Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DOSYA NO : 2022/547
KARAR NO : 2023/526
DAVA : SIRA CETVELİNE İTİRAZ (İİK.nun 235.maddesinden Kaynaklanan İflas Tasfiyesinde Düzenlenen Sıra Cetveline Yönelik Kayıt Kabul Ve Terkin )
DAVA TARİHİ : 28/07/2022
KARAR TARİHİ : 12/06/2023
Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında görülen SIRA CETVELİNE İTİRAZ davasının mahkememizde yapılan yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul … İflas Müdürlüğünün… sayılı iflas dosyasında Müflis… Katılım Bankası A.Ş. tarafından…Ltd.Şti. firması ile ilgili verilen 3750 TL tutarlı teminat mektubuna ilişkin alacak kayıt talebinde bulunulduğunu ancak davalı iflas idaresi tarafından 7013 kayıt sayılı alacağın dayanağı teminat mektupları için süresinde tazmin talebinde bulunulmaması nedeniyle müflis banka yükümlülüğünün sona erdiğinden bahisle taleplerinin reddedildiğini, alacağın mahiyeti itibariyle Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ıncı maddesinin 4’üncü fıkrasında, (I) sayılı listedeki malların ithalinde, ödenecek ÖTV ye karşılık olmak üzere türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığınca belirlenmek suretiyle ilgili Gümrük Müdürlüğünce teminat alınacağı hükme bağlanmış olup, tahsil etme yetkisinin mükellefin ÖTV yönünden bağlı olduğu Vergi Dairesine aittir.” hükmü çerçevesinde; Gümrük idaresinin ÖTV konusundaki yetkisinin ithal işlemlere konu eşya için teminat isteme ve teminatı serbest bırakmaktan ibaret olduğunu, herhangi bir ÖTV borcu tahsil yetkisinin bulunmadığını, tahsil etme yetkisinin mükellefin ÖTV yönünden bağlı olduğu Vergi Dairesine ait olduğunu, bu kapsamda … Ltd. Şti adına …Müdürlüğünde tescilli 09.05.2005/… tarih/sayılı beyannamenin ÖTV tutarları için müflis Asya … A.Ş’nce tanzimli 09.08.2005 tarih, 135140 Nolu 3.750,00 TL tutarlı Teminat mektubunun tazmin talebi, beyannamenin mükellefiyet dönemi olarak ÖTV borcu tahsil yetkisine sahip …Vergi Dairesi Müdürlüğünün 13.12.2021 tarihli ve 23576031-200.03.02-E.505747 sayılı “tazmin talepli” yazısına istinaden müdürlüklerince yapıldığını, ancak Müflis … A.Ş İflas İdaresinin 18.05.2022 tarihli, TOM-0522-680 sayılı yazısında; ‘…. söz konusu teminat mektubunun düzenlenme tarihinin 10 yılı aşmış olması, tazmini gerektiren yükümlülük tarihi üzerinden de 10 yılı geçmiş olması nedeniyle tazmin talebinin değerlendirilmeyeceği, başkaca tevsik eden belge bulunması durumunda Müflis … Bankası A.Ş İflas İdaresinin bulunduğu, …Mah. Dr. … Cad. No:.. … Ümraniye/İSTANBUL adresine gönderilmesi..” bildirildiğini, 01.06.2022 tarihli, …sayılı yazılarıyla söz konusu teminat mektubunun süresiz olarak verildiği, mektupların tazmininde düzenleme tarihinin baz alınamayacağın tazmin talebinin karşılanması talep edildiğini, ancak İstanbul …İflas Müdürlüğünce…flas Dosyasına kayıtlı 7013 alacak kayıt nolu alacağın tamamının reddine karar verildiğinden dava açmak zorunda kaldıklarını belirterek, İstanbul …İflas Müdürlüğünün …E. sayılı dosyasında davacı idare alacağının kaydına ilişkin talebin reddine dair kararın kaldırılarak, 3.750,00 TL tutarındaki asıl alacağın, işlemiş faizlerinin de hesaplanarak iflas masasına kabul ve kaydına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevabında; Müflis Bankanın 03.02.2015 tarihinden itibaren Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) yönetiminde olduğunu, 23.07.2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 22.07.2016 tarih ve 6947 sayılı Kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun 21.07.2016 tarih ve 9029 sayılı yazısında yer alan talebi üzerine, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 107. Maddesinin son fıkrası hükmü çerçevesinde … Bankası A.Ş.’nin faaliyet izninin kaldırılmasına karar verildiğini, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından açılan ve İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasıyla işlem gören iflas davasında, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 106. maddesi uyarınca müvekkil Banka’nın iflasına, iflasın 16.11.2017 tarih ve saat 15.28 itibariyle açılmasına, iflas tasfiyesinin TMSF tarafından yerine getirilmesine karar verildiğini, müflis bankanın iflas tasfiyesinin, İstanbul …İflas Müdürlüğünün … iflas sayılı dosyası üzerinden TMSF tarafından önerilen ve İcra Hakimliğince atanan iflas idaresi tarafından yürütüldüğünü, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E., … K. Sayılı kararının, Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 27.01.2020 Tarih, 2018/1539 E. 2020/406 K. Sayılı ilamı ile kesinleştiğini, müvekkili İflas İdaresince tanzim edilen sıra cetvelinin 13.11.2020 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiğini, alacak kayıt talebine konu işbu teminat mektubunun tanzim tarihinin 09.08.2005 olup alacaklı teminat mektubuna ilişkin riskin de 01.03.2005-08.10.2008 dönemleri ÖTV vergi türü için olduğu belirtilerek 13.12.2021 tarihinde kayıt talebinde bulunulduğunu, teminat mektubunun düzenlenme tarihi ve teminat mektubuna konu riskin gerçekleşme tarihi üzerinden 10 yıllık zamanaşımı süresi geçmiş olduğunu, 818 sayılı BK.nun 125. Maddesinde 10 yıllık zamanaşımı süresi öngörüldüğünden, aynı yasanın 128. maddesinde; “Müruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar, alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise müruru zaman bu haberin verilebileceği günden itibaren cereyan eder.” hükmüne yer verildiğini, teminat mektuplarında da on yıllık zamanaşımı, garanti edilen riskin muaccel olduğu tarihten itibaren başlayacağını, bu nedenle hukuka, yasaya uygun olarak alacak kayıt talebinin reddine karar verildiğini (Emsal; Yargıtay 11. HD.nin 2014/16685 E. 2015/11819 K.), bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
2004 sayılı İİK’nın 235/1. Maddesi gereğince Sıra cetveline itiraz edenler cetvelin ilanından itibaren onbeş gün içinde iflasa karar verilen yerdeki ticaret mahkemesine dava açmaya mecburdurlar. İstanbul …İflas Müdürlüğünün … sayılı iflas dosyasında davacının alacağının masaya kayıt talebinin reddine dair kararın ve sıra cetvelinin davacı vekiline 20/07/2022 tarihinde tebliğ edildiği, davanın da 28/07/2022 tarihinde 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmakla;
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13/01/2017 tarih ve …E. 2017/942 K. Sayılı kararı ile davalı … A.Ş.nin 16/11/2017 tarihi itibariyle iflasına karar verilmiş, hükmün istinafı üzerine verilen İstanbul BAM 17.HD.nin 2018/629 E. 2018/829 K.sayılı kararının Yargıtay 23.HD.nin 27/01/2020 tarih ve 2018/1539 E. 2020/406 K. Sayılı kararı ile onanarak kesinleşmiştir.
Davacı kurum, dava dışı ….Ltd.Şti. firması ile ilgili olarak yapılan gümrük işlemleri nedeniyle, bu şirket adına müflis banka taratından düzenlenen ve 09.08.2005 tarih ve 135149 sayılı 3.750,00.-TL bedelli, kesin ve süresiz teminat mektubu almıştır.
Davacı kurum, dava dışı firmanın 01.03.2005-08.10.2008 dönemleri ÖTV vergi türü için alacaklı olduğu, teminat mektubunun da bu amaçla verildiğini belirtilerek 13.12.2021 tarihinde iflas masasına alacak kaydı talebinde bulunulmuş, iflas idaresi talebi zamanaşımının dolduğu gerekçesi ile reddetmiştir.
Taraflar arasında, teminat mektubu ve ÖTV dönem borcu hususlarında tartışma bulunmamaktadır. Çözümlenmesi gereken sorun, süresiz (vadesiz) teminat mektuplarının zamanaşımına tâbi olup olmadığı, buradan yola çıkarak, davacının alacağının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı, uğramamış ise alacağın miktarı ve faiz konusu noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle iflas idaresinin gerekçesi olan zamanaşımı iddiasının irdelenmesi gerekmektedir.
Dava dilekçesi iflas idaresine 12.08.2022 tarihinde tebliğ edilmiş, davaya 24.08.2022 tarihinde cevap verilerek zamanaşımı def’i ileri sürülmüştür.
Mülga BK.nun 125.maddesi gereğince; Bu kanunda başka suretle hüküm mevcut olmadığıtakdirde, her dava on senelik müruru zamana tabidir.
Aynı yasanın 128. Maddesi gereğince; Müruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar, alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise müruru zaman bu haberin verilebileceği günden itibaren cereyan eder.
Bilirkişi raporunda davacının alacağının varlığı kabul edilerek, edildiğinden, “Süresiz Teminat Mektubunun zamanaşımına uğramayacağı” yönünde görüş bildirilmiştir.
Ancak, Mülga BK.nun 125.maddesinde (Yeni TBK146) üst zamanaşımı süresi 10 yıl olarak öngörülmüştür ve 128.maddede (Yeni TBK 149) sürenin muacceliyetten itibaren başlayacağı düzenlenmiştir.
Yasalarla belirlenen süreler kural olarak kesindir (HMK m.94/1). Ayrıca kanun tarafından belirlenen süreler kural olarak hâkim tarafından artırılıp azaltılamaz (HMK m.90/1). Bu süreler sözleşmenin taraflarınca, sözleşme hükümleri ile değiştirilerek, uzatılıp kısaltılamaz. Yasa hükümleri sözleşmeler ile değiştirilemez. Burada akla şu soru gelebilir: Süresiz teminat mektupları 10 yıllık zamanaşımına tâbi ise süresi 10 yıldan fazla olan örneğin 30 yıllık süreli teminat mektuplarının hukuki durumu nedir? Bu teminat mektuplarının geçerlilik süresinin başlangıcı olarak verildiği tarihi esas almak gerekmektedir. Bu süre ise zamanaşımı süresi değil, bu süre içerisinde oluşabilecek riskleri teminat altına alan süre olarak değerlendirmek gerekir. Diğer bir anlatımla “30 yıl içinde meydana gelebilecek riskler banka teminatı altına alınmıştır.” şeklinde yorumlamak gerekir. Zamanaşımı süresi yine riskin meydana gelmesinden sonra başlayacaktır.
Açıklanan nedenlerle süresiz teminat mektuplarında zamanaşımının olmadığı yönündeki bilirkişi görüşüne iştirak edilmemiştir. Yargıtay içtihatları da bu yöndedir (Emsal; Yargıtay 11.HD.nin 23.01.2020 tarih ve 2018/3340 E. 2020/711 K.ile 29.11.2017 tarih ve 2016/8708 E. 2017/6703 K.ile 10.11.2015 tarih ve 2014/16685 E. 2015/11819 K.).
Davacı kurumun talebine konu olan ve dava dışı firma adına tarh ve tahakkuk ettirilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)’nin döneminin 01.03.2005-08.10.2008 dönemleri olduğu anlaşılmaktadır. İthalatta gümrük vergisinin bu tarihlerde ödenmesi gerekmektedir.
Risk, verginin tarh ve tahakkuk edilmesinden sonra ödemenin yapılmaması ile doğmuş durumdadır. Öyleyse davacı kurum adına risk, vergi borcunun ödenmemesi ile 01.03.2005-08.10.2008 tarihlerinde doğmuş durumdadır. Bu tarihte alacak muaccel hale gelmiştir. Öyleyse teminat mektubu da 08.10.2018 tarihine kadar paraya çevrilmelidir. Müflis bankanın iflas tarihi 16/11/2017’dir. Ancak bu durum dava zamanaşımını durdurmamaktadır (TBK.nun 153). TBK.nun 154/2 (Mülga BK m. 133/2) maddesi gereğince iflas masasına başvurma hali zamanaşımını kesmektedir. İflas masasına başvuru tarihi ise 13.12.2021’dir. Bu nedenle davacının talebinin, 10 yıllık sürenin dolması nedeniyle zamanaşımına uğradığı kabul edilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın zamanaşımı nedeniyle REDDİNE,
1-Davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
2-Davalı vekille temsil olunduğundan yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 3.750,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp DAVALIYA VERİLMESİNE,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin KENDİ ÜZERİNDE BIRAKILMASINA,
4-Taraflarca yatırılan avansın kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde ilgili tarafa İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya bulundukları yerdeki başka bir mahkeme aracılığıyla mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK. 341.maddesi uyarınca İstanbul BAM. nezdinde İSTİNAF yoluna başvurma hakları bulunduğu hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı.12/06/2023
KATİP
HAKİM