Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/465 Esas
KARAR NO : 2023/609

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 12/07/2023
KARAR TARİHİ : 13/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava konusu çekler, … Şirketi tarafından keşide edilerek ve ticari ilişkilerde kullanılmak üzere müvekkile teslim edildiğini, müvekkilinin hamili olduğu, aşağıda ayrıntılı olarak bilgileri belirtilen çek müvekkil uhdesindeyken ancak müvekkilin iradesi dışında zayi olduğunu, çeklerin kaybolması sebebiyle iptaline kararı verilmesi için işbu davayı açma zorunluluğu hasıl olduğunu, iptali talep edilen toplam bedeli 835.000 TL olan 12 adet çek dökümü aşağıda yapılmıştır. Bu çeklerden 3 adedi 15.07.2023 vadeli olup ivedilikle ödeme yasağı konulmasını … A.Ş. … Caddesi Şubesi/İstanbul, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-31.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel: 75.000,00 TL, … A.Ş. …Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-15.07.2023, Keşideci: …A.Ş., Bedel: 75.000,00 TL, … A.Ş….Caddesi Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi :…-15.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel: 40.000,00 TL, … A.Ş. …Caddesi Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-31.07.2023, Keşideci: …A.Ş., Bedel: 50.000,00 TL, …. A.Ş. … Şubesi/…., Seri numarası:…, Keşide yeri ve tarihi : İstanbul-31.07.2023, Keşideci: Deniz … A.Ş., Bedel: 60.000,00 TL, … A.Ş. …,Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-25.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel:115.000,00 TL, … A.Ş. …, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-31.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel: 65.000,00 TL, … A.Ş. … Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-31.07.2023, Keşideci: …A.Ş., Bedel: 75.000,00 TL, … Banka A.Ş. …Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-31.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel: 75.000,00 TL, … Banka A.Ş. … Şubesi/…, Seri numarası: …, Keşide yeri ve tarihi : …-20.07.2023, Keşideci: …A.Ş., Bedel: 45.000,00 TL, … Banka A.Ş. … Şubesi/…, numarası:…, Keşide yeri ve tarihi : İstanbul-15.07.2023, Keşideci: … A.Ş., Bedel: 75.000,00 TL, … Bankası A.Ş. … Şubesi/…, Seri numarası: …,Keşide yeri ve tarihi : …-19.07.2023, Keşideci: …A.Ş. Bedel: 85.000,00 TL, davaya konu çekler, kanun hükmü gereğince emre yazılı kambiyo senetlerinden olduğundan, kötü niyetli şahıs veya şahısların eline geçmesi halinde bu çeki bankadan tahsil edebilme veya başkasına ciro edebilme imkânına sahip olabileceklerini, hem müvekkili hem de iyi niyetli üçüncü kişiler için telafisi güç ve hatta imkânsız zararlara yol açabilecek bir takım olumsuz sonuçlar doğuracağını, bilgileri verilen çekler için ivedilikle ödeme yasağı konulmasını, öncelikle dava konusu çeklerle ilgili olarak takdiren teminatsız olarak veya uygun görülecek teminat karşılığında ödeme yasağı konulması suretiyle ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve davanın kabulü ile dava konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
Dava, kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir.
Yasal düzenlemeye bakıldığında;
6102 sayılı TTK’ nın 757.maddesinde “İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmünü içermektedir.
Yargısal uygulamalara bakıldığında;
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2013/2346 Esas, 2013/3334 Karar sayılı ilamında “…6102 sayılı TTK’nun 818 nci maddesi yollamasıyla uyuşmazlığa uygulanması gereken aynı Yasa’nın 757 nci maddesinde zayi nedeniyle çek iptal davasının ödeme yeri veya hamilin yerleşim yeri mahkemesinde görülebileceği hükme bağlanmıştır… ”
İstanbul BAM 37. Hukuk Dairesi 2017/1596 Esas, 2017/1608 Karar sayılı ilamında “… Aynı Kanunun 757/1. maddesinde iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişinin, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, 759/1. maddesinde ise poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebileceği hususu düzenlenmiştir. Somut olayda; çekin ödeme yeri, muhatap bankanın bulunduğu …’dır. Bu durumda uyuşmazlığın çözüm yeri … 5. Asliye Ticaret Mahkemesince görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.” şeklinde kararlar verilmiştir.
Bu itibarla, çek iptal davalarının yasal düzenleme gereği ancak ödeme (muhatap bankanın bulunduğu yer) veya hamilin yerleşim yeri mahkemesinden istenebileceği, bahse konu hükmün emredici nitelikte olduğu ve mahkemenin yetkisine ilişkin olarak kesin yetki kuralı niteliğinde olduğu konusunda duraksama yoktur.
Bilindiği üzere, yetkinin kesin olduğu hallerde mahkemenin yetkili olmaması (HMK m.114/1-ç) dava şartı niteliğinde olup, davanın her aşamasında hem taraflarca ileri sürülebileceği gibi Mahkemenin de bu hususu resen nazara alması zorunludur.
Somut olaya gelince; davacı / hamilin yerleşim yeri adresinin hem UYAP sisteminden temin edilen yerleşim yeri kayıtları, hem dava dilekçesinde gösterilen açık adres, hem de dosyaya sunulan vekaletname içeriğinden … olduğu ; davaya konu çeklerin ödeme yeri ise muhatap bankanın bulunduğu yer olan …, …ve …/ … adresi olduğu belirlenmiştir.
O halde, davacının davasını … ilçeleri bakımından tüm bu ilçelerin bağlı bulunduğu yargı çevresi itibariyle Asliye Ticaret Mahkemeleri için Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinde açması gerektiği halde, yetkili mahkemenin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğu açıktır.
Bu itibarla, davanın mahkememizde açılması nedeniyle anılan yasa hükümleri ve yerleşik içtihatlar uyarınca somut uyuşmazlığın çözümünde mahkememizin yetkili olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda (tarafların adalete mümkün olduğu ölçüde hızlı ulaşması ilkesi, esasen davanın hasımsız olması, yargıda hedef süre kriterleri, HMK’nın 30. maddesindeki usul ekonomisi ilkesi göz önünde bulundurularak) eldeki uyuşmazlık bakımından mahkememizin yetkisiz olması nedeniyle HMK 114/1-ç madde yollaması ve HMK 115/2 maddesi hükmü uyarınca davanın kesin yetki dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş, dosyanın yetkili mahkeme olan ödeme ve hamilin yerleşim yeri Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesine karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : (Ayrıntısı ve Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere);
1-Mahkememizin yetkisiz olması nedeniyle, HMK m.114/f.1-bent (ç) ve HMK m.115/f.2 hükmü uyarınca davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine,
2-HMK md 20’ye göre talep halinde, dava dosyasının kesin yetkili Bakırköy (Nöbetçi) Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine,
3-HMK md 20 uyarınca, karara karşı kanun yoluna başvurulmuş ise bu başvurunun reddi kararının tebliğinden itibaren iki hafta içinde; karar kanun yoluna başvurulmayarak kesinleştirilmiş ise kararın kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içinde taraflardan birinin mahkememize başvurarak dava dosyasının yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmeleri durumunda dosyanın kesin yetkili olan mahkemeye gönderilmesine,
4-HMK 331/2 maddesi uyarınca harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin yetkili mahkemece hüküm altına alınmasına,
5-Taraflarca yasal sürede dosyanın kesin yetkili mahkemeye gönderilmesi için mahkememizden talepte bulunulmaz ve bu nedenle kesin yetkili mahkemede davaya devam edilmezse, HMK md 20 uyarınca mahkememizce dava açılmamış sayılarak HMK md 331/2 gereği talep halinde tüm harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükleneceğine karar verileceğinin taraflara/vekillerine ihtarına,
6-Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin yetkili mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, davacı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf yasa yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu karar verildi.13/07/2023

Katip …
¸ e-imzalıdır

Hakim …
¸ e-imzalıdır