Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
ASLİYE 2.TİCARET MAHKEMESİ

DOSYA NO : 2022/910
KARAR NO : 2023/470

DAVA : MENFİ TESPİT (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/12/2022
KARAR TARİHİ : 29/05/2023

Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında görülen MENFİ TESPİT davasının mahkememizde yapılan yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılardan …’ün evvela … 28. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasıyla, müvekkillerden …Ltd Şti aleyhine, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine giriştiğini, ciranta sıfatıyla atılan imzanın kendisine ait olmadığının fark edilmesi üzerine … 5. İcra Hukuk Mahkemesinin …sayılı dosyasıyla imzaya itiraz ettiklerini, icra takibinin tedbiren durdurulmasını istediklerini, mahkemece taleplerinin %25 teminat karşılığında kabul edildiğini, 83,225,00.-TL teminat bedelini yatıramadıklarından tedbir kararının uygulanamadığını, … İcra Müdürlüğü’nün … Tal sayılı dosyasıyla müvekkili şirkete hacze gelindiğini, üretimde kullandıkları CNC ve lazer kesim makinelerinin haczedildiğini, ödeme yapılmadığı takdirde makinenin muhafaza altına alınacağından bahisle korkutulduğunu, zira bu makinelerin muhafaza altına alınmasının bütün iş akışının durması anlamına geldiğini, müvekkilinin bu olumsuz durumun ortaya çıkmasından korktuğundan davalı …’e 75.000,00.-TL ödeme yapmak zorunda kaldığını, kalan borcu da taksitler halinde ödenmesi için iş bu davaya konu bonoları imzalamak zorunda kaldığını, … 5. İcra Hukuk Mahkemesi’ne müracaat ederek haciz ve muhafaza baskısı altında 75.000 TL ödeme yapmak zorunda kalındığını ve ödenen bu miktarın teminat olarak kabul edilmesini talep ettiklerini, taleplerinin kabul edildiğini, bakiye kalan 8.225,00.-TL’nin de icra dosyasına depo edilerek ihtiyati tedbir kararının alındığını, … İcra Müdürlüğü’nün … Tal sayılı dosyasıyla yapılan haczin 05.10.2021 günü saat 11:50 de başlayıp 13:40′ da sona erdiğinin sabit olduğunu, davalı …’ e ödenen 75.000 TL’nin 05.10.2021 tarihinde saat:13:10′ da gönderildiğini, davaya konu bonoların düzenleme ve teslim alındığına ilişkin protokolün imza tarihinin de 05.10.2021 tarihi olduğunu, icra tehdit ve baskısı altında alınan bu bonoların hükümsüz olduğunu, … 5 İcra Hukuk Mahkemesi 22.09.2022 tarih ve … E. … K. Sayılı kararıyla çekteki imzanın müvekkiline ait olmadığından davanın kabulü ile müvekkili yönünden takibin durmasına karar verildiğini, davalılardan …’nin de iyi niyetli yetkili hamil olmadığını, diğer davalı … ile fikir ve eylem birliği içinde birlikte hareket ettiğini, sırf müvekkilinin def’i ve itirazlarını kullanamaması için ciro yoluyla senetleri devralarak icra takibine giriştiğini, zira müvekkili ile davalı … arasında yapılan protokolün, taraf olmayan … tarafından icra dosyasına sunulduğunu, icra takibinde …’ün sadece göstermelik olarak adının bulunduğunu, iyiniyetli hamil olmadığını (Emsal; Yargıtay HGK.nun 2017/1627 E. 2018/1187 K.), yine bir an için kabul etmemekle beraber bonoların geçerli olduğu düşünülse dahi icra dosyasına sunulan protokolden görüleceği üzere, davaya konu bonoların, … 28. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyanın tasfiyesi amacıyla düzenlendiğini, … 5. İcra Hukuk Mahkemesinin … E. sayılı dosyasıyla imzalar müvekkiline ait olmadığından müvekkilleri açısından takibin durdurulmasına karar verildiğinden anılan bonolardan dolayı davalı alacaklı tarafların da herhangi bir alacak hakkı kalmadığını belirterek, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla öncelikle ihtiyati tedbir taleplerinin kabulü ile icra takibinin durdurulmasına, yargılama neticesinde müvekkillerin … 27. İcra Md … E. Sayılı dosyasında davalı taraflara borçlu olmadıklarının tespiti ile % 20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin, takip konusu bonoların meşru, haklı ve iyiniyetli son hamili olduğunu, 08.10.2021 ödeme tarihli 25.000,00.-TL bedelli, 05.11.2021 ödeme tarihli 50.000,00.-TL bedelli, 05.12.2021 ödeme tarihli 75.000,00.-TL bedelli, 05.01.2022 ödeme tarihli 75.000,00.-TL bedelli, 05.02.2022 ödeme tarihli 80.000,00.-TL bedelli 5 adet bono diğer davalı tarafından müvekkiline cirolandığını, 08.10.2021 ödeme tarihli bonoya karşılık 25.000,00.-TL ödeme yapılmadığından dava dilekçesinde bahsedilen 05.10.2021 tarihli protokol uyarınca müteakip bonolarında muacceliyet kesbettiğini ve … 27. İcra Müdürlüğünün … E. Dosyası ile icra takibi başlatıldığını, bonoların iktisabına yönelik müvekkile atfedilebilecek kötü niyet ve ağır kusur bulunmadığını, diğer davalı ile aralarındaki şahsi def’ilerin müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, mücerretlik ilkesi gereğince bononun içerdiği alacak hakkının temel ilişkiden bağımsız olup bu soyutluk dolayısıyla temel ilişkideki bozuklukların bono ilişkisini etkilemediğinden temel ilişkiden doğan def’ilerin bono ilişkisinde de ileri sürülemeyeceğini, farazi ithamlarla borçtan kurtulma gayesiyle hareket edildiğini, davacıların başlatılan takibin ardından müvekkili aleyhine açtıkları borca itiraz davasının … 4. İcra Hukuk Mahkemesinin … E. … K. Sayılı kararı ile reddedildiğini, senetlerin tehdit altında imzaladığına dair şahsi def’inin müvekkile karşı ileri sürülemeyeceğini, dava dilekçesinde yer verilen Yargıtay HGKnun 13.06.2018 tarih ve 2017/1627 E. 2018/1187 K.sayılı kararının tamamı incelendiğinde bonoların tehdit altında imzalandığının ceza mahkemesi kararıyla sabit olduğunu, davamızda böyle bir ceza dosyası bulunmadığını, bu nedenle davacıların iddialarının tamamen farazi olduğunu belirterek, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, haksız ve mesnetsiz davanın reddine, davacıların İİK.m. 72 uyarınca % 20 den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirketin irade fesadına ilişkin iddialarının mesnetsiz ve kötü niyetli olduğunu, davacının haciz baskısı altında irade fesadı ile söz konusu protokolün geçersiz olduğu iddialarının geçersiz olduğunu, kişiye zorla hukuki muameleyi yaptıracak tehdidin hukuka aykırı olması gerektiğini, mesela hayata veya vücuda zarar verme bir suç işleme tehditleri yapıldığı takdirde bu şartın gerçekleşmiş sayılacağını, fakat buna karşılık tehdit bir hakkın elde edilmesi nedeniyle yapılmış ise ikrah söz konusu olmayacağını, kaldı ki söz konusu tehdidin fiziki bir tehdit değil kanundan doğan hakkın kullanılmasını sağlayan cebri icra işlemleri olduğunu, örneğin, alacağını elde etmek isteyen şahsın, borçlusunu, bütün mallarını haciz ettirip sattıracağını beyan ederek sıkıştırması durumunda ikrah bulunmadığını Borçlar Kanunu md. 38/2’ye göre “Bir hakkın veya kanundan doğan bir yetkinin kullanılacağı korkutmasıyla sözleşme yapıldığında, bu hakkı veya yetkiyi kullanacağını açıklayanın, diğer tarafın zor durumda kalmasından aşırı bir menfaat sağlamış olması halinde, korkutmanın varlığının kabul edilebileceğini, tehdit eden kişi bakımından bir hakkın kullanılması olarak gerçekleşen hallerde, tehdidin gerçekleşmesi tek başına hukuka aykırılık teşkil etmemekte ve kural olarak bir hakkın veya yetkinin kullanımı tehdidi hukuka aykırı nitelik taşımadığını, bu bağlamda borçlunun yükümlülüğünü veya borcunu yerine getirmesini sağlamaya yönelik meşru araçların kullanılmasının kural olarak korkutma teşkil etmediğini (Ş. Akyol, Borçlar Hukuku Genel Hükümler 1995), dava konusu uyuşmazlığa ilişkin hukuki çerçevesinin içtihatlarda özellikle üçüncü kişinin kambiyo taahhüdünde bulunması halinde nasıl değerlendirildiği önem arz ettiğini, haciz ve muhafaza sırasında 3. kişi tarafından verilen kambiyo taahhüdünün iradeyi sakatlamadığını (Emsal: Yargıtay 19.HD.nin 09.12.2013 tarih ve 2013/15399 E. 2013/19559 K.), davacıların, protokolü ve kambiyo senedi imzalamalarının TBK 38/2. maddesi çerçevesinde kalıp kalmadığının yukarıda özeti sunulan doktrin ve yargıtay içtihadı çerçevesinde irade fesadı altında olmadığını belirterek, haksız ve mesnetsiz davanın reddine, davacı tarafın İİK.m. 72 uyarınca % 20 den az olmamak üzere tazminat ödemesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava; icra takibine dayanak bono nedeniyle borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkin, İİK.nun 72/3.maddesine göre açılmış Menfi Tespit davasıdır.
2004 sayılı İİK’nın 72.maddesi gereğince; Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.
… 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile 06/09/2021 tarihinde, davalı … tarafından, davacı …Şirketi ile dava dışı …Anonim Şirketi, … Anonim Şirketi, …, … Şirketi aleyhine, 30/06/2021 tarih ve … Seri No lu, 293.500,00 TL bedelli çeke dayanarak, toplam 332.889,31.-TL üzerinden kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz yolu ile icra takibi başlattığı anlaşılmıştır.
… 27. İcra Müdürlüğünün …sayılı dosyası ile 25/11/2021 tarihinde, davalı …tarafından, davacılar ile davalı … aleyhine, alacaklısı davalı …, borçluları davacılar olan 80.000,00 TL Miktarlı 05/10/2021 Tanzim Tarihli, 05/02/2022 Vade Tarihli Senet, 25.000,00 TL Miktarlı 05/10/2021 Tanzim Tarihli,08/10/2021 Vade Tarihli Senet, 75.000,00 TL Miktarlı 05/10/2021 Tanzim Tarihli,05/01/2022 Vade Tarihli Senet, 50.000,00 TL Miktarlı 05/10/2021 Tanzim Tarihli,05/11/2021 Vade Tarihli Senet, 75.000,00 TL Miktarlı 05/10/2021 Tanzim Tarihli,05/12/2021 Vade Tarihli Senet olmak üzere 5 adet senede dayanarak, toplam 305.975,17.-TL üzerinden kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz yolu ile icra takibi başlattığı anlaşılmıştır.
Davacı … Şirketi tarafından … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasında takibe konulan 30/06/2021 tarih ve … Seri No lu, 293.500,00 TL bedelli çekteki imzanın şirket yetkilisine (…) ait olmadığı iddia edilerek imzaya ve takibe itiraz etmiş, … 5. İcra Hukuk Mahkemesinin 22.09.2022 tarih ve … E. … K.sayılı kararıyla, söz konusu çekteki imzanın davacıya (yetkilisine) ait olmadığından davanın imzaya itirazının kabulü ile … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasındaki takibin davacı borçlu yönünden durdurulmasına karar verilmiştir. Karar henüz kesinleşmemiştir.
Taraflar arasında davaya ve … 27. İcra Müdürlüğünün… sayılı dosyasına konu 5 adet bonodaki imzaların davacılara ait olduğu konusunda tartışma yoktur. Yine takibe konu senetlerin … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına konu borcun tasfiyesi için verildiği, haciz tarihi olan 05.10.2021 tarihli protokolden de anlaşılmaktadır.
Davacı taraf dava ve icra takibine konu bu 5 adet senedin haciz baskısı altında verildiğini, iradelerinin sakatlandığını bu nedenle geçersiz olduklarını iddia etmektedir. Davalı … vekili ise aksi kanaattedir. Yasal cebri icra hakkının kullanıldığını ve bu durumun tehdit ve korku oluşturmayacağını savunmaktadır. Diğer davalı …ise iyi niyetli hami olduğunu savunmaktadır. Böylece çözümlenmesi gereken sorun, dava ve icra takibine konu senetlerin haciz baskısı altında verilip verilmediği, bu baskının senetleri hükümsüz hale getirip getirmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya sundukları deliller, icra dosyaları ile tüm dosya kapsamı ve yapılan yargılama sonunda;
Davacı şirketin ciranta olarak imzasının bulunduğu, … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına dayanak çekteki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olmadığı ortaya çıkmış ve … 5. İcra Hukuk Mahkemesinin 22.09.2022 tarih ve … E. …K.sayılı kararıyla takip, bu borçlu (Davacı şirket) yönünden durdurulmuştur. Davamıza ve … 27. İcra Müdürlüğünün… sayılı dosyasına konu 5 adet bononun da … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına konu borcun tasfiyesi için verildiği yukarıda belirtilen protokolden anlaşıldığından, takibe konu senetlerin dayanağı kalmamıştır.
… 5. İcra Hukuk Mahkemesinin 22.09.2022 tarih ve … E. …K.sayılı kararının kesinleşmesinin beklenmesine de dava ve usul ekonomisi gözetilerek gerek duyulmamıştır. Çünkü;
… 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına konu borç nedeniyle davacıların işyerinde 05.10.2021 tarihinde haciz uygulanmış ve davacının üretimde kullandığı makineler üzerinde haciz ve muhafaza uygulanmıştır. Davacılar da makinelerin muhafaza altına alınmasının bütün iş akışının durması anlamına geldiğini, daha olumsuz durumların ortaya çıkabileceği düşüncesiyle bu ağır durumdan kurtulmak için, korku ve endişe ile davamıza ve icra takibine konu 5 adet senedi imzalayarak vermişlerdir. Zira haciz, muhafaza ve protokol ile senet tarihleri aynıdır. Bu nedenle davacıların iradesinin sakatlandığı, söz konusu senetlerin bu baskı ve korku ile alındığı, bu nedenle geçersiz olduğu kabul edilmiştir.
Gerçekten de benzer olaylarda Yargıtay’da aynı görüşte kararlar vermiştir. Yargıtay 19. HD. 19/09/2017 tarih ve 2016/12143 E. 2017/5991 K.sayılı kararında İhtiyati haciz sırasında yapılan potokolün haciz baskısı altında yapıldığından geçersiz olduğuna işaret etmiştir. Benzer şekilde aynı daire 30.10.2013 tarih ve 2013/11006 E. 2013/16673 K.sayılı kararında da, davacı borçlunun 19.10.2011 tarihinde ihtiyati haciz sırasında “…tüm dosya borcunu kabul ediyorum, ancak şu an ödeme yapacak durumum yok” şeklindeki beyanının ihtiyati haciz baskısı altında verildiğinden borcu kabul anlamına gelmediğini kabul etmiştir. Yine benzer şekilde Yargıtay 11.HD. 13.04.2022 tarih ve 2020/5944 E. 2022/2990 K.sayılı kararında da, davacının manevi cebir, icra tehdit ve baskısı altında, ekonomik özgürlüğünün ve geleceğinin zarar göreceği, itibar kaybına uğrayacağı korkusuyla 29.01.2013 tarihli protokolü ve bu protokole bağlı senetleri imzaladığı anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğine açıkça işaret etmiştir.
Diğer davalı … iyi niyetli 3.kişi (hamil) olduğunu, senet metninden anlaşılamayan def’ilerin kendisine karşı ileri sürülemeyeceğini savunmakta ise de, irade sakatlığına ilişkin iddialar mutlak def’ilerdendir ve herkese karşı ileri sürülebilir. Bir senet hata, hile, ikrah, akıl zayıflığı vb.iradeyi sakatlayan nedenlerle düzenlenerek verilmiş ise iyi niyet iddiası dinlenmez. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 13.06.2018 tarh ve 2017/19-1627 E. 2018/1187 K.sayılı bir kararında bu duruma işaret etmektedir. Dava dilekçesinde değinilen, davalı … vekilinin söz konusu kararda kesinleşmiş bir ceza mahkumiyet kararı olduğunu, davamızda böyle bir kesin hüküm veya maddi vakıa olmadığını savunarak, bu kararın emsal olamayacağı düşüncesinde ise de; yukarıda açıklanan nedenlerle tehdit ve korku maddi vakıası mahkememizce kabul edilmiştir. Bu def’i davalı …’ye karşı da ileri sürülebilir. Bu sebeple iyi niyetli 3. Kişi (Hamil) savunmasının dinlenilemeyeceği yönünden ilgili içtihat emsal niteliğindedir.
Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın KABULÜNE,
1-Davacıların … 27.İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına konu senetler nedeniyle davalılara BORÇLU OLMADIKLARININ TESPİTİNE,
Davalı … icra takibinde borçlu konumunda olduğundan, diğer davalı …ise temel ilişkiyi bilerek ve kötü niyetli hareket ettiği ispat edilemediğinden kötü niyet tazminatı taleplerinin REDDİNE,
2-Alınması gereken karar ve ilam harcı 20.901,16-TL olup, peşin alınan 5.225,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 15.675,86‬-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiliyle HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan 252,00-TL posta ve tebligat masrafı yargılama gideri ile 80,70-TL başvuru harcı, 5.225,30-TL peşin harç toplamı 5.558‬,00-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiliyle DAVACI TARAFA VERİLMESİNE,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 45.836,52-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiliyle DAVACI TARAFA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından yargılama sırasında yapılan masraflar ile karar tebliğ giderlerinden geriye kalan avansın karar kesinleştiğinde DAVACIYA İADESİNE,
Dair, davacılar vekili ve davalılardan … vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda, tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya bulundukları yerdeki başka bir mahkeme aracılığıyla mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK. 341.maddesi uyarınca İstanbul BAM. nezdinde İSTİNAF yoluna başvurma hakları bulunduğu hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı.
29/05/2023

KATİP

HAKİM