Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/476 Esas
KARAR NO : 2022/509

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 27/06/2022
KARAR TARİHİ : 28/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …’ın ciranta olarak hamili olduğu, keşidecisi … (…) ne ait … Bankası … Şubesi’ne ait … seri numaralı 30/06/2022 keşide tarihli ve 120.000-TL (yüzyirmi bin TL) bedelli çekin zayi olduğunu, çekin zayi olma sebebi bilinmemekle birlikte, kaybolduğu veya çalındığının düşünüldüğünü, anılan çekin, müvekkilinin mobilyacı olması ve keşideci tarafından sipariş edilen mobilya bedelleri karşılığında müvekkilinin yedinde bulunduğu esnada kaybolmuş olduğundan, tahsilâtının mümkün olamadığını, bu sebeple müvekkilinin mağduriyetine neden olduğunu, söz konusu çekin kötüniyetli üçüncü şahsın eline geçmesi ihtimali söz konusu olabileceğinden, tüm yasal talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, şuan için çeki eline geçirenin müvekkili tarafından bilinmemesi sebebiyle, 6102 sayılı TTK. 757 vd. maddeleri gereğince, çekin iptaline karar verilmesini talep etme zorunluluğu doğduğunu, bunun dışında, söz konusu çekin kaybolması sebebiyle, müvekkilinin telafisi imkânsız zararlara uğramasını önlemek maksadıyla, Mahkememizce uygun bulunacak bir teminat mukabilinde söz konusu çek için ödeme yasağı konulmasına karar verilmesini de talep ettiklerini beyanla … Bankası Şırnak Şubesi’ne ait …. seri numaralı 30/06/2022 keşide tarihli ve 120.000-TL (YÜZYİRMİ BİN TL) bedelli çek için Mahkememizin uygun göreceği bir teminat mukabilinde, ihtiyati ödeme yasağı kararı verilmesini, keyfiyetin ilgili bankaya müzekkere ile bildirilmesine, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi ilanlarının yaptırılmasına, yine yukarıda belirtilen, çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
Dava, kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir.
Yasal düzenlemelere bakıldığında;
6102 sayılı TTK’ nın 757.maddesinde “İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmünü içermektedir.
Yargısal uygulamalara bakıldığında;
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2013/2346 Esas, 2013/3334 Karar sayılı ilamında “…6102 sayılı TTK’nun 818 nci maddesi yollamasıyla uyuşmazlığa uygulanması gereken aynı Yasa’nın 757 nci maddesinde zayi nedeniyle çek iptal davasının ödeme yeri veya hamilin yerleşim yeri mahkemesinde görülebileceği hükme bağlanmıştır… ”
İstanbul BAM 37. Hukuk Dairesi 2017/1596 Esas, 2017/1608 Karar sayılı ilamında “… Aynı Kanunun 757/1. maddesinde iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişinin, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, 759/1. maddesinde ise poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebileceği hususu düzenlenmiştir. Somut olayda; çekin ödeme yeri, muhatap bankanın bulunduğu …’dır. Bu durumda uyuşmazlığın çözüm yeri … 5. Asliye Ticaret Mahkemesince görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.” şeklinde kararlar verilmiştir.
Bu itibarla, çek iptal davalarının yasal düzenleme gereği ancak ödeme (muhatap bankanın bulunduğu yer) veya hamilin yerleşim yeri mahkemesinden istenebileceği, bahse konu hükmün emredici nitelikte olduğu ve mahkemenin yetkisine ilişkin olarak kesin yetki kuralı niteliğinde olduğu konusunda duraksama yoktur.
Bilindiği üzere, yetkinin kesin olduğu hallerde mahkemenin yetkili olmaması (HMK m.114/1-ç) dava şartı niteliğinde olup, davanın her aşamasında hem taraflarca ileri sürülebileceği gibi Mahkemenin de bu hususu resen nazara alması zorunludur.
Somut olaya gelince; davacı / hamilin yerleşim yeri adresinin hem UYAP sisteminden temin edilen yerleşim yeri kayıtları, hem dava dilekçesinde gösterilen açık adres, hem de dosyaya sunulan vekaletname içeriğinden … olduğu ; davaya konu çekin ödeme yeri ise muhatap bankanın bulunduğu yer olan Şırnak adresi olduğu açıktır. O halde, davacının davasını … Asliye Ticaret Mahkemelerinde veya Şırnak (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Asliye Hukuk Mahkemelerinde açması gerektiği halde, davanın mahkememizde açılması nedeniyle anılan yasa hükümleri ve yerleşik içtihatlar uyarınca mahkememizin yetkili olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda (tarafların adalete mümkün olduğu ölçüde hızlı ulaşması ilkesi, esasen davanın hasımsız olması, yargıda hedef süre kriterleri, HMK’nın 30. maddesindeki usul ekonomisi ilkesi göz önünde bulundurularak) eldeki uyuşmazlık bakımından mahkememizin yetkisiz olması nedeniyle HMK 114/1-ç madde yollaması ve HMK 115/2 maddesi hükmü uyarınca davanın kesin yetki dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş, dosyanın yetkili mahkeme olan hamilin yerleşim yeri … Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : (Ayrıntısı ve Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere);
1-Mahkememizin yetkisiz olması nedeniyle, HMK m.114/f.1-bent (ç) ve HMK m.115/f.2 hükmü uyarınca davanın dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,
2-HMK md 20’ye göre talep halinde, dava dosyasının kesin yetkili Bakırköy (Nöbetçi) Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine,
3-HMK md 20 uyarınca, karara karşı kanun yoluna başvurulmuş ise bu başvurunun reddi kararının tebliğinden itibaren iki hafta içinde; karar kanun yoluna başvurulmayarak kesinleştirilmiş ise kararın kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içinde taraflardan birinin mahkememize başvurarak dava dosyasının yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmeleri durumunda dosyanın kesin yetkili olan mahkemeye gönderilmesine,
4-HMK 331/2 maddesi uyarınca harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin yetkili mahkemece hüküm altına alınmasına,
5-Taraflarca yasal sürede dosyanın kesin yetkili mahkemeye gönderilmesi için mahkememizden talepte bulunulmaz ve bu nedenle kesin yetkili mahkemede davaya devam edilmezse, HMK md 20 uyarınca mahkememizce dava açılmamış sayılarak HMK md 331/2 gereği talep halinde tüm harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükleneceğine karar verileceğinin taraflara/vekillerine ihtarına,
6-Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin yetkili mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, davacının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf yasa yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu karar verildi. 28/06/2022

Katip …
e-imza *

Hakim …
e-imza *