, davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiası ile sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin tahsili talebinden ibaret olduğu, Dosya üzerinden yapılan incelemelerde talep edilen müspet zarara ilişkin davacı yan tarafından gerekli bilgi ve belgeler ibraz edilmediğinden bu konuda kök rapordan farklı olarak bir değerlendirme veya hesaplama yapılamadığı, Birleşen … ATM. 2020/… E. dosyada dava konusunun, davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiası ile sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin tahsili talebinden ibaret ibaret olduğu, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi taahhüt ettiği, buna karşın … Rıcar tarafından … … şirketine KDV dahil 802.088,00 TL ödeme yapıldığı dosya kapsamıyla sabit olduğu, kök raporda davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre toplamda 4.572 şişe ürün alımı yapıldığı, buna göre eksik ürün alımının 9.388 adet olduğu, tarafımızca yapılan kıstelyevm hesabına göre ((802.088 TL / 13.960) x 9.388) davacının eksik ürün alımından kaynaklı alacağı 539.340,60 TL hesap edildiği, talebe bağlılık ilkesi gereği davacının 475.651,00 TL talep edebileceği, bu tutardan …. İcra Müdürlüğünün…E. Sayılı dosyasında kesinleşen çek bedeli düşüldüğünde ise (-382.688,00 TL) bakiye alacağın 92.963,00 TL olduğu, Davacı yan, takip tarihi (16.12.2019) itibariyle davalı yandan 92.963,00 TL sözleşme alacağına 7.335,16 TL işlemiş faiz talep edebileceği hesap edildiği, Netice itibariyle, davacı yanın Birleşen … ATM. 2020/… E. sayılı dosyasında haklı görülmesi halinde, takip tarihi (16.12.2019) itibariyle davalı yandan 92.963,00 TL sözleşme alacağı ve 7.335,16 TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplamda 100.298,16 TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde toplanan deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava ve birleşen davalar taraflar arasındaki açık nokta sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerinin taraflarca yerine getirilip getirilmediğinden kaynaklı olup, asıl dosyada davacı tarafça davalılar … … ve …Dağıtım şirketlerine gönderilen ihtarnamelerde teslim edilmesi gereken ürünlerin teslim edilmemesi nedeniyle kotanın ilerlemediği, sponsorluk ödemesinin tamamının ödenmediği gerekçesiyle sözleşmeye aykırı davranıldığı iddia edilmiş, davalılar tarafından davacı … … şirketine gönderilen cevabi ihtarnameler ile davacı … …’nın ödemeleri aksattığı, ödemeye ilişkin çeklerin karşılıksız çıktığı, kota taahhüdünün yerine getirilmediği ileri sürülmüş olup, taraflar arasındaki açık nokta sözleşmesinin 4. maddesi kapsamında 766.688-TL tutarlı çekin davacı tarafça …Dağıtım şirketine teslim edileceği belirlenmiş olup, bu kapsamda davacı … … tarafından davalı …’un lehtarı olduğu iki adet …’a ait 384.000-TL ve 382.688-TL bedelli çeklerin çek tevdi bordrosu ile teslim edildiği açık olup,
Davacı … … tarafından açılan menfi tespite ilişkin asıl dava konusunun bu çeklerden biri olan … Şubesine ait olan E1-… seri nolu 382.688,00 TL tutarlı çek olduğu, söz konusu bu çekin üzerinde teminat çeki olarak verildiğine dair herhangi bir kaydın bulunmadığı gibi taraflar arasındaki sözleşmede de bu yönde bir şart getirilmediği anlaşılmakla, davacı … … tarafından asıl davaya konu çekin teminat çeki olarak verildiğine yönelik iddiasını ispata elverişli delillerle ispatlayamadığı, ayrıca dava konusu çekin bedelinin ödendiği veya bedelsiz kaldığına yönelik de bir ispat bulunmadığından ve yapılan bilirkişi incelemesi ile davalı …’un alacaklı olduğu anlaşıldığından davacı … … tarafından açılan menfi tespit istemli davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı … … tarafından mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verilen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı davasına konu edilen davalıların sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemesi, teslim edilmesi gereken ürünlerin teslim edilmemesi nedeniyle sözleşmeden kaynaklı uğradığı müspet zarar ve eksik ödenen performans primi ile sponsorluk ücretinden oluşan tazminatın davalılardan tahsili talep edilmiş ise de taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacı … …’nın 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi kabul ve taahhüt etmiş olduğu, davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre ise 2017 ve 2018 yıllarında toplamda 4572 şişe ürün alımının yapılarak kotanın %32,75’inin gerçekleştirildiği, %67,25 eksik ürün alımı yapıldığının tespit edildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin 3. maddesinde ödemelerin vadesi belirlenmiş olup, sözleşmenin 3.3. maddesinde davacı … …’nın ödemeleri aksatması halinde davalıların sözleşmeden kaynaklanan edimleri ifadan kaçınabilecekleri hususunun hüküm altına alındığı bu nedenle davalılar tarafından davacıya ürün verilmemesinin nedeninin davacı … …’nın sözleşmede belirlenen şekilde ödemeleri yapmaması ve taahhüt ettiği kotayı dolduramamasından kaynaklandığı sabit olup, davalıların bu kapsamda sözleşmeye aykırı davranışının bulunmaması, davacı … … tarafından sözleşmeden doğan edimlerin yerine getirilmediği, davalılar tarafından davacının sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle davacıya ürün teslim etmemesinin haklı nedene dayandığı anlaşıldığından davacı … … tarafından davalıların sözleşmeye aykırı davranmasından dolayı uğradığı zarar iddiasını ispatlayamadığı ve davacının sözleşme gereği ödemelerini düzenli yapmaması, bir kısım verilen çeklerin karşılıksız çıkması sebebiyle icralık duruma düşmüş olması ve sözleşme gereği alması gereken ürün adedinin %32,75’inin gerçekleştirilmiş olması sebebiyle davacının performans primi ve kullanılmamış KDV dahil 23.576- TL tutarlı sponsorluk alacağının bulunmadığından davacı … … tarafından davalılar aleyhine açılan sözleşmeden kaynaklı tazminat-alacak davasının reddine karar verilmiştir.
Davacı … … tarafından davalılar … … ve … hakkında açılan açık nokta sözleşmesi kapsamında davalının satmayı taahhüt ettiği ürün miktarına göre ödeme yapıldığı ancak davalının taahhüt ettiği ürünü satamadığını bu nedenle taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle davalı şirkete fazladan ödenen bedelin iadesine yönelik başlattıkları icra takibine yapılan itirazın iptali davası yönünden ise, davalı tarafın sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiası ile sözleşmenin 7.2 maddesi uyarınca kıstelyevm hesabına göre fazladan ödenen 475.651,00 TL’nin tahsili talebinden ibaret olduğu, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre davacının 13.960 şişe ürün alımını gerçekleştirmeyi taahhüt ettiği, buna karşın … … tarafından … … şirketine KDV dahil 802.088,00 TL ödeme yapıldığı, davacı kayıtlarında yapılan incelemelere göre toplamda 4.572 şişe ürün alımı yapıldığı, buna göre eksik ürün alımının 9.388 adet olduğu, bilirkişilerce yapılan kıstelyevm hesabına göre ((802.088 TL / 13.960) x 9.388) davacının eksik ürün alımından kaynaklı alacağının 539.340,60 TL tespit edildiği, taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 475.651,00 TL talep edebileceği, bu tutardan …. İcra Müdürlüğünün 2019/32654 Esas sayılı dosyasında kesinleşen 382.688,00 TL çek bedeli düşüldüğünde bakiye alacağın 92.963,00 TL olduğu, davacı … …’ın takip tarihi (16.12.2019) itibariyle davalı yandan 92.963,00 TL sözleşme alacağına 7.335,16 TL işlemiş faiz talebinde bulunabileceği ancak alacaklı tarafça açılan itirazın iptali davasında takip öncesi işlemiş faiz talebinde bulunulmadığı, hesaplanan bu bedelden davalı borçlular … … ve sözleşmede garantör sıfatıyla imzası bulunan şirket yetkilisi …’ın birlikte sorumlu olduklarından davacı … … tarafından başlatılan …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasında toplam 92.963,00-TL asıl alacağa yönelik borçlu davalılar tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin belirtilen asıl alacak üzerinden takip talebinde belirtilen şartlarda kaldığı yerden devamına, takip tarihinden önceki işlemiş faiz dava konusu olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, icra takibinde talep edilen alacak likit olmadığından davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş olup, yargılama sırasında toplanan deliller, taraflar arasındaki sözleşme, ihtarnameler ve tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinden bilirkişi heyetince yapılan inceleme sonrası düzenlenen bilirkişi heyeti kök ve ek raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunması nedeniyle ve yukarıda yapılan izahat kapsamında davacı … … tarafından açılan asıl ve birleşen davanın reddine, davacı … … tarafından açılan birleşen davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı … … Yiyecek İçecek Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından açılan Mahkememizin … Esas sayılı ASIL ve Mahkememiz dosyasıyla birleştirilen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı BİRLEŞEN DAVALARIN AYRI AYRI REDDİNE,
2- Asıl dosyada davalı tarafın Mahkememizin 2019/1050 Esas sayılı asıl davasındaki kötü niyet tazminatı talebinin davacı tarafın kötü niyetli olduğu sabit olmadığından reddine,
3- Birleşen dosyada Davacı … … İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti. tarafından açılan Mahkememiz dosyası ile birleştirilen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı BİRLEŞEN DAVANIN KABULÜ ile,
a) Davacı tarafın başlattığı …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/45305 Esas sayılı icra dosyasında toplam 92.963,00-TL asıl alacağa yönelik borçlu davalılar tarafından yapılan İTİRAZIN İPTALİNE, takibin belirtilen asıl alacak üzerinden takip talebinde belirtilen şartlarda kaldığı yerden devamına,
b) Takip tarihinden önceki işlemiş faiz dava konusu olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
c) Alacak likit olmadığından davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine,
4- Davacı tarafça asıl davaya ilişkin yatırılan peşin harçtan maktu 80,70-TL karar harcının mahsubu ile fazla yatırılan 6.454,66-TL peşin harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı tarafa iadesine,
5- Davacı tarafça birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı davasına ilişkin yatırılan peşin harcın alınması gereken 80,70-TL karar harcından mahsubu ile bakiye 36,30-TL karar harcının davacıdan (… …) tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
6- Birleşen dosyada davacı (…) tarafça dava açılırken yatırılan peşin harcın alınması gereken 6.350,30-TL harçtan mahsubu ile bakiye 6.295,90-TL karar harcının borçlu davalılardan (… … ve …) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
7- Asıl dava türünün menfi tespit davası olması nedeniyle zorunlu arabuluculuğa tabi olmasa da davacı tarafça asıl davadan önce arabuluculuğa gidilmesi tarafların arabuluculuk görüşmesi sonrasında anlaşamamaları nedeniyle arabulucuya kamudan ödenen giderin yargılama gideri olarak sayılmasına ve ödenen 1.320,00-TL arabulucu ücretinin haksız çıkan davacıdan (… …) tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
8- Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyasına ilişkin tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin haksız çıkan taraf olan davacıdan (… …) tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
9- Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyasında tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin haksız çıkan taraf olan birleşen davalılardan (… … ve …) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
10- Davacı tarafça asıl ve birleşen (…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas) davaların yargılaması sırasında yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
11- Birleşen dosyada davacı (…) tarafça …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı birleşen davanın yargılaması sırasında yapılan 12 adet tebligat/posta masrafından oluşan 124,50-TL yargılama giderinin davalılardan (… … ve …) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek birleşen dosyada davacı tarafa (…) verilmesine,
12- Davalı taraf (…) asıl davanın yargılaması sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 35.238,16-TL vekalet ücretinin davacıdan (… …) alınarak asıl dosyada davalı tarafa(…) verilmesine,
13- …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyasında davalılar (… ve…Satış) birleşen davanın yargılaması sırasında kendilerini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 1.000,00-TL vekalet ücretinin davacıdan (… …) alınarak birleşen dosyada davalı taraflara (… ve …Satış) eşit şekilde verilmesine,
14- Birleşen dosyada davacı taraf (…) …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı birleşen davanın yargılaması sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 12.781,49-TL vekalet ücretinin birleşen dosyada davalılardan (… … ve …) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek birleşen dosyada davacı tarafa (…) verilmesine,
15- Asıl ve birleşen dosyalarda taraflarca yatırılan gider avanslarının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; asıl ve birleşen dosyada davacı … … vekilinin ve şirket yetkilisi …ın, asıl ve birleşen dosyada davalılar ve davacı … ve…vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/06/2022

Başkan …
e-imza*
Üye …
e-imza*
Üye …
e-imza*
Katip …
e-imza*

*Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.