Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/84 Esas
KARAR NO : 2023/376

DAVA : Tazminat (Trafik Kazasından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/07/2015
KARAR TARİHİ : 26/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Trafik Kazasından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin olay yerinde aynı durakta kendisi gibi taksi şoförü olan arkadaşının trafik kazası geçirdiğini söylemesi üzerine olay yerine yakın olduğu için kazanın bulunduğu yere gederek aracını emniyet şeridine park ettiğini, araçtan inerek arkasına gittğini, 112 acılı arayarak arkadaşı için ambulans talep ettiğini, davalı şirkete sigortalı …’in yönetimindeki … plakalı aracın seyir halinde iken … plakalı aracın arkasına çaptığını, çarpmanın etkisi ile direksuyon hakimiyetini kaybederek … plakalı aracın yolun sağında emniyet şerindende park halinde bulunan … plakalı aracın arkasında bulanan müvekkilne çarpması sonucu müvekkilinin sıkışarak yaralandığını, araçta hasar oluştuğunu, ambulans ile hastanaye kaldırıldığını, mesanesinin patlaması üzerine amileyata alındığını, ayrıa toraks, bel ve pelvis (kalça) kırığı oluştuğunu, uzun tedavi gördüğünü, sakat kaldığını, taksi şoförü olarak çalışı ailesinin geçimini sağladığını, aylık 3.500,00 TL net ücret kazandığını, kazada kusurunun bulunmadığını belirterek fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte sürekli iş göremezlik nedeniyle şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalıya yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
Cevap: Davalı vekili dava dilekçesinde özetle; … plakalı aracın müvekkili şirkete ZMM sigorta poliçesi ile şahıs başına 290.000,00 TL azami sorumluluk hadleri ile sigortalı olduğunu, sorumluluğun kusuru oranında ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, sebepsiz zenginleşmeye mahal vermemek amacıyla Adli Tıp Kurumundan maluliyet oranı konusunda heyet raporu alınması gerektiğini, kazaya karışan sigortalı araç sürücüsünün kusur oranının belirlenmesi ve maddi tazminat miktarının tespit edilmesi gerektiğini, tazminat hesaplamasının aktüer bilirkişi tarafından yapılması gerektiğini, sakatlığın kalıcı hale gelip gelmediğinin tespit edilmesi gerektiğini, diğer hususlarla birlikte belirterek davanın reddine, aksi halde belirtilen şekilde hesaplama yapılarak hüküm tesis edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Tartışılması, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
Mahkememizce kaldırma ilamı öncesinde;
“… Dava, trafik kazası nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda, 15/02/2015 tarihinde, dava dışı araçların … İli, … istikametinde seyri sırasında karıştıkları çift taraflı trafik kazası nedeniyle olay yerine giden davacıya ve emniyet şeridinde park halinde bulunan … plaka sayılı araca davalıya ZMMS poliçesi bulunan … idaresindeki … plaka sayılı aracın çarpması neticesinde davacının yaralandığı ve davacında %8,2 oranında daimi iş gücü kaybı meydana geldiği, 2.kazanın meydana gelmesinde güvenli takip mesafesine uymayan … plaka sayılı araç sürücüsünün asli ve tam kusurlu olduğu, yaya olan davacının kazanın meyadana gelmesinde herhangi bir kusuru bulunmadığı hususu ceza dosyası, Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesinin 30/10/2017 tanzim tarihli maluliyet raporu, ceza dava dosyasında tanzim ettirilen Adli Tıp Kurumunun 28/11/2017 tarihli kusur raporu ve dosya kapsamından anlaşılmakla davacının nüfus yoğunluğu fazla olan İstanbul İlinde taksi şoförlüğü yaptığı ve buna göre oluşacak geliri dikkate alınmak suretiyle talep edebileceği (daimi iş gücü kaybından kaynaklı) tazminat miktarının hesaplanması için dosya aktüerya bilirkişiye tevdi edilmiş, denetime elverişli 10/09/2018 tarihli müşterek bilirkişi raporu ve ıslah talebi nazara alınarak poliçe limiti dahilinde kalan davacının iş göremezlik zararının davalı sigorta şirketinden tahsiline dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir…” şeklinde karar verilmiş, işbu karara karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 09/12/2021 tarih ve 2019/2992 Esas – 2021/2115 Karar sayılı ilamında;
“…Dava, yaralamalı trafik kazası nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkin olup istinaf açısından uyuşmazlık konusu HMK’nın 355. maddesine göre kamu düzeni ve istinaf nedenleri ile sınırlı olmak üzere İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul, yasa ve dosya içeriğine uygun olup olmadığıdır.
Dosya kapsamından; 15/02/2015 tarihinde dava dışı …’in, sevk ve idaresindeki, davalı … A.Ş. tarafından ZMS (Trafik) sigorta poliçesi ile sigortalı … plakalı araçla önce dava dışı sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı araca, devamla dava dışı sürücü … sevk ve idaresindeki … plaka sayılı araçlara çarptığı, ilk çarptığı … plakalı otomobilin sağına doğru savrularak daha önce meydana gelen kazaya yardıma gelen ve emniyet şeridinde park halinde bulunan … plakalı araca ve bu aracı arkasında yaya olarak bulunan sürücüsü davacı …’ya çarpması sonucu, davacının yaralanmasına bağlı olarak … plakalı aracın ZMS sigortacısı davalıdan sürekli iş görmezlik tazminatı talep edildiği anlaşılmaktadır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporu ile; Mahkemenin müzekkeresine … Sendikasınca verilen 23.06.2016 tarihli cevapta, davacı emsallerinin 2015 yılındaki aylık net kazançlarının 2.520,00 TL olduğu ve dört maaş ikramiye verildiğinin belirtildiği, ancak davacının sendikalı çalışan olduğuna ilişkin belge olmadığından sadece çıplak emsal ücretin dikkate alınacağı açıklanarak hesaplama yapılmıştır.
ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBI ZARARININ HESABINDA YARALANAN VEYA MALUL OLANIN GELİRİNİN BELİRLENMESİ TAZMİNATIN DOĞRU TESPİTİNDE ÖNEMLİ BİR YER TUTMAKTADIR. MALUL KALANIN KAZA TARİHİ İTİBARİYLE MESLEĞİ VE GELİRİ TESPİT EDİLMELİDİR. KİŞİNİN HERHANGİ BİR İŞİ YOKSA, GELİRİ ASGARİ ÜCRET KABUL EDİLEREK, RAPORUN HAZIRLANDIĞI TARİHTEKİ NET ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEN HESAPLAMA YAPILACAKTIR. EĞER MALUL KALANIN GELİRİNİN ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDE OLDUĞU, BİR BAŞKA ANLATIMLA HERHANGİ BİR İŞ YERİNDE ÇALIŞTIĞI YA DA BİR MESLEK İCRA ETTİĞİ VE ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDE BİR GELİR ELDE EDİLDİĞİ İDDİA EDİLİYORSA BUNUN İSPAT EDİLMESİ GEREKİR.
Somut uyuşmazlıkta, davacı vekilinin talebi üzerine, emsal gelirin belirlenmesi amacıyla … Sendikasına yazı yazılmış, sendika tarafından 23/06/2016 tarihinde, “sendika tarafından yapılan toplu iş sözleşmelerinde 2015 yılında 2.520,00 TL net ücret ve yılda 4 tam maaş ikramiye alındığı” yönünde cevap verilmiş ve sadece bu yazı cevabı esas alınarak düzenlenen bilirkişi raporuna göre karar verilmiş olması eksik incelemeye dayalı olmuştur.
O halde İlk Derece Mahkemesince yapılması gereken davacının kaza tarihindeki gerçek gelirinin tespiti açısından, … Sendikasına yeniden yazı yazılarak taksicilik yapan meslek mensuplarının ve davacının … Sendikasına üye olup olmadığı da sorularak, gelen yanıtın emsal ücret belirlenmesinde esas alınıp alınamayacağının tartışılması, davacının kendi adına mı yoksa ücretli olarak mı taksi şoförü olarak çalıştığı da araştırılıp … ilinde taksi şoförlerinin bağlı olduğu Taksiciler Esnaf Odası, Birleşik Taksi Şoförleri Derneği gibi meslek kuruluşlarına yazı yazılarak kaza tarihinde davacının emsal ücretinin araştırılması, gelen yazı cevaplarına göre aynı nitelikte çalışan bir kişinin elde edeceği gelir araştırılarak GERÇEK GELİR TESPİT EDİLEREK AKTÜER BİLİRKİŞİDEN İLK RAPOR TARİHİ İTİBARİYLE EK RAPORU ALINMASI VE USULİ KAZANILMIŞ HAKLAR DA GÖZETİLEREK SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ olmalıdır.
Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nın 353/1-a/6. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılmak üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir…” denilerek;
Mahkememiz kararı kaldırılmış, dosya yukarıda belirtilen esas sırasına kaydedilmiştir.
İstinaf ilamı uyarınca gerekli araştırmalar yapılmış, ilamda belirtilen kurum ve kuruluşlardan emsal ücrete yönelik yazı cevapları dosya arasına alınmıştır.
Dosya Aktüerya konusunda uzman …’a tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından dosyaya sunulan 02/02/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; “… Ayrıntılı olarak yapılan açıklamalar doğrultusunda – kendi nam ve hesabına- kiralama
yolu ile bir ticari taksi çalıştıran- şoförlüğünü yapan kişinin sorumlu olduğu ve üstlendiği giderlerde göz önüne alındığında; çalışma saati ve şekli, trafikte yaşanan kazalar ve bakım- onarım sürelerinde aracın kazancının durması, vergiler, sigortaları vb. tüm hususlar dikkate alındığında; davacının 2015 kaza tarihinde minimum 3.300,00 TL ortalama net kazancının olacağının kabulü ile (… Derneğinin 02/01/2023 tarihli vermiş olduğu emsal kazanç- gelir miktarı), hesaplama yapılmasının uygun olacağı, Maddi Zararının; 10/09/2018 hükme esas alınan rapor tarihi itibariyle, Davacının 15/02/2015 tarihinde geçirmiş olduğun trafik kazası sonrası; – % 8,2 maluliyet oranı dahilinde sürekli maluliyet zararının 149.776,70 TL olduğu, ancak, davacı vekilinin alınan bilirkişi raporunda tespit edilen aylık 2.429,89 TL (AGİ Hariç) net ücreti / 2.520,00 TL (AGİ dahil) tutarını kabul ettiği ve davasını toplam 117.303,34 TL ‘ye ıslah ederek, Sayın Mahkemenin vermiş olduğu Gerekçeli Kararı – istinaf etmediği görülmekle, BAM kararı doğrultusunda ve davalı yönünden usulü kazanılmış hak olarak kabul edilmesi yönündeki hukuku takdir ve değerlendirmenin Yüce Mahkemeye ait olduğu …” şeklinde tespit edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan ve cismani zarara dayalı maddi (sürekli iş göremezlik) tazminat istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf ilamı ve ilamda belirtilen kaldırma nedenleri doğrultusunda gereken araştırmalar eksiksiz olarak yapılmıştır.
… Sendikası 17/02/2022 tarihli müzekkere cevabında taksi şoförlerinin bazılarının taşımacılık iş kolu kapsamında sendikalarına üye olabildiklerini, ancak mahkemece sorulan davacı …’nun sendikanın üyesi olmadığını bildirmiştir. Gelen cevabi yazı uyarınca davacı …’nun bu sendikanın üyesi olmaması sebebiyle gerçek gelirin tespiti açısından sendikanın emsal gelire ilişkin (bozma öncesi sendikanın 23/06/2016 tarihli yazısı) yazısının hükme esas alınması mümkün değildir. Başka bir anlatımla, davacının gerçek gelirinin tespit edilmesinde; üyesi dahi olmadığı sendikanın emsal gelire ilişkin yazı cevabının hükme esas alınması ve bu suretle tazminat hesabı yapılması doğru ve isabetli değildir.
Davacının kaza tarihi itibariyle kendi adına mı yoksa ücretli olarak mı taksi şoförlüğü yaptığı konusunda istinaf ilamında belirtilen kurum ve kuruluşlardan araştırma yapılmış, ayrıca taraflardan bu hususta yazılı beyanda bulunmaları istenilmiş, nihayetinde yapılan araştırma neticesinde davacı …’nun kaza tarihi itibariyle … plaka sayılı takside ücretli olarak çalışmadığı, tam aksine taksiyi kendi adına ve hesabına taksi şoförü olarak çalıştırdığı belirlenmiştir. Bu durum tespit edildikten sonra, yine istinaf ilamında işaret edildiği üzere, İstanbul ilinde taksi şoförlerinin bağlı olduğu … Odası, … Derneği gibi meslek kuruluşlarına yazılar yazılmış, kaza tarihi itibariyle davacının emsal ücretinin araştırılmasına yönelik olarak müzekkere cevapları dosya arasına alınmıştır. Bu çerçevede, aynı nitelikte çalışan bir kişinin elde edebileceği gelir araştırılarak; gerçek gelir istinaf ilamına uygun (kaldırma nedenlerine bire bir uygun hareket edilerek) şekilde tespit edilmiştir.
Davacının gerçek geliri tespit edildikten sonra aktüer bilirkişi …’tan ilk rapor tarihi itibariyle ve usuli kazanılmış haklar da gözetilerek bilirkişi raporu alınmış, 02/02/2023 tarihli aktüer raporunda davacı …’nun sürekli iş göremezlik zararının 149.776,70 TL olduğu hesaplanmıştır.
Hemen belirtmek gerekir ki 02/02/2023 tarihli aktüer rapor; ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli olup, istinaf ilamında gösterildiği üzere ilk rapor tarihi itibariyle veriler esas alınarak ve tespit edilen gerçek gelir üzerinden hesaplama yapılması itibariyle (istinaf ilamına uygun ) isabetli olduğundan mahkememizce içeriği de denetlenerek hükme esas alınmıştır.
Davalı vekili bilirkişi raporuna karşı davacının elde edebileceği gelire ilişkin araştırma yapılmadığını ve sendikanın bildirdiği gelirin esas alınmasının doğru olmadığını bildirerek itirazda bulunmuştur. Öncelikle belirtmek gerekir ki, mahkememizce sendikanın bildirdiği gelir hükme esas alınmamıştır. Nitekim, az yukarıda bu durum ayrıntılı ve gerekçeli olarak açıklanmıştır. Bu yöndeki itiraz, esasen dosya kapsamıyla bağdaşmamaktadır. Öte yandan, mahkememizce istinaf ilamına uygun olarak ilamda belirtilen tüm meslek kuruluşlarına müzekkereler yazılmış, ayrıca … Derneğinin 02/01/2023 tarihli cevabi yazısı uyarınca kendi adına ve hesabına taksi şoförü olarak çalışan bir kimsenin emsal gelirine ilişkin tespitler usulünce yapıldığından davalı vekilinin araştırma yapılmadığına ilişkin itirazlarının da yerinde olmadığından reddine karar verilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller, istinaf kaldırma ilamı ve tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu trafik kazası sebebiyle davacı …’nun hükme esas alınan 02/02/2023 tarihli aktüer rapor doğrultusunda toplam 149.776,70 TL sürekli iş göremezlik tazminatına hak kazandığı, ancak davacının istinaf kaldırma ilamından önce sürekli iş göremezlik zararı yönünden davasını ıslah ettiği, bozma öncesi ıslahta 11/12/2018 tarihli ıslah dilekçesi ile davacının 117.303,34 TL sürekli iş göremezlik tazminatı talep ettiği, öte yandan mahkememizce verilen önceki kararın yalnızca davalı vekili tarafından istinaf edildiği, hem bozma sonrasında artık ıslahın mümkün olmaması hem de özellikle aleyhe hüküm verme yasağı ilkesi kapsamında davalı aleyhine önceki kararda hükmedilen tazminat miktarından daha fazla tutarda tazminata hükmedilemeyeceği, diğer bir söyleyişle usuli kazanılmış haklara riayet edilmesinin zorunlu olması karşısında davanın kaldırma ilamı öncesindeki ıslah dilekçesi doğrultusunda kabulü ile; davacı … için 117.303,34 TL sürekli iş göremezlik tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere);
Davanın kaldırma ilamı öncesindeki ıslah dilekçesi doğrultusunda KABULÜ ile;
1-Davacı … için 117.303,34 TL sürekli iş göremezlik tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Kabul edilen dava değeri (117.303,34 TL) üzerinden alınması gereken 8.012,99 TL harçtan başlangıçta peşin alınan 27,70 TL ile 397,25 TL ıslah harcının mahsubu ile eksik kalan bakiye 7.588,04 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yargılama nedeniyle yapılan 27,70 TL peşin harç, 397,25 TL ıslah harcı, 200,00 TL posta ve tebligat masrafı ve 4.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.624,95 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı yargılama sırasında kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden kabul edilen dava değeri (117.303,34 TL) üzerinden hesaplanan ve karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ nin 13/1. maddesi uyarınca 18.595,50 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, ancak önceki kararın yalnızca davalı tarafından istinaf edilmesi ve davacının ise herhangi bir istinaf talebinde bulunmaması nedeniyle davalı lehine vekalet ücreti yönünden usuli kazanılmış hak oluştuğundan önceki hükümde karar altına alınan 12.134,27 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-HMK’ nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan anacak kullanılmayarak artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgili tarafa veya vekiline İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.26/04/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır