Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
ASLİYE 2.TİCARET MAHKEMESİ

DOSYA NO : 2022/543
KARAR NO : 2023/958

DAVA : MENFİ TESPİT (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/07/2022
KARAR TARİHİ : 18/12/2023

Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında görülen MENFİ TESPİT davasının mahkememizde yapılan yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin ticari ilişki nedeniyle … Bankası A.Ş. … Şubesine ait, keşidecisi davacı şirket, lehtarı …A.Ş. Olduğu 15/12/2021 keşide tarihli, … seri numaralı ve 19.880,00 EURO bedelli çeki, takip borçlularından lehdar …A.Ş.’ne kargo ile gönderdiğini, çekin kaybolması nedeniyle lehdar …A.Ş. Tarafından … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. …K.sayılı dosyasında Çek İptal davası açıldığını, çekin zayi nedeniyle iptaline karar verildiğini, kararın 11/02/2022 tarihinde kesinleştiğini, iptal kararı kesinleştikten sonra müvekkilinin bahse konu çek bedelini 14.02.2022 tarihinde, icra takibinden önce lehdar …A.Ş.’ne banka kanalı ile ödediğini, banka havale dekontunu sunduklarını, çekin keşide tarihinden yaklaşık 7 ay sonra kötü niyetli kişilerce ele geçirilerek paravan şirket kaşeleri ve sahte kaşe imza ile cirolanarak davalı … Tic. Ltd. Şti. tarafından … 28. İcra Dairesinin … sayılı dosyası kapsamında icra takibine konulduğunu, … 7. İcra Hukuk Mahkemesinin … E. sayılı dosyasında Borca İtiraz davası açtıklarını, mahkemece 26/07/2022 tarihli tensip tutanağında takibin tedbiren durdurulması taleplerinin reddedildiğini, çekin arkasındaki ilk cironun …A.Ş.nin olup, kaşe ve imzasının gözle de fark edileceği üzere sahte olduğunu, bu firmanın da … 7. İcra Hukuk Mahkemesinin …E sayılı dosyasında borca ve imzaya davası açtığını, davada takibin % 15 teminat karşılığında durdurulmasına karar verildiğini, müvekkil şirket ile takip alacaklısı arasında herhangi bir ticari ilişki de bulunmadığını belirterek, müvekkili şirket aleyhine başlatılmış olan … 28. İcra Müdürlüğünün … sayılı icra takibinin dava sonuna kadar öncelikle teminatsız olarak veya takdir edilecek uygun bir teminat mukabilinde tedbiren durdurulmasını, çek bedelinin ödenmiş olması nedeniyle tüm davalılara borçlu olmadıklarının tespitine, icra takibinin iptaline, kötü niyetli takip nedeniyle asıl alacağın % 20’sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatının tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline kara verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı …Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının çekteki imzasını ve borç sorumluluğunu kabul ettiğini, keşideci sıfatıyla imzaların istiklali ilkesi gereğince davacının borçtan sorumluluğun devam ettiğini (Emsal; Yargıtay 19. HD.nin 22.02.2017 tarih ve 2016/7120 E. 2017/1364 K.), müvekkili firmanın söz konusu çeki ticari faaliyetleri neticesinde iktisap ettiğini, ticari defter ve kayıtlarına da intikal ettirdiğini, usul ve yasaya uygun olarak tahsili yoluna gittiğini, çek iptali kararının bir ilam değil, tespit niteliğini haiz bir karar olduğunu, maddi hukuk açısından hukuki sonuç doğurmadığını, hasımsız olarak açılan zayi nedeniyle iptal davasında çekin iptaline karar verilmesinin, senedi elinde bulunduran meşru hamilin takip hakkına etki etmeyeceğini (Emsal; Yargıtay 12. HD.nin 15/01/2013 tarih ve 2012/24600 E. 2013/31 K.) belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı …Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; çekin meşru ve yetkili hamili olduklarını, davacının kabulünün de bu yönde olduğunu, davacının kendilerine karşı dava açmakta hukuki yararı olmadığını, çeki davacıdan teslim aldıktan sonra kaybettiklerini ve açıtkları dava sonunda zayi nedeniyle iptaline karar verildiğini, diğer davalı … Ltd. Şti.nin kötü niyetli olarak çeki takibe koyduğunu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasının takip alacaklısına karşı açılması gerektiğini, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, kendilerinin de mağdur olduklarını belirterek davanın reddine ve % 20 kötü niyet taminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar … Limited Şirketi ile … Limited Şirketi davaya cevap vermemişlerdir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Uyuşmazlık; dava ve icra takibine konu çek nedeniye borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkin, İİK.nun 72/3.maddesine göre açılmış Menfi Tespit davasıdır.
2004 sayılı İİK’nın 72.maddesi gereğince; Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.
Davalı … Şti.nin … 28. İcra Müdürlüğünün… sayılı dosyası ile 29/06/2022 tarihinde, davacı ile diğer davalılar aleyhine aleyhine, dava konusu çeke dayanarak, 19.880,00.-EUR asıl alacak, 1.645,01.-EUR işlemiş faiz, 59,64.-EUR Komisyon, 1.988,00.-EUR Çek Tazminatı olmak üzere toplam 23.572,65.-EUR üzerinden kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz yolu ile icra takibi başlattığı, davacının da 415.913,48.-TL üzerinden huzurdaki itirazın Menfi Tespit davasını açtığı anlaşılmaktadır.
… 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …E….K.sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … Şirketi tarafından,, hasımsız olarak, Zayi Nedeniyle Çek İptali davası açıldığı, 06/10/2021 tarihli karar ile davamıza konu çekin iptaline karar verildiği, hükmün 11/02/2022 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
… 7.İcra Hukuk Mahkemesinin … E. … K.sayılı dosyasının incelenmesinde; Davacı… A.Ş. tarafından davalı …şirketi aleyhine İcra Takibine İtiraz (Borca İtiraz) davası açtığı, mahkemece yapılan yargılama sonunda, çekin arkasında ibraza ilişkin banka kaşe ve imzaların sahte olduğu, banka tarafından çekin ibraz edilmediğinin bildirildiği, bu nedenle takibe konulan çekin kambiyo senedi vasfında olmadığından 26.10.2022 tarihinde takibin davacı acısından iptaline karar verildiği, hükmün henüz kesinleşmediği anlaşılmıştır.
Çözümlenmesi gereken sorun, davacının dava ve icra takibine konu ettiği çek nedeniyle davalılara borçlu olup olmadığının tespitine ilişkindir.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya sundukları deliller, icra dosyası ile tüm dosya kapsamı ile beraber alınan bilirkişi raporları ve yapılan yargılama sonunda;
Taraf defterleri üzerinde inceleme yapmaya ihtiyaç bulunduğundan ve bu iş uzmanlık gerektirdiğinden, talimat yoluyla bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mahkememizce talimat yoluyla alınan 21.07.2023 tarihli bilirkişi raporunda;
Davacının ibraz ettiği defter ve belgeler incelendiğinde, 2021 – 2022 yılı ticari defterlerinin TTK.nun 64/3.maddesi gereğince açılış/kapanış tasdiklerinin yapıldığı, e-beratların alındığı, defterlerin usulüne uygun olarak tutulduğu bilirkişi tarafından tespit edilmiş, bu nedenle defterlerin sahibi lehine delil oluşturma vasfına sahip olduğu kabul edilmiştir.
Davaya konu davacı şirketin davalı …A.Ş. adına düzenlemiş olduğu … bankasına ait 15/12/2021 keşide tarihli … seri numaralı ve 19.880,00 EURO tutarlı çek davacı şirket defter kayıtlarında mevcut olmadığı, davaya konu olan … bankasına ait 15/12/2021 keşide tarihli, … seri numaralı ve 19.880,00 EURO tutarlı çekin kaybolması neticesinde davacı şirket tarafından … 5. Asliye ticaret …E. sayılı dosyasından çekin iptali istemli ile açılan dava sonucu zayi nedeniyle iptaline karar verilen çek tutarına karşılık gelen 19.880,00 EURO davacı şirketin defter kayıtlarında 14.02.2022 tarih ve 658 nolu yevmiye kaydında ziraat bankasından EFT işlemi yapılarak ödendiği bilirkişi tarafından tespit edilmiştir. Esasen bu tespite davalı Hayim firması da itiraz etmemektedir.
Raporun sonuç kısmında 4.paragrafın sonunda “…19.880,00 EURO tutarlı çek davacı şirket defter kayıtlarında mevcut olmadığı…” yazılmış ancak sonraki paragrafta bu çekin davacının defter ayıtlarında olduğu, ödemenin de kayıtlarda bulunduğu belirtilmiştir. Bu durum her ne kadar çelişkili gibi görünse de 4.paragrafta maddi hata yapıldığı, çekin defter kayıtlarında mevcut olduğu yazılması gerekirken sehven maddi hata yapılarak aksi yönde bir yazım yanlışı yapıldığı anlaşılmaktadır. Mahkememizin kabulü de bu yöndedir. Zira raporun 7.sayfasındaki hesap hareketlerini gösteren tabloda dava konusu çekin kayıtlara alındığı, ödemenin de kayıtlarda olduğu anlaşılmaktadır.
Dava ve takip konusu çek nedeniyle başlatılan icra takibi … 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 26.10.2022 tarih ve…E. … K.sayılı kararı ile çekin kambiyo vasfını taşımadığından takibin davacı yönünden iptaline karar verilmiştir. Davalı tarafta bu nedenle davacının dava açmakta hukuki yararının olmadığını, davanın bu nedenle reddi gerektiğini savunmaktadır. Zira davacı, icra takibinden çıkartılmış, borçlu sıfatı kalmamıştır. Bu savunma doğru olmakla birlikte davacı vekili dava dilekçesinin sonuç ve istem kısmında “..2-) Dava konusu çekin ticaret mahkemesinden yapılan yargılama sonunda iptaline karar verilmiş olması ve takip öncesinde çek miktanının lehtar … A.Ş. ‘ye müvekkilce ödenmiş olması nedeniyle, müvekkilimizin tüm davalılara borçlu olmadığının tespitlne ve kambiyo vasfını yitiren çeke dayalı olarak başlatılmış olan İCRA TAKİBİNİN İPTALİNE.:” karar verilmesini talep etmektedir. Diğer bir anlatımla talep, sadece icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti talebiyle sınırlı değildir. Davacı taraf, aynı zamanda çek bedelinin ödenmiş olması nedeniyle artık bu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini istemektedir. Bu talepte korunmaya değer hukuki yarar şudur; davacı icra takibinden borçlu sıfatının olmaması nedeniyle çıkartılabilir ancak aynı çek ile başka bir ilamsız icra takibine maruz kalabilir. Bu nedenle davalı vekilinin savunması doğru olmakla beraber, davacının daha geniş anlamda korunmaya değer bir hukuki yararı vardır. Bu nedenle söz konusu kararın kesinleşmesinin beklenmesine de gerek duyulmamıştır.
Yukarıdaki açıklamalardan sonra somut olaya gelince; davacının bilirkişi raporunda da belirtildiği ve defter kayıtlarına da yansıtıldığı üzere ticari ilişki nedeniyle dava ve takip konusu … Bankası A.Ş. ..Şubesine ait, keşidecisi davacı şirket, lehtarı … A.Ş. Olan, … keşide tarihli, … seri numaralı ve 19.880,00 EURO bedelli çeki, takip borçlularından lehdar …A.Ş.’ne kargo ile gönderdiği, daha sonra çekin davalılardan … Şti. tarafından … 28. İcra Dairesinin … sayılı dosyası kapsamında icra takibine konulduğu, yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere çek bedelinin davalılardan (lehdar) …A.Ş.ne ödendiği anlaşıldığından davanın kabulüne, kötüniyet ve sair itirazların reddine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın KABULÜNE,
1-Davacının dava ve takip (… 28. İcra Müdürlüğünün …) konusu … Bankası A.Ş. … Şubesine ait, keşidecisi davacı şirket, lehtarı … A.Ş. Olan, 15/12/2021 keşide tarihli, … seri numaralı ve 19.880,00 EURO bedelli çek nedeniyle BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
Takibin iptali talebinin REDDİNE,
Davacının kötü niyet iddiası ispat edilemediğinden kötü niyet tazminatı taleplerinin REDDİNE,
2-Alınması gereken karar ve ilam harcı 28.411,05-TL olup, peşin alınan 7.102,77-TL harcın mahsubu ile bakiye 21.308,28‬-TL harcın DAVALILARDAN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN TAHSİLİYLE HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat masrafı 584,25‬-TL, bilirkişi ücreti 2.000,00-TL’den oluşan 2.584,25-TL yargılama gideri ile 80,70-TL başvuru harcı, 7.102,77-TL peşin harç toplamı 9.767,72‬-TL yargılama giderinin DAVALILARDAN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN TAHSİLİYLE DAVACI TARAFA VERİLMESİNE,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 64.227,89-TL vekalet ücretinin DAVALILARDAN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN TAHSİLİYLE DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından yargılama sırasında yapılan masraflar ile karar tebliğ giderlerinden geriye kalan avansın karar kesinleştiğinde DAVACIYA İADESİNE,
Dair, davacı vekili ve davalılardan …A.Ş. vekilinin yüzüne karşı, diğer davalıların yokluğunda, tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya bulundukları yerdeki başka bir mahkeme aracılığıyla mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK. 341.maddesi uyarınca İstanbul BAM. nezdinde İSTİNAF yoluna başvurma hakları bulunduğu hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı.18/12/2023

KATİP

HAKİM